به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، استرس در کوتاه‌مدت می‌تواند کودک را وادار کند تا به طور مثال زمانی را که می‌تواند با دوستانش سپری کند به مطالعه دروسش بپردازد، اما استرس مزمن که دامنه آن از فشارهای مرتبط با بیماری‌های همه‌گیر تا خشونت‌های خانگی متفاوت است، چنانچه کنترل نشود در طولانی‌مدت به فهرستی بی‌انتها از مشکلات سلامت جسم و روان منتهی می‌شود.
استرس طولانی‌مدت می‌تواند باعث فشار خون بالا، تضعیف سیستم ایمنی بدن، مشکلاتی مانند چاقی و بیماری‌های قلبی شود یا با اختلالات روانی هم‌چون اضطراب و افسردگی همراه باشد که در جوانان بسیار شایع‌تر است.
بیماری‌های روحی-روانی با گذشت بیش از سه سال از همه‌گیری کووید -۱۹ در بالاترین حد خود به‌ویژه در میان کودکان قرار دارد. در واقع، بر اساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۲ منتشر شد، در فاصله سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰، تعداد کودکان سه تا ۱۷ ساله مبتلا به اضطراب ۲۹ درصد و مبتلایان به افسردگی ۲۷ درصد افزایش داشته است. این یافته‌ها همچنین حاکی از وجود تغییراتی اساسی در سلامت کلی کودکان و خانواده آن‌ها پس از شروع همه‌گیری کووید -۱۹ بود. در شدیدترین حالت ممکن برای استرس، هزاران کودک در این دوران با ترس و غم از دست دادن عزیزان خود مواجه شدند.
استرس در کودکان، نوجوانان و حتی جوانان همیشه شبیه استرس در بزرگسالان نیست، اما هم‌چون بزرگسالان، کودکان و نوجوانان حتی در صورت مواجهه با بدترین نوع آن همیشه می‌توانند راهکارهای سالمی برای مقابله و درمان استرس خود در نظر گیرند. والدین و پرستاران کودکان باید با علائم استرس بیش‌ازحد آشنا باشند و با بهره‌گیری از ابزارهای مناسب آن را مدیریت کنند.
منابع استرس در کودکان خردسال
تنش در خانه رایج‌ترین منبع استرس برای کودکان خردسال محسوب می‌شود. این تنش می‌تواند شامل اختلافات خانوادگی، طلاق والدین یا ناراحتی از دست دادن یکی از عزیزان باشد. خردسالان حتی ممکن است از تغییرات شادی‌آور هم‌چون نقل مکان به یک خانه جدید، متولد شدن یک خواهر یا برادر کوچک‌تر این تنش را تجربه کنند. مدرسه از دیگر منابع رایج برای افزایش استرس در کودکان است. کودکان خردسال ممکن است در زمینه دوست‌یابی، برخورد با قلدرها یا کنار آمدن با معلمان خود استرس داشته باشند یا افکارشان در مورد امتحانات و نمرات آن‌ها را مضطرب کند.
استرس مهم‌تری که در این رده سنی در حال افزایش است، نگرانی در زمینه سلامت جسمی و ابتلای به بیماری‌ها است. بنا بر گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، درحالی‌که مراجعه به بخش اورژانس کودکان نسبت به دروان همه‌گیری کاهش داشته، تعداد و نسبت مراجعات به بخش اورژانس مرتبط با سلامت روان برای کودکان ۰ تا ۱۱ ساله نسبت به سال ۲۰۱۹ افزایش یافته است.
منابع استرس در کودکان و نوجوانان
همانطور که کودکان بزرگ‌تر می‌شوند، منابع استرس آن‌ها گسترش می‌یابد. نوجوانان نسبت به کودکان خردسال بیشتر تحت تأثیر رخدادها یا شرایط بیرون از خانه دچار استرس می‌شوند. با استناد به داده‌های بخش اورژانس مرتبط با سلامت روان کودکان ۱۲ تا ۱۷ ساله، در مقایسه با مراجعات سال ۲۰۱۹ بحران‌های سلامت روان برای این گروه سنی نیز رو به افزایش است، تاجایی که بخش‌های اورژانس از زمان شروع همه‌گیری شاهد افزایش مراجعات مربوط به مسمومیت‌های دارویی و اختلالات پرخوری و کم‌خوری در این گروه سنی بوده است.
علاوه بر این، در طول سال تحصیلی ۲۰۲۰-۲۰۲۱، بیش از ۶۰ درصد از دانشجویان در کشوری هم‌چون ایالات‌متحده علائم ابتلاء به حداقل یک مشکل سلامت روانی را نشان داده‌اند. از سوی دیگر هم‌سن‌وسالان به همان میزان که می‌توانند به کاهش استرس کمک کنند، یکی از اصلی‌ترین منابع برای ایجاد آن نیز به‌شمار می‌روند. روابط اجتماعی در سنین نوجوانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و حجم بالایی از استرس را به نوجوانان و جوانان تحمیل می‌کند.
علائم استرس بیش از حد
استرس در کودکی و نوجوانی می‌تواند به شکل‌های مختلفی خود را نشان دهد. تحریک‌پذیری و عصبانیت، تغییر در رفتار، مشکلات و اختلالات خواب، نادیده گرفتن مسئولیت‌ها، تغییر در عادات غذایی و بیش‌ازحد بیمار شدن بعضی از این اشکال به‌شمار می‌رود.
کودکان همیشه کلماتی برای توصیف احساس خود ندارند و گاهی اوقات تنش به حالت روحی بد تبدیل می‌شود. به همین دلیل کودکان و نوجوانان پر استرس ممکن است زودرنج، تحریک‌پذیر و بسیار حساس شوند. استرس همچنین می‌تواند از کودکی که پیش از این حرف‌شنوی خوبی داشت، یک کودک لجباز بسازد یا یک نوجوان فعال را خانه‌نشین کند. تغییرات ناگهانی رفتاری نشانه‌ای از بالا بودن سطح استرس باشد.
علاوه بر این کودکان یا نوجوانانی که مدام احساس خستگی دائمی دارند، بیش‌ازحد معمول می‌خوابند یا از مشکل به خواب رفتن در شب شکایت دارند، همچنین کودکان و نوجوانانی که ناگهان از انجام تکالیف خود سر باز می‌زنند، تعهدات خود را فراموش کند یا بیش‌ازحد معمول انجام آن را به تعویق می‌اندازند با مشکل استرس مواجه هستند. کم‌خوری یا پرخوری بیش‌از اندازه یا نشان دادن مکرر بعضی علائم فیزیکی هم‌چون سردرد و معده درد نیز می‌توانند واکنش‌هایی به استرس باشند.
مدیریت استرس برای کودکان و نوجوانان
استرس یک واقعیت غیرقابل‌انکار در طول زندگی از خردسالی تا بزرگسالی است. با این وجود بعضی استراتژی‌های ساده هم‌چون خوب خوابیدن، ورزش کردن، صحبت با افراد قابل اطمینان، اختصاص زمانی به استراحت، سرگرمی و سکوت، تفریح در بیرون از منزل و حتی روی کاغذ آوردن شرایط و دلایل استرس‌زا به کنترل آن کمک می‌کند.
خواب برای سلامت جسمی و روحی ضروری است و برای کودکان شش تا ۱۲ ساله خوابیدن روزانه ۹ تا ۱۲ سال توصیه می‌شود. نوجوانان نیز به هشت تا ۱۰ ساعت خواب در طول شبانه‌روز نیاز دارند. بنابراین برای کنترل استرس، خواب باید در اولویت باشد. فعالیت بدنی نیز یک عامل کاهنده استرس برای افراد در هر سنی به‌شمار می‌رود. برخی منابع، داشتن حداقل ۶۰ دقیقه فعالیت در طول روز را برای کودکان و نوجوانان شش تا ۱۷ ساله توصیه می‌کند.
علاوه بر این، صحبت کردن در مورد موقعیت‌های استرس‌زا با یک بزرگسال قابل اعتماد می‌تواند به کودکان و نوجوانان کمک کند تا همه شرایط را بسنجند و برای مقابله با استرس خود راهکارهای منطقی و درست پیدا کنند. اختصاص زمانی به انجام فعالیت‌هایی که باعث شادی می‌شود، خواه این فعالیت‌ها شامل خاک‌بازی باشد یا تمرین بی‌وقفه موسیقی و هنر، همچنین ایجاد تعادلی سالم میان فعالیت‌های مورد علاقه و اوقات فراغت نقش پررنگی در کنترل استرس کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان ایفا می‌کند.
گذراندن زمان در طبیعت نیز یک راه مؤثر برای کاهش استرس و بهبود سلامت کلی روحی و جسمی محسوب می‌شود. محققان دریافته‌اند ساکنان مناطقی با فضای سبز بیشتر، افسردگی، اضطراب و استرس کمتری را در طول زندگی خود تجربه می‌کنند. از سوی دیگر تحقیقات نشان داده است که بیان خود به‌صورت کتبی می‌تواند به‌میزان قابل‌توجهی به کاهش پریشانی روانی و بهبود سلامت روان کمک کند و علائم اضطراب و افسردگی را کاهش دهد.
در این میان والدین نیز می‌توانند با در نظر گرفتن عادات سالم در یافتن راهبردهای مدیریت استرس به فرزندان خود کمک کنند. الگوهای سالم رفتاری برای نحوه اندیشیدن و برخورد درست با موقعیت‌های استرس‌زا به کودکان و نوجوانان کمک می‌کند. در این راستا کودکان باید مشکلات کم‌خطر خود را خود حل کنند تا اطمینان یابند که در آینده می‌توانند با عوامل استرس‌زا و شکست‌های خود کنار بیایند. ارتقای سواد رسانه‌ای فرزندان، مبارزه با تفکرات منفی آن‌ها برای مثال در زمینه تنفر از بعضی دروس هم‌چون ریاضی و فیزیک و آموزش قالب‌بندی مثبت به آن‌ها از جمله اقداماتی است که والدین می‌توانند به کار گیرند تا کودک و نوجوان‌شان بتواند در برابر استرس از خود انعطاف‌پذیری نشان دهد.
نظر شما