شبکه‌های قارچی، سازندگان جاده‌های نخستین زمین

به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از نیچر، حدود ۵۰۰ میلیون سال پیش، زمین بدون خاک و پوشیده از سنگ‌های بی‌جان بود تا اینکه قارچ‌های میکوریزی با گسترش رشته‌های ریز خود، شبکه‌هایی سراسری ایجاد کردند که مواد مغذی محبوس در سنگ‌های اولیه را آزاد کرده و به ریشه گیاهان می‌رساندند، این همزیستی بین قارچ‌ها و گیاهان نه تنها به گیاهان اجازه داد تا بر سطح خشکی بروید، بلکه خاک را شکل داده و اتمسفر را برای حیات آماده کرد و امروزه نیز این قارچ‌ها نقش کلیدی در جذب کربن خاک دارند که بیش از مجموع کربن موجود در جو و زیست‌توده گیاهان است.
مطالعه تیم تحقیقاتی به رهبری لورنزو اویارته گالوس در نشریه نیچر، نوری بر فرآیند تشکیل این شبکه‌ها می‌تاباند و با استفاده از تصویربرداری پیشرفته، پژوهشگران دریافتند که رشته‌های قارچی (هیف) با ترشح اسیدها و آنزیم‌ها، مواد معدنی همچون نیتروژن و فسفر را از سنگ‌ها استخراج می‌کنند، این مواد سپس از طریق شبکه‌های پیچیده قارچی به ریشه گیاهان منتقل می‌شوند و در ازای آن، گیاهان قندهای تولیدشده از فتوسنتز را به قارچ‌ها می‌سپارند که این همزیستی متقابل، پایداری اکوسیستم‌های طبیعی را تضمین می‌کند.
یکی از شگفتی‌های این شبکه‌ها، توانایی انتقال سیگنال‌های شیمیایی بین گیاهان است، به عنوان مثال، اگر یک گیاه تحت تنش آبی یا حمله آفات قرار گیرد، قارچ‌های میکوریزی سیگنال‌های هشداردهنده را به گیاهان دیگر منتقل می‌کنند تا آن‌ها را برای مقابله آماده کنند و این شبکه‌ها همچنین به عنوان «ابرهای زیرزمینی» عمل کرده و منابع را بهینه توزیع می‌کنند تا در شرایط سخت، اکوسیستم را زنده نگه دارند.
این پژوهش نه تنها به درک بهتر از گذشته زمین کمک می‌کند، بلکه برای مقابله با تغییرات اقلیمی امروزی نیز حیاتی است، خاک‌های غنی از قارچ‌های میکوریزی، ظرفیت بیشتری برای جذب کربن دارند و می‌توانند به کاهش اثرات گرمایش جهانی کمک کنند، با این حال، فعالیت‌های انسانی همچون جنگل‌زدایی و استفاده از کودهای شیمیایی، این شبکه‌های طبیعی را تضعیف می‌کند و نویسندگان مطالعه تأکید می‌کنند که حفظ تعادل بین فناوری کشاورزی مدرن و احترام به همزیستی‌های طبیعی، کلید توسعه پایدار است.