به گزارش خبرگزاری ایمنا، آلودگی هوا در کلان‌شهرها و شهرهای صنعتی سراسر جهان، یکی از چالش‌هایی است که ابعاد مختلف زندگی و سلامت افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و افراد مسن، کودکان، زنان باردار و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن تنفسی یا قلبی عروقی بیشتر در معرض خطر آلاینده‌های جوی هستند.
سطح آلودگی هوا در بسیاری از نقاط جهان به طور خطرناکی بالا است و بر اساس داده‌های جدید سازمان جهانی بهداشت (WHO)، از هر ۱۰ نفر ۹ نفر هوای با غلظت بالایی از آلاینده‌ها را تنفس می‌کنند، هر سال آلودگی هوای محیط (اتمسفر) و محیط داخلی، جان هفت میلیون نفر را می‌گیرد و به همین علت، بیماری ریه چهارمین علت مرگ‌ومیر در سراسر جهان است.
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، در سال ۲۰۱۶، مرگ‌ومیرهای زودرس ناشی از آلودگی هوا ۵۸ درصد بیماری عروق کرونر قلب و سکته مغزی، ۱۸ درصد به دلیل بیماری مزمن انسدادی ریه و عفونت‌های حاد دستگاه تنفسی تحتانی و شش درصد به دلیل سرطان ریه بوده است و در تمام این بیماری‌ها می‌توان رد پای آلودگی هوا را مشاهده کرد.
مواد مضر موجود در هوا نه تنها بر ریه، بلکه بر کل بدن انسان تأثیر می‌گذارد و پوست، غشاهای مخاطی، اندام‌های بینایی و بویایی، سیستم ایمنی را مختل می‌کند، آلودگی هوا می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلاء به انواع سرطان شود و علاوه بر آن می‌تواند روی سلامتی مادر و نوزاد تأثیر بگذارد و خطر فرزندآوری با ناهنجاری‌ها را افزایش می‌دهد.
به طور کلی آلودگی هوا احتمال ابتلاء به بیماری‌های آسم، سکته مغزی، حملات قلبی، سرطان، زوال عقل، سرفه یا خارش چشم، عفونت‌های تنفسی، بیماری عروق کرونر قلب، بدتر شدن بسیاری از بیماری‌های تنفسی و ریوی، علائم افسردگی و مرگ زودرس را افزایش می‌دهد.
علائم آلودگی هوا بر بدن نیز شامل سردرد، حالت تهوع، احساس ضعف، کاهش توانایی کار، سوزش و خارش چشم، سرفه مکرر، تنگی نفس و ضربان قلب بالا است و داشتن سرفه‌های مداوم، تنگی نفس، خس خس و سفتی سینه، افزایش عفونت‌های تنفسی، خستگی و احساس ضعف، احتقان و سوزش بینی و تشدید علائم بیماری‌های پیشین جزو شناخته‌شده‌ترین تأثیرات آلودگی هوا بر سلامتی افراد است.
در این بین، نقش تغذیه به منظور کاهش تأثیرات آلودگی هوا بر بدن انسان نقشی بی‌بدیل به شمار می‌رود و پس از رعایت مواردی از جمله استفاده از ماسک و پرهیز از ترددهای غیرضروری، تنها راهکار برای مقابله با عوارض آلاینده‌های جوی بر سلامتی، کاهش التهاب و افزایش دفع مواد سمی استنشاق شده در بدن، مصرف مواد غذایی سودمند و ضدالتهاب است.
ویتامین‌هایی برای روزهای آلودگی
احمد اسماعیل‌زاده، مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، با تاکید بر اینکه استفاده از مواد غذایی کاهنده التهاب یکی از راهکارهای بسیار مناسب مقابله با آلودگی هوا است، اظهار می‌کند: ویتامین D را «ویتامین آفتاب» می‌نامند زیرا در اثر نور خورشید بر روی پوست تولید می‌شود. با این حال، ویتامین D تنها زمانی تولید می‌شود که نور خورشید به آستانه خاصی از شدت برسد.
وی با بیان اینکه آفتاب در روزهای تابستان ایده‌آل است ، اما نور ضعیف زمستان از طریق پوشش ابری ایده‌آل نیست، می‌افزاید: علاوه بر پوشش ابر، آلودگی هوا نیز یک عامل خطر فزاینده برای وضعیت کمبود ویتامین D است، آلاینده‌های هوا مانند ذرات معلق در هوا میزان نور خورشید را کاهش می‌دهند و در نتیجه میزان تولید ویتامین D در پوست کاهش می‌یابد.
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با بیان اینکه ویتامین C، یک ویتامین محلول در آب و ماده آنتی‌اکسیدانی است که به طور گسترده در سراسر بدن از جمله مایع پوشش خارج سلولی ریه پخش می‌شود، تصریح می‌کند: این ویتامین یک عامل کاهش دهنده رادیکال‌های آزاد ناشی از استرس اکسیداتیو است، در واقع این ویتامین از طریق از بین بردن انواع رادیکال‌های آزاد و اکسیدان‌ها، در شرایط آلودگی هوا می‌تواند بدن به خصوص ریه‌ها را در برابر مضرات ذرات معلق در هوا حفظ کند.
وی با تاکید بر اینکه مصرف ویتامین C در دزهای بالاتر از راه مکمل‌ها می‌تواند برای سلامت افراد عوارضی را به همراه داشته باشد، ادامه می‌دهد: توصیه می‌شود برای تأمین این ماده مغذی، بیشتر از گروه‌های غذایی حاوی آن به جای مکمل‌ها استفاده شود.
امگا ۳ مصرف کنید
اسماعیل‌زاده با بیان اینکه بهتر است هر روز استفاده از میوه و سبزیجات غنی از ویتامین C مثل پرتقال، لیمو ترش، نارنگی، نارنج و گوجه فرنگی در رژیم غذایی روزانه گنجانده شود، می‌گوید: آلودگی هوا می‌تواند با ایجاد شرایط اکسیداتیو، محیط التهابی در بدن ایجاد کند و این امر می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌های مختلف باشد.
وی با اشاره به لزوم مصرف غذاهای ضد التهاب و مصرف شیر و لبنیات در شرایط الودگی هوا، اضافه می‌کند: دریافت غذاها و مواد مغذی که التهاب را کاهش می‌دهند در کنار دریافت مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان‌های غذایی می‌تواند به کاهش اثرات مخرب ناشی از استنشاق ریز گردها کمک کند.
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت می‌افزاید: ماهی‌های چرب مانند ماهی تن، ماهی ساردین، گیاه خرفه و مکمل‌های امگا ۳ برای کاهش التهاب در این شرایط بسیار کمک کننده هستند و در صورت مصرف مکمل امگا ۳ روزی یک مکمل مصرف کنید.
وی تصریح می‌کند: میوه و سبزیجات زرد و نارنجی زیاد استفاده کنید، مصرف بالای هویج، کدو حلوایی، گوجه فرنگی، طالبی، موز، انبه توصیه می‌شود و میوه‌ها و سبزی‌های دارای بتاکاروتن بالا که در بدن تبدیل به ویتامین A می‌شود، به بدن کمک می‌کند تا اثرات مضر ناشی از استنشاق ذرات سمی هوا کاهش یابد.
اسماعیل‌زاده تاکید می‌کند: میوه و سبزیجات غنی از ویتامین C مثل پرتقال، لیمو ترش، نارنج، نارنگی، توت فرنگی، سیب، خربزه، طالبی، انار و سبزیجات سبز تیره همچون اسفناج و سبزی خوردن، انواع فلفل از جمله فلفل دلمه‌ای، شلغم ، لبو و پیاز و انواع کلم به خصوص کلم بروکلی و بنفش را در روزهای آلودگی هوا مصرف کنید.
وی می‌گوید: مصرف جوانه‌ها و آجیل‌ها را در روزهای آلودگی هوا در اولویت قرار دهید، انواع جوانه‌ها، مغزهای آجیلی و تخم آفتابگردان حاوی ویتامین E بالایی هستند که می‌تواند به کاهش التهاب در بدن و مقابله با اثرات مضر آلودگی هوا بر سلامت کمک کند، پیاز و سیر را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهید چراکه این غذاها حاوی ماده‌ای هستند که به تقویت ریه‌ها و کاهش خلط در ریه کمک می‌کنند.
آلودگی هوا بر بروز بیماری‌های قلبی تأثیرگذار است؟
کیان حشمت قهدریجانی، متخصص قلب و عروق در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: هشدارها در مورد آلودگی هوا باید جدی گرفته شود، چراکه افراد ممکن است بر اثر آلودگی هوا دچار افزایش فشارخون و سکته قلبی شوند، بنابراین باید با رعایت اصول و خارج نشدن از منزل در روزهای آلوده به ویژه برای گروه‌های پرخطر به حفظ سلامت خود و شهر کمک کنیم.
وی با اشاره به اینکه آلودگی هوا در بروز بیماری‌های قلبی مؤثر است، می‌افزاید: بهترین کار این است افرادی که مشکلات قلبی و تنفسی دارند، در روزهای آلوده، اوقات خود را در محیط‌های سالم بگذرانند و از ماسک‌های مخصوص که مانع ورود ذرات ریز و بیماری‌زا می‌شود، استفاده کنند.
این متخصص قلب و عروق با اشاره به چگونگی تأثیر آلودگی هوا بر بروز سکته‌های قلبی و فشار خون، تصریح می‌کند: در واقع از یک ساعت بعد از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده تا حتی دو روز بعد، احتمال بروز سکته قلبی به ازای هر ۱۰ میکروگرم بر متر مربع از ذرات گرد و غبار و آلودگی هوا حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش می‌یابد.
وی با اشاره به اینکه آلودگی هوا که ناشی از ذرات ریز موجود در هوا است، می‌تواند با راه‌های مختلف بر بروز بیماری‌های قلب و عروق و ریسک فاکتورهای عامل آن تأثیر بگذارد، اضافه می‌کند: آلودگی هوا می‌تواند تحریک سیستم سمپاتیک، تشدید تصلب شرایین و فشار خون، تأثیر در مقاومت به انسولین، اختلال در عملکرد قلبی، ایجاد آریتمی‌های قلبی و افزایش احتمال سکته‌ها و نارسایی‌های قلبی را برای افراد همراه داشته و می‌تواند روی عروق محیطی بدن انسان اثرگذار باشد.
تأثیر مصرف شیر و لبنیات بر کاهش تأثیر آلاینده‌های جوی
حسین کرداریان، متخصص طب سنتی ایرانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: بی‌توجهی به آلودگی هوا نه تنها به ریه و دستگاه تنفسی آسیب می‌رساند، بلکه موجب افت عملکرد مغز نیز می‌شود، بنابراین با توجه به اصول شش‌گانه طب سنتی نکاتی جهت کاهش اثرات گرمی و خشکی و مواد سمی ناشی از آلودگی هوا به افراد توصیه می‌شود.
وی می‌افزاید: برای دفع مواد سمی ناشی از دود و آلایندگی‌های هوا، سلامت دستگاه گوارش ضروری است و فرد نباید دچار یبوست باشد، از این رو فردی که در معرض آلودگی هوا قرار دارد باید در طول شبانه روز به میزانی مایعات مصرف کند که رنگ ادرار وی سفید و کمی مایل به زرد شود، همچنین اگر این فرد در طول ۲۴ ساعت به ازای هر یک بار مصرف غذا (حداکثر) یا در طول شبانه روز (حداقل) یک بار دفع نداشته باشد، دچار «یبوست» است و باید یبوست خود را رفع کند.
این متخصص طب سنتی بیان می‌کند: آلودگی هوا منجر به ورود هوای گرم و خشک به بدن می‌شود و به‌طور کلی برای مقابله با گرمی و خشکی باید از سردی و تری (رطوبت) استفاده کرد، از این رو برای جلوگیری از غلبه گرمی و خشکی در بدن باید از راه‌های مختلف از جمله مواد غذایی با طبع سرد و تر و همچنین سایر اصول رفتاری، رطوبت (سردی و تری) بدن را تأمین کرد.
وی اضافه می‌کند: از جمله مواد غذایی دارای رطوبت‌بخشی بالا، شیر و لبنیات است و فردی که در معرض هوای آلوده قرار دارد باید حداقل دو تا سه لیوان شیر (بهتر است شیر پرچرب پاستوریزه باشد) مصرف کند، همچنین مصرف مواد لعاب‌دار توصیه می‌شود که بهترین آنها تخم بارهنگ به همراه عرق نعنا (یک قاشق چای‌خوری تخم بارهنگ با مقداری عرق نعنا در یک لیوان آب ولرم ریخته شود) و تخم بالنگو به همراه گلاب (یک قاشق چای‌خوری تخم بالنگو با مقداری گلاب در یک لیوان آب ولرم ریخته شود) است.
عود روشن نکنید / لزوم داشتن خواب مناسب برای رطوبت‌بخشی بدن
کرداریان تصریح می‌کند: در میان مغزیجات، مصرف شیر بادام توصیه می‌شود، به این صورت که ۱۰ تا ۱۵ دانه بادام را از شب تا صبح خیس و صبح پوست قهوه‌ای آن را جدا کنید، آن را به همراه یک لیوان آب در دستگاه مخلوط‌کن بریزید تا حالت سفید رنگ پیدا کند، به این مخلوط شیر بادام گفته می‌شود و می‌توان به آن گلاب و زعفران اضافه کرد.
وی ادامه می‌دهد: فردی که در معرض هوای آلوده قرار دارد از مصرف مواد غذایی با طبع گرم و خشک از جمله ادویه‌جات، سیر، پیاز، موسیر، سبزی خوردن و مواد با طبع سرد و خشک از جمله ترشی‌جات، قهوه، نسکافه و چای (چای خارجی سرد و خشک و چای ایرانی گرم و خشک است) پرهیز کند، زیرا همه این موارد این خشکی را تشدید می‌کند.
این متخصص طب سنتی می‌گوید: روشن کردن عود برای فردی که در معرض هوای آلوده قرار دارد توصیه نمی‌شود، چراکه دود عود گرم و خشک است و فرد را دچار غلبه گرمی و خشکی می‌کند، همچنین بخور سرد همراه با گلاب نیز می‌تواند برای فردی که در معرض هوای آلوده قرار دارد توصیه شود، زیرا می‌تواند برای بدن رطوبت بخشی ایجاد کند و گرمی و خشکی را از بین ببرد.
وی اضافه می‌کند: انجام فعالیت سبک مانند نیم ساعت پیاده‌روی البته نه در هوای آلوده، می‌تواند باعث تعریق شود و مواد سمی ناشی از آلودگی که وارد بدن شده را دفع کند، همچنین خواب مناسب موجب رطوبت بخشی بدن می‌شود و گرمی و خشکی را از بین می‌برد.
کرداریان خاطرنشان می‌کند: خشم، عصبانیت و نفرت موجب ایجاد گرمی و خشکی و همچنین غم، اندوه، ناراحتی، وهم، ترس و ناامیدی منجر به سردی و خشکی در بدن می‌شود، از این رو خنده می‌تواند رطوبتی معتدل برای بدن ایجاد کند و خشکی حاصل از آلودگی هوا را در بدن کاهش دهد.
کدام مواد غذایی در هوای آلوده مصرف شود؟
حسن انتظاری، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: با فرارسیدن فصل زمستان آلودگی و وارونگی هوا در بیشتر شهرهای بزرگ افزایش می‌یابد، به گونه‌ای که گاهی این آلودگی منجر به تعطیلی مدارس می‌شود، از این رو افراد باید تا جای ممکن از آلودگی هوا دوری کنند و اشخاص آسیب‌پذیر، سالمند، بیماران قلبی و ریوی نیز نباید در معرض آلودگی هوا قرار گیرند.
وی با بیان اینکه گاهی افراد به ناچار در شرایط آلودگی هوا از منازل خود خارج می‌شوند، می‌افزاید: آلودگی حتی در منازل نیز وجود دارد، اما کمتر است، زیرا افراد کمتر فعالیت دارند و آلودگی کمتری وارد ریه آنها می‌شود، از این رو اگر بخواهیم عوارض ناشی از آلودگی هوا را با مواد غذایی جبران کنیم، باید توصیه‌های ساده از جمله مصرف مقدار زیاد آب را مد نظر قرار دهیم.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی در خصوص تغذیه مناسب در شرایط آلودگی هوا، تصریح می‌کند: افراد برای جبران و کاهش اثرات آلودگی هوا بر بدن باید نسبت به تغذیه خود دقت کنند؛ بیشتر سموم برای دفع شدن باید در آب محلول شود، بنابراین مصرف مقدار زیاد آب به صورت روزانه کمک زیادی به دفع سموم ناشی از آلودگی هوا می‌کند.
وی اضافه می‌کند: آنتی‌اکسیدان‌های گیاهی موجود در میوه‌های فصلی، رنگی و سبزیجات نیز مانع جذب سموم ناشی از آلودگی و کاهش اثرات سموم جذب شده در بدن می‌شود، کلسیم موجود در شیر و لبنیات کم‌چرب نیز می‌تواند به کاهش جذب آلودگی همراه با سرب مانند آلودگی موجود در اطراف پمپ بنزین‌ها یا آلودگی ایجاد شده توسط خودروها کمک کند.
انتظاری با بیان اینکه به دلیل افزایش آلودگی هوا نباید بدن در معرض آلودگی‌های دیگر و تغذیه نامناسب قرار گیرد، می‌گوید: تمام رنگ‌های خوراکی و مصنوعی در نوشابه‌ها، ژله‌ها، بستنی یخی و شیرینی و حتی رنگ‌های مجاز به نوعی از سموم و در شرایط عادی بدن قادر به دفع این مواد است، اما بدن در مواجه شدن با آلودگی، قادر به دفع این سموم نیست، در این شرایط باید از رنگ‌های طبیعی مانند زردچوبه، میوه‌ها و سبزی‌های سبز رنگ که آنتی‌اکسیدان قوی‌تری دارد، استفاده شود.
نوشیدن آب جزو ضروریات روزهای آلودگی هوا است
متین قنواتی، متخصص تغذیه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، اظهار کرد: در شرایط وجود آلودگی هوا، توصیه می‌شود افراد تردد کمتری داشته باشند و از مصرف سیگار یا حتی محیطی که دود سیگار در آن وجود دارد، دوری کنند.
وی می‌افزاید: در واقع ماده غذایی خاصی برای مقاومت در برابر آلودگی هوا وجود ندارد و نیاز است که فرد طی سال‌ها از الگوی غذایی مناسبی تبعیت کرده باشد، الگوی غذایی سرشار از قند و چربی، نه تنها بدن را در برابر باکتری‌ها و ویروس‌ها مصون نمی‌سازد، بلکه برای سلامت عمومی فرد نیز خوب نیست.
این متخصص تغذیه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید می‌کند: هرچه میزان غلظت خون بالاتر باشد، سطح آلاینده‌هایی مانند سرب و فلزات دو ظرفیتی در خون افزایش پیدا می‌کند، همچنین عواملی مانند مصرف کم آب و مایعات، خواب ناکافی، افزایش هورمون کورتیزول به دنبال استرس، سیگار کشیدن و رژیم‌های غذایی غنی از قندهای ساده و چربی، به تدریج غلظت خون افراد را افزایش می‌دهند.
وی با تاکید بر اینکه افراد بالغ، روزی دو لیتر آب مصرف کنند، می‌گوید: استفاده از تعدادی از دانه‌ها مانند دانه چیا یا تخم شربتی، باعث نگه داشته شدن میزان بیشتری از آب در بدن می‌شود و مایعاتی مانند نوشیدن چای و قهوه، جزو مصرف دو لیتر آب محسوب نمی‌شود و مصرف به تنهایی دو لیتر آب، جزو ضروریات روزهای آلودگی هوا است.
یادگیری و تمرکز، تحت تأثیر آلاینده‌های جوی است
عباس میرنیکانی، متخصص بهداشت درمانی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه هوای اتاق‌ها و کلاس‌ها به وسیله آلاینده‌های میکروبی سبب کاهش یادگیری و افت تحصیلی دانش‌آموزان می‌شود، اظهار می‌کند: تنفس دانش‌آموزان در کلاس‌های شلوغ از جریان هوای سالم می‌کاهد، اگر به جای هوای مصرف شده، هوا تازه جایگزین نشود می‌تواند به آسایش، بهداشت، کارایی، یادگیری و سلامت دانش‌آموزان آسیب برساند.
وی می‌افزاید: در اتاق‌هایی که هوا خوب تهویه نمی‌شود به انسان احساس خفقان و ناراحتی دست می‌دهد، همچنین اختلالاتی مانند سردرد، خواب‌آلودگی و ناتوانی در تمرکز فکری روی می‌دهد، در چنین کلاس‌هایی عفونت‌های ناشی از ریزقطره‌ها و کم شدن مقاومت در برابر بیماری‌ها در درازمدت بروز می‌کند.
متخصص بهداشت درمانی با اشاره به بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا در دانش‌آموزان تصریح می‌کند: دود غلیظی که آسمان شهرها را تیره و تار کرده است به خوبی نشان می‌دهد که بشر چگونه با دست خود هوای محیط زندگی را مسموم کرده است، آلودگی هوا منحصر به فضای باز و هوای آزاد نمی‌شود، بلکه محیط کار، مدارس و داخل خانه را هم شامل می‌شود و بیشترین صدمه به دانش‌آموزان وارد می‌شود.
وی با اشاره به اینکه یکی از شایع‌ترین بیماری‌های دوران کودکی و نوجوانی آسم است که ارتباط بسیاری با آلودگی هوا دارد، می‌گوید: آلاینده‌های هوا یکی از شناخته‌شده‌ترین عوامل تشدیدکننده و حتی کمک‌کننده در ایجاد بروز بیماری آسم در کودکان است.
میرنیکانی خاطرنشان می‌کند: دانش‌آموزان مبتلابه آسم تا جای ممکن در مواقعی که آلودگی هوا زیاد است از خانه خارج نشوند و از رفت و آمد در خیابان‌ها خودداری کنند، همچنین به اطلاعیه‌های اداره هواشناسی و شرکت کنترل هوا دقت کنند، زیرا در فصل سرد به دلیل ابتلاء به عفونت‌های ویروسی در معرض حملات آسمی بیشتری هستند.
آنتی اکسیدان‌ها و تقویت سیستم ایمنی بدن
سیدمرتضی صفوی، دکترای تغذیه، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: رعایت اصول صحیح تغذیه از نظر کفایت، تعادل و تناسب مواد غذایی سلامت بدن را تضمین می‌کند و در فصل سرد و هنگام وجود آلودگی هوا لازم است مواد غذایی خاصی استفاده شود.
وی می‌افزاید: در حال حاضر وجود آلایندگی خودروها، صنایع آلاینده نیروگاه‌ها و سوخت‌های آلوده کننده باعث افزایش میزان آلودگی هوای کلان‌شهرها شده است و پایین بودن سیستم ایمنی بدن باعث ورود این آلاینده‌ها به بدن افراد و بروز بیماری‌های تنفسی می‌شود، بنابراین مواد غذایی مصرف حاوی آنتی اکسیدان‌ها برای تقویت سیستم ایمنی بدن در آلودگی هوا بسیار مفید است.
این دکترای تغذیه تاکید می‌کند: مصرف روزانه ویتامین C برای تقویت سیستم ایمنی بدن مؤثر و این ویتامین در گوجه فرنگی، مرکبات، سبزی‌ها و میوه‌ها فراوان موجود است، مطالعات انجام شده حاکی از آن است که در فصل سرد با خوردن ویتامین C می‌توان از بروز عفونت‌های ویروسی و سرماخوردگی پیشگیری کرد.
وی تصریح می‌کند: پرتقال، نارنگی، کیوی و لیموترش حاوی ویتامین C است و توصیه متخصصان تغذیه به خوردن لیموترش با تمام غذاها است، برای جذب آنتی‌اکسیدان‌های داخل لیموترش می‌توان آن را روی لقمه‌های غذایی ریخت و استفاده کرد، گریپ فروت حاوی ویتامین C بالایی و گوجه فرنگی علاوه بر برخورداری از این ویتامین ضد سرطان پروستات است.
صفوی ادامه می‌دهد: افرادی که سابقه سنگ کلیه ندارند در صورت مصرف کم میوه و سبزی در مواقع آلودگی هوا می‌توانند از مکمل‌ها استفاده کنند، ویتامین C به صورت قرص‌های جوشان و خوردنی در داروخانه‌ها موجود است و با تجویز پزشک یا متخصص تغذیه می‌توانند از این قرص‌ها استفاده کنند.
لزوم مصرف مغزها و حبوبات تأمین کننده ویتامین‌های لازم بدن
وی ادامه می‌دهد: ویتامین A یکی از آنتی‌اکسیدان‌های مهم در مواد غذایی مانند گوشت و حبوبات است، فلفل دلمه‌های رنگی نارنجی، زرد و قرمز، هویج، کدوحلوایی، خرمالو و میوه‌های رنگی حاوی کاروتنوئیدها و خوردن این میوه‌ها و سبزیجات رنگی حاوی آنتی‌اکسیدن، برای پیشگیری از مبتلا شدن به بیماری‌های ویروسی و تنفسی در روزهای آلودگی هوا مؤثر است.
این متخصص تغذیه اضافه می‌کند: ویتامین E در گردو، جوانه گندم و بعضی از روغن‌های مایع گیاهی وجود دارد، خوراکی‌ها دریایی مانند ماهی و میگو حاوی ویتامین E و آنتی اکسیدان است و در دسته ویتامین‌های محلول در چربی ویتامین A و E و D حاوی آنتی اکسیدان‌ها هستند؛ همچنین خوردن بعضی املاح آنتی اکسیدان مانند زینک، سلنیوم (در مغزها، دانه‌های گیاهی و گوشت) و منیزیم و مواد غذایی حاوی آهن مانند مغزیجات، گوشت قرمز، حبوبات و مصرف ماهی‌ها (حاوی امگا سه) در روزهای آلودگی هوا به شهروندان توصیه می‌شود.
وی می‌افزاید: در روزهای سرد زمستانی و با وجود آلودگی هوا شهروندان زیاد آب نمی‌خورند و این حرکت باعث کمتر شدن دفع سموم در بدن و کمبود مایعات می‌شود، همه افراد باید روزانه به طور معمول شش تا هشت لیوان آب مصرف کنند و حتی بهتر است در مواقع افزایش آلودگی هوا شهروندان هشت تا ۱۲ لیوان بخورند، باید بطری آب به طور مرتب روی میز کار و در کنار اشخاص باشد تا دفع سموم بدن صورت گیرد.
صفوی تصریح می‌کند: لازم است به تغذیه بیماران و اقشار آسیب‌پذیر جامعه (سالمندان، زنان باردار و شیرده و کودکان) در روزهای سرد و دارای آلودگی هوا توجه بیشتری داشته باشیم، در روزهای آلودگی هوا برای کاهش مشکلات تنفسی بهتر است تمام افراد جامعه از خوردن مواد بسیار شیرین صنعتی، شکلات و دسرهای قندی، غذاهای سرخ شده و پرچرب خودداری کنند و بیشتر غذاهای بخار پز و آب پز بخورند.
طبق نتایج حاصل شده از پژوهش‌ها، زندگی در هوای آلوده نسبت به زندگی در یک شهر پاک، ۱۶ درصد آمار مرگ‌ومیر کلی، ۲۷ درصد آمارمرگ‌ومیر مرتبط با بیماری‌های قلبی، ۲۸ درصد مرگ‌ومیر ناشی از سرطان و ۷۵ درصد خطر حمله قلبی را افزایش می‌دهد و آلاینده‌های موجود در هوا می‌توانند مشکلات تنفسی مانند آسم و بیماری‌هایی همچون دیابت، بیماری‌های قلبی یا امراض کبدی را تشدید کنند.
به طور کلی و بر اساس تحقیقات انجام شده، سبک تغذیه برای مقابله با آلودگی هوا حائز اهمیت است و افراد می‌توانند با استفاده از بعضی خوراکی‌های مفید و ضد آلودگی هوا، از سیستم ایمنی بدن و دستگاه تنفسی خود در روزهای آلوده محافظت کنند.
در واقع، خوراکی‌ها می‌توانند در مبارزه با آلاینده‌ها و سموم به انسان کمک کنند و در روزهای آلودگی هوا، استفاده ازخوراکی‌های دارای ویتامین C و A، شیر و لبنیات، میوه‌ها و سبزیجات، نوشیدن آب و مایعات فراوان، استفاده از مواد غذایی حاوی بتاکاروتن و امگا ۳، از جمله اقداماتی است که ارتش دفاعی بدن را تقویت و تا حدودی از بروز بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا پیشگیری می‌کند.
گزارش از فهیمه نظری، خبرنگار اجتماعی خبرگزاری ایمنا
نظر شما