به گزارش خبرنگار ایمنا، سیستم ایمنی، بدن را در برابر ویروسها و باکتریهای بیماریزا محافظت میکند، اندامهایی که سیستم ایمنی بدن را تشکیل میدهند شامل مغز، استخوان، طحال، تیموس و گرههای لنفاوی میباشند که گلبولهای سفید خون را میسازند. گلبولهای سفید مهره کلیدی دستگاه ایمنی بدن محسوب میشوند، آنها عوامل بیماریزا را در بدن مییابند و نابود میسازند.
سلولهای دستگاه ایمنی در سراسر بدن گسترده شدهاند، در پوست، چشمها، طول لولهی گوارش و دستگاه تنفسی نیز سلولهای ایمنی وجود دارند. معمولاً دستگاه ایمنی موفق میشود بدن را میکروبزدایی کند.
ساعتهای روشن روز کمتر میشود و هوا سرد میشود، دچار شدن به حساسیتهایی تنفسی و گرفتگی بینی اجتناب ناپذیر به نظر میرسد، اما راههایی وجود دارد که میتوانید با استفاده از آنها سیستم ایمنیتان را تقویت کنید و با عفونتها به طور موثرتری مبارزه کنید.
چرا در فصول سرد سال بیشتر مستعد ابتلاء به سرماخوردگی هستیم؟
از دوران کودکی تا به حال بارها از پدر و مادر و بزرگترها شنیدیم اگر در هوای سرد بیرون میرویم، حتماً گوشهای خود را بپوشانیم یا با موهای خیس بیرون نرویم. شاید این پرسش برای شما هم پیش آمده باشد که چرا افراد در زمستان بیشتر در معرض ابتلاء به سرماخوردگی قرار دارند. حقیقت این است که هوای سرد به تنهایی ما را بیمار نمیکند.
مطالعات نشان دادهاند که بعضی میکروبها مانند ویروس آنفلوانزا در فصل زمستان که دمای هوا پایینتر است، رشد بیشتری دارند، مطالعات نشان دادهاند که ویروسهای رایج سرماخوردگی در دمای پایین بیشتر تقسیم میشوند. پس در فصل سرما که دمای بدن تحت تأثیر دمای هوا کمی کاهش مییابد، محیط مناسبی برای رشد و تقسیم این عوامل بیماریزا فراهم میشود.
پوشش بیرونی ویروسهای سرماخوردگی در دماهای نزدیک به نقطهی انجماد سختتر میشود. سختی زیاد این پوششها، کار گلبولهای سفید خون را برای نابودی آنها دشوار میسازد. سیستم ایمنی بدن زمانی که دمای حفرهی بینی و مجاری تنفسی کاهش مییابد، نمیتواند حداکثر کارایی خود را داشته باشد. در مقایسه با سایر نقاط بدن، مخاط حفرهی بینی و مژههای آن در دمای پایین توانایی خود را برای مهار میکروبهای بیماریزا از دست میدهند.
هوای سرد و خشک باعث میشود ویروسهای سرماخوردگی به راحتی وارد حفرههای خشک بینی شوند. ضمناً ویروسهایی که از طریق عطسه از مجاری بینی خارج میشوند، در هوای سرد و خشک دوام بیشتری دارند و به راحتی به فرد دیگری انتقال پیدا میکنند. مطالعات نشان دادهاند که دانشجویان در خوابگاههای پرجمعیت که سیستم تهویهی مناسبی ندارند، بیشتر به سرماخوردگی مبتلا میشوند. تهویهی مناسب و هوای مرطوب، ویروس آنفلوانزا زا غیر فعال میسازد.
آخرین مورد که از مهمترین عوامل نیز محسوب میشود، ابتلاء به بیماری از طریق تماس نزدیک با فرد بیمار است. اگر در فصل سرما در اتاقی کوچک با پنجرههای بسته با افراد زیادی که دچار سرماخوردگی هستند بمانید؛ بیشتر در معرض ابتلاء به بیماری قرار میگیرید.
تقویت بدن در زمستان با ۱۰ خوراکی
هر ساله با نزدیک شدن به فصل سرما آمار ابتلاء به سرماخوردگیها و آنفلوآنزای فصلی با افزایش چشمگیری رو به رو میشود بیماریهایی که با استفاده از برخی خوراکیها برای درمان و بهبود توصیه میشود، بعضی از خوراکیها به دلیل ویتامین کافی باعث کاهش علائم سرماخوردگی میشوند و برخی دیگر نیز عفونت ناشی از سرماخوردگی را کاهش میدهد.
این خوراکیها عبارتند از:
۱.(موز: میوهای که میتواند در بیماری سرماخوردگی حائز اهمیت باشد و انواع ناراحتیهای معده و روده را بهبود دهد.
۲. (فلفل دلمهای: آن دسته از سبزیجاتی است که به دلیل داشتن ویتامین C و قابلیت بهبودی سرماخوردگی به شدت توصیه میشود.
۳. (هویج: سبزیجات مفیدی که دارای بتاکاروتن فراوان است و برای سرما خوردگی توصیه میشود.
۴. پرتقال و لیمو شیرین: از میوههای تأثیر گذار و دشمن اصلی سرماخوردگی است که نباید از آن در فصل زمستان غافل شد.
۵. فلفل تند: باعث رقیقتر شدن ترشحات ریوی و همچنین باز شدن حفرههای سینوسی یا سینوزیت میشود.
۶. ادویه خردل: نیز از آن دسته از چاشنیهایی است که میتواند ترشحات مجاری تنفسی را رقیق کند.
۷. (پیاز: آن دسته از سبزیجاتی است که با مصرفش سیستم ایمنی بدن قوی و سرماخوردگی از بدن انسان دفع میشود.
۸. چای سبز و سیاه: گیاهانی با خاصیت آنتی بیوتیک طبیعی و اثرات ضداسهال هستند.
۹. سیر: این گیاه هم مانند پیاز اصلاً فراموش نکنید زیرا سیر قابلیت تقویت سیستم ایمنی بدن را دارد و از سرماخوردگی در فصلهای حساس مثل پاییز و زمستان جلوگیری میکند.
۱۰. گیاهان دارویی: از مصرف گیاهان دارویی غافل نشوید زیرا تمام داروهای حاضر در داروخانهها از این گیاهها برای رفع و درمان سرماخوردگی ساخته میشود.
۱۱. عسل و لیمو ترش: مصرف ترکیبی از یک قاشق غذاخوری عسل و یک برش لیموترش تازه در یک لیوان آب گرم در نصف لیوان برای سرماخوردگی بسیار توصیه میشود.
مناسبترین دمنوشهای زمستانی برای افزایش ایمنی بدن
دمنوش زنجبیل و زردچوبه
این دمنوش زمستانی خوشمزه نه تنها شگفت انگیز است بلکه میتواند سیستم ایمنی بدن شما را در طول فصل زمستان و سرما تقویت کند. همچنین با اضافه کردن کمی عسل و لیمو ترش میتوانید از آن برای تسکین درد معده نیز استفاده کنید.
دمنوش لاوندر یا اسطوخدوس
گلهای زیبا و شگفت انگیز لاوندر یا لوندر که در ایران آن را با نام اسطوخدوس میشناسیم دارای بوی بسیار معطری هستند که از آن برای ایجاد آرامش در محیط استفاده میکنند. مانند استفاده در اسپریهای خوشبو کننده یا دستگاههای بخور و زیر بالش برای یک خواب آرام. اسطوخدوس آرامش بخش و ضد عفونیکننده است که با استرس، اضطراب و حتی افسردگی هم مقابله میکند. اسطو خودوس برای تسکین دردهای میگرنی نیز مفید است.
دمنوش گزنه و دارچین
این چای تند زمستانی حاوی آهن و ویتامین c فراوان میباشد که در صورت ترکیب شدن به راحتی جذب بدن میشود.
چای سیاه و گل محمدی
این چای زمستانی نه تنها آسان بوده بلکه دارای عطر و طعم فوق العاده ای نیز میباشد که شیرینی آن نیز کاملاً طبیعی است و خوراک روزهای سرد زمستان است.
دمنوش نعناع و رازیانه و زنجبیل
این دمنوش معطر یکی از بهترین دمنوش های زمستانی برای رفع درد و نفخهای شکمی میباشد.
دمنوش آویشن
آویشن شهرت فراوانی در تقویت و ضد عفونی کردن بدن دارد. این گیاه سرشار از روغنهای ضروری است که عطر و طعم بینظیری به غذاها میدهد. دمنوش آویشن برای باز شدن بینی بسیار مناسب است.
دمنوش مریم گلی
مریم گلی یکی از بهترین گیاهان دارویی برای درمان سرماخوردگی میباشد. برگهای این گیاه خاصیت ضد التهابی و ضد عفونی دارند به همین دلیل نوشیدن این دمنوش باعث تسکین گلو درد میشود. همچنین این دمنوش خلط آور است و نوشیدن آن در زمان سرماخوردگی مفید است.
دمنوش دارچین و عسل
دارچین یک ماده ضد میکروبی، ضد قارچی و ضد ویروسی است و با تقویت سیستم ایمنی بدن از سرماخوردگی و آنفولانزا پیشگیری میکند. دارچین در تقویت ایمنی بسیار قدرتمند است، برخی از مطالعات حتی نشان میدهد که ممکن است خطر ابتلاء به ویروس HIV را کاهش دهد.
دمنوش بادرنجبویه
از زمانهای قدیم بادرنجبویه جزو گیاهان شناخته شده است و یونانیان به آن نام ملیس دادهاند. باید بدانید که ابنسینا این گیاه را بادرنجبویه نامیده است چون برگ آن اگر فشرده شود بوی بادرنگ (لیمو) میدهد برای همین امروزه به آن سیترونل هم میگویند. این گیاه درمانگر و معطر برای تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مفید است. اگر دچار آنفلوانزا یا سرماخوردگی شدهاید به سراغ این گیاه بروید. نقش این گیاه در درمان سرفههای شدید و تسکین مشکلات تنفسی مؤثر است.
روشهای خانگی برای تقویت سیستم ایمنی بدن در زمستان
روشهایی برای تقویت سیستم ایمنی بدن وجود دارد و به افراد کمک میکند تا عملکردهای اصلی بدن را قویتر کنند و بتوانند در فصل زمستان از خود مراقبت کنند این روشها عبارتند از:
۱- برای خوراکتان استراتژی داشته باشید
رژیم غذایی نقش زیادی در سلامت عمومی دارد و غذاهایی با پایه گیاهی میتواند به سیستم ایمنی شما کمک کند. مراقب باشید که حتماً این مواد غذایی را بخورید:
چربیهای سالم: اسیدهای چرب امگا سه در ماهی یا دانههایی مثل چیا، دانه کتان، گردو و سویا میتواند به سیستم ایمنی شما کمک کند.
آنتیاکسیدانها: آنتیاکسیدانها در میوهها، سبزیجات، دانهها، خشکبار و حبوبات میتواند از بدن در برابر رادیکالهای آزاد محافظت کند که با عوامل محیطی مثل آلودگی ایجاد میشوند. این رادیکالهای آزاد میتوانند در بدن باعث ایجاد التهاب شوند. برای گرفتن آنتیاکسیدان سراغ خوراکیهایی مثل توتها، پرتقال و کلم قرمز و چغندر بروید.
پروبیوتیکها: باکتریهای مختلف روده میتوانند نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن شما داشته باشند تا بتواند سلولهای معمولی را از سلولهای مهاجم تشخیص دهد. برای اینکه به باکتریهای مفید کمک کنید تا رشد کنند، مقدار کافی پروبیوتیک مصرف کنید که در خوراکیهای تخمیر شده مثل ماست و کلم ترش یافت میشود.
۲ - مقدار کافی ویتامین D دریافت کنید
ویتامین D فقط برای استحکام استخوانها و دندانها مفید نیست. اگر کمبود ویتامین D دارید، بیشتر ممکن است دچار عفونت شوید. سخت است که مقدار توصیه شده برای ویتامین در روز را در فصل زمستان که آفتاب کمتری داریم، تأمین کنیم، بنابراین مکملها میتوانند انتخاب خوبی برای بسیاری از افراد باشند.
۳- خواب کافی داشته باشید
داشتن خواب کافی (هفت تا ۹ ساعت برای بزرگسالان) نکته مهمی برای بدن است تا بتواند با عفونتها مبارزه کند. راههای مختلفی وجود دارد که بتوانید مطمئن شوید کیفیت خواب خوبی دارید:
یک برنامه داشته باشید: هر روز در ساعت مشخصی به رختخواب بروید و ساعت مشخصی بیدار شوید.
محیط را برای خواب مناسب کنید: اتاق را تاریک، خنک و آرام نگه دارید.
موبایل و تبلت را کنار بگذارید: حداقل نیم ساعت قبل از خواب موبایل، تبلت یا لپتاپتان را کنار بگذارید و دیگر به آنها نگاه نکنید تا وقتی که صبح صدای آلارم بلند شود.
۴- مراقب سطح استرس تان باشید
استرسهای روانی یا تنهایی میتواند روی سیستم ایمنی افراد مسن یا کسانی که با بیماری درگیرند، تأثیر بگذارد. اگر میخواهید بدنتان قادر باشد با میکروبها تا جایی که ممکن است به شکل مؤثر مبارزه کند، بهترین کار این است که یاد بگیرید چطور با استرسهایی که در مسیرتان وجود دارند، کنار بیایید، چند ترفند برای این کار عبارتند از:
ارتباطات تان را قویتر کنید: با دوستانتان وقت بگذرانید، به خصوص آنها که باعث خنده و شادی شما میشوند یا شما را تشویق میکنند سبک زندگی سالمتری داشته باشید.
یاد بگیرید خودتان را آرام کنید: تمرین مدیتیشن یا کشیدن نفسهای عمیق شروعی برای این است که خودتان را آرام کنید.
تحرک بیشتری داشته باشید: برای یک پیادهروی سریع یا دوچرخهسواری از خانه بیرون بروید یا به باشگاه ورزشی بروید تا اندروفین بیشتری در بدن شما ترشح شود.
نظر شما