به گزارش خبرگزاری ایمنا، با توجه به افزایش جمعیت و استفاده بیشتر از خودروها یا وسایل آلاینده، امروزه آلودگی هوا به یکی از بزرگترین مشکلاتی تبدیل شده که بشر در هر نقطه از جهان با آن درگیر است و بیشتر مردم تا حدودی از اثرات آلودگی هوا بر دستگاه تنفسی انسان آگاهی دارند، بنابراین بیماری‌های تنفسی و آلودگی هوا ارتباط مستقیمی با هم دارند، هرچه میزان آلودگی هوا بیشتر باشد، شدت واگیردار بودن و عوارض ایجاد شده از طرف بیماری‌های تنفسی افزایش می‌یابد، همچنین ذرات و آلاینده‌ها روی سیستم ایمنی بدن می‌توانند در انتقال ویروس‌های تنفسی مانند ویروس‌های آنفولانزا و کرونا مؤثر باشد و به‌طور کلی، افراد طیف گسترده‌ای از اثرات سلامتی را، از قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا تجربه می‌کنند و این اثرات را می‌توان به اثرات کوتاه مدت و اثرات بلندمدت تقسیم کرد.
اثرات کوتاه مدت که موقتی هستند، شامل بیماری‌هایی مانند سوزش بینی، گلو، چشم یا پوست، ذات‌الریه یا برونشیت می‌شوند، همچنین آلودگی هوا می‌تواند باعث سردرد، سرگیجه و تهوع شود، بوهای ایجاد شده توسط کارخانه‌ها، زباله‌ها یا سیستم‌های فاضلاب نیز آلودگی هوا محسوب می‌شوند.
اثرات بلندمدت آلودگی هوا می‌توانند برای سال‌ها یا برای همیشه باقی بمانند، آنها حتی می‌توانند منجر به مرگ فرد شوند، اثرات طولانی مدت ناشی از آلودگی هوا شامل بیماری‌های قلبی، سرطان ریه و بیماری‌های تنفسی مانند آمفیزم است، همچنین آلودگی هوا می‌تواند باعث آسیب طولانی مدت به اعصاب افراد، مغز، کلیه‌ها، کبد و سایر اندام‌ها شود، برخی دانشمندان گمان می‌کنند که آلاینده‌های هوا هر ساله باعث مشکلات زیادی از جمله نقص‌های مادرزادی می‌شوند.
سکته مغزی، اوتیسم، آلزایمر، افسردگی، بیش‌فعالی و پارکینسون از بیماری‌هایی هستند که بر اثر آلودگی هوا شیوع بیشتری پیدا کردند، ذرات ناشی از آلودگی هوا می‌توانند رگ‌های خونی مغز را مسدود کنند و از این طریق باعث سکته مغزی می‌شوند، مطالعات زیادی نشان داده‌اند که آلودگی هوا احتمال ابتلاء به اوتیسم را افزایش می‌دهد، آلودگی هوا در دوران بارداری هوا با تولد فرزندانی که اوتیسم دارند، مرتبط است و این موضوع تأثیر آلودگی هوا بر مغز جنین را نشان می‌دهند.
اگر چه رابطه آلودگی هوا با بیماری ام‌اس به‌طور دقیق مشخص نیست، اما تحقیقات نشان می‌دهند که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا می‌تواند مکانیسم‌هایی را تحریک کند که در نهایت منجر به این بیماری می‌شود، این موضوع تأثیر آلودگی هوا بر سیستم مغز و اعصاب را نشان می‌دهد و یکی از بزرگترین تأثیراتی که این موضوع به جا می‌گذارد، روی عملکرد مغز انسان است و آلودگی‌هایی که از طریق دستگاه گوارش یا دستگاه تنفسی وارد بدن می‌شوند، مغز را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند، شیوع بیماری‌های عصبی در کشورهای صنعتی که آلودگی هوای زیادی دارند بیشتر است و این موضوع صحت تأثیر آلودگی هوا بر مغز انسان را نشان می‌دهد.
تحقیقات نشان دادند کودکانی که در شهرهای آلوده زندگی می‌کنند احتمال ابتلای آنها به بیش فعالی، ۶۲ درصد بیشتر است، از طرفی دیگر کودکانی که در مکان‌های سرسبزتر زندگی می‌کنند، احتمال ابتلایشان به بیماری‌های عصبی تا ۵۰ درصد کمتر است، همچنین تحقیقاتی که درباره تأثیر آلودگی هوا بر مغز برای کودکان انجام گرفته است، نشان می‌دهد که حافظه کودکان هفت تا ۱۰ سالی که در معرض آلودگی هوا قرار دارند نیز حدود پنج درصد کمتر از کودکانی بوده که هوای محل زندگی آنها پاک است.
هوا لازمه حیات و نیاز به آن بیش از آب و غذا است، در اهمیت هوا همین بس که آدمی می‌تواند بدون غذا چند روز یا چند هفته زندگی کند، اما بدون هوا چند دقیقه بیشتر نمی‌توان زنده باشد، همچنین هوا یکی از پراهمیت‌ترین اصول ششگانه طب سنتی است، چراکه بدون هوا شعله حیات انسان در چند دقیقه خاموش می‌شود، به عقیده متخصصان طب سنتی، هوای پاک و خنک با ورود به بدن بر روح و حرارت غریزی تأثیر می‌گذارد و جایگزین بخارات گرم حاوی مواد دفعی بدن می‌شود و سپس این بخارات به کمک بازدم از بدن خارج می‌شوند، بنابراین انسان نباید برای ادامه حیات به تنفس در هر هوایی تن بدهد، اگر به هر دلیلی هوای پاک در دسترس نباشد و فرد در معرض آلودگی هوا قرار بگیرد باید با کمک سایر اصول ششگانه طب سنتی از تأثیرات هوای آلوده بکاهد.
آلودگی هوا موجب غلبه «گرمی و خشکی» بر مزاج می‌شود
حسین کرداریان، متخصص طب سنتی ایرانی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایمنا، با اشاره به توصیه‌های طب سنتی برای افرادی که در معرض آلودگی هوا قرار دارند، اظهار می‌کند: زمانی که هوا بر اثر دود و آلایندگی‌ها آلود شود هوایی با طبع «گرم و خشک» وارد بدن شده و مواد سمی موجود در این هوا نیز به بدن نفوذ می‌کند، از این رو برای جلوگیری از تأثیرات «گرمی و خشکی» و «مواد سمی» باید از راه‌های دیگر از جمله آب، خواب، حرکت (فعالیت)، تغذیه، کنترل افکار اقدام کرد که در طب سنتی به این راه‌ها «اصول ششگانه» یا «ستّه ضروریه» گفته می‌شود.
وی می‌افزاید: بی‌توجهی به آلودگی هوا نه تنها به ریه و دستگاه تنفسی آسیب می‌رساند، بلکه موجب افت عملکرد مغز نیز می‌شود، بنابراین با توجه به اصول ششگانه طب سنتی نکاتی جهت کاهش اثرات گرمی و خشکی و مواد سمی ناشی از آلودگی هوا به افراد توصیه می‌شود.
رفع اثرات «گرمی و خشکی» و «مواد سمی» ناشی از دود و آلایندگی‌ها از طریق ادرار و مدفوع
این مختصص طب سنتی می‌گوید: برای دفع مواد سمی ناشی از دود و آلایندگی‌های هوا سلامت دستگاه گوارش ضروری بوده و فرد نباید دچار یبوست باشد، از این رو فردی که در معرض آلودگی هوا قرار دارد باید در طول شبانه روز به میزانی مایعات مصرف کند که رنگ ادرارش سفید و کمی مایل به زرد شود، همچنین اگر این فرد در طول ۲۴ ساعت به ازای هر یک بار مصرف غذا (حداکثر) یا در طول شبانه روز (حداقل) یک بار دفع نداشته باشد، دچار «یبوست» است و باید یبوست خود را رفع کند.
وی بیان می‌کند: طبق توصیه طب رایج برای جلوگیری از یبوست باید فیبر گیاهی مصرف شود، اما طب سنتی برای جلوگیری و رفع یبوست، توصیه دقیق‌تری دارد و می‌گوید یبوست یا ناشی از سردی زیاد یا گرمی زیاد است، برای رفع یبوست ناشی از گرمی زیاد اگر فیبر گیاهی دارای طبع گرم مانند زیتون یا سبزی مصرف شود موجب تشدید یبوست خواهد شد و برای رفع یبوست ناشی از سردی زیاد اگر فیبر گیاهی دارای طبع سرد مانند کاهو و خیار مصرف شود یبوست را تشدید می‌کند، بنابراین برای رفع یبوست ناشی از سردی باید فیبر گیاهی گرم و برای رفع یبوست ناشی از گرمی باید فیبر گیاهی سرد مصرف شود.
کرداریان می‌افزاید: از دیگر توصیه‌های طب سنتی برای رفع یبوست مصرف مواد لعاب‌دار همچون خاکشیر است، اگر عامل یبوست ناشی از گرمی باشد باید خاکشیر با آب سرد مصرف شود و اگر عامل یبوست ناشی از سردی باشد باید خاکشیر را با آب گرم استفاده شود.
وی ادامه می‌دهد: یبوست ناشی از گرمی علائمی از جمله مدفوع خشک و تکه تکه، حس دفع ناکامل مدفوع، مدفوع رشته‌ای، دفع همراه با سوزش و بوی تند مدفوع را دارد، اما اگر یبوست با سستی، کرختی و بی حالی همراه باشد به‌طور معمول ناشی از سردی است.
توصیه طب سنتی در خصوص تغذیه و اصول رفتاری مناسب برای افرادی که در معرض آلودگی هوا قرار دارند
این متخصص طب سنتی می‌گوید: همانطور که ذکر شد آلودگی هوا منجر به ورود هوای گرم و خشک به بدن می‌شود، و به‌طور کلی برای مقابله با گرمی و خشکی باید از سردی و تری (رطوبت) استفاده کرد، از این رو برای جلوگیری از غلبه گرمی و خشکی در بدن باید از راه‌های مختلف از جمله مواد غذایی با طبع سرد و تر و همچنین سایر اصول رفتاری (که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد) رطوبت (سردی و تری) بدن را تأمین کرد.
وی اضافه می‌کند: از جمله مواد غذایی دارای رطوبت‌بخشی بالا شیر و لبنیات است و فردی که در معرض هوای آلوده قرار دارد باید حداقل دو تا سه لیوان شیر (بهتر است شیر پرچرب پاستوریزه باشد) مصرف کند، همچنین مصرف مواد لعاب‌دار توصیه می‌شود که بهترین آنها تخم بارهنگ به همراه عرق نعنا (یک قاشق چای‌خوری تخم بارهنگ با مقداری عرق نعنا در یک لیوان آب ولرم ریخته شود) و تخم بالنگو به همراه گلاب (یک قاشق چای‌خوری تخم بالنگو با مقداری گلاب در یک لیوان آب ولرم ریخته شود) است.
مصرف «شیر بادام» در ایام آلودگی هوا توصیه می‌شود
کرداریان اظهار می‌کند: در میان مغزیجات مصرف شیر بادام توصیه می‌شود، به این صورت که ۱۰ تا ۱۵ دانه بادام را از شب تا صبح خیس کرده و صبح پوست قهوه‌ای آن را جدا کرده و آن را به همراه یک لیوان آب در دستگاه مخلوط‌کن بریزید تا حالت سفید رنگ پیدا کند، به این مخلوط شیر بادام گفته می‌شود (می‌توان به آن گلاب و زعفران اضافه کرد).
وی ادامه می‌دهد: فردی که در معرض هوای آلوده قرار دارد از مصرف مواد غذایی با طبع گرم و خشک از جمله ادویه‌جات، سیر، پیاز، موسیر، سبزی خوردن و مواد با طبع سرد و خشک از جمله ترشی‌جات، قهوه، نسکافه و چای (چای خارجی سرد و خشک و چای ایرانی گرم و خشک است) پرهیز کند، زیرا همه این موارد این خشکی را تشدید می‌کند.
دود عود غلبه گرمی و خشکی به همراه دارد / کنترل افکار به هنگام آلودگی هوا
این متخصص طب سنتی می‌گوید: روشن کردن عود برای فردی که در معرض هوای آلوده قرار دارد توصیه نمی‌شود، زیرا دود عود گرم و خشک بوده و فرد را دچار غلبه گرمی و خشکی می‌کند، همچنین بخور سرد همراه با گلاب نیز می‌تواند برای فردی که در معرض هوای آلوده قرار دارد توصیه شود، زیرا می‌تواند برای بدن رطوبت بخشی ایجاد کند و گرمی و خشکی را از بین ببرد.
وی ادامه می‌دهد: انجام فعالیت سبک (نیم ساعت پیاده‌روی البته نه در هوای آلوده) می‌تواند باعث تعریق شود و مواد سمی ناشی از آلودگی که وارد بدن شده را دفع کند، همچنین خواب مناسب موجب رطوبت بخشی بدن می‌شود و گرمی و خشکی را از بین می‌برد.
کرداریان در ادامه می‌افزاید: خشم، عصبانیت و نفرت موجب ایجاد گرمی و خشکی و همچنین غم، اندوه، ناراحتی، وهم، ترس و ناامیدی منجر به سردی و خشکی در بدن می‌شود، از این رو خنده می‌تواند یک رطوبت معتدل برای بدن ایجاد کرده و خشکی حاصل از آلودگی هوا را در بدن کاهش دهد.
در نهایت؛ باید بدانیم که آلودگی هوا علاوه بر عوارضی که بر محیط زیست دارد، آدمی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد و زمینه‌ساز بروز بیماری‌ها و مشکلاتی فراوانی برای افراد در بلند مدت می‌شود، لذا مهم است که بدانیم در فواصلی از سال که هوا آلوده است، برای کاهش عوارض آن بر بدن و پیشگیری از ابتلاء به بیماری‌های مختلف چگونه رفتار کنیم و چه مواد غذایی را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانیم تا سلامت بدن‌مان متأثر از آلودگی هوا نشود.
نظر شما