به گزارش خبرنگار ایمنا، در یبوست حرکات کم روده و دفع مدفوع دشوار است، ممکن است دفع مدفوع دشوار یا دردناک باشد یا احساس کنید که تخلیه‌ی مدفوع ناکامل است. به طور کلی یبوست کمتر از سه بار دفع مدفوع در هفته توصیف می‌شود.
در برخی افراد، یبوست توانایی آنها در انجام کارهای روزانه را مختل می‌کند. یبوست همچنین ممکن است باعث فشار زیاد افراد به منظور دفع مدفوع شود. مدت زمان طبیعی بین حرکات روده در افراد مختلف بسیار متفاوت است. برخی افراد سه بار در روز و دیگران فقط چند بار در هفته از آنها استفاده می‌کنند. خیلی از افراد به علت تحرک کم و تغذیه نادرست دچار یبوست‌های شدیدی می‌شوند که عدم درمان آن باعث بروز عارضه‌های دیگری در بدن می‌شود.
علت یبوست چیست؟
یبوست اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که مدفوع خیلی کند در دستگاه گوارش حرکت می‌کند یا نمی‌تواند به طور مؤثر از راست روده خارج شود که ممکن است باعث سفت شدن و خشک شدن مدفوع شود. یبوست دلایل احتمالی زیادی دارد، شایع‌ترین علت یبوست عبارتند از:
عدم مصرف فیبر کافی
عدم نوشیدن مایعات کافی
گذراندن مدت طولانی نشسته یا در رختخواب
کم تحرک بودن و ورزش نکردن
تغییر رژیم غذایی یا برنامه روزانه خود
عوارض جانبی دارو
استرس و اضطراب
افسردگی
یبوست دوران بارداری
اختلالات عملکردی دستگاه گوارش، مانند سندرم روده تحریک پذیر
بیماری سلیاک
ضایعات نخاعی یا مغزی
دیابت
تغییرات هورمونی مانند کم کاری تیروئید
التهاب مرتبط با بیماری دیورتیکول یا پروکتیت
انسداد روده، از جمله انسداد آنورکتال و تومورها
مشکلات عصبی می‌تواند بر اعصاب تأثیر بگذارد. مانند: اسکلروز، بیماری پارکیسنون، آسیب نخاعی، سکته
عوامل یبوست زا
عواملی که ممکن است احتمال ابتلاء به یبوست را افزایش دهند عبارتند از:
افزایش سن
در خانم‌ها بیشتر از آقایان
کم آب شدن
خوردن رژیم غذایی کم فیبر
کم تحرکی
مصرف برخی از داروها، از جمله آرام‌بخش، داروهای ضدافسردگی، برخی داروهای ضدافسردگی یا داروهایی برای کاهش فشارخون
افسردگی
کدام مواد غذایی موجب یبوست می‌شود؟
اگر به یبوست دچار هستید، دقت داشته باشید که در رژیم غذایی خود از مواد غذایی زیر استفاده نکنید، به طور کلی مواد غذایی زیر زمینه‌ساز بروز یبوست هستند:
نوشیدنی‌های الکلی
غذاهای حاوی گلوتن
غذاهای فرآوری شده
شیر و محصولات لبنی
گوشت قرمز
فست‌فودها و غذاهای سرخ شده
خرمالو
برای درمان یبوست چه بخوریم؟
خوراکی‌ها و مواد غذایی که برای یبوست می‌توانند مفید باشند، آنهایی هستند که حاوی فیبر و آب به مقدار کافی باشند. رژیم غذایی برای یبوست باید سرشار از میوه و سبزیجات بوده و از فست‌فودها و گوشت قرمز در آن کمتر استفاده شود. توجه کنید که اگر یبوست با تغییر در تغذیه باز هم به صورت مزمن وجود داشته باشد و درمان نشود، باید از درمان‌های پزشکی استفاده کرد.
مواد غذایی مفیدی برای رهایی از بیماری یبوست وجود دارد ۱۰ ماده غذایی جادویی برای رهایی از یبوست عبارتند از:
۱ - خانواده توت‌ها
مصرف غذاهای حاوی فیبر می‌تواند به هضم خوب غذا و جلوگیری از ابتلای فرد به یبوست کمک شایانی کند. خانواده توت‌ها در رأس میوه‌هایی قرار دارند که حاوی فیبر بالا هستند. این میوه‌ها شامل تمشک، توت، شاه توت، توت فرنگی و بلوبری می‌شود. هر یک فنجان از این میوه‌ها شامل نزدیک به ۸ گرم فیبر است. در عین حال، به دلیل آنکه این میوه‌ها آب دار هستند می‌توانند به آب رسانی به روده‌ها و فرآیند دفع مدفوع کمک بزرگی کنند.
خانواده توت‌ها را می‌توان روزانه به صورت تنقلات و یا به صورت اسموتی (میوه مخلوط شده) مصرف کرد. متخصصان می‌گویند مصرف خانواده توت‌ها به دلیل داشتن فیبر بالا، بهترین تنقلات برای میان وعده است.
۲ - قهوه
اگر زمانی که پس از صرف قهوه صبحگاهی سریعاً به توالت مراجعه می‌کنید، این موضوع اتفاقی نیست. دلیل منطقی برای این کار وجود دارد و آن قهوه‌ای است که مصرف کرده اید. قهوه دارای موادی است که باعث تحریم عضلات روده می‌شود و برای برخی انسان‌ها مانند یک ملین (ضد یبوست) عمل می‌کند.
۳ - دانه‌های چیا
دانه‌های چیا بسیار کوچک، اما قوی هستند. هر ۳۰ گرم از دانه‌های چیا دارای بیش از ۱۰ گرم فیبر است که می‌تواند ۴۲ درصد نیاز روزانه بدن را تأمین کند. دانه‌های چیا پس از تماس با آب، متورم و بزرگ شده و مانند ژله عمل می‌کند. این عمل باعث می‌شود مدفوع نرم شده و عبور آنها از روده و دفع آن آسان شود.
اگر نتوانستید دانه‌های چیا پیدا کنید، می‌توانید از تخم شربتی استفاده کنید. تخم شربتی از دیرباز در میان ایرانیان رواج دارد و همانند دانه‌های چیا عمل می‌کند و می‌تواند راهکار مناسبی برای جلوگیری از یبوست و دفع راحت مدفوع باشد.
۴ - خانواده آلوها
خانواده میوه آلو بهترین درمان برای افراد مبتلا به یبوست است. آلوها دارای فیبر غیر محلول هستند. این نوع فیبر باعث رسیدن آب به روده بزرگ و اضافه شدن آن به مدفوع تجمع شده می‌شود. همچنین این میوه به دلیل دارا بودن سوربیتول می‌تواند سرعت حرکت مدفوع در روده را افزایش دهد. سوربیتول یک قند الکلی است که در برخی میوه‌ها یافت می‌شود و برای حرکت مناسب روده‌ها بسیار مفید است.
۵ - کلم بروکلی
تا به حال به این نکته دقت کرده اید که چرا در برخی موارد کلم بروکلی بوی بدی می‌دهد؟. این بوی بد به دلیل ماده‌ای به نام سولفورافان در آن است. این ماده می‌تواند باعث ایجاد بوی نامطبوع شود، اما مهم‌تر از آن می‌تواند مانع از رشد بیش از حد میکروارگانیسم‌های دستگاه گوارشی شود. این میکروارگانیسم‌ها می‌توانند در فرآیند هضم سالم مواد غذایی در معده و روده تداخل ایجاد کرده و باعث ایجاد یبوست در فرد شود.
۶ - حبوبات
حبوباتی مانند نخود، نخود فرنگی، لوبیا و عدس بهترین گزینه برای مصرف افرادی است که به یبوست مبتلا شده اند. این مواد غذایی می‌توانند به سادگی باعث رفع یبوست در افراد شوند، زیرا دارای فیبر بالایی هستند. برای مثال یک فنجان عدس بیش از ۱۵ گرم فیبر دارد. افراد می‌توانند از عدس در سوپ یا سالاد در کنار غذا استفاده کنند. یکی از خوراکی‌هایی که می‌تواند به عنوان تنقلات مصرف شود، لوبیای بو داده است. این خوراکی بسیار مفید است و به دلیل دارا بودن فیبر می‌توان از آن به عنوان تنقلاتی سالم برای کودکان استفاده کرد.
۷ - کنگر فرنگی
کنگر فرنگی خاصیت فوق العاده‌ای برای مقابله با یبوست دارد. علاوه بر دارا بودن فیبر، این ماده غذایی دارای اینولین است. اینولین یک " هوموپلی ساکارید" است که به وسیله آنزیم‌های روده هضم نمی‌شود و از سوی باکتری‌های مفید دستگاه گوارش به عنوان غذا جذب می‌شود. این باکتری‌ها در هضم غذا و کارکرد درست دستگاه گوارش بسیار اهمیت دارند. زمانی که در کارکرد سیستم گوارشی تعادل به وجود بیاید، احتمال ابتلای فرد به یبوست کاهش می‌یابد.
۸ - انجیر
انجیر یک خوراکی دوست داشتنی و مفید برای سلامت بدن است. خوردن ۵ عدد انجیر در طول روز می‌تواند ۵ گرم فیبر لازم بدن را تأمین کند. انجیر یک ماده غذایی مناسب برای مصرف به همراه چای و نیز افزودن به سالاد است. مصرف انجیر می‌تواند حرکت مواد در روده بزرگ را تسهیل کند و باعث دفع راحت مدفوع شود.
۹ - گلابی
گلابی میوه‌ای است که مبتلایان به یبوست کمتر به آن توجه دارند. یک گلابی کوچک می‌تواند نزدیک به ۶ گرم فیبر مورد نیاز بدن را تأمین کند. گلابی میوه‌ای شیرینی است و می‌توان آن را در میان وعده کودکان گنجاند.
۱۰ - اسفناج
اسفناج سرشار از فیبر و منیزیم است. منیزیم از مواد معدنی مورد نیاز برای کارکرد درست دستگاه گوارش است. منیزیم می‌تواند باعث تحریک حرکات روده و نیز سهولت آبرسانی به روده بزرگ شود. مصرف اسفناج مانع از ابتلای افراد به یبوست و نیز دفع راحت مدفوع می‌شود. محققان می‌گویند علاوه بر داشتن رژیم غذایی سالم و سرشار از فیبر، افرادی که مستعد ابتلاء به یبوست هستند بهتر است به طور مستمر ورزش کنند. زنان باردار نیز در ماه‌های پایانی برای جلوگیری از یبوست باید از ملین استفاده کنند.
درمان یبوست با هشت دم نوش خانگی
قرن‌ها است که مردم از چای‌های گیاهی و دمنوش‌ها برای رفع مشکلات گوارشی از جمله تحریک سیستم گوارشی و کاهش یبوست استفاده می‌کنند. مصرف دمنوش‌ها و چای‌های زیر اثرات ملین و تسکین عضلانی داشته و به کاهش یبوست و افزایش حرکات روده کمک می‌کند، هشت نوع بچای‌های گیاهی که به حرکت روده‌ها و درمان یبوست کمک می‌کنند عبارتند از:
چای سنا
سنا یکی از مواد ملین شناخته شده‌ای است که اغلب در چای‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. چای سنا از برگ‌های درختچه سنای اسکندریه تهیه می‌شود. این گیاه حاوی ترکیباتی به نام گلیکوزیدها است که اثرات ملین دارد. بسیاری از قرص‌های ملین حاوی غلظت بالایی از سنا بوده و می‌توانند بهتر از چای سنا در درمان یبوست اثرگذاری داشته باشند.
چای نعناع
چای نعناع یکی از داروهای طبیعی رایج برای مشکلات گوارشی بوده و بسیاری از داروهای ملین حاوی نعناع هستند. اثر تسکین دهنده “مِنتول” موجود در نعناع می‌تواند باعث تسکین ناراحتی معده به هنگام حرکت مدفوع در روده‌ها شود. نوشیدن یک فنجان چای نعناع پس از هر وعده غذایی ممکن است برای افرادی که از یبوست و ناراحتی معده رنج می‌برند، مفید باشد.
چای زنجبیل
در صورتی که مشکل یبوست ناشی از هضم ضعیف باشد، ریشه زنجبیل می‌تواند مفید واقع شود. بسیاری از افراد از چای زنجبیل برای تسکین تحریک سیستم گوارشی و بهبود هضم غذا بهره می‌گیرند. چای زنجبیل پس از یک وعده غذایی سنگین می‌تواند به هضم غذا کمک کند. نوشیدن روزانه یک یا دو فنجان چای زنجبیل پس از وعده‌های غذایی می‌تواند به فرآیند گوارش غذا و تولید حرکات روده کمک کند.
چای قاصدک
چای قاصدک می‌تواند به کاهش علائم خفیف گوارشی مانند نفخ یا یبوست‌های گاه به گاه کمک کند. قاصدک کبد را برای تولید صفرا تحریک کرده و به طور غیر مستقیم به یبوست کمک می‌کند. این چای همچنین می‌تواند به عنوان یک ادرارآور عمل کرده و آب بیشتری را به سیستم گوارشی و مدفوع اضافه کند که به رفع یبوست می‌انجامد. برای تسهیل فرآیند گوارشی می‌توانید پس از وعده‌های غذایی یک فنجان چای قاصدک بنوشید.
چای سیاه، چای سبز یا قهوه
چای اثرات ملینی دارد. چای به طور طبیعی شامل کافئین بوده که باعث تحریک روده‌ها در بسیاری از افراد می‌شود. اغلب این نوشیدنی‌ها در صبح و به منظور بیداری کامل از خواب و تحریک حرکات روده نوشیده می‌شوند. با این حال کافئین می‌تواند عوارض جانبی منفی در افرادی که نسبت به آن حساسیت دارند، ایجاد کند.
چای ریشه شیرین بیان
چای ریشه شیرین بیان یک تونیک رایج برای مشکلات گوارشی است. ریشه شیرین بیان اثر ضد التهابی داشته و به هضم کمک می‌کند. بعد از هر وعده غذایی نوشیدن یک فنجان چای ریشه شیرین بیان می‌تواند به تسکین سیستم گوارش و تحریک حرکات روده منجر شود.
چای بابونه
بابونه گیاهی شناخته شده و معطر است که در چای‌ها برای اثرات تسکین دهنده‌اش استفاده می‌شود. نوشیدن یک فنجان چای بابونه پس از وعده‌های غذایی یا در آخر روز می‌تواند به تسکین عضلات روده‌ها و تسریع حرکت روده کمک کند.
چای جعفری
جعفری گیاهی رایج برای درمان اختلالات گوارشی است، چای جعفری که حاوی برگ یا دانه‌های این گیاه است می‌تواند به کاهش یبوست کمک کند. به طور سنتی بسیاری از افراد برگ یا ساقه‌های جعفری را برای مقابله با مشکلاتی همچون بوی بد دهان و نفخ می‌جوند.
نظر شما