به گزارش خبرنگار ایمنا، اختلالات خواب فقط مخصوص بزرگسالان نیست. بلکه درصد زیادی از کودکان نیز به انواع مختلفی از اختلالات خواب مبتلا هستند. همین موضوع هم نگهداری از آنها را گاهاً دشوارتر می‌کند. ساعت خواب کودکان یکی از چالش‌های مهم برای خانواده‌ها است. در بسیاری از اوقات ساعت خواب کودکان با والدین آنها یکی نیست، دقیقاً زمانی که مادر و پدر احساس خستگی می‌کنند، فرزندشان بسیار پرانرژی است.
تنظیم خواب کودکان
مشکلات خواب در بین کودکان خردسال بسیار رایج است. برخی از کودکان ممکن است در هنگام خواب احساس خستگی نداشته باشند و یا بدون اینکه کسی در اتاقشان حضور داشته باشد نمی‌خوابند. اگرچه مقابله با این عادت در کودکان کمی دشوار است، اما فراموش نکنید که تنظیم خواب شبانه کودک به عهده والدین یا پرستار کودک است. بسیاری از مشکلات خواب با عادات روزانه مرتبط هستند. بنابراین با تغییر این عادات می‌توانید به او کمک کنید که شب‌ها بهتر استراحت کند. خبر خوب این است که با کمی صبر و رعایت نظم و انضباط می‌توانید خواب شبانه را برای کودکان خود لذت‌بخش‌تر کنید.
تنظیم ساعت خواب کودکان و تأثیر مفید بر سلامتی
خواب یکی از اصلی‌ترین بخش‌های زندگی است که تأثیر زیادی بر سلامت جسمی و ذهنی انسان دارد. بخش زیادی از عمر انسان در خواب می‌گذرد. جالب است بدانید که اگر طول عمر افراد را به‌طور میانگین ۸۰ سال در نظر بگیریم، نزدیک به ۳۳ سال آن در خواب یا در تلاش برای خوابیدن سپری می‌شود.
میزان خواب کافی چه در کودکی و چه در بزرگسالی تأثیر مستقیمی بر عملکرد انسان و کیفیت انجام کارهای روزمره در ساعات بیداری دارد. اگرچه داشتن خواب کافی هم در کودکی و هم در بزرگسالی ضروری است، اما باید به اثر منفی کمبود خواب در کودکان بیشتر توجه داشت.
تأثیرات خواب بر سلامت کودکان
عملکرد مغز؛ خواب با عملکرد مغز کودک، انرژی، قدرت درک و تحلیل، تمرکز و… ارتباط تنگاتنگی دارد و بر رفتار و موفقیت تحصیلی کودک تأثیر می‌گذارد.
وزن؛ الگوی خواب نامناسب، اثر مخربی بر هورمون‌های مربوط به اشتها و غذا خوردن دارد. کمبود خواب باعث ایجاد اختلال در میزان مصرف غذا شده و احتمال پرخوری را در کودکان افزایش می‌دهد.
عملکرد فیزیکی؛ آیا تابه حال برایتان پیش آمده که به اندازه‌ی کافی نخوابیده باشید و روز بعد برای انجام کوچک‌ترین کارها احساس خستگی کنید؟ استراحت برای کودکان هم مانند بزرگسالان یا حتی بیشتر از آنها حیاتی است. کودکان با داشتن خواب کافی، انرژی و شادابی لازم برای رسیدگی به کارهای خود را به‌دست می‌آورند.
سلامت جسمی؛ فاکتورهای زیادی برای رسیدن به سلامت جسمی وجود دارد، اما یکی از مهم‌ترین آنها خواب است. استراحت کافی باعث تنظیم فشار خون، جلوگیری از بسیاری بیماری‌ها و مشکلات قلبی، تقویت سیستم ایمنی بدن خواهد شد. پس ضروری است که عادت خواب فرزندان خود را از دوران کودکی اصلاح کنید.
سلامت ذهنی و روانی؛ کمبود خواب بر روحیه، هوش اجتماعی و عاطفی کودک تأثیر منفی دارد. همچنین احتمال دچار شدن به افسردگی در کودکانی که خواب خوبی ندارند، بسیار بیشتر از کودکی است که در ساعت مناسب و به میزان کافی استراحت می‌کنند.
لزوم خواب منظم برای کودکان
تنظیم ساعت خواب کودکان شاید در ابتدا کمی دشوار باشد. کودکان معمولاً طبق برنامه‌ریزی والدین خود پیش نمی‌روند و گاهی در اواخر شب آن‌قدر پرانرژی هستند که تلاش برای خواباندن آنها بی‌فایده به نظر می‌رسد. اما به‌عنوان والدین کودک، نباید برای داشتن یک روتین خواب منظم ناامید شد. فراموش نکنید که تعیین یک برنامه مشخص برای خواب، در درازمدت تبدیل به عادتی سالم در زندگی فرزند شما خواهد شد.
عادت‌های مفید برای بهبود خواب شبانه کودک
یک ساعت اختصاصی برای خواب کودک در نظر بگیرید
کودکانی که به سن مدرسه رسیده‌اند هر شب بین ۹ تا ۱۱ ساعت خواب نیاز دارند. اما نیازها و الگوهای خواب هر کودکی نسبت به کودک دیگر متفاوت است. الگوی خواب بیشتر کودکان ربطی به فعالیت روزانه‌شان ندارد. شما هر ساعتی که آنها را به رختخواب ببرید نق می‌زنند و نمی‌خواهند بخوابند. پس یک ساعت مشخص برای خواب‌شان در نظر بگیرید و زودتر از موعد تعیین شده آنها را به رختخواب ببرید.
عدم استفاده از وسایل الکترونیکی روی تخت
اطمینان حاصل کنید که کودک فقط برای خوابیدن از تخت استفاده می‌کند. آیا کودک شما تکالیف مدرسه را روی تخت انجام می‌دهد یا از کامپیوتر روی رختخواب استفاده می‌کند؟ سعی کنید او را تشویق کنید که از تختخواب فقط برای خوابیدن یا کتاب خواندن قبل از خواب استفاده کنند. در غیر این صورت مغز به طور ناخودآگاه تصور می‌کند که تخت فقط برای خوابیدن نیست.
حفظ برنامه خواب در آخر هفته
سعی کنید حتی آخر هفته‌ها هم همان برنامه خواب طول هفته را حفظ کنید. این کار باعث می‌شود کودک شما سر وقت بیدار شود و به طور طبیعی بخوابد. هرگز نباید در آخر هفته بیش از یک ساعت از ساعت خواب معمولی تخطی شود.
وعده غذایی مناسب
اجازه ندهید که کودک موقع خواب بیش از حد گرسنه یا سیر باشد. خوردن یک میان وعده سبک (مانند یک لیوان شیر گرم و یک موز) قبل از خواب ایده خوبی است. با این حال، خوراندن وعده‌های غذایی سنگین طی یک یا دو ساعت مانده به زمان خواب ممکن است او را بیدار نگه دارد.
عدم استفاده از کافئین
از دادن محصولات حاوی کافئین، مخصوصاً بعد از ظهرها یا عصرها به کودک خودداری کنید. این محصولات شامل نوشابه، قهوه، چای یا شکلات می‌شود.
فعالیت ورزشی
سبک زندگی فعال را تشویق کنید، ورزش و فعالیت بدنی روزانه از بی‌قراری در شب جلوگیری می‌کند. با این حال سعی کنید طی سه ساعت مانده به زمان خواب، از فعالیت بدنی توسط آنها خودداری کنید.
زمان بیداری آنها را نیز تنظیم کنید
اگر بدانید که کودک‌تان به چه میزان خواب نیاز دارد و شب‌ها چه ساعتی به رختخواب می‌رود، تعیین ساعت بیداری او یک معادله ریاضی ساده است. اجازه دهید فرزندتان در تعطیلات آخر هفته کمی دیرتر بخوابید و دیرتر بیدار شود. البته منظورمان فقط نیم الی یک ساعت تأخیر است، نه بیشتر.
زمان گذاشتن با کودک
بسیاری از کودکانی که والدین شاغل دارند، برای اینکه شب‌ها بیشتر با آنها وقت بگذارند، از خوابیدن امتناع می‌کنند. بنابراین عصرهای که به خانه می‌آیید حسابی با آنها وقت بگذرانید. برای نوزادان چند دقیقه آواز بخوانید، با آنها ارتباط چشمی برقراری کنید و در آغوششان بگیرید.
یک روال ثابت خواب برای اعضای خانواده داشته باشید
روتین بودن ساعت خواب و بیداری، مخصوصاً برای نوزادان، کودکان نوپا و کودکان دبستانی بسیار مهم است. انجام کارهای خاص قبل از خواب مانند مسواک زدن، جلوی چشم بچه‌ها، سیگنالی را به آنها می‌دهد که نشان‌دهنده فرا رسیدن زمان خواب است.
حداقل دو ساعت قبل از خواب تلویزیون را خاموش کنید
همه نوجوانان و کودکان وسوسه استفاده از وسایل الکترونیکی مانند تبلت و گوشی را دارند. بنابراین یک ساعت مانده به زمان خواب تمام وسایل الکترونیکی خانه حتی تلویزیون را خاموش کرده و یا از دسترس او دور نگه دارید.
تحقیقات نشان داده‌اند که نور متصاعد شده از صفحه تلویزیون، تلفن‌های هوشمند یا مانیتور می‌تواند در تولید هورمون ملاتونین اختلال ایجاد کند. ملاتونین بخش مهمی از چرخه خواب و بیداری است. هنگامی که سطح ملاتونین در بالاترین حد خود قرار می‌گیرد، بدن احساس خواب‌آلودگی می‌کند. فقط تماشای نیم ساعت تلویزیون یا صفحه نمایش گوشی قبل از خواب می‌تواند به اندازه‌ای در خواب کودک اختلال ایجاد کند که تا ۲ ساعت بعد نیز سرحالش می‌کند.
قبل از خواب استرس کودک را کاهش دهید
هورمون دیگری که در روند خواب نقش دارد، کورتیزول است. این هورمون به نام هورمون استرس نیز شناخته می‌شود. وقتی سطح کورتیزول بالا می‌رود، بدن کودک شما نمی‌تواند خود را خاموش کرده و به خواب برود. انجام فعالیت‌های بدنی قبل از خواب، قرار گرفتن در معرض نور و سر و صدای محیط همگی برای کودک استرس‌زا هستند. بنابراین برای تنظیم خواب کودکان تماس با این عوامل را قبل از خواب به حداقل برسانید.
محیط القا کننده خواب ایجاد کنید
بیشتر کودکان عادت دارند هنگام خواب در رختخواب‌شان عروسکی را بغل کنند. این در حالی است که برخی از اسباب بازی‌ها و عوامل محیطی ممکن است اثر سو روی روند خواب داشته باشند. بنابراین ایجاد محیط آرامش‌بخش می‌تواند به کودک شما کمک کند تا بین روز و شب تمایز قائل شده و راحت‌تر بخوابد.
اتاق را کمی خنک نگه دارید
چرخه خواب فرزندتان فقط به نور یا فقدان آن بستگی ندارد. بلکه به درجه حرارت نیز حساسیت نشان می‌دهد. سطح ملاتونین به دمای داخلی بدن حساس است. اما دمای محیط نیز روی آن تأثیر می‌گذارد. بنابراین اتاق کودک را بیش از حد گرم نکنید. انتخاب حرارت معمولی یا کمی پایین برای اتاق خواب کودک موجب می‌شود که او راحت‌تر و عمیق‌تر بخوابد.
از کودکان در برابر ترس محافظت کنید
به جای ترساندن کودکان از موجودات عجیب و غریب، برای خواباندن‌شان می‌توانید یک اسباب بازی مخصوص بخرید و به آنها القا کنید که این اسباب خاص، شب‌ها از آنها محافظت می‌کند.
تمرکز روی خواب را کاهش دهید
درست مانند بزرگسالان، خاموش کردن مغز برای کودکان نیز می‌تواند دشوار باشد. به جای اینکه اضطراب آنها را با اصرار بیش از حد بر روی خوابیدن بیشتر کنید، روی ایده‌های آرامش‌بخش و آرام کردن بدن کودک تمرکز کنید قطعاً با رعایت این چند نکته ساده می‌توانید در روند تنظیم خواب کودکان نقش مهمی داشته باشید.
نظر شما