به گزارش خبرنگار ایمنا، یبوست یک بیماری مربوط به سیستم گوارش است، که در آن فرد برای خروج مدفوع با سختی روبرو است. در بیشتر موارد یبوست به دلیل جذب زیاد آب توسط کولونی اتفاق می‌افتد که آن را از مواد غذایی به خود می‌گیرد و باعث می‌شود، غذا از طریق دستگاه گوارش آهسته تر حرکت کند و وقتی این اتفاق می‌افتد تخلیه روده‌ها می‌تواند بسیار دردناک باشد.
علائم بیماری یبوست
یبوست علامتی است که می‌تواند برای افراد مختلف معنای متفاوتی داشته باشد، اما معنای معمول آن این است که فرد در گشایش روده خود دچار مشکل است. این بیماری از هر هفت نفر، یک نفر را درگیر می‌کند و دو گروه از افرادی که به احتمال زیاد دچار یبوست می‌شوند، زنان جوان و سالخوردگان هستند، به ویژه کسانی که نیاز به مصرف داروهای منظمی دارند.
علائم می‌توانند دائم در نوسان باشند و فقط سه درصد از بزرگسالان در طی ۲۰ سال یبوست مداومی دارند، این یک مشکل رایج است و معمولاً به معنای اشتباه جدی در هر چیزی نیست، در بیشتر موارد این بیماری موقتی است و با انجام اقدامات ساده‌ای در سبک زندگی فرد برطرف می‌شود.
معمولاً بیمارانی که دچار این عارضه هستند هنگام خروج مدفوع با مشکل روبه‌رو می‌شوند و باعث ایجاد فشار می‌شود و مدفوع کمتر از حد معمول است، معده درد، رفتگی معده، احساس سوزش و تهوع و از دست دادن اشتها از دیگر علائم این بیماری است.
عوامل خطر بیماری یبوست
عواملی که ممکن است احتمال یبوست را ایجاد یا افزایش دهند عبارتند از:
- کمبود فیبر غذایی، به عنوان مثال، میوه، سبزیجات و غلات
- مصرف مایعات ناکافی
- مصرف بیش از حد قهوه، چای یا الکل (که باعث کمبود آب بدن می‌شوند)
- مصرف بیش از حد غذاهای کم فیبر، به عنوان مثال، غذاهای فرآوری شده، گوشت و محصولات لبنی
- نادیده گرفتن اشتیاق برای اجابت مزاج
- ورزش نکردن و داشتن سطح پایین فعالیت بدنی
- تغییر در رژیم غذایی یا برنامه روزمره
- مسائل روانشناختی، به عنوان مثال، استرس، اضطراب، افسردگی و اختلالات در خوردن
- داروهای خاص، به عنوان مثال، برخی از داروهای ضد افسردگی و کاهش فشار خون، داروهای افیونی (کدئین و مورفین)، ضد اسیدها، مکمل‌های آهن و برخی داروهای غیرقانونی
- استفاده از ملین‌ها به طور منظم
راه‌های پیشگیری از یبوست چیست؟
در بسیاری از موارد به کمک چند راهکار ساده می‌توانید از بروز یبوست پیشگیری کرده و یا آن را به سادگی رفع کنید که عبارتند از:
یک رژیم غذایی متعادل با فیبر فراوان داشته باشید
میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، نان و غلات سبوس دار از بهترین منابع فیبر موجود هستند.
روزانه یک الی دو لیتر آب و مایعات دیگر بنوشید
فیبر و آب با همکاری هم حرکات روده را منظم نگه می‌دارند.
از مصرف کافئین خودداری کنید
کافئین می‌تواند آب بدن را کم کند. همین موضوع هم باعث ایجاد یبوست می‌شود.
مصرف شیر را محدود کنید
محصولات لبنی به دلیل داشتن لاکتوز فراوان می‌توانند در برخی از افراد باعث ایجاد یبوست شوند.
به طور منظم ورزش کنید
حداقل ۳۰ دقیقه در روز ورزش کنید و حرکات کششی انجام دهید تا به انبساط و انقباض روده‌های خود کمک کنید.
هر زمان نیاز به دفع داشتید، به دستشویی بروید
در بسیاری از مواقع مراجعه دیر هنگام به دستشویی عامل اصلی ایجاد یبوست است.
شش عامل ابتلاء به یبوست
تغییر در غذا یا فعالیت، عدم استفاده از مقدار کافی آب یا فیبر در رژیم غذایی، مصرف مقادیر زیادی از محصولات لبنی، فعال نبودن، مقاومت در برابر احساس دفع مدفوع
استرس، استفاده بیش از حد مسهل‌ها، برخی داروها، به ویژه داروهای ضد درد مانند مواد مخدر، داروهای ضد افسردگی و قرص آهن، داروهای ضد اسید که کلسیم یا آلومینیوم دارند، اختلالات اشتها و سندروم روده تحریک پذیر از دلایل ابتلاء به یبوست است.
همچنین از دیگر علت‌های ابتلاء به این عارضه بارداری، مشکل در اعصاب یا ماهیچه‌های دستگاه گوارش، سرطان کولون، بیماری‌های عصبی مانند پارکینسون یا ام اس و کم کاری تیروئید که به آن هیپوتیروئیدی می‌گویند.
ولی ابتلاء به یبوست در اغلب موارد به دلیل عادت‌های ناسالم زندگی مثل رژیم غذایی کم فیبر، کم‌آبی، نداشتن تحرک بدنی و بی توجهی به اجابت مزاج است.، گاهی هم عواملی در بروز یبوست نقش دارد که اصلاً به ذهن ما نمی‌رسد، این موارد عبارتند از:
۱. کم کاری تیروئید
در صورت کم کار بودن تیروئید، متابولیسم کند می‌شود و حرکات عضلات روده کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه، حرکت مدفوع در طول روده بزرگ به کندی صورت می‌گیرد.
۲. افسردگی
واقعیت این است که مبتلایان به افسردگی فعالیت کمی دارند و ممکن است که مصرف کربوهیدرات در آنها زیاد باشد. پرخوری و کم تحرکی و پیروی از یک رژیم غیرمتعادل و کم فیبر، به یبوست در فرد منجر می‌شود.
۳. مصرف برخی داروها
از جمله داروهایی که در ایجاد یبوست نقش دارد، مسکن‌ها، به خصوص اوپیودها و داروهای نارکوتیک است. این داروها فعالیت کل بدن، از جمله روده بزرگ را کم می‌کند. سایر داروها که می‌تواند در بروز یبوست نقش داشته باشد، عبارتند از: داروهای ضد افسردگی، ضد اسیدهایی که حاوی آلومینیوم یا کلسیم هستند، داروهای ضد گرفتگی عضلانی و داروهای ضد تشنج (در بیماری صرع)، آرام بخش‌ها، داروهای ضد پارکینسون، مسدود کننده‌های کانال کلسیم در بیماری پرفشاری خون و مشکلات قلبی.
۴. مکمل‌ها
اگر به کمبود آهن مبتلا هستید یا باید از مکمل کلسیم استفاده کنید، مصرف این مکمل‌ها را قطع نکنید بلکه فیبر بیشتری به غذای مصرفی خود اضافه کنید یا از ملین های خفیف کمک بگیرید تا یبوست شما برطرف شود.
۵. بارداری
یبوست در دوران بارداری به دلیل ترشح هورمون‌ها ایجاد می‌شود. هورمون پروژسترون باعث آرامش عضلات روده و در نتیجه، کندی حرکات روده می‌شود. همچنین، وزن رحم هم روی لوله‌های گوارشی فشار وارد می‌کند.
۶. سندروم روده تحریک پذیر
در اثر ابتلاء به این سندروم انقباضات روده بزرگ با تأخیر صورت می‌گیرد و در نتیجه، فرد به یبوست مبتلا می‌شود.
اهمیت تغییرات در رژیم غذایی
وعده‌های غذایی منظم و مصرف مایعات کافی (تقریباً ۱۰ فنجان در روز) از اصلی‌ترین موارد درمان و پیشگیری از یبوست هستند، رژیم غذایی با فیبر بالا مهم است. این ممکن است به برخی از بیماران مبتلا به یبوست کمک کند، این باید شامل مخلوطی از غذاهای پر فیبری مانند، میوه، سبزیجات، آجیل، نان سبوس دار و ماکارونی، غلات سبوس دار و برنج قهوه‌ای باشد، هدف باید شامل قرار دادن یک غذای حاوی فیبر بالا در هر وعده غذایی همراه با پنج قسمت میوه و سبزیجات در هر روز باشد.
برخی از افراد ممکن است دریابند که به خوردن میوه و سبزیجات بیشتر احتیاج دارند، در حالی که دیگران غلات و حبوبات را ترجیح می‌دهند. خوردن فیبر بیشتر ممکن است منجر به نفخ شود و باعث بدتر شدن احساس ناراحتی گردد، بنابراین مهم است که آهسته آن را افزایش دهید. فیبر بیشتر برای بیماران با علائم خفیف یبوست مفید است، اما اگر شرایط شدید باشد، ادامه افزایش فیبر ممکن است علائم را بدتر کند.
راه‌های رفع و درمان یبوست چیست؟
هر چند یبوست مشکل خاصی نیست، اما در صورت عدم درمان می‌تواند مشکلات متعددی را برای شما ایجاد کند. از این رو برای درمان یا رفع یبوست خود می‌تواند راهکارهای زیر را امتحان کنید:
- روزانه دو تا چهار لیوان آب اضافی بنوشید، مگر اینکه متخصص گوارش و کبد مصرف مایعات را به دلایل دیگری برای شما محدود کرده باشد.
- مایعات گرم را به خصوص در صبح میل کنید.
- میوه و سبزیجات را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- آلو و سبوس غلات بخورید.
- بیشتر روزهای هفته را ورزش کنید. زیرا وقتی بدنتان را تکان می‌دهید، ماهیچه‌های روده‌هایتان نیز فعال می‌شوند.
- تحت هیچ شرایطی احساس دفع مدفوع را نادیده نگیرید.
پنج درمان سریع و خانگی یبوست
هیچ شکی وجود ندارد که اگر یبوست طولانی، همراه با درد یا دفع خون باشد، مراجعه به پزشک الزامی است، اما اگر یبوست شما شدید یا طولانی مدت نیست، می‌توانید از برخی خوراکی‌ها برای درمان کمک بگیرید:
کنجد
بر اساس مطالعه‌ای که در مجله بین‌المللی تحقیقات در علوم کاربردی و فناوری مهندسی آمریکا منتشر شده، دانه کنجد داروی خانگی بسیار خوبی برای یبوست ایجاد می‌کند. ترکیب روغنی دانه کنجد برای مرطوب سازی روده کار می‌کند، که در صورت ایجاد مشکل در مدفوع خشک می‌تواند به شما کمک کند. دانه‌های کنجد را برای رفع یبوست فوری به غلات یا سالادها اضافه کنید.
فیبرهای خوراکی
فیبر مانند یک تمیز کننده سیستم گوارش عمل می‌کند، فیبرها، مواد غذایی و ذرات زائد دستگاه گوارش را تمیز می‌کند. کلینیک " مایو" پیشنهاد می‌کند که ۲۰ تا ۳۵ گرم فیبر در روز بخورید. غذاهایی که دارای فیبر زیادی هستند شامل غلات سبوس دار، لوبیا، عدس، بلغور جو دوسر، بادام، جو، بسیاری از سبزیجات و میوه‌های تازه و خشک است. همه این موارد می‌توانند درمان‌های خانگی یبوست باشند.
آب لیمو
اسید سیتریک موجود در آب لیمو به عنوان یک محرک برای سیستم هضم شما عمل می‌کند و می‌تواند به دفع سموم از بدن کمک کند و یبوست را تسکین دهد. آب لیمو تازه را هر روز در یک لیوان آب فشرده کنید، یا لیمو را به چای اضافه کنید. انجمن سرطان آمریکا می‌گوید، مایعات گرم نیز می‌توانند در درمان یبوست مفید باشند.
یک فنجان قهوه
قهوه می‌تواند روده بزرگ شما را تحریک کرده و مشکل یبوست را حل کند، سایر نوشیدنی‌های گرم به عنوان داروهای خانگی برای یبوست نیز مؤثر عمل می‌کنند. قهوه ادرارآور است، بنابراین اطمینان حاصل کنید که آب آشامیدنی بیشتری بخورید تا یبوستتان بدتر نشود.
روغن کرچک
این داروی خانگی برای یبوست برای نسل‌های مختلف تجویز شده است، طبق مطالعات کلینیک کلیولند، یکی از اصلی‌ترین موارد استفاده برای روغن کرچک استفاده به عنوان نوعی ملین است. یک تا دو قاشق چایخوری از این روغن را با معده خالی بنوشید و در حدود هشت ساعت بعد نیز، نتیجه را ببینید.
نظر شما