به گزارش خبرگزاری ایمنا، تحقیقات جدیدی که در مجله Science منتشر شده، به بررسی پدیده «فراموشی دوران نوزادی» پرداخته‌اند؛ مسأله‌ای که سال‌ها دانشمندان را به خود مشغول کرده است. دانشمندان تا به امروز بر این باور بوده‌اند که نبود بلوغ کامل هیپوکامپ( ناحیه‌ای از مغز که مسئول ذخیره‌سازی خاطرات است) دلیل اصلی ناتوانی در ثبت خاطرات دوران نوزادی محسوب می‌شود، اما یافته‌های اخیر، تصویری متفاوت ارائه می‌دهند.
در یک مطالعه جامع، پژوهشگران دانشگاه ییل، با بهره‌گیری از فناوری پیشرفته تصویربرداری مغزی (fMRI) بر روی نوزادان بیدار، فعالیت هیپوکامپ آن‌ها را هنگام مشاهده تصاویر جدید اندازه‌گیری کردند. نتایج نشان داد که هرگاه فعالیت هیپوکامپ در نخستین رویارویی با تصویر افزایش پیدا می‌کند، نوزاد در دفعات بعدی به آن تصویر به عنوان خاطره‌ای آشنا واکنش بیشتری نشان می‌دهد؛ به عبارت دیگر، مغز نوزادان قادر به ثبت خاطرات نخستین است.
نیک تورک-براون، استاد روانشناسی در دانشگاه ییل و مدیر مؤسسه Wu Tsai، توضیح داد: آنچه ما مشاهده می‌کنیم نشان می‌دهد که حتی در سنین بسیار پایین، مغز در حال ثبت اطلاعات است. اما شاید مسئله اصلی در بازخوانی این خاطرات نه در ذخیره‌سازی آن‌هاست، بلکه در عدم دسترسی به آن‌ها در طول رشد باشد.
این یافته‌ها به چالش‌های دیرینه در نظریه‌های مربوط به حافظه نخستین پاسخ می‌دهند و پیشنهاد می‌کنند که خاطرات دوران نوزادی در واقع ثبت می‌شوند، اما در مراحل بعدی زندگی به دلایلی قابل دستیابی نیستند.
از دیدگاه نظری، این یافته‌ها می‌توانند به بازنگری اساسی در درک ما از فرایندهای حافظه‌ای منجر شوند. پژوهش‌های پیشین نشان داده بودند که یادگیری آماری (فرآیندی که در آن الگوهای محیطی استخراج می‌شوند) در بخش قدامی هیپوکامپ در نوزادان به سرعت شکل می‌گیرد، اما فعالیت قابل توجه در بخش خلفی هیپوکامپ، که مرتبط با حافظه‌های اپیزودیک است، اکنون در نوزادان مشاهده شده است؛ امری که بیانگر ثبت خاطرات مشخص و تجربه‌های رویدادی در اوایل زندگی است.
پژوهشگران همچنین به دنبال بررسی چرایی نبود دسترسی ما به این خاطرات در دوران بزرگسالی هستند. یکی از نظریه‌ها این است که ممکن است خاطرات دوران نوزادی به صورت کوتاه‌مدت در حافظه فعال باقی بمانند و سپس یا به ذخیره‌سازی بلندمدت منتقل نشوند و یا به گونه‌ای ذخیره شوند که در زمان‌های بعدی قابل بازیابی نباشند. «این مسأله می‌تواند ناشی از تغییرات ساختاری و عملکردی در مغز طی فرایند رشد و بلوغ باشد».
علاوه بر این، تیم تحقیقاتی به کمک آزمایش‌هایی که شامل نمایش تصاویر آشنا و نو به نوزادان بود، دریافت که میزان توجه آن‌ها نسبت به تصاویر قبلی به عنوان شاخصی از ثبت خاطره به کار می‌رود. نوزادانی که هنگام نخستین رویارویی خود با تصویر، فعالیت هیپوکامپی بیشتری داشتند، در دفعات بعدی بیشتر به آن تصویر توجه می‌کردند. این یافته‌ها، که در نمونه‌ای شامل ۲۶ نوزاد مشاهده شده‌اند، به ویژه در گروه سنی بالای ۱۲ ماه قوی‌تر بودند؛ امری که نشان می‌دهد توسعه حافظه اپیزودیک ممکن است در دوران بالاترین نوزادی شروع شود.
از نظر اقتصادی و فناوری، این دستاورد می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر صنعت فناوری‌های تصویربرداری و هوش مصنوعی داشته باشد. با بهبود روش‌های اندازه‌گیری فعالیت مغزی و استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته در تحلیل داده‌های fMRI، امکان توسعه سیستم‌های جدید جهت شناسایی و پیش‌بینی اختلالات حافظه‌ای فراهم می‌شود، این پژوهش شواهد مهمی ارائه می‌دهد که خاطرات نخستین در مغز نوزاد ثبت می‌شوند؛ اما مشکل اصلی در بازخوانی آن‌ها در مراحل بعدی رشد است، این یافته‌ها نه‌تنها به سوال دیرینه «چرا ما هیچ خاطره‌ای از دوران نوزادی نداریم» پاسخ می‌دهند، بلکه افق‌های تازه‌ای را در درک و توسعه علوم حافظه باز می‌کنند.
نظر شما