حقایقی درباره رژیم غذایی کودکان اوتیسم

به گزارش خبرنگار ایمنا، اوتیسم یکی از اختلالات عصبی رشدی دوران کودکی است که علت و درمان آن هنوز ناشناخته است و تشخیص آن در دو الی سه سالگی شکل می‌گیرد، کودکان مبتلا، اوتیسم مشکلات زیادی در تغذیه و خوردن نشان می‌دهند به طوری که غذا خوردن این کودکان خود یکی از چالش‌های استرس زای والدین است زیرا برخی از غذاها تأثیر بسیار منفی بر روی این کودکان دارند و کودک را دچار آشفتگی حسی می‌کنند.

بیشتر این کودکان دچار غذا خوردن گزینشی هستند یعنی اینکه هر غذایی را نمی‌خورند و فقط به برخی غذاها علاقه دارند که این باعث می‌شود بسیاری از ویتامین‌ها و پروتئین‌ها در بدن این کودکان کم شود، وقتی این غذا خوردن گزینشی با حساسیت‌های غذایی همراه می‌شود مشکلات غذایی زیادی را برای این کودکان و والدین به وجود می‌آورند.

رژیم غذایی و مراحل انجام آن برای کودک اوتیسم

کودکان دارای اوتیسم بیشتر از سایر کودکان به حساسیت‌های غذایی، کمبودهای مواد غذایی، عدم تحمل غذایی و مشکلات خوردن دچار هستند. رژیم غذایی خاصی برای اوتیسم وجود ندارد، ولی برخی حذفیات در رژیم غذایی می‌تواند باعث التیام نشانه‌ها شود و رژیم غذایی فاقد کازئین و گلوتن یکی از محبوب‌ترین رژیم‌های غذایی محدود شده در این کودکان است. این رژیم شامل حذف گلوتن، پروتئین موجود در گندم، و کازئین پروتئین موجود در شیر، است. در حقیقت با حذف این ترکیبات از رژیم غذایی کودک، ترکیباتی که باعث التهاب و ناراحتی دستگاه گوارش می‌شوند، وارد آن نمی‌شوند و کودک نیز به حساسیت دچار نمی‌شود.

اولین گام: برای والدین حذف ترکیباتی است که احتمال می‌رود باعث بروز واکنش‌های آلرژیک و حساسیت می‌شوند، مانند ترکیبات حاوی گلوتن و کازئین، تخم مرغ، ماهی، آجیل‌ها و مغزها، بادام زمینی و سویا. بطور مثال اگر کودک به میزان زیادی شیر می نوشد، جایگزین کردن آن با شیر سویا یا شیر بادام توصیه می‌شود.

گام دوم: پس از سپری شدن دوره حذفی در رژیم غذایی، به تدریج باید غذاهای جدید را وارد برنامه رژیم غذایی کرد. علائم را پس از ورود هر ماده غذایی جدید به رژیم غذایی یادداشت کنید و ببینید که کدام یک از غذاها برای کودک قابل تحمل هستند.

خوراکی‌های دارای منیزیم

یک رژیم متناسب و متعادل و مقوی برای همه کودکان لازم و ضروری است اما منیزیم جایگاه خاصی در رژیم‌های غذایی کودکان دارای اتیسم دارد. کمبود منیزیم می‌تواند به تعدادی از علائم منجر شود که مطابق با الگوهای رفتاری است که در کودکان دارای اتیسم دیده می‌شود.

مانند تکان دادن دست و رفتارهای تکراری، دندان قروچه، اضطراب، تمرکز پایین و دامنه توجه کم. با اطمینان یافتن از اینکه منیزیم بخشی از مواد مغذی مصرفی روزانه است می‌توان این علائم را کاهش داد و با کاهش این علائم می‌توان رفتار درمانی موثرتری برای کودک دارای اتیسم مهیا نمود. کنجد و فراورده‌های ان، اجیل ها، سبزی‌ها از منابع غنی منیزیم اند.

روغن ماهی

اسیدهای چرب امگا سه همراه برخی دیگر از انواع اسیدهای چرب در واقع برای رشد طبیعی و سالم بدن مفید اند. مطالعات نشان می‌دهد که مقادیر بالای امگاسه می‌تواند باعث افزایش تعاملات و معاشرت در افراد دارای اتیسم گردد و همچنین می‌تواند رفتارهای بیش فعالانه و مخل کننده در اثر ان کاهش یابد در یک مطالعه شش هفته‌ای که توسط پائول امینگر و همکارانش صورت گرفته ۱۳ کودک پنج تا ۱۷ ساله دارای اتیسم در معرض رژیم غذایی غنی از امگاسه قرار گرفتند و این کودکان کاهش علائم بیش فعالی را نشان دادند. روغن امگا سه به میزان بالایی در گردو نیز وجود دارد و در صورتی که امکان استفاده از ماهی‌های قزل الا و یا سالمون را ندارید از گردو که منبع غنی هست استفاده کنید. حتی برخی از یافته‌ها نشان می‌دهد که روغن امگاسه به صورت گیاهی می‌تواند منبعی بهتر و غنی‌تر باشد تا منابع حیوانی.

خوراکی‌های دارای ملاتونین

یکی از معمول‌ترین علائمی که والدین کودکان دارای اتیسم ان را گزارش می‌کنند بدخوابی و یا اختلال در خواب است. این اختلال در چرخه‌های طبیعی خواب می‌تواند باعث تحریک پذیری و نبود تمرکز و اضطراب و استرس در کودک دارای اتیسم گردد.

ملاتونین هورمونی است که برای ایجاد وضعیت خواب در بدن انسان ترشح می‌گردد و آ رامبخشی است که می‌تواند خوابی آرام را برای کودک دارای اتیسم مهیا کند و در نتیجه کمک می‌کند که کودک دارای اتیسم در بیداری برنامه درمانی خوبی داشته باشد. خواب خوب کودک دارای اتیسم می‌تواند بر روی مهارتهای ارتباطی و اجتماعی او تأثیر گذار باشد. استفاده از مکمل دارویی ملاتونین می‌تواند در کوتاه مدت مفید باشد و به کودکان کمک کند تا خوابی بهتر و عادات خواب سالم‌تری داشته باشند.

آلبالو

اب البالو یا خود البالو یکی از شناخته شده ترین مواد کمکی برای خواب است و محققان دریافته اند که می‌تواند میزان ملاتونین در بدن را افزایش دهد. این خوراکی علاوه بر کمک در افزایش ملاتونین سطح بالایی از انتی اکسیدان را نیز به همراه دارد که بر استرس اکسیداتیو مؤثر است و به کودک دارای اتیسم می‌تواند کمک شایانی کند.

زرشک

زرشک خوراکی هست که ما ایرانی‌ها با ان غریبه نیستیم و از ان بسیار در طبخ غذاهای ایرانی استفاده می‌کنیم و از خواص دارویی ان نیز اگاه هستیم این خوراکی را چینی‌ها به صورت دمنوش برای جلوگیری از پیری استفاده می‌کنند اما این خوراکی دارای سطوح بالایی از ملاتونین است و همینطور به مانند البالو سطح بالایی از انتی اکسیدان را دارا است.

تخم مرغ

در میان محصولات حیوانی، تخم مرغ یکی از بهترین منابع ملاتونین است و سرشار از پروتئین و اهن و به میزانی امگاسه هست. در برخی تئوری‌ها هم میزان بالای کلسترول موجود در زرده تخم مرغ را برای کاهش علائم اتیسم توصیه می‌کنند که این مورد نیاز مند پژوهش‌های بیشتری هست.

آجیل و خشکبار

بیشتر اجیل ها مقدار قابل توجهی ملاتونین دارند ولی پسته و بادام دارای بیشترین میزان ملاتونین در خشکبار هستند. اجیل ها در کل منبع غنی از انتی اکسیدان‌ها و چربی‌های مفید امگا ۳ هستند و همینطور مواد معدنی مانند منیزیم را برای بدن کودکان دارای اتیسم مهیا می‌کنند.

خوراکی‌های مؤثر بر بهداشت روده و پروبیوتیک ها

بسیاری از محققان استدلال می‌کنند که یکی از دلایل اختلال اتیسم می‌تواند به خاطر ماهیت مواد خوراکی این کودکان و مشکلات گوارشی آنها باشد. به عبارت دیگر عدم سلامت گوارش و دریافت مواد مغذی در این زمینه می‌تواند یکی از دلایل شدت اختلال اتیسم در این کودکان باشد. نشت یا نفوذ پذیری روده یکی از فرضیه‌هایی است که در مورد کودکان دارای اتیسم و رفتاری که انها انجام می‌دهند مطرح است و پروبیوتیک ها برای رهایی از این وضعیت اغلب بهترین درمان هستند.

پرو بیوتیک ها رشد و نمو باکتری‌های مفید روده را افزایش می‌دهند و موجب جذب بهتر مواد خوراکی و محافظت از روده‌ها می‌گردند و روده‌ها را از عفونت محافظت می‌کنند. این پروبیوتیک ها به میزان کافی در ماست و دیگر فراورده‌های لبنی ما ایرانی‌ها یافت می‌گردند. ثابت شده است که بهبود سیستم گوارش کودک دارای اتیسم می‌تواند در بهبود علائم اتیسم مؤثر باشد.

رژیم بدون قند و بدون شکر

اگرچه هنوز تحقیقات در این زمینه ادامه دارد اما بسیاری از متخصصان بر این باور هستند که با از بین بردن قند و گلوتین و سایر مواد غذایی فراوری شده می‌توان علائم اتیسم را کاهش داد بویژه در مورد قند و شکر که در مورد کودکان غیر اتیسم نیز تحقیقات فراوانی در زمینه انها انجام شده و ثابت شده که کودکانی رفتارهایی مانند کم توجهی و یا حواس پرتی و رفتار بیش فعالانه دارند با مصرف کمتر شکر و قند می‌توانند علائم کمتری نشان دهند.

خوراکی‌های دارای ویتامین دی

این ماده مغذی حیاتی در رژیم غذایی ما اغلب مورد غفلت قرار می‌گیرد اما این ویتامین برای کودکان و مادران بسیار حیاتی است. سطح پایین ویتامین دی در دوران بارداری به میزان بالایی با خطر بروز اتیسم در کودکان ارتباط نشان داده است. از طرفی کمبود ویتامین دی با سندروم نشت روده و سایر مشکلات گوارشی در کودکان دارای اتیسم نیز ارتباطاتی نشان داده است. مهمتر از همه ویتامین دی بر عملکرد انتقال دهنده‌های عصبی تأثیر گذار است که اختلال در این مورد نیز در کودکان دارای اتیسم دیده می‌شود.

خوراکی‌های دارای ویتامین سی

انسان‌ها و سایر نخستی‌ها برعکس سایر حیوانات فاقد انزیمی هستند که بتوانند در بدن خود ویتامین سی تولید کنند و در اثر کاهش ویتامین سی بیماری ایجاد می‌گردد به نام اسکوربوت یا بیماری ملوانان. امروزه برخی از نظریه‌ها از کمبود ویتامین C در بدن کودکان دارای اتیسم حمایت می‌کند ولی این فرضیه‌ها هنوز در ابتدای راه هستند و به انها نمی‌توان خیلی اهمیت داد. اما مصرف ویتامین C به ساخت کلاژن، فعالیت‌های انتی اکسیدانی و سم زدایی بدن، بهبود عملکرد شناختی و ترمیم و ساخت سلول‌های بدن کمک می‌کند و همه این موارد گفته می‌شود که می‌تواند برخی علائم و حساسیت و التهاب را در کودک دارای اتیسم کاهش دهد.

ادویه‌ها

برای کودک دارای اتیسم در صورت عدم حساسیت از ادویه‌ها استفاده کنید. برای نمونه زردچوبه به عنوان یک ادویه قوی دارای خاصیت ضد التهابی و انتی اکسیدانی و ضد میکروبی است که می‌تواند به میزان قابل توجهی عملکرد روده را بهبود بخشد و به سم زدایی بدن و دور کردن بدن از استرس اکسیداتیو کمک می‌کند.