غذای ایمن‌تر؛ سلامتی بیشتر

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، غذای ایمن عنصری کلیدی برای سلامتی است و غذای ناایمن باعث ابتلای بشر و حتی سایر جانداران حیات‌وحش به بیماری‌های مختلف می‌شود. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، در سطح جهان سالانه یک از هر ۱۰ نفر درگیر بیماری‌های مرتبط با غذا می‌شود. کیفیت پایین غذا شرایط سلامتی را با خطر مواجه می‌کند و باعث بروز اختلال در رشد و نمو، کمبود ریزمغذی‌ها، ابتلاء به بیماری‌های واگیر یا غیرواگیر و مبتلا شدن به بیماری‌های روانی می‌شود.

بیماری‌های منتقل شده به‌واسطه غذا به‌رغم عفونی یا سمی بودن هرچند با چشم قابل مشاهده نیست اما ایمنی مواد غذایی را به یک موضوع مهم تبدیل می‌کند. روز جهانی ایمنی غذا به همین دلیل انتخاب شده است تا پیامی مشخص را به گوش جهانیان برساند، اینکه از تولید تا برداشت، پردازش، ذخیره‌سازی، توزیع، آماده‌سازی و مصرف، غذا باید در هر مرحله ایمن بماند.

اهمیت ایمنی غذا

غذای سالم برای ارتقای سلامت و رفاه مصرف‌کننده و پایان دادن به گرسنگی، دو مورد از ۱۷ هدف اصلی ضروری توسعه پایدار سازمان ملل (SDGs) است؛ چراکه دسترسی به مقادیر کافی غذای ایمن، کلید حفظ زندگی و ارتقای سلامتی محسوب می‌شود. بیماری‌های قابل انتقال به‌واسطه غذاها که اغلب ماهیتی عفونی یا سمی دارند، در اثر ورود باکتری‌ها، ویروس‌ها، انگل‌ها یا مواد شیمیایی از طریق غذا یا آب آلوده به بدن به‌وجود می‌آیند و به‌این‌ترتیب با چشم دیده نمی‌شوند. بنابراین ایمنی مواد غذایی نقش مهمی در اطمینان از ایمن ماندن غذا در هر مرحله از زنجیره غذایی، از تولید تا برداشت، پردازش، ذخیره‌سازی، توزیع، آماده‌سازی و مصرف دارد.

با حدود سالانه ۶۰۰ میلیون مورد بیماری‌های ناشی از غذا، غذای ناایمن تهدیدی برای سلامت و اقتصاد جوامع بشری است و به‌طور نامتناسبی بر افراد آسیب‌پذیر به‌ویژه زنان و کودکان، جمعیت‌های آسیب‌دیده از درگیری‌ها و مهاجران تأثیر می‌گذارد. تخمین زده می‌شود که سالانه چهار میلیون و ۲۰ هزار نفر در سراسر جهان پس از خوردن غذای آلوده جان خود را از دست می‌دهند. کودکان زیر پنج سال ۴۰ درصد از بار ناشی از بیماری‌های مرتبط با غذا را به دوش می‌کشند و در این میان سالانه یک میلیون و ۲۵ هزار نفر از آن‌ها جان خود را از دست می‌دهند.

تاریخچه و اهمیت روز جهانی ایمنی غذا

روز جهانی ایمنی غذا یک جشن سالانه برای جلب توجهات جهانی و الهام بخشیدن به اقدامات بشری برای کمک به پیشگیری، شناسایی و مدیریت خطرات ناشی از مواد غذایی است. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۸ روز جهانی ایمنی غذا را به‌منظور افزایش آگاهی در مورد موضوع حیاتی ایمنی مواد غذایی و همچنین جلب توجهات جهانی به عواقب و عوارض ناشی از آب و غذای آلوده برای سلامتی تعیین کرد. سازمان جهانی بهداشت (WHO) و سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (FAO) نیز برگزاری آن را به‌طور مشترک و در همکاری با کشورهای عضو و سایر ذی‌نفعان برعهده گرفتند.

هدف روز جهانی ایمنی غذا تغییر و در اصل بهبود سیستم‌های غذایی برای ایجاد جوامع سالم‌تر و سلامتی پایدار، همچنین جلوگیری از وقوع و گسترش بیماری‌های ناشی از غذا، کمک به ایمنی غذا، سلامت انسان، رونق اقتصادی، بهبود کشاورزی، دسترسی به بازار، گردشگری و توسعه پایدار است. این روز همچنین فرصتی برای تقویت تلاش‌ها در راستای اطمینان از ایمن بودن غذای مصرفی بشر و کاهش بار بیماری‌های ناشی از غذا در سطح جهان فراهم می‌کند.

موضوع روز جهانی ایمنی غذا ۲۰۲۲

روز جهانی ایمنی غذا در سال ۲۰۲۲، درحالی‌که چهارمین دوره خود را می‌گذراند از اهمیت بیشتری در سراسر جهان برخوردار شده است. این روز هر سال با موضوعی متفاوت گرامی داشته می‌شود؛ چراکه گفته می‌شود این موضوع است که در هر مناسبت می‌تواند توجهات جهانی را به سوی آن مناسبت جلب کند و بشر را به انجام اقدامات لازم در آن زمینه سوق دهد.

سازمان جهانی بهداشت موضوع روز جهانی ایمنی غذا در سال ۲۰۲۲ را طی ماه مارس مشخص و شعار آن را «غذای ایمن‌تر، سلامتی بیشتر» اعلام کرد؛ چراکه دسترسی به غذای ایمن برای سلامت و رفاه مردم، حیوانات و محیط‌زیست ضروری است. WHO این موضوع را عاملی برای یک‌سو کردن اقدامات جهانی در راستای تحقق هدف روز جهانی ایمنی غذا می‌داند. شعار تعیین‌شده برای روز جهانی ایمنی غذا در سال ۲۰۲۲ نیز «ایمنی مواد غذایی شغل همه است» تعیین شد. دلیل این انتخاب نقشی است که بشر، از مزرعه تا سر سفره، در بی‌خطر بودن و ماندن مواد غذایی برای سلامتی ایفا می‌کند. این شعار از همه می‌خواهد که نقش خود را در سرتاسر زنجیره تأمین گرامی بدارند و به‌خوبی ایفا کنند.

WHO حتی در سال جاری به راه‌اندازی کمپینی برای الهام بخشیدن به مشارکت جهانی در این راستا اقدام کرده است زیرا تنها زمانی می‌توان از ارزش غذایی و مزایای روانی و اجتماعی مشترک یک وعده غذایی سالم بهره‌مند شد که غذا ایمن باشد. تأکید و تمرکز این کمپین بر نیاز به تغییر سیستم‌های غذایی برای ارائه سلامتی بیشتر به شیوه‌ای پایدار به‌منظور جلوگیری از اکثر بیماری‌های ناشی از غذا قرار دارد و از سیاست‌گذاران، دست‌اندرکاران و سرمایه‌گذاران سیستم‌های غذایی دعوت می‌کند تا برای افزایش تولید و مصرف پایدار غذاهای ایمن در راستای بهبود نتایج بهداشتی و سلامتی، جهت‌گیری مجددی برای فعالیت‌های خود داشته باشند.

مشارکت در برگزاری روز جهانی ایمنی غذا

انتخاب رژیم غذایی ایمن و سالم به کاهش بار جهانی بیماری و حمایت از سیستم‌های غذایی پایدار کمک می‌کند بنابراین گنجاندن آموزش ایمنی مواد غذایی در سیاست‌های آموزشی دانشگاه‌ها، مدارس و محل‌های کار امری بسیار ضروری به‌نظر می‌رسد. سالن‌های غذاخوری نیز باید اطمینان حاصل کنند که در سرتاسر فرآیند تهیه تا مصرف غذا تمام مقررات و استانداردهای ایمنی مواد غذایی رعایت شده باشد و خانواده‌ها باید با تمام این مقررات آشنا باشند و فعالیت‌های ایمنی مواد غذایی را خود فرا بگیرند و به فرزندانشان نیز آموزش دهند. ساده‌ترین و کوچک‌ترین تغییرات در این مسیر می‌تواند تأثیراتی عمیق و گسترده داشته باشد و حتی بهبود اقدامات ساده روزمره می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از غذا را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.