به گزارش خبرنگار ایمنا، نقرس یک نوع آرتروز شایع است که باعث درد شدید، تورم و خشک‌شدگی مفصل می‌شود. این بیماری معمولاً بر مفصل انگشت شست پا اثر می‌گذارد. حمله نقرس به سرعت و ناگهانی اتفاق می‌افتد و به مرور زمان برطرف می‌شود و به آرامی به مفصل متورم آسیب وارد می‌کند.
نقرس همچنین با افزایش شیوع بیماری‌های قلبی عروقی و بیماری‌های متابولیکی ارتباط داشته و بسیار دردناک است. این بیماری شایع‌ترین نوع آرتروز التهابی در مردان است و با اینکه مردان، بیشتر دچار این بیماری می‌شوند احتمال اینکه زنان نیز پس از یائسگی به نقرس مبتلا شوند زیاد است.
انواع نقرس
پیشروی نقرس در چندین مرحله انجام می‌شود و بیماران این مراحل را به عنوان انواع مختلف نقرس تجربه می‌کنند.
هایپراوریسمی بدون علامت
این احتمال وجود دارد که فردی که سطح اسید اوریک خون او بالا است هیچ علامتی نداشته باشد. در این مرحله نیاز به درمان نیست گر چه کریستال‌های اوره در بافت انباشته شده و باعث آسیب‌دیدگی‌های جزئی می‌شوند. افراد مبتلا به هایپراریسمی بدون علامت باید عواملی که باعث افزایش احتمالی و تجمع اسید اوریک می‌شوند را کاهش دهند.
حمله نقرسی یا نقرس حاد
این مرحله زمانی اتفاق می‌افتد که کریستال‌های اوره انباشته شده و به طور ناگهانی باعث التهاب و درد شدید شوند. این حمله ناگهانی معمولاً ظرف مدت ۳ تا ۱۰ روز برطرف می‌شود. حمله نقرس ممکن است گاهی اوقات با اتفاقات استرس‌زا، مصرف الکل یا مواد مخدر و همچنین سرد شدن هوا تحریک شود.
وقفه نقرس
این مرحله، فاصله بین حملات نقرسی است. حملات ممکن است ماه‌ها و سال‌ها اتفاق نیفتد اما اگر این بیماری تحت درمان قرار نگیرد به مرور زمان با تناوب بیشتری اتفاق می‌افتد. در این فواصل، کریستال‌های اسید اوریک در بافت جمع می‌شوند.
نقرس توفوسی مزمن
نقرس توفوسی مزمن، ناتوان‌کننده‌ترین نوع نقرس است. ممکن است مفاصل و کلیه‌ها دچار آسیب‌دیدگی‌های دائمی شوند. بیمار مبتلا به آرتریت التهابی ممکن است دچار توفی که یک توده بزرگ از کریستال‌های اوره است شود. این عارضه بیشتر در قسمت‌های سردتر بدن مانند مفاصل انگشتان اتفاق می‌افتد. اگر نقرس تحت درمان قرار نگیرد پس از گذشت مدتی طولانی – حدود ۱۰ سال – تبدیل به نقرس توفوسی مزمن می‌شود. اگر بیمار تحت درمان باشد احتمال اینکه نقرس وی به این مرحله برسد بسیار کم است
شبه نقرس
یکی از بیماری‌هایی که به راحتی با نقرس اشتباه گرفته می‌شود، شبه نقرس یا پزوگوت است. علائم این عارضه بسیار شبیه به نقرس است. مهمترین تفاوت نقرس و پزوگوت این است که در این بیماری مفاصل با کریستال‌های فسفات کلسیم تحریک می‌شوند نه با کریستال‌های اوره. درمان پزوگوت متفاوت از درمان نقرس است.
علل بروز بیماری نقرس
نقرس به دلیل بالا بودن میزان اسید اوریک در خون یا هایپراوریسمی ایجاد می‌شود. اسید اوریک به دلیل تجزیه پورین – یک ماده شیمیایی که مقادیر زیاد آن در غذاهایی مانند گوشت، مرغ و غذاهای دریایی یافت می‌شود- در بدن تولید می‌شود. معمولاً اسید اوریک در خون حل شده و از طریق کلیه‌ها به وسیله ادرار از بدن خارج می‌شود. اگر مقدار زیادی اسید اوریک تولید شود یا مقدار کافی از آن دفع شود باعث تجمع کریستال‌های سوزنی‌شکل می‌شود و در نتیجه التهاب و درد در مفاصل و اطراف مفاصل ایجاد می‌شود.
علائم بروز این عارضه
درد شدید در مفصل
نقرس معمولاً بر مفاصل بزرگ اثر می‌گذارد اما ممکن است در مفاصل دیگر هم مشکل ایجاد کند. مفاصل دیگر که ممکن است درگیر این عارضه شوند عبارتند از مچ پا، زانوها، آرنج‌ها و انگشتان دست. درد در ۴ تا ۱۲ ساعت اول پس از حمله بسیار شدید است.
طول مدت ناراحتی‌ها
پس از اینکه درد شدید کاهش یافت، برخی ناراحتی‌های مفصلی ممکن است تا چند روز الی چند هفته ادامه یابد. حملات بعدی احتمالاً مدت بیشتری طول می‌کشد و بر مفاصل بیشتری هم تأثیر می‌گذارد.
التهاب و قرمزی پوست
مفصل یا مفاصل آسیب‌دیده متورم، حساس به لمس، گرم و قرمز می‌شوند.
محدودیت در دامنه حرکتی
با پیشروی نقرس، ممکن است شما قادر به حرکت دادن نرمال مفاصل خود نباشید.
عواملی که احتمال ابتلاء به نقرس را افزایش می‌دهند؟
برخی عوامل، احتمال ابتلاء به هایپراوریسمی و در نتیجه نقرس را افزایش می‌دهند که برخی از آنها عبارتند از:
سن و جنسیت: اسید اوریک در مردان بیش از زنان تولید می‌شود، البته میزان اسید اوریک در بدن زنان پس از یائسگی به اندازه مردان می‌رسد.
عوامل ژنتیکی: سابقه خانوادگی ابتلاء به نقرس احتمال ابتلاء به این بیماری را افزایش می‌دهد.
سبک زندگی: مصرف الکل در دفع اسید اوریک از بدن اختلال ایجاد می‌کند. خوردن غذاهایی که مقادیر زیادی پورین دارند نیز باعث افزایش میزان اسید اوریک در بدن می‌شود.
قرار گرفتن در معرض سرب: قرار گرفتن در معرض سرب در بلند مدت با برخی موارد ابتلاء به نقرس ارتباط دارد.
مصرف برخی داروها: برخی داروهای باعث افزایش میزان اسید اوریک در بدن می‌شوند مانند داروهای ادرارآور و داروهای حاوی سالسیلات
وزن: اضافه وزن، احتمال ابتلاء به نقرس را افزایش می‌دهد زیرا باعث فعل و انفعالات بیشتر در بدن و در نتیجه افزایش میزان تولید اسید اوریک به عنوان یک ماده زائد متابولیک می‌شود. هر چه میزان چربی در بدن بیشتر باشد، میزان التهاب سیستماتیک نیز افزایش می‌یابد زیرا سلول‌های چربی، سیتوکین های پیش التهابی تولید می‌کنند.
وارد آمدن ضربه یا انجام عمل جراحی: نیز احتمال ابتلاء به نقرس را افزایش می‌دهند.
بیماری‌های دیگر: نارسایی و بیماری‌های کلیوی دیگر نیز باعث کاهش توانایی بدن در دفع مواد زائد شده و سطح اسید اوریک را در بدن افزایش می‌دهند. بیماری‌های دیگر مرتبط با نقرس عبارتند از فشار خون بالا، دیابت و کم‌کاری غده تیروئید.
درمان بیماری نقرس چیست؟
درمان نقرس معمولاً دارویی است، از داروهای نقرس می‌توان برای درمان حملات حاد و جلوگیری از حملات بعدی استفاده کرد. داروها می‌توانند خطر ابتلاء به عوارض نقرس مانند ایجاد توفی حاصل از رسوبات کریستال اورات را نیز کاهش دهند.
داروهایی که برای درمان حملات حاد نقرس و جلوگیری از حملات بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارتند از:
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)
NSAID ها شامل گزینه‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن (آدویل، موترین وسایر)، ناپروکسن سدیم (Aleve) و همچنین NSAID های تجویز شده با قدرت بیشتر مانند ایندومتاسین (Indocin) یا سلکوکسیب (Celebrex) است.
ممکن است پزشک برای جلوگیری از حمله حاد، دوز بیشتری تجویز کند، اما به تدریج باید از مصرف آن کاسته شود. NSAID ها معمولاً با خطر درد، خونریزی و زخم معده همراه هستند.
کلشی سین
پزشک ممکن است برای شما کلشی سین (Colcrys، Mitigare)، نوعی مسکن که به طور مؤثر درد نقرس را کاهش می‌دهد، را توصیه کند. اثربخشی دارو می‌تواند با عوارض جانبی مانند حالت تهوع، استفراغ و اسهال، به خصوص در دوزهای بالا، خنثی شود. بعد از برطرف شدن حمله حاد نقرس، برای جلوگیری از حملات آینده دوز کمی از کلشی سین می‌تواند مؤثر واقع شود.
کورتیکواستروئیدها
داروهای کورتیکواستروئید، مانند داروی پردنیزون ممکن است التهاب و درد نقرس را کنترل کند. کورتیکواستروئیدها به صورت قرص هستند یا به مفصل تزریق می‌شوند. د کورتیکواستروئیدها معمولاً فقط در افرادی که نقرس دارند و نمی‌توانند NSAID یا کلشی سین مصرف کنند، استفاده می‌شود. عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها شامل تغییرات خلقی، افزایش سطح قند و فشار خون است.
نکاتی برای پیشگیری
در زمانی که علائم برطرف شده‌اند، به کارگیری نکات زیر در رژیم غذایی به جلوگیری از بروز حملات نقرسی آتی کمک می‌کند که عبارتند از:
- مقادیر زیادی مایعات بنوشید. آبرسانی به بدن شامل نوشیدن مقادیر زیادی آب را افزایش دهید. مصرف نوشیدنی‌های شیرین را محدود کنید به خصوص آنهایی که با شربت ذرت با فروکتوز بالا شیرین شده‌اند.
- پروتئین مورد نیاز بدن را از محصولات لبنی کم‌چرب دریافت کنید. محصولات لبنی کم‌چرب ممکن است اثر پیشگیرانه در برابر نقرس داشته باشد بنابراین بهترین منابع برای تأمین پروتئین مورد نیاز بدن هستند.
- مصرف گوشت، ماهی و مرغ را کاهش دهید. مقادیر کم ممکن است مشکل‌ساز نباشد اما توجه داشته باشید که چه نوع و چه مقدار از مصرف هر کدام از این مواد غذایی باعث ایجاد مشکل برای شما می‌شود.
- وزن سالم بدن را حفظ کنید، پروتئین‌هایی را انتخاب کنید که وزن سالم بدن شما را حفظ کنند. کاهش وزن باعث کاهش میزان اسید اوریک در بدن می‌شود اما از ناشتا ماندن یا کاهش سریع وزن خودداری کنید زیرا در این موارد ممکن است میزان اسید اوریک به طور موقتی افزایش یابد.
سبک زندگی و درمان‌های خانگی برای نقرس
اغلب مؤثرترین روش برای درمان نقرس حاد داروها هستند و می‌توانند از حملات مکرر آن جلوگیری کنند. با این حال، ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی نیز مهم است.
محدود کردن نوشیدنی‌های الکلی و نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر میوه (فروکتوز)
در عوض، مقدار زیادی نوشیدنی غیر الکلی، به ویژه آب بنوشید.
محدود کردن مصرف غذاهای سرشار از پورین
مانند گوشت قرمز، گوشت اندام و غذاهای دریایی.
ورزش منظم و کاهش وزن
حفظ وزن سالم خطر ابتلاء به نقرس را کاهش می‌دهد.
نظر شما