به گزارش خبرنگار ایمنا، چاقی مشکلی است که نه تنها بزرگسالان بلکه شمار زیادی از نوجوانان از سنین مختلف را تحت تأثیر قرار می‌دهد، چاقی در نوجوانان مشکلات زیادی را به بار می‌آورد که شاید تبعات آن، نه در کوتاه مدت بلکه در بزرگسالی خود را کم کم نشان می‌دهد. مشکلاتی مانند دیابت، فشار خون و کلسترول بالا که از از سنینی پایین شروع شده و تا بزرگسالی ادامه می‌یابند تنها تعدادی از شناخته شده‌ترین عوارض چاقی کودکان است. بسیاری از نوجوانان چاق تا بزرگسالی نیز چاق باقی می‌مانند، به خصوص اگر یکی از والدین و یا هردوی آنها چاق باشند. چاقی در نوجوانی ممکن است موجب اعتماد به نفس ضعیف و افسردگی شود.
علائم اضافه وزن نوجوانان
چربی زیاد یکی از علائم اصلی اضافه وزن نوجوانان است، اما اندازه گیری میزان چربی بدن کار راحتی نیست. با این حال محاسبه BMI یا همان شاخص توده بدنی، می‌تواند تا میزانی اضافه وزن آنها را نشان دهد
. نسبت به میزان BMI نوجوانان چاق به دو دسته تقسیم می‌شوند: اگر BMI بالای ۹۵ درصد و یا عدد آن بالاتر از ۳۰ بود، به این معناست که فرزند شما نیاز به یک چکاپ کلی دارد
. اگر میزان BMI بین ۸۵ تا ۹۵ درصد باشد و یا عدد آن ۳۰ باشد، این موارد باید در فرزند شما بررسی شود: سابقه بیماری قلبی-عروقی، کلسترول بالا، دیابت و چاقی فشارخون سطح کلسترول بالا افزایش میزان
علت بروز چاقی در کودکان و نوجوانان چیست؟
عوامل مختلفی می‌توانند سبب افزایش وزن نوجوانان شوند. این عوامل عبارتند از: سابقه خانوادگی ابتلاء به چاقی، مشکلات روحی و روانی و سبک زندگی. برخی از این عوامل قابل کنترل و برخی دیگر غیرقابل کنترل هستند.
اگر سایر اعضای خانواده چاق باشند احتمال ابتلای نوجوان به چاقی افزایش می‌یابد. زیرا ژنتیک در بروز چاقی نقش دارد. خواب ناکافی عامل دیگری است که می‌تواند بر وزن کودک تأثیر داشته باشد. عادات غذایی نادرست و کم تحرکی نیز احتمال بروز اضافه وزن و چاقی را در این گروه سنی افزایش می‌دهد.
شما ممکن است در طی روز مقدار زیادی فست فود، غذاهای فرآوری شده، نوشابه، شکلات و نان بدون سبوس به فرزند خود بدهید. اما باید همیشه این نکته را در ذهن داشته باشید که این انتخاب‌های غذایی می‌تواند منجر به افزایش وزن بی رویه شود. مصرف زیاد غذاهای پرچرب و شیرین یکی از علل مهم ابتلاء به چاقی است.
به گفته محققان اگر بیش از یک بار در هفته از غذاهای رستورانی یا فست فود استفاده شود و به مقدار کافی میوه و سبزی مصرف نشود احتمال بروز اضافه وزن در بین افراد خانواده افزایش می‌یابد.
فعالیت بدنی عامل مهمی است که می‌تواند از بروز اضافه وزن و چاقی جلوگیری کند. این در حالی است که شواهد نشان می‌دهد امروزه نوجوانان ساعات زیادی از روز را به استفاده از تلویزیون، تبلت پرداخته و کمتر از مقادیر توصیه شده ورزش می‌کنند.
عوارض چاقی در نوجوانان
ذائقه انسان در دوران کودکی شکل می‌گیرد، به همین علت اگر فرد در سنین پایین به عادات غذایی سالم و همچنین ورزش کردن عادت کند بهتر است. چاقی دوران کودکی می‌تواند زمینه ساز بروز بیماری‌های مختلف باشد. علائم برخی از این بیماری‌ها در دوران نوجوانی و برخی دیگر در دوران بزرگسالی ظاهر می‌شوند. احتمال بروز چاقی در دوران بزرگسالی در کودکی که BMI آنها بالاتر از صدک ۹۵ است، بیشتر است.
عوارض چاقی که در سنین پایین ظاهر می‌شوند عبارتند از:
پردیابت (پیش دیابت) و دیابت نوع ۲:
عادات غذایی نادرست و چاقی می‌تواند حتی در سنین پایین سبب بروز پردیابت و دیابت نوع ۲ شود. شواهد نشان می‌دهد که چاقی شیوع دیابت نوع ۲ را در دوران کودکی ۴۰ درصد افزایش داده است.
آپنه خواب
آپنه خواب یکی از شایع‌ترین عوارض چاقی است. آپنه خواب سبب توقف تنفس به صورت موقت در هنگام خواب و در نتیجه اختلال خواب می‌شود. عدم درمان چاقی و آپنه خواب می‌تواند با گذشت زمان به قلب و ریه‌ها آسیب وارد کند.
آسم
یکی از عوارض چاقی افزایش احتمال ابتلاء به بیماری‌های تنفسی است. کودکان مبتلا به اضافه وزن و چاقی بیش از سایر کودکان در معرض ابتلاء به آسم قرار دارند.
عوارض چاقی که در سال‌های بعدی زندگی و در نوجوانان ظاهر می‌شوند عبارتند از:
افزایش فشارخون و کلسترول
افزایش فشارخون و کلسترول می‌تواند به بیماری قلبی منجر شود. چاقی در دوران کودکی احتمال بروز مشکلات قلبی را در سال‌های بعدی زندگی افزایش می‌دهد.
کبد چرب
چاقی و تجمع چربی در کبد می‌تواند به تدریج سبب آسیب کبد شود. اگر کبد چرب درمان نشود به تدریج فرد به سیروز کبدی و سرطان کبد مبتلا می‌شود.
سرطان
افزایش وزن و مصرف ناکافی مواد غذایی سالم و مغذی احتمال ابتلاء به سرطان را افزایش می‌دهد.
آرتریت
ابتلاء به اضافه وزن و چاقی فشار زیادی را بر روی مفاصل وارد کرده و احتمال ابتلاء به استئوآرتریت (آرتروز) را افزایش می‌دهد.
علاوه بر مشکلات جسمی کودکان مبتلا به اضافه وزن و چاقی بیش از سایرین در معرض ابتلاء به مشکلات روحی و روانی مانند افسردگی و اضطراب قرار دارند.
اضافه وزن نوجوانان درمان می‌شود؟
روش درمان اضافه وزن در نوجوانان به علائمی که فرزند شما از خود نشان می‌دهد، سن و سلامت بدنش بستگی دارد. روش‌های درمان اضافه وزن نوجوانان شامل موارد زیر است:
- رژیم و برنامه غذایی
- تغییر در مقدار و میزان کالری دریافتی
- فعالیت‌های فیزیکی و برنامه ورزشی
- تغییرات رفتاری
- جلسه‌های درمانی فردی و یا گروهی که در آنها از چاقی، دلایل و رفتارهایی که باعث افزایش وزن است، صحبت می‌شود.
- حمایت و تشویق کودک و نوجوان برای عمل به توصیه‌ها و درمان‌های پزشکی
درمان اضافه وزن نوجوانان اغلب با برنامه غذایی و ورزشی و مشاوره‌های روانشناسی همراه است. البته برنامه‌ای که برای درمان اضافه وزن نوجوانان چاق می‌چینید، باید واقع بینانه باشد، به این معنی که میزان کالری دریافتی، تغییرات عادات غذایی و برنامه ورزشی به صورت متعادل در آن گنجانده شود.
چگونه عادات غذایی و سبک زندگی نوجوانان را اصلاح کنید؟
- اگر نوجوان مدت زیادی است که از سبک زندگی سالم فاصله گرفته لازم است صبور بوده و به تدریج نسبت به اصلاح سبک زندگی وی اقدام کنید.
- نوجوانان معمولاً از مواد غذایی که در منزل نگهداری می‌شود استفاده می‌کنند. بنابراین، سعی کنید غذاهای سالم مانند میوه و سبزی تازه، منابع کم چرب پروتئین مانند ماهی و مرغ، غلات کامل مانند نان سبوس دار و لبنیات کم چرب همیشه در منزل داشته باشید. در مقابل، از نگهداری غذاهای ناسالم مانند چیپس، انواع کیک، بیسکوئیت و شکلات و همچنین نوشیدنی‌های شیرین خودداری کنید.
- تعداد وعده‌هایی که خانواده از غذای رستوران یا فست فود استفاده می‌کنند عامل دیگری است که باید به آن توجه شود. توصیه می‌شود بیشتر وعده‌های غذایی خانواده در منزل و از مواد غذایی سالم تهیه شود.
- نوجوانان باید هر روز حداقل ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط تا شدید انجام دهند.
- کلید موفقیت در اصلاح سبک زندگی نوجوانان آن است که سایر اعضای خانواده نیز نسبت به پیروی از تغذیه و سبک زندگی سالم اقدام کنند.
نظر شما