بیماری خطرناکی که پوست را سفت و ضخیم می‌کند

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، اسکلرودرمی نوعی اختلال خودایمنی است که باعث رشد غیرطبیعی بافت‌های همبند می‌شود. در نتیجه، بافت‌ها سفت و ضخیم می‌شوند و با تورم و درد همراه است. با افزایش تولید کلاژن، بافت و ظاهر پوست دچار تغییر می‌‎شود. کلاژن یکی از اجزای بافت همبند است که با بروز بیماری اسکلرودرمی سفت‌تر می‌شود. اسکلرودرمی نه تنها بر پوست تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند عروق خونی، عضلات قلب، دستگاه گوارش، ریه‌ها و کلیه‌ها را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

انواع اسکلرودرمی

بیماری اسکلرودرمی با توجه به نوع بافت آسیب دیده در سه نوع پدیدار می‌شود. در نوع اول که اسکلرودرمی سیستمیک جلدی محدود نام دارد، ضخیم شدن بافت‌ها فقط دست‌ها، بازوها و صورت را درگیر می‌کند. در نوع دوم که اسکلرودرمی سیستمیک جلدی پراکنده نام دارد، فیبروز نواحی وسیعی از پوست، از جمله بالاتنه، بازوها و پاها و همچنین اندام‌های داخلی تحت تأثیر قرار می‌گیرد و در نوع سوم که با نام اسکلرودرمی سینوسی اسکلروز سیستمیک شناخته می‌شود، فیبروز یک یا چند اندام داخلی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما روی پوست تأثیر نمی‌گذارد.

علائم اسکلرودرمی

بیماری اسکلرودرمی نشانه‌ها و علائم زیادی دارد، معمولاً افرادی که دچار این اختلال می‌شوند از سفت و سخت شدن پوست خود رنج می‌برند. دیگر نشانه این بیماری سندرم رینود است که باعث بی‌حسی در بعضی از نواحی بدن مانند انگشتان پا در مقابل دمای سرد یا استرس می‌شود. در سندرم رینود، عروق کوچک‌تری که خون را به پوست می‌رسانند، باریک می‌‎شود و جریان خون در قسمت آسیب دیده محدود می‌شود. در بیماری اسکلرودرمی قسمتی که پوست سفت شده است، معمولاً دچار تغییر رنگ و ریزش مو می‌شود.

اسکلرودرمی باعث خشکی شدید پوست و خارش آن می‌شود که ممکن است منجر به از بین رفتن پوست و ایجاد زخم شود. بعضی از انواع این بیماری می‌تواند اندام‌های داخلی بدن مانند ریه‌ها و کلیه‌ها را نیز تحت تأثیر قرار دهد. علائمی که نشان می‌دهد اسکلرودرمی بر اندام‌های داخلی تأثیر منفی گذاشته است شامل سوزش سر دل، مشکلات بلع، احساس نفخ پس از غذا خوردن، ضربان قلب غیرطبیعی، فشار خون بالا، کاهش وزن بدون دلیل، یبوست و اسهال می‌شود. در صورت بروز هر کدام از علائم ذکر شده، به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام این بیماری به درمان مؤثر آن کمک می‌کند.

دلایل بروز اسکلرودرمی

اسکلرودرمی به عنوان یک بیماری خودایمنی شناخته شده است و زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن که در برابر میکروب‌ها از آن محافظت می‌کند، باعث بروز التهاب پوست و دیگر اندان‌ها می‌شود. عواملی مانند محرک‌های موجود در دنیای اطراف مانند ویروس‌ها، داروها یا مواد شیمیایی، سابقه خانوادگی و تغییرات خاص در ژن‌ها خطر بروز بیماری اسکلرودرمی را افزایش می‌دهد.

نحوه تشخیص اسکلرودرمی

با توجه به اینکه اسکلرودرمی انواع مختلفی دارد و نواحی متفاوت بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد، ممکن است تشخیص آن دشوار باشد. هیچ آزمایش خاصی برای این بیماری وجود ندارد. پزشکان با بررسی سابقه پزشکی و علائم فرد، سابقه خانوادگی بیماری‌های خودایمنی، معاینه بدنی، تست‌های آزمایشگاهی و روش‌های تصویربرداری می‌توانند این بیماری را تشخیص دهند. نمونه‌برداری مستقیم از بافت همبند نیز به تائید تشخیص بیماری اسکلرودرمی کمک می‌کند.

شیوه درمان اسکلرودرمی

هیچ روش درمان قطعی برای بیماری اسکلرودرمی وجود ندارد، اما می‌توان با مصرف داروهایی به کنترل علائم و کند کردن بیماری کمک کرد. ممکن است پزشکان در این شرایط کورتیکواستروئیدها، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند متوترکسات و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی را تجویز کنند.

ممکن است پزشکان با توجه به علائم بیمار داروهای کاهنده فشار خون، دارو برای کمک به بهبود تنفس و فیزیوتراپی یا کاردرمانی را توصیه کند. برای درمان سندرم رینود نیز معمولاً مسدودکننده‌های کانال کلسیم مانند نیفدیپین و پماد نیتروگلیسیرین به عنوان یک درمان موضعی تجویز می‌شود. افرادی که علائم شدید بیماری را دارند و به روش‌های درمانی رایج پاسخ نمی‌دهند، پیوند سلول‌های بنیادی پیشنهاد می‌شود. همچنین در صورتی که ریه‌ها یا کلیه‌ها به شدت آسیب دیده است نیز پیوند عضو می‌تواند به بهبود علائم کمک کند.

نحوه پیشگیری از بروز بیماری اسکلرودرمی

به منظور پیشگیری از ابتلاء به بیماری اسکلرودرمی لازم است فعالیت بدنی داشته باشید، زیرا در این صورت گردش خون بهبود پیدا می‌کند و سفتی پوست از بین می‌رود. با استفاده منظم از ضدآفتاب یا کرم‌های مرطوب‌کننده از پوست خود محافظت کنید. از صابون‌های قوی که ممکن است پوست را خشک و تحریک کند نیز دوری کنید.

سیگار نکشید، زیرا نیکوتین موجود در آن باعث انقباض عروق خونی می‌شود و علائم سندرم رینود را وخیم‌تر می‌کند. همچنین ممکن است باعث ایجاد مشکلات ریوی شدید شود. همچنین، توصیه شده است از مصرف غذاهایی که باعث سوزش سر دل می‌‎شود دوری کنید و بلافاصله بعد از غذا خوردن نخوابید.

زمانی که دست‌هایتان در معرض سرما قرار می‌گیرد، از دستکش استفاده کنید و در روزهای سرد سال چند لایه لباس گرم بپوشید. علاوه بر این، در صورت بروز علائمی مانند کبودشدگی یا زخم انگشتان، سفید شدن انگشت‌ها در اثر تماس با هوای سرد، تأخیر در بهبود زخم‌ها و هرگونه نشانه عفونت به پزشک مراجعه کنید.