به گزارش خبرنگار ایمنا، مشکلات روحی و روانی شامل استرس، اضطراب، افسردگی، اختلالات دو قطبی، خستگی، بی‌خوابی و اختلال در تمرکز می‌شود. سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کرده است که یکی از اختلالات مهم در سراسر جهان، اختلالات بهداشت روان است و با رعایت رژیم غذایی مناسب، می‌توان به بهبود سلامت روان افراد کمک کرد. در خصوص ارتباط بین تغذیه و سلامت روح و روان، با مرجان منوچهری نائینی، کارشناس تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت و گویی داشتیم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:
علل ایجاد مشکلات روحی و روانی چیست؟
معمولاً واکنش‌های التهابی ایجاد شده در بدن که ممکن است بر اثر داشتن یک رژیم غذایی نامناسب به وجود آمده باشد، باعث بروز مشکلات روحی روانی مانند افسردگی، استرس و اضطراب می‌شود. عوامل تأثیرگذار دیگر بر بروز این اختلالات، بی‌خوابی و چاقی است. معمولاً افراد چاق، رژیم غذایی سالمی ندارند و بیشتر از مواد قندی و اسیدهای چرب اشباع استفاده می‌کنند که مواد مغذی مورد نیاز بدن آنها را فراهم نمی‌کند بنابراین این افراد به دلیل بروز واکنش‌های التهابی در بدن، بیشتر از دیگران در معرض اختلالات خلقی قرار می‌گیرند.
پیروی کردن از رژیم غذایی مناسب چه تاثیری بر حفظ سلامت روح و روان افراد دارد؟
تغذیه و سلامت روان، تأثیر متقابل بر یکدیگر دارند. اگر فردی از رژیم غذایی مناسب پیروی کند، ممکن است از سلامت روان نیز برخوردار باشد و چنانچه فردی از سلامت روان برخوردار باشد قطعاً تمایل دارد از تغذیه مناسب استفاده کند. "سروتونین"، هورمونی است که در بدن تولید می‌شود و به تنظیم اشتها، تثبیت خلق و خو، کاهش اضطراب و افزایش تمرکز کمک می‌کند. آمینو اسید پیش ساز سروتونین، "تریپتوفان" نام دارد که از طریق مصرف پروتئین تأمین می‌شود بنابراین زمانی که میزان پروتئین دریافتی در رژیم غذایی افراد پایین باشد ممکن است در معرض مشکلات روحی روانی قرار بگیرند. معمولاً این افراد احساس رضایت از وضع خود ندارند و به افسردگی و اضطراب مبتلا می‌شود سپس برای از بین بردن این تنش، به رژیم‌های غذایی نامناسب روی می‌آورند که باعث تشدید مشکلات روحی و روانی می‌شود.
نقش مواد معدنی در پیشگیری از بروز مشکلات روحی و روانی افراد یا و بهبود آنها چیست؟
مصرف مواد معدنی مانند آهن، روی، ید و منیزیم در پیشگیری و بهبود مشکلات خلقی بسیار مؤثر است. بسیاری از واکنش‌های سیستم عصبی بدن به عنصر آهن وابسته است. بنابراین مصرف مواد غذایی حاوی آهن، خطر ابتلا به استرس و اضطراب را کاهش می‌دهد. معمولاً مواد غذایی حاوی آهن دارای روی نیز هستند این مواد معدنی در منابع غذایی حیوانی و گیاهی یافت می‌شود. مغزیجات نیز حاوی مقدار زیادی روی است. عنصر ید که در ماهی‌های دریایی و نمک یددار تصفیه شده وجود دارد، علاوه بر اینکه مانع بروز مشکلات روحی و روانی می‌شود خطر ابتلا به اختلالات یادگیری را کاهش می‌دهد. مغز دانه‌ها، غلات سبوس‌دار، حبوبات و سبزیجات دارای برگ سبز تیره نیز سرشار از منیزم است که به کاهش استرس و اضطراب افراد کمک می‌کند.
مصرف اسید چرب امگا ۳ نیز در مقابله با افسردگی و استرس بسیار مؤثر است، اما بدن انسان قادر به تولید این اسید چرب ضروری نیست و باید آن را از طریق مصرف مواد غذایی دریافت کند. ماهی‌های دریای آزاد حاوی مقدار زیادی اسید چرب امگا ۳ است و توصیه می‌شود افراد برای تامین این اسید چرب ضروری، دو بار در هفته ماهی مصرف کنند. روغن زیتون، روغن کانولا، گردو، خرفه، بذر کتان و دیگر دانه‌های گیاهی نیز سرشار از اسید چرب امگا ۳ است.
آیا مصرف ویتامین‌ها در کاهش خطر ابتلا به افسردگی و اضطراب موثر است؟
اگر میزان آنتی اکسیدان‌های بدن که شامل ویتامین‌ها نیز می‌شود کاهش پیدا کند خطر ابتلا به مشکلات روحی و روانی افزایش پیدا می‌کند. ویتامین‌های مورد نیاز بدن که در کاهش خطر ابتلا به این بیماری‌ها موثر است، شامل ویتامین‌های E ،C ،D و ویتامین‌های گروه B به ویژه B1 ،B6 و B12 می‌شود. معمولاً افرادی که از رژیم‌های غذایی گیاهخواری پیروی می‌کنند با کمبود ویتامین B12 رو به رو هستند و باید حتماً مکمل‌های مورد نظر این ویتامین را دریافت کنند، زیرا ویتامین B12 بیشتر در منابع حیوانی یافت می‌شود. جوانه‌ها، روغن‌های گیاهی، دانه‌ها و مغزها به ویژه بادام، منبع خوبی از ویتامین E و میوه‌ها، مرکبات و سبزیجات به ویژه سبزیی های دارای برگ سبز سرشار از ویتامین C هستند. افرادی که از کمبود ویتامین D رنج می‌برند نیز باید مکمل آن را دریافت کنند. در این صورت بسیاری از مشکلات خلقی افراد برطرف خواهد شد.
مصرف کدام مواد غذایی در ابتلای فرد به اختلالات خلقی نقش دارد؟
مصرف چربی‌های مضر مانند روغن‌های جامد یا نیمه جامد، واکنش‌های التهابی بدن را افزایش می‌دهد و باعث بروز اختلالات خلقی می‌شود. کافئین موجود در قهوه نیز ممکن است خطر ابتلا به مشکلات ذکر شده را افزایش دهد. از آنجایی که نوشابه‌ها نیز دارای قند بالا هستند واکنش‌های استرس‌زای بدن را افزایش می‌دهند. همچنین مصرف فست فود باعث تحریک‌پذیری بدن می‌شود در این صورت افراد در معرض ابتلا به مشکلات روحی و روانی قرار می‌گیرند.
تأثیر کاهش قند خون بر بروز مشکلات روحی روانی چیست؟
معمولاً قند خون افرادی که به میزان زیاد از غلات تصفیه شده و شکر استفاده می‌کنند به سرعت افزایش پیدا کرده و به همان سرعت کاهش پیدا می‌کند. این افت سریع قند خون باعث تولید رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شود. در نتیجه واکنش‌های التهابی بدن افزایش پیدا کرده و فرد در معرض ابتلا به افسردگی، اضطراب و استرس قرار می‌گیرد.
کم آبی بدن نیز در بروز مشکلات روحی و روانی نقش دارد؟
اگر بدن به هر دلیلی کم آب شود، فرد تحریک‌پذیر می‌شود و خلق و خوی او تحت تأثیر قرار می‌گیرد. بنابراین توصیه می‌شود افراد به منظور پیشگیری از کم آبی بدن، روزانه بین ۶ تا هشت لیوان مایعات مصرف کنند که شامل آب، چای و آب میوه‌های طبیعی می‌شود. نوشیدنی‌های انرژی‌زا یا گازدار در این دسته بندی قرار نمی‌گیرد، زیرا دارای مقدار زیادی قند است.
تأثیر مصرف لبنیات بر کاهش استرس و اضطراب افراد چیست؟
نوشیدن شیر کم چرب ولرم پیش از خواب، واکنش‌های استرس‌زا را در بدن کاهش می‌دهد و در نتیجه فرد خواب با کیفیت‌تری را تجربه خواهد کرد. افزایش تعداد و تنوع میکروب‌های مفید روده، مانع بروز واکنش‌های التهابی در بدن می‌شود و خطر ابتلا به افسردگی و استرس را کاهش می‌دهد. بنابراین توصیه شده است افراد برای کاهش اضطراب از لبنیات کم چرب پروبیوتیک استفاده کنند، زیرا مصرف آنها به افزایش تعداد میکروب‌های مفید روده کمک می‌کند.
آیا افرادی که دچار استپ وزنی می‌شوند نیز مشکلات روحی و روانی را تجربه می‌کنند؟
افرادی که از رژیم‌های غذایی نامناسب پیروی می‌کنند و مواد مغذی لازم را دریافت نمی‌کنند، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به اختلالات روحی و روانی قرار می‌گیرند. به عنوان مثال ممکن است این افراد مقدار کمی کربوهیدرات پیچیده مصرف کنند این اتفاق باعث می‌شود قند خون آنها کاهش پیدا کند و احساس خستگی، بی حوصلگی، عصبانیت و سردرد کنند همچنین کسانی که از طریق پیروی کردن از رژیم‌های غذایی نامناسب و غیرکارشناسانه به اهداف تعیین شده وزنی خود دست پیدا نمی‌کنند و به عبارتی دچار استپ وزنی می‌شوند نیز مشکلات روحی روانی را تجربه می‌کنند.
نظر شما