به گزارش خبرنگار ایمنا، WBCs بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن است، آنها بدن را در برابر تهاجم باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها و همچنین سلول‌های غیرطبیعی و سایر مواد خارجی محافظت می‌کنند. در سرطان خون، WBCs مانند WBCs معمولی عمل نمی‌کند، همچنین سرعت تقسیم آنها بسیار بالا است، تا حدی که جایی برای سلول‌های طبیعی باقی نمی‌ماند.
گلبول‌های سفید بیشتر در مغز استخوان تولید می‌شود، اما انواع خاصی از آنها در غدد لنفاوی، طحال و غده تیموس نیز ساخته می‌شوند. پس از تشکیل، در خون و لنف جریان یافته (مایعی که از طریق سیستم لنفاوی گردش می‌کند) و در غدد لنفاوی و طحال متمرکز می‌شوند، نام دیگر سرطان خون بیماری لوسمی است، گاهی بیماری لوسمی حاد در افراد مبتلا دیده می‌شود.
عوامل خطر لوسمی و علت سرطان خون
علت سرطان خون مشخص نیست، با این وجود عوامل مختلفی شناسایی شده‌اند که ممکن است خطر ابتلاء به انواع سرطان خون را افزایش دهد که عبارتند از:
- سابقه خانوادگی سرطان خون
- سیگار کشیدن که خطر ابتلاء به بیماری AML یا لوسمی حاد را افزایش می‌دهد (سرطان خون AML)
- اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون
- اختلالات خونی مانند سندرم میلودیسپلاستیک که بعضاً «پره لوکمیا» خوانده می‌شود
- سابقه درمان سرطان با شیمی درمانی یا پرتودرمانی
- قرار گرفتن در معرض اشعه زیاد
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مانند بنزن
لزوم شناخت انواع سرطان خون
ممکن است شروع لوسمی حاد (شروع ناگهانی) یا مزمن (شروع کند) باشد. در لوسمی حاد، سلول‌های سرطانی به سرعت تکثیر می‌شوند. در لوسمی مزمن، بیماری به آرامی پیشرفت می‌کند و علائم اولیه سرطان خون ممکن است بسیار خفیف باشد.
لوسمی نیز با توجه به نوع سلول طبقه‌بندی می‌شود. لوسمی مربوط به سلول‌های میلوئیدی، لوسمی میلوژن خوانده می‌شود. سلول‌های میلوئیدی سلول‌های خونی نابالغی هستند که به طور معمول به گرانولوسیت‌ها یا مونوسیت‌ها تبدیل می‌شوند. لوسمی مربوط به لنفوسیت‌ها، لوسمی لنفوسیتی نام دارد. چهار نوع اصلی سرطان خون وجود دارد که عبارتند از:
۱. لوسمی میلوئیدی حاد (AML)
لوسمی میلوئیدی حاد (AML) ممکن است در کودکان و بزرگسالان رخ دهد. این شایع‌ترین نوع سرطان خون است. میزان بقای پنج ساله AML ۲۶.۹ درصد است.
۲. لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL)
لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL) بیشتر در کودکان رخ می‌دهد. NCI تخمین می‌زند سالانه حدود ۶۰۰۰ مورد جدید ALL تشخیص داده می‌شود. بقای پنج ساله برای ALL ۶۸.۲ درصد است.
۳. لوسمی میلوئیدی مزمن (CML)
لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) بیشتر بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. براساس NCI، سالانه حدود ۹۰۰۰ مورد جدید CML تشخیص داده می‌شود. میزان بقای پنج ساله برای CML ۶۶.۹ درصد است.
۴. لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL)
لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) به احتمال زیاد افراد بالای ۵۵ سال را درگیر می‌کند. در کودکان بسیار نادر است، لوسمی سلول‌های مویی یک زیر گروه بسیار نادر CLL است، نام آن از ظاهر لنفوسیت‌های سرطانی در زیر میکروسکوپ گرفته شده است، برای آنکه بدانید لوسمی چه بیماری است و علائم لوسمی چیست باید آزمایش بدهید و علائم سرطان در آزمایش را بررسی کنید.
آشنایی با ۱۰ علائم خطرناک سرطان خون
علائم سرطان خون، ممکن است در ابتدا بسیار ظریف بوده و شامل خستگی، تب غیرقابل توجیه، کبودی غیرطبیعی، سردرد، خونریزی بیش از حد (مانند خونریزی مکرر از بینی)، کاهش وزن ناخواسته و عفونت‌های مکرر باشد. با این حال، علائم سرطان خون می‌تواند به دلایل گسترده‌ای باشد. اما بسیاری از علائم همپوشانی دارند و اختصاصی نیستند. سرطان خون فقط براساس علائم قابل تشخیص نیست، اما آگاهی از آنها در صورت نیاز به ارزیابی بیشتر، ممکن است این علائم مورد بررسی قرار گیرند.
علائم سرطان خون در بزرگسالان و کودکان مشابه هستند و شایع‌ترین علائم آن، عبارتند از:
۱. خستگی
۲. درد شکم
۳. عرق شبانه
۴. تب غیر قابل توضیح
۵. عفونت‌های مکرر
۶. کاهش وزن ناخواسته
۷. درد استخوان و مفصل
۸. بزرگ شدن غدد لنفاوی
۹. کبودی و خونریزی بیش از حد
۱۰. سردرد و سایر علائم عصبی
از آنجا که بسیاری از این علائم مبهم و غیر اختصاصی هستند، مردم تمایل دارند آنها را نادیده بگیرند و بگویند که احساس می‌کنند دارند سرما می‌خورند.
علائم سرطان خون در کودکان خردسال
علائم سرطان خون در کودکان خردسال که ممکن است فقط با گریه بروز پیدا کنند، ممکن است تشخیص علائم سرطان خون دشوار باشد. سایر علائم ممکن است شامل کمبود اشتها، امتناع از غذا خوردن یا ظاهر لنگ زدن به دلیل درد استخوان یا مفصل باشد. سرطان خون، گلبول‌های سفید خون را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما همچنین سلول‌های دیگر تولید شده توسط مغز استخوان را اغلب تحت تأثیر قرار می‌دهد. سلول‌های تولید شده توسط مغز استخوان، عبارتند از:
گلبول‌های قرمز (RBC): سلول‌های قرمز خون اکسیژن را به بافت‌های بدن منتقل می‌کنند. کاهش گلبول‌های قرمز خون به عنوان کم خونی شناخته می‌شود.
گلبول‌های سفید خون: WBC ها با عفونت‌های ناشی از ارگانیسم‌هایی مانند باکتری و ویروس مقابله می‌کنند. کاهش WBC به عنوان لکوپنی شناخته می‌شود. نوعی نوتروفیل، یک نوع WBC، به ویژه در مبارزه با باکتری‌های عامل عفونت مانند ذات الریه مهم است. کمبود نوتروفیل ها به عنوان نوتروپنی شناخته می‌شود.
پلاکت‌ها: پلاکت‌ها یا ترومبوسیت ها، سلول‌های تولید شده توسط مغز استخوان هستند که در لخته شدن خون نقش دارند. کاهش تعداد پلاکت به عنوان ترومبوسیتوپنی شناخته می‌شود.
خستگی
خستگی مفرط علامت بسیار شایع سرطان خون است، نوع خستگی مرتبط با سرطان اغلب با یک شب استراحت خوب بهبود پیدا نمی‌کند و فعالیت‌های عادی روزمره را مختل می‌کند. سرطان از طرق مختلف می‌تواند باعث خستگی شود. کم خونی مرتبط با سرطان خون، اکسیژن سلول‌ها و بافت‌ها را کاهش می‌دهد و باعث تنگی نفس و ضعف می‌شود، سرطان همچنین می‌تواند تولید سروتونین و تریپتوفان را برای عملکرد جسمی و روانی کاهش دهد.
عفونت‌های مکرر
گلبول‌های سفید خون سرطانی (سرطان خون) از بروز عفونت جلوگیری می‌کند، افراد مبتلا به سرطان خون، اغلب مستعد ابتلاء به عفونت هستند. مکان‌های شایع عفونت شامل دهان و گلو، پوست، ریه‌ها، مجاری ادراری یا مثانه و اطراف مقعد هستند.
التهاب گره‌های لنفاوی
گاهی اوقات، سلول‌های لوسمی می‌توانند در غدد لنفاوی جمع شده و باعث التهاب و حساسیت آنها شوند. افراد ممکن است بزرگ شدن غیر طبیعی غدد لنفاوی (لنفادنوپاتی) در زیر بغل (غدد لنفاوی زیر بغل)، گردن (غدد لنفاوی گردنی) یا کشاله ران را احساس کنند.
گره‌های لنفاوی که نمی‌توانند به طور مستقیم لمس شوند نیز ممکن است علائمی را ایجاد کنند. به عنوان مثال، گره‌های لنفاوی بزرگ شده در قفسه سینه (مانند غدد لنفاوی مدیاستن) قابل احساس نیستند اما ممکن است منجر به تنگی نفس، خس خس سینه، یا سرفه شود.
کبودی یا خونریزی بیش از حد
هنگامی که سلول‌های لوسمی مغز استخوان را تحت تأثیر قرار می‌دهند، ممکن است منجر به کاهش تولید پلاکت‌ها شود که به عنوان ترومبوسیتوپنی شناخته می‌شود. پلاکت‌ها در واقع قطعاتی از سلول‌ها هستند که در اثر صدمه به عروق خونی، خونریزی را کاهش داده یا متوقف می‌کنند.
تب‌های غیر قابل توضیح
تب‌های بدون علت مشخص، مانند عفونت، می‌توانند از علائم هر گونه سرطان، به ویژه سرطان‌های مرتبط با خون مانند سرطان خون باشند، تب با منشأ ناشناخته تبی است که بیشتر از ۱۰۱ درجه که اغلب رخ می‌دهد و یا به مدت بیش از سه هفته بدون هیچ توضیحی واضحی رخ می‌دهد.
تب‌های مرتبط با سرطان خون می‌توانند دلایل مختلفی، از جمله عفونت‌های زمینه‌ای داشته باشند، در بعضی موارد، سلول‌های سرطان خون خود می‌توانند باعث ترشح مواد شیمیایی در بدن شوند که مغز را برای افزایش دمای بدن تحریک می‌کند.
عرق شبانه
تعریق شبانه می‌تواند یکی از علائم سرطان به خصوص سرطان‌های مرتبط با خون باشد. بر خلاف معمول گرگرفتگی و تعریق همراه با یائسگی، تعریق شبانه مربوط به سرطان خون معمولاً شگفت آور است. عرق شبانه اصولاً لباس و ملافه و تشک فرد خیس می‌شود. گرچه این عرق در شب شایع هستند. اما تعریق شبانه نیز می‌تواند در طول روز اتفاق بیفتد و هرگز طبیعی تلقی نمی‌شود.
درد شکم
گلبول‌های سفید خون غیرطبیعی ممکن است در کبد و طحال جمع و باعث تورم شکم و ناراحتی شما شوند، این نوع تورم همچنین می‌تواند اشتهای شما را کاهش دهد و یا احساس سیری را در اوایل وعده غذایی ایجاد کند. درگیری طحال اغلب باعث درد در قسمت فوقانی شکم راست می‌شود، در حالی که درگیری کبد اغلب باعث درد در قسمت فوقانی شکم خواهد شد.
درد استخوان و مفصل
درد استخوان و مفصل در مناطقی که مقدار زیادی مغز استخوان وجود دارد مانند لگن (باسن) یا استخوان سینه (جناغ) شایع است. این امر به دلیل تجمع مغز با تعداد بیش از حد گلبول‌های سفید خون غیر طبیعی ایجاد می‌شود. در کودکان، والدین ممکن است متوجه شوند که کودک در حال لنگیدن است. یا بدون هیچ گونه صدمه‌ای برای توضیح علائم، راه نمی‌رود.
سردرد و سایر علائم عصبی
سردرد و سایر علائم عصبی مانند تشنج، سرگیجه، تغییرات بینایی، حالت تهوع و استفراغ ممکن است هنگام حمله سلول‌های سرطان خون به مایع اطراف مغز و نخاع (مایع مغزی نخاعی) ایجاد شود.
لاغری ناخواسته
کاهش وزن غیر قابل توجیه، علامت طبیعی همه سرطان‌ها است، به طور کلی نشان دهنده بدخیمی پیشرفته‌تری است. در برخی موارد، خستگی مداوم و کاهش وزن ناخواسته علائمی است که برخی از افراد را مجبور به تشخیص می‌کند. کاهش وزن غیرقابل توضیح به عنوان کاهش ۵٪ یا بیشتر از وزن بدن شما در یک بازه زمانی شش تا ۱۲ ماهه تعریف می‌شود، این علامت در لوسمی های مزمن بیشتر از لوسمی های حاد است.
آیا سرطان خون درمان دارد؟
صحبت کردن درباره درمان سرطان خون بسیار مفصل است، به طور خلاصه ممکن است انواع درمان‌های زیر با توجه به میزان موفقیت و عوارض جانبی، بنا به صلاح‌دید پزشک معالج و اهداف بیمار به کار گرفته شوند:
- شیمی‌درمانی (برای از بین بردن یا جلوگیری از تکثیر سلول‌های سرطانی)
- پیوند مغز استخوان (پس از شیمی‌درمانی شدید، سلول‌های سالم مغز استخوان که تولید سلول‌های خونی را به عهده دارند، هم از بین می‌روند و باید برای تولید دوباره‌ی آنها پیوند انجام شود)
- انواع درمان‌های بیولوژیک (مانند ایمنی‌درمانی برای تقویت دستگاه ایمنی)
- پرتودرمانی (استفاده از اشعه ایکس با قدرت زیاد برای از بین بردن سلول‌ها در یک جای خاص بدن)
- به‌ندرت عمل جراحی (برداشتن طحال)
غذاهای مفید برای سرطان خون کدامند؟
یک رژیم غذایی مفید برای افرادی که مبتلا به سرطان خون هستند بسیار ضروری است، در حقیقت غذاهای مفید برای سرطان خون به مانند یک صلاح در برابر این بیماری بوده و با آن مبارزه می‌کنند. برای این بیماران غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان کمک به حفظ مقاومت بدن می‌کند.
پخت و پز برای نبرد با لوسمی، رژیم غذایی سالم برای سرطان خون خیلی چیز عجیب و غریبی نیست و در عین حال بسیار شبیه رژیم‌های غذایی سالم عموم مردم می‌باشد، غذاهای مفید برای سرطان خون از دیدگاه دیگری هم حائز اهمیت می‌باشند، از این نظر که بیمارانی که تحت شیمی درمانی قرار می‌گیرند دچار حالت تهوع شدید شده و اشتهای خود را به طور کامل از دست می‌دهند، باید غذاهایی طبخ و سرو شود که متناسب با وضعیت آنها باشد.
اهمیت مصرف روزانه ۱۰ عدد سبزی و میوه
انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی، آنتی اکسیدان‌ها، فیتوشیمیایی ها در میوه جات و سبزیجات شناخته شده ادند که برای افراد مبتلا به لوسمی بسیار اهمیت دارند، انواع توت‌ها در بالای این لیست قرار دارند، بعنوان مثال غلات و دانه‌های کامل را با ماست یخ زده ترکیب کنید سیب‌های پخته شده به همراه دارچین، انواع آب میوه و انواع ماست بهمراه میوه‌های فصل یک ایده سالم و مقوی برای میان وعده هستند.
سبزیجات بخار پز یک راه برای دریافت هر چه بیشتر مواد مغذی است، با مصرف سبزیجات بشقاب غذاتون کم کالری تر بوده و می تونید مقداری پوره سیب زمینی بهمراه سبزیجات و یا یک سوپ که انواع سبزیجات تازه مثل اسفناج، کلم بروکلی و غیره تشکیل شده باشد را نوش جان کنید.
غلات کامل، از دیگر مواد خوراکی مغذی هستند که تا می‌توانید برنج قهوه‌ای را جایگزین برنج سفید کنید و از غلاتی مثل کینوا نیز غافل نشوید. پروتئین در اولویت است، عوارض جانبی شیمی درمانی می تونه شامل حالت تهوع و استفراغ نسبت به گوشت باشه که برای بیماران مبتلا به سرطان خون، مصرف پروتئین حیوانی باعث قوی شدن اونها می‌شود، و اما اگر گیاه خوار هستید پروتئین مورد نیاز خود را از غلات، انواع آجیل، توفو و یا سویا تهیه کنید.
معده خود را تسکین دهید، در این شرایط که احتمال درد و ناراحتی معده وجود دارد، پیشنهاد می‌کنیم تا می تونید از غذاهای تند و فلفلی و همینطور کافئین دار دوری کنید. مصرف باکتری‌های سالم، معده ما شامل تعداد زیادی باکتری‌های خوب و بعد می‌باشد که نوع خوب آنها مثل پروبیوتیک کمک به هضم آسان می‌نمایند، بنابراین با مصرف محصولاتی مثل ماست حاوی پروبیوتیک، کمک به هضم آسان‌تر غذا خواهید نمود.
هر دو تا چهار ساعت یکبار غذا بخورید، افراد مبتلا به سرطان خون به دلیل حالت تهوع و کاهش اشتها تمایل زیادی به از دست دادن وزن دارند، اما حفظ وزن بدن برای این افراد بسیار اهمیت داره زیرا برای مقاومت بدن بسیار ضروری است، بنابراین خوردن یک وعده غذای حجیم شاید برای این بیماران سخت باشه، به همین دلیل توصیه می شه تا تعداد وعده‌های خود را کوچک و زیاد کنید.
وقتی افراد از یک برنامه غذایی سالم پیروی کنند، ورزش منظم انجام دهند، استرس و اضطراب خود را مدیریت کنید و به اندازه کافی بخوابید، توانایی لازم برای مبارزه با هر نوع بیماری را خواهید داشت.
نظر شما