به گزارش خبرنگار ایمنا، زنجبیل یک گیاه خوراکی و دارویی است که از زمان‌های دور مورد استفاده بوده است که به عنوان دارویی شفابخش، شهرتی دیرینه دارد و برای مغز و بدن انسان مزایای فراوانی را به همراه دارد.
زنجبیل دارای شناسنامه تغذیه‌ای بسیار عالی، حاوی پروتئین، کلسیم، آهن، اسید فولیک، کربوهیدرات، قند، فیبرهای محلول و نامحلول، سدیم، ویتامین‌ها، مواد معدنی، اسیدهای چرب و آمینو اسیدها است؛ که همه اینها زنجبیل را به عنوان منبعی برای عناصر غذایی ارزشمند تبدیل کرده‌اند.
ارزش غذایی زنجبیل
مواد غذایی موجود در ۱۰۰ گرم زنجبیل خام عبارتند از:
کالری: ۸۰
کربوهیدرات: ۱۷.۸ گرم
پروتئین: ۱.۸ گرم
چربی: ۰.۷ گرم
فیبر: ۲ گرم
پتاسیم: ۴۱۵ میلی گرم
مس: ۰.۲ میلی گرم
منگنز: ۰.۲ میلی گرم
فسفر: ۳۴ میلی گرم
مهم‌ترین ترکیبات شیمیایی
- مهم‌ترین ترکیبات زنجبیل شامل مواد بودار سوزاننده‌ای است که بیشتر اثرات اصلی آن مربوط به همین مواد است.
- ترکیبات اصلی آن شامل: انواع قندها (۵۰ تا ۷۰ درصد)، چربی‌ها (۳ تا ۱۸ درصد) اولئورزین (۴ تا ۵/۷ درصد) و ترکیبات سوزاننده (۱ تا ۳ درصد) است.
- یک قاشق غذاخوری زنجبیل تازه (۶ گرم) حاوی ۵ کالری، یک گرم کربوهیدرات و مقدار بسیار جزئی چربی، پروتئین و فیبر است.
مصارف زنجبیل
زنجبیل به دو صورت تازه و پودر قابل استفاده است، بی شک زنجبیل تازه خواص بیشتری دارد و پودر زنجفیل به مرور زمان و با کهنگی بیشتر خواصش را از دست می‌دهد؛ در نتیجه در صورت استفاده از پودر زنجبیل به تاریخ تولید آن دقت کنید یا در خانه آن را درست کنید. همچنین فراورده‌های مختلفی از گیاه زنجبیل تولید می‌شود که از ریشه تازه یا خشک آن یا از طریق تقطیر روغن از ساقه آن تهیه می‌شود. یکی از معروف ترین فرآورده‌های زنجبیلی، آبنبات زنجبیلی است.
فرآورده‌های زنجبیل
فرآورده‌های مختلفی از زنجبیل در سراسر جهان موجود است که شامل پودر، محلول الکلی، اسانس و عصاره تازه زنجبیل است. میزان مصرف آن تا سه گرم در روز بلامانع است. البته این میزان ممکن است به صورت ۲ تا ۳ نوبت مصرف شود (مثلاً سه نوبت یک گرمی) و یا به عنوان ضد تهوع می‌توان یک جا ازدو گرم آن استفاده کرد.
موارد منع مصرف زنجبیل
- در کودکان زیر دو سال نباید استفاده شود.
- مصرف زیاد زنجبیل موجب سوزش سر دل می‌شود.
- افرادی که سنگ کلیه دارند، باید قبل از مصرف زنجبیل حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین و آسپیرین مصرف می‌کنید، زنجبیل نخورید.
- مصرف زیاد زنجبیل ممکن است با داروهای قلبی و دیابت تداخل پیدا کند.
- مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی باید در حد متعادل باشد.
- مصرف زیاد زنجبیل ممکن است باعث اختلالات سیستم عصبی مرکزی شود.
خاصیت‌های دارویی و درمانی گیاه زنجبیل
۱. از بین برنده جای زخم و لک
آنتی‌اکسیدان فوق‌العاده نیرومند زنجبیل بهترین چیز برای ازبین بردن جای زخم، آسیب‌های پوستی و لکه‌های ناشی از افزایش سن است. کمی زنجبیل تازه‌ی رنده شده را با یخ خُرد شده مخلوط کرده و یک بار در هفته روی پوست‌تان بگذارید.
۲. ضدالتهاب
زنجبیل یک ضد التهابی است که به آرام شدن پوست آسیب‌دیده یا پوستی که کمی ملتهب است کمک می‌کند. همزمان گردش خون را هم بهبود می‌دهد. کسانی که آسم دارند توجه کنند: یکی دو قطره عصاره‌ی زنجبیل به همراه ماده‌ای مثل روغن زیتون حسابی آرامش‌بخش است.
۳. درمان شوره
برای درمان شوره دیگر شامپوهای موضعی شیمیایی را لازم ندارید، چون خواص ضدعفونی‌کننده‌ی زنجبیل برای مبارزه با قارچی که باعث شوره می‌شود عالی است. برای این کار کمی زنجبیل رنده شده را با آب مخلوط کرده و در یک بطری اسپری بریزید. مخلوط را مستقیم روی کف سر اسپری کنید.
۴. لایه‌بردار
یکی از خواص زنجبیل لایه برداری پوست است، خیلی راحت می‌توانید برای خودتان در خانه اسکراب بدن و صورت تهیه کنید. بافت دانه دانه‌ی زنجبیل شما را از سلول‌های مُرده‌ی پوست خلاص می‌کند، آن را با عسل موم‌دار مخلوط کنید و از بوی فوق‌العاده‌اش لذت ببرید.
۵. رشد بیشتر موها به کمک زنجبیل
مگر کسی هم هست که رشد سریع‌تر برای موهایش نخواهد، زنجبیل معمولاً به خاطر ترکیب فعال روغن‌های فرّار و آنتی‌اکسیدانی که دارد یکی از مهم‌ترین اجزا محصولات تجاری مربوط به بهداشت مو است. اگر آن را به همان شکل که در قسمت «ضدشوره» گفتم استفاده کنید، گردش خون را در فولیکول‌های مو سرعت بخشیده و باعث رشد بیشتر می‌شود.
۶. خواص زنجبیل برای سرماخوردگی و آنفلوانزا
سرما خوردگی بیماری مزخرفی است اما از دست آن ویروس لعنتی هم نمی‌شود فرار کرد. اما می‌شود به زنجبیل پناه برد! زنجبیل منبع اصلی دکونژستان (ماده‌ی ضد احتقان) است. موقع سرماخوردگی لذتی بالاتر از این نیست که با یک فنجان چای داغ زنجبیل زیر پتو بخزید. بهترین کار این است که ترکیبی از زنجبیل خُرد شده با آب داغ، آبلیمو و عسل را به بدن بزنید.
۷. آنتی‌هیستامین طبیعی
حساسیت فصلی یا آلرژی دارید به بوی گل حساسیت داشته باشید و چه به موی گربه، زنجبیل جایگزینی طبیعی برای انواع داروهای پزشکی است. ثابت شده است که چند فنجان چای زنجبیل در روز می‌تواند عطسه‌ها و آبریزش بینی همراه با آلرژی را کاهش دهد.
۸. اکسیر جوانی
چند پژوهش روی حیوانات نشان داده است که زنجبیل روی کاهش زوال عقلِ ناشی از افزایش سن که مقدمه‌ای بر آلزایمر است، تأثیر دارد. در زنان مسن‌تر هم، آزمایش‌ها نشان از بهبود قابل توجه قدرت حافظه و زمان واکنش داشته‌اند.
۹. برطرف کننده درد عضلات
دفعه‌ی بعد که عضله‌تان کشیده شد یا موقع خواب سرتان بد افتاد و گردن‌تان خشک شد چند قطره روغن زنجبیل به آب داخل وان اضافه کنید. حتی می‌توانید کمی خمیر زنجبیل گرم شده را مستقیماً به ناحیه‌ی دردناک بمالید. خوردن یک قاشق پودر زنجبیل در روز اول عادت ماهانه هم می‌تواند به کم شدن دردهای شکمی کمک کند.
۱۰. خواص زنجبیل برای رفع تهوع
یکی دیگر از خواص زنجبیل ضد تهوع بودن آن است. هر نوع حالت تهوع که داشته باشید، تهوع صبحگاهی بارداری، تهوع ناشی از حرکت یا هر نوع دیگری از تهوع- زنجبیل چاره‌ی کار شماست. ثابت شده است که ریشه‌ی زنجبیل، هم شدت و هم دفعات بالا آوردن را کاهش می‌دهد و خب، بهتر از همه اینکه یک ضدتهوع طبیعی است.
۱۱. کمک به کاهش چشمگیر قند خون و خطر بیماری‌های قلبی
زنجبیل می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی قند خون و خطر بیماری‌های قلبی را کاهش دهد، خاصیت دیگر زنجبیل -که اخیراً تحقیقاتی بر روی آن صورت گرفته ضد دیابت بودن آن است، در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ بر روی ۴۱ نفر از مبتلایان به دیابت نوع دو انجام گرفت، مشاهده شد مصرف ۲ گرم پودر زنجبیل می‌تواند قند ناشتا را تا ۱۲٪ کاهش دهد. همچنین زنجبیل توانست سطح HbA۱c را که یکی از علائم قند خون است، در بازه ۱۲ هفته‌ای تا ۱۰٪ کاهش دهد.
علاوه بر اینها، کاهش ۲۸ درصدی نسبت ApoB به ApoA و کاهش ۲۳ درصدی در نشانه‌های لیپوپروتئین‌های اکسیدشده در اثر مصرف زنجبیل مشاهده شد. هر دوی اینها از عواملی هستند که خطر بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهند.
۱۲. کمک به درمان سوءِهاضمه مزمن
سوءِ‌هاضمه‌ی مزمن (دیس‌پپسی) از طریق درد و ناراحتی مکرر در قسمت‌های بالایی معده تشخیص داده می‌شود. به‌نظر می‌رسد تأخیر در تخلیه‌ی معده از عوامل اصلی در بروز سوءِهاضمه باشد. پس از خوردن سوپ، زنجبیل توانست زمان تخلیه‌ی معده را از ۱۶ دقیقه به ۱۲ دقیقه برساند. در مطالعه‌ای که بر روی ۲۴ فرد سالم صورت گرفت مشاهده شد مصرف ۱٫۲ گرم پودر زنجبیل قبل از وعده‌ی غذایی می‌تواند سرعت تخلیه‌ی مواد از معده را تا ۵۰٪ افزایش دهد.
۱۳. زنجبیل برای کاهش دردهای قاعدگی
دردهای قاعدگی دردی است که زن در دوران قاعدگی احساس می‌کند. یکی از کاربردهای سنتی زنجبیل تسکین دردها از جمله درد قاعدگی است. مطالعات نشان می‌دهد زنجبیل می‌تواند در کاهش درد به اندازه‌ی داروهای مفنامیک اسید و ایبوپروفن موفق عمل کند.
۱۴. کاهش کلسترول با زنجبیل
مقادیر بالای کلسترول بدخون (LDL) می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی را افزایش بدهد. غذای مصرفی‌تان تأثیر چشمگیری بر سطح LDL دارد. در یک مطالعه‌ی ۴۵ روزه بر روی ۸۵ نفر که کلسترول بالایی داشتند، مصرف ۳ گرم پودر زنجبیل تأثیر چشمگیری در کاهش بیشتر نشانه‌های کلسترول بالا برجای گذاشت. در یک مطالعه دیگر که بر روی موش‌های مبتلا به کم‌کاری تیروئید انجام گرفت، عصاره‌ی زنجبیل توانست به اندازه‌ی داروی «آتورواستاتین» در کاهش کلسترول موفق عمل کند.
۱۵. پیشگیری از سرطان
سرطان بیماری جدی‌ای است که در اثر رشد کنترل‌نشده‌ی سلول‌های غیرطبیعی رخ می‌دهد. از عصاره زنجبیل در برخی مطالعات به‌عنوان درمان جایگزین برای برخی سرطان‌ها استفاده شده است. خاصیت ضدسرطان زنجبیل به‌خاطر شش-جینجرول است که به مقدار فراوان در زنجبیل خام یافت می‌شود. شواهد محدودی وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف زنجبیل در کاهش سرطان پانکراس، سرطان سینه و سرطان تخمدان مؤثر است، البته برای تأیید این موضوع به مطالعات بیشتری نیاز است.
۱۶. بهبود عملکرد مغز و پیشگیری از بیماری آلزایمر
استرس اکسیداتیو و التهابات مزمن می‌تواند روند پیری را تسریع کند. اینها از عوامل کلیدی در بروز بیماری آلزایمر و کاهش قدرت شناختی وابسته‌به سن هستند. برخی مطالعات صورت‌گرفته بر روی حیوانات نشان می‌دهد که آنتی اکسیدان‌ها و ترکیبات زیست‌فعال موجود در زنجبیل می‌تواند مانع از واکنش‌های التهابی در مغز شود. همچنین شواهد دیگری وجود دارد که نشان می‌دهد زنجبیل می‌تواند به‌طور مستقیم عملکرد مغز را بهبود دهد.
۱۷. مبارزه با عفونت‌ها
جینجرول یک جزءِ زیست‌فعال موجود در زنجبیل تازه است که می‌تواند خطر بروز عفونت را کاهش می‌دهد، درواقع عصاره‌ی زنجبیل می‌تواند مانع از رشد بسیاری از انواع باکتری‌ها شود. به‌همین دلیل زنجبیل در مبارزه با باکتری‌های دهانی مرتبط با بیماری‌های التهابی لثه، مانند پیوره و التهاب لثه (ژنژیویت) مؤثر است. زنجبیل تازه می‌تواند در برابر ویروس سین‌سیشیال تنفسی که یکی از عوامل شایع عفونت‌های تنفسی است نیز مؤثر باشد.
نظر شما