به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، در سطح جهانی ۱۴ درصد از مواد غذایی تولید شده در مراحل برداشت و توزیع و ۱۷ درصد از آن در مراحل بعدی (۱۱ درصد در خانوارها، پنج درصد در خدمات غذایی و دو درصد در خرده‌فروشی‌ها) از بین می‌رود؛ لذا وجود روزی برای آگاهی از تلفات و ضایعات مواد غذایی بسیار ضروری است چرا که به‌منظور آگاهی عموم مردم جهان برای اولویت‌بندی اقدامات و پیشبرد نوآوری در جهت کاهش تلفات و ضایعات مواد غذایی، همچنین قدم برداشتن در راستای بازسازی، بهسازی و مقاوم‌سازی سیستم‌های غذایی سراسر جهان فرصت مناسبی فراهم می‌آورد.
روزی برای آگاهی از تلفات و ضایعات مواد غذایی
۱۹ دسامبر ۲۰۱۹، مجمع عمومی سازمان ملل متحد ۲۹ سپتامبر را روز جهانی آگاهی از تلفات و ضایعات مواد غذایی (IDAFLW) نامید. هدف از تعیین چنین مناسبتی، تعیین یک روز بین‌المللی بود که بتواند به میزان قابل توجهی به افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت و بزرگی مشکل هدررفت مواد غذایی و همچنین تا حد امکان به یافتن راهکارهای احتمالی برای رفع آن در تمامی سطوح بپردازد و تلاش‌های جهانی و اقدامات جمعی در جهت تحقق هدف دوازدهم توسعه پایدار یعنی "تولید و مصرف مسئولانه" را ترویج دهد.
بخش سوم هدف توسعه پایدار شماره ۱۲ (که خود عبارت است از اطمینان از الگوهای مصرف و تولید پایدار) تلاش می‌کند که تا سال ۲۰۳۰ سرانه ضایعات جهانی غذا را در سطح خرده‌فروشی و مصرف‌کننده به نصف برساند و هدررفت مواد غذایی در کل زنجیره تأمین را کاهش دهد و تعیین روزی برای آگاهی از تلفات و ضایعات مواد غذایی دستیابی به این هدف توسعه پایدار (SDG) را محقق خواهد کرد.
تفاوت تلفات غذایی و ضایعات غذایی
تلفات غذایی و ضایعات غذایی در مبحث هدررفت مواد غذایی با یکدیگر تفاوت دارد. تلفات غذا در طول زنجیره تأمین مواد غذایی از مرحله جمع‌آوری محصول تا عرضه آن در بازار اتفاق می‌افتد در حالی که ضایعات مواد غذایی در مراحل خرده‌فروشی و مصرف فردی رخ می‌دهد. تخمین زده می‌شود که در سطح جهانی، تقریباً ۱۴ درصد از غذای تولید شده بین مراحل جمع‌آوری و خرده‌فروشی از بین می‌رود.
امروزه سهم قابل توجهی از مواد غذایی تولید شده در کشورهای در حال توسعه در طول زنجیره تأمین و قبل از رسیدن به بازار از بین می‌رود. این خسارات تأثیری منفی بر معیشت، تغذیه و امنیت غذایی میلیون‌ها کشاورز در مقیاس کوچک دارد. از سوی دیگر اتلاف منابع مورد استفاده برای رشد این غذای از دست رفته، هزینه اقتصادی و بار زیست‌محیطی مربوط به آن بسیار زیاد است و ضایعات غذایی در اماکن دفن زباله باعث افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود و بر شرایط آب‌وهوایی تأثیر منفی می‌گذارد.
بنابر تخمین سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو) ۳۸ درصد از کل انرژی مصرفی در سیستم غذایی جهانی برای تولید غذای از دست یا هدر رفته استفاده می‌شود بدین ترتیب کاهش تلفات و ضایعات مواد غذایی فرصتی روشن برای بهبود امنیت غذایی جهانی بدون وارد آمدن فشار اضافی بر محیط زیست فراهم می‌آورد.
مضرات تلفات و ضایعات غذایی
تلفات و ضایعات غذایی پایداری سیستم غذایی را تضعیف می‌کند چرا که از بین رفتن غذا با هدررفت تمامی منابعی که برای تولید آن صرف شده از قبیل منابعی هم‌چون آب، زمین، انرژی، نیروی کار و سرمایه همراه است. دفع مواد زائد و ضایعات مواد غذایی در اماکن دفن زباله منجر به انتشار گازهای گلخانه‌ای و در نتیجه افزایش تغییرات آب و هوایی می‌شود. هدررفت مواد غذایی همچنین می‌تواند بر امنیت غذایی و دسترسی به غذا تأثیر منفی بگذارد و در افزایش هزینه مواد غذایی نقش داشته باشد.
چنانچه سیستم‌های غذایی پایدار نباشد نیاز به تمرکز بر اتخاذ رویکردهای یکپارچه برای کاهش تلفات و ضایعات مواد غذایی، همچنین استفاده بهینه و حداکثری از غذای تولید شده شدیداً احساس می‌شود. در این راستا معرفی فناوری‌ها و راهکارهای نوآورانه (از جمله بسترهای تجارت الکترونیکی برای بازاریابی و سیستم‌های پردازش و جمع‌آوری خودکار مواد غذایی)، ارائه شیوه‌های کاری جدید و کارآمد برای مدیریت کیفیت غذا و ارائه هرگونه دستورالعمل مناسب برای کاهش تلفات و ضایعات مواد غذایی کلید اجرای این تغییرات دگرگون‌کننده محسوب می‌شود.
علل مختلف هدررفت مواد غذایی
بنا بر گزارش فائو در سال ۲۰۱۹، علل هدررفت مواد غذایی در موقعیت‌های مختلف به شرح زیر است:
مزارع: علل مهم تلفات در مزرعه شامل زمان برداشت نامناسب، شرایط آب و هوایی، استفاده از شیوه‌های نادرست برای برداشت، حمل و نقل و چالش‌هایی بازاریابی محصولات است.
انبار: تلفات قابل توجه ناشی از ذخیره‌سازی نادرست و همچنین اتخاذ تصمیماتی نامناسب در مراحل اولیه زنجیره تأمین که منجر به پایین آمدن ماندگاری محصولات می‌شود.
مرحله حمل‌ونقل: برای جلوگیری از هدررفت مواد غذایی، زیرساخت‌های مناسب و لجستیک تجاری کارآمد مواردی کلیدی هستند. فرآوری و بسته‌بندی در نگهداری مواد غذایی نقش مهمی دارد و تلفات اغلب به دلیل امکانات نامناسب، نقص فنی یا خطای انسانی ایجاد می‌شود.
مغازه: علل وجود ضایعات مواد غذایی در سطح خرده‌فروشی با محدودیت ماندگاری، نیاز محصولات غذایی به استانداردهای زیبایی از نظر رنگ، شکل و اندازه و تنوع تقاضا مرتبط است.
خانه: ضایعات غذایی مصرف‌کننده اغلب به دلیل خرید ضعیف، برنامه‌ریزی نادرست برای تهیه غذا، خرید بیش از حد (تحت تأثیر حجم زیاد و اندازه بسته‌ها)، سردرگمی درباره خواندن برچسب روی محصولات و ذخیره‌سازی نامناسب غذا در خانه اتفاق می‌افتد.
روز جهانی آگاهی از تلفات و ضایعات مواد غذایی
روز جهانی آگاهی از تلفات و ضایعات مواد غذایی که برای اولین بار در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۰ برگزار شد، دعوت به اقدامی واضح برای سازمان‌ها و عموم مردم جوامع گوناگون چه در سطح خصوصی و چه دولتی است که سعی دارد تلاش‌های جهانی را در راستای کاهش تلفات و ضایعات مواد غذایی و در نتیجه کمک به تأمین امنیت جهانی غذا برای همه به ویژه آسیب‌پذیرترین افراد جوامع تقویت کند چرا که مقابله با تلفات و ضایعات مواد غذایی بخش مهمی از بهبود و ساده‌سازی نحوه تولید، توزیع و مصرف غذاها در سراسر جهان است.
بنا بر اطلاعیه دپارتمان محیط زیست سازمان ملل متحد دستیابی به چنین هدفی از آنجایی که منجر به دسترسی بیشتر آسیب‌پذیرترین افراد جهان به غذا می‌شود، از انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌کاهد، فشار کمتری بر منابع زمین و آب وارد می‌کند و با افزایش بهره‌وری و رشد اقتصادی همراه است می‌تواند هم برای جوامع گوناگون بشری و هم کل کره زمین مفید واقع شود.
روز جهانی آگاهی از تلفات و ضایعات مواد غذایی برای اولین بار در طول همه‌گیری جهانی کووید -۱۹ برگزار و باعث بیداری جهانی در مورد نیاز به تغییر و تعادل در نحوه تولید و مصرف غذا شد. این روز مردم جهان را دعوت می‌کند تا از غذای تولید شده استفاده بهینه داشته باشند، برای محافظت از روش‌های پردازش و توزیع غذا راهکارهای ابتکاری ارائه دهند و با تجدیدنظر در رابطه با آنچه می‌خورند و چگونگی مصرف آن در راستای منفعت عموم مردم دنیا و کره زمین قدم بردارند.
برای اطمینان از مدل‌های پایدار تولید و مصرف مواد غذایی (دوازدهمین هدف توسعه پایدار)، فائو اقدام به ایجاد شاخص هدررفت مواد غذایی (FLI) کرده است، شاخص ِدرصد مواد غذایی حذف شده از زنجیره تأمین که نشان دهنده تغییرات و پیشرفت در کاهش تلفات غذا از سال ۲۰۱۵ است. به عنوان مثال، در این شاخص به لحاظ اقتصادی در کشورهای جنوب صحرای آفریقا که اکثر کشاورزان خرده مالک با درآمد کمتر از دو دلار در روز زندگی می‌کنند هدررفت مواد غذایی به چهار میلیارد دلار در سال می‌رسد.
روز جهانی آگاهی از تلفات و ضایعات مواد غذایی ۲۰۲۱
روز جهانی آگاهی از تلفات و ضایعات مواد غذایی که در سال ۲۰۲۰ با موضوع "کاهش تلفات و ضایعات غذایی، برای مردم، برای کره زمین" آغاز شد، در سال ۲۰۲۱ قصد دارد با راه‌اندازی یک وب‌سایت جدید برای مرکز پیشگیری از هدررفت مواد غذایی اتحادیه اروپا اطلاعاتی در زمینه پیشگیری از تلفات و ضایعات غذایی در اتحادیه اروپا را اشاعه دهد و این امکان را در اختیار همه ذی‌نفعان فعال در کاهش هدررفت مواد غذایی قرار دهد تا بهترین شیوه‌های خود برای کاهش تلفات و ضایعات مواد غذایی را در این پایگاه داده منابع به اشتراک بگذارند.
در این وب‌سایت همچنین اطلاعات مربوطه از جمله تحولات سیاست‌گذاری، قانون‌های تصویب‌شده و آخرین اخبار مربوط به کاهش هدررفت مواد غذایی منتشر خواهد شد. هدف اصلی این پلتفرم تقویت تبادل دانش و تجربه، همچنین کمک به انتشار ابتکارات مختلف انجام شده برای مقابله با تلفات و ضایعات مواد غذایی به منظور الهام بخشیدن و ایجاد اقدامات بیشتر در سطح زمین، سراسر اتحادیه اروپا و فراتر از آن است.
نظر شما