به گزارش خبرنگار ایمنا، در دوران تاخت وتاز ویروس کرونا زنان باید در عین مراقبت از خود از سایر اعضای خانواده نیز مراقبت کنند و به عنوان مادر و همسر در حفظ سلامتی اعضای خانواده خود تأثیر بسزایی دارند و برای اینکه بتوانند از اعضای خانواده خودمراقبت کنند باید به حفظ سلامتی خود اهمیت بدهند. مسائل شیوع کرونا برای زنان به دغدغه‌ای ناگزیر و سخت تبدیل شده است و فعالیت بهداشتی آنها را دو چندان کرده است. استرس ناشی از هراس ابتلای خود و هر یک از اعضای خانواده می‌تواند سلامت روحی و روانی زنان را تحت‌الشعاع قرار دهد و حتی ممکن است سلامتی جسمی آنها را نیز نشانه برود، برای آگاهی از ویژگی‌های خودمراقبتی و دیگرمراقبتی و آگاهی از اهمیت دو چندان آن در دوران شیوع کرونا برای حفظ سلامتی خود و خانواده با رزیتا راهنما، دکترای تخصصی سلامت جامعه گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:
خودمراقبتی چیست و در دوران کرونا چه اهمیتی دارد؟
خودمراقبتی رفتاری است اکتسابی، آگاهانه و هدف‌دار که فرد از دانش، مهارت و توان خود به عنوان یک منبع استفاده می‌کند تا به طور مستقل از سلامت خود، فرزندان و خانواده مراقبت کند. خودمراقبتی، فعالیتی است که مردم برای حفظ سلامت و برآورده کردن نیازهای جسمی، روانی و اجتماعی خود انجام داده و به وسیله آن از بروز بیماری‌ها یا حوادث پیشگیری کرده و از سلامت خود بعد از بیماری حاد یا ترخیص از بیمارستان، حفاظت می‌کنند، خودمراقبتی در واقع کم هزینه‌ترین و پرسودترین اقدام برای ارتقای سلامت و پیشگیری از ابتلاء به کرونا ویروس است.
توجه به خودمراقبتی در چه بخش‌هایی از سلامت خود و اعضای خانواده مؤثر است؟
خودمراقبتی امری داوطلبانه، حق و مسئولیتی همگانی برای حفظ سلامت خود، خانواده و نزدیکان است در واقع بخشی از مراقبت‌های نوزادان، کودکان، نوجوانان، سالمندان و بزرگسالانی که قادر به خودمراقبتی نیستند هم می‌شود، امروزه نقش مردم در مراقبت از سلامت خود و اعضای خانواده برای سالم زیستن، مدیریت ناخوشی‌های جزئی، مدیریت بیماری‌های مزمن و حاد مانند کرونا روز به روز در حال افزایش است به گونه‌ای که طبق برآوردها ۶۵ تا ۸۵ درصد از تمام مراقبت‌ها از نوع خودمراقبتی است و حیطه‌های خودمراقبتی شامل ارتقای سلامت، اصلاح سبک زندگی، پیشگیری از بیماری، خودارزیابی، حفظ سلامت، مشارکت در درمان و توانبخشی است، عمل خودمراقبتی باید متناسب با هر بیمار و شرایط فردی وی باشد و برای همه یکسان نیست، بنابراین آموزش‌های دقیقی در این زمینه باید ایجاد شود.
خودمراقبتی برای همه افراد در شرایط بحرانی امروز تا چه حد ضرورت دارد؟
در حال حاضر با وجود بیماری کووید ۱۹ که یک عفونت ویروسی است و به بیماری همه‌گیر تبدیل شده و شرایط بحرانی را در سراسر دنیا ایجاد کرده است، ۴۰ درصد از مبتلایان دارای علائم خفیف یا بدون علامت هستند و این امر اهمیت جلوگیری از انتقال بیماری از طریق خودمراقبتی را بیشتر نشان می‌دهد، بنابراین تا زمانی که خطر انتقال کاهش نیابد مراقبت از خود به عنوان اصلی‌ترین روش برای مقابله با بیماری در کشورهای در حال توسعه، به ویژه در میان جوامع کم درآمد و نابرابر اجتماعی مورد توجه سیستم بهداشتی کشورها قرار گرفته است.
نقش زنان در حفاظت از خود، اعضای خانواده و جامعه در پیشگیری از کرونا چیست؟
خودمراقبتی را می‌توان به سه دسته فردی، سازمانی و اجتماعی تقسیم کرد که لزوم و اهمیت عمل به آن در شرایط کنونی مسئولیتی اجتماعی، اخلاقی و مبتنی بر باورهای دینی است. این موضوع مصداق بارز بسیج جامعه در همکاری با نظام سلامت در کنترل و پیشگیری این بیماری است و در شرایط کنونی زنان در نقش مادر، همسر و فرزند در کانون خانواده و در نقش فعال اجتماعی در جامعه و بازار کار، پیشگامان و نقش آفرینان جدی و همیشگی خودمراقبتی و حفاظت از خود و اعضای خانواده و جامعه در پیشگیری از کووید ۱۹ هستند.
اگرچه در بسیاری از خانواده‌ها، مردان نیز مسئولیت‌پذیر هستند و در مراقبت از اعضای خانواده با همسران خود همکاری می‌کنند، اما آمار نشان داده است که حتی در این خانواده‌ها نیز زنان حدود ۵۰ درصد بیشتر از مردان از اعضای خانواده مراقبت می‌کنند و برای خودمراقبتی از خود و اعضای خانواده نیاز به حمایت خانواده و جامعه دارند، چرا که نکته حائز اهمیت این است که قرنطینه برای سرکوبی کووید ۱۹ ضروری است و ممکن است قرنطینه بودن سبب شود، زنان در دام همسران خشن و بد رفتار قرار گیرند، در برخی کشورها تعداد زنانی که خدمات حمایت کننده را درخواست می‌کنند، دو برابر شده است، بنابراین باید از طریق رسانه‌های جمعی آگاهی مردان در مورد مسئولیت‌های خود در این دوران را ارتقا داده و به تبیین نقش مشارکتی آنان پرداخته شود.
زنان در دوران کرونا به چه موضوعاتی در خانواده باید بیشتر توجه کنند؟
زنان باید به علائم مشکوک افراد خانواده، نحوه تغذیه و برنامه‌ریزی برای تغذیه اعضای خانواده برای عدم ابتلاء یا بهبودی سریع‌تر اهمیت بدهند و توجه ویژه‌ای به موضوع تغذیه داشته باشند تا در این دوران که تحرک افراد کمتر شده از چاقی و ابتلاء به دیابت که احتمال ابتلاء به کرونا را نیز افزایش می‌دهد، جلوگیری کنند زنان می‌توانند با توصیه به سایر اعضای خانواده در استفاده از ماسک و مواد ضدعفونی کننده در پیشگیری از ابتلاء نقش مؤثری داشته باشند و باید با زبانی ساده، قابل فهم و تأثیرگذار و بدون ایجاد استرس و ترس با اعضای خانواده درباره بیماری کرونا و پیشگیری از آن صحبت کنند.
دیگرمراقبتی از اعضای خانواده در دوران کرونا برای زنان چه سختی‌هایی داشته است؟
در شرایط قرنطینه و مراقبت از افراد مبتلا به کووید ۱۹ زنان مسئولیت بیشتری برای مراقبت از بیماران را بر دوش می‌کشند و این موضوع حجم کار آنها را افزایش داده است و رسیدگی به بیمار مبتلا، ضد عفونی کردن مداوم محیط و وسایل شخص مبتلا، توجه به تغذیه فرد مبتلا و سایر افراد خانواده، خرید مایحتاج خانواده در شرایطی که پدر خانواده مبتلا به بیماری است، رسیدگی به دروس فرزندان دانش‌آموز، حفظ نشاط در خانواده، حفظ روابط عاطفی از یک سو و هم زمان مراقبت از خود در برابر ابتلاء به بیماری و حضور در محل کار برای بانوان کارمند از سوی دیگر فشار فیزیکی و روانی بسیار زیادی را بر آنها اعمال می‌کند و آنان را در معرض آسیب‌های روانی از جمله خشونت خانگی و خطر آلوده شدن به ویروس قرار می‌دهد، اگر برای شکست این ویروس جدی هستیم، باید سلامتی و حقوق زنان را برای رفاه حال خودشان ارتقا بخشیده و از آنان محافظت کنیم تا بتوانند به پیشرفت و محافظت از سلامت دیگران ادامه دهند.
زنان چه نقشی در کاهش اثرات روانی کرونا بر اعضای خانواده دارند؟
زنان در خودمراقبتی از خود و اعضای خانواده در دوران کرونا باید فضای خانواده را با هیجانات مثبت همراه با شادی، نشاط و شوخی و طنز کنند به ویژه اینکه اکنون روابط خانوادگی نیز کاهش یافته است و نیاز است تا استرس در خانواده کنترل و مدیریت شود و انجام فعالیت‌هایی که اعضای خانواده را در کنار هم قرار می‌دهد نیز در کنترل استرس و ترس از ابتلاء به ویروس کرونا بسیار مهم و تأثیرگذار است. خودمراقبتی انرژی افراد را افزایش می‌دهد و کاهش استرس، ایجاد احساس شادی و سلامتی، افزایش اعتماد به نفس افراد و ایجاد انگیزه برای ادامه زندگی را به همراه دارد، البته زنان نیز برای گذار از این دوره سخت زندگی خود نیازمند آگاهی، هشیاری و حمایت همه جانبه در خانواده و جامعه هستند تا بتوانند خودمراقبتی مؤثری را برای خود و اعضای خانواده داشته باشند.
در شرایط امروز چگونه باید سبک مطلوب زندگی جدید با کرونا را ایجاد کرد؟
داشتن زندگی مسئولانه و سازگارانه در شرایط مواجهه با کرونا الزامی و نیاز است. خودمراقبتی و دیگرمراقبتی به عنوان یک مسئولیت فردی و اجتماعی مورد توجه قرار گیرد تا بتوان با موفقیت از بحران کنونی عبور کرد، در شرایط کنونی نباید تنها به خود فکر کرد بلکه باید در قبال حفظ سلامت جامعه نیز احساس مسئولیت داشت و اصول بهداشتی و مراقبت از خود و دیگران را سرلوحه زندگی قرار داد، در شرایط کرونایی و ضرورت داشتن خودمراقبتی، قطعاً نیازمند اتخاذ تصمیم‌هایی هستیم که سبک زندگی جدیدی را همراه دارد و نباید توقع داشت با سیاق زندگی قبلی همخوانی داشته باشد هر چند که بسیاری از شیوه‌های تعامل همچنان حفظ می‌شود، در سبک مطلوب زندگی جدید، ضرورت دارد که به نیازهای زیستی مانند خواب، تغذیه و فعالیت‌های بدنی توجه لازم شود و یک مؤلفه مهم که اغلب بنا به دلایلی نادیده گرفته می‌شود، داشتن خواب کافی و مناسب است، ورزش روزانه می‌تواند باعث تقویت ایمنی بدن و کاهش اضطراب شود، سبک تغذیه مناسب نیز به بهبود سیستم ایمنی کمک می‌کند، ضمن اینکه رژیم غذایی، میوه و سبزیجات، غلات سبوس‌دار و پروتئین، علائم افسردگی و استرس را که در خودمراقبتی تأثیرگذار است از بین می‌برد. کم خوابی و خوابیدن بیش از حد نیز می‌تواند صدمات جدی به بدن وارد کند و لازم است برای خودمراقبتی از خود و دیگرمراقبتی از اعضای خانواده به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که افراد به مقدار کافی استراحت داشته باشند.
زنان برای کاهش اضطراب اعضای خانواده چه اقداماتی می‌توانند بکنند؟
در شرایط شیوع کرونا متناسب با بیماری باید به یکدیگر فضا و اجازه داد تا هر فرد به کارهای خود بپردازد، از این رو لازم است که مرزها در درون خانواده مجدداً تعریف شود، چراکه فاصله دادن به هم در درون خانواده کمک بزرگی به حفظ خودمراقبتی روانی افراد می‌کند و نکته دیگر که می‌تواند به سلامت روان و خودمراقبتی روانی خانواده کمک کند کنترل داشتن بر اطلاعات و اخبار مربوط به کروناست، به این معنا که در مواجهه با اخبار مربوط به بیماری به خصوص در فضای مجازی دقت و از مرور لحظه‌ای و مکرر شبکه‌های مجازی که استرس‌زاست، اجتناب شود، در ارتباط با کودکان و نوجوانان نیز اغراق در پرداختن به اخبار و خطرات بیماری کرونا، اضطراب‌ها را بالا می‌برد که می‌تواند پیامدهای منفی و حتی اختلال‌هایی را در آینده ایجاد کند که باید در این خصوص با احتیاط برخورد کرد و بیشتر به آموزش خودمراقبتی در برابر شکست دادن ویروس کرونا پرداخت.
نظر شما