مهارت‌های رفع پرخوری و بدغذایی کودکان کدامند؟  

به گزارش خبرنگار ایمنا، کم تحرکی و یک جانشینی کودکان به خاطر بازی‌های ویدئویی یکی از دلایل افزایش وزن است، با این حال می‌توان دلیل اصلی چاقی در سنین پایین را پرخوری کودکان دانست، اشتها زیاد کودکان معمولاً با استقبال والدین مواجه می‌شود.

پرخوری کودکان یک رفتار ناسالم است، بهتر است قبل از اینکه کودکتان دچار اضافه وزن شود علت اشتهای زیاد کودکان را بررسی کنید اگر فرزندتان اضافه وزن دارد، از سوی دیگر مسئله‌ای که امروز برخی از والدین با آن به شدت درگیر هستند، غذا خوردن کودک و مشکلات بدغذایی کودکان است. تصور ذهنی والدین درباره کودکان این است که همه آنها به طور ذاتی و طبیعی باید به غذا خوردن علاقه داشته باشند و زمانی که گرسنه شوند به راحتی سر سفره یا میز بنشینند تا غذایشان را بخورند.

اما حقیقت این است که برخی از کودکان برای اینکه به اندازه‌ای کافی غذا بخورند، نیاز به کمک والدین دارند. در واقع مشکل تغذیه و بدغذایی کودکان، مشکل شایع و نگران کننده‌ای برای والدین است.

اشتهای زیاد کودکان

اشتهای زیاد کودکان آمارهای جدید نشان می‌دهد چاقی در کودکان و به خصوص در کودکانی که هنوز وارد مدرسه نشده‌اند، رو به افزایش است. به صورت کلی آمار چاقی در سنین ۲ تا ۱۹ سال در وضعیت صعودی قرار دارد. محققان می‌گویند بالا رفتن آمار چاقی از سال ۱۹۹۹ تا به امروز کاملاً در BMI کودکان مشهود است.

در حال حاضر بیشتر کودکان اضافه وزن دارند و گروهی نیز مبتلا به چاقی هستند، افزایش افراد چاق در هر جامعه‌ای برابر است با افزایش انواع بیماری، اما چگونه می‌توان این مشکل را حل کرد، متأسفانه مشکل چاقی امروز ریشه‌های فراوانی دارد.

از انتخاب‌های نادرست غذایی گرفته تا اهمیت ندادن به ورزش و تحرک بدنی، کودک را باید از همان ابتدا به خوردن غذاهای سالم عادت داد، والدینی که خود نوشابه و فست فود استفاده می‌کنند نباید انتظار داشته باشند که کودکشان به غذاهای سالم تمایل نشان دهد.

نشانه‌های پرخوری در کودکان

نشانه‌های پرخوری در کودکان میل شدید به غذا از نشانه‌های اصلی پرخوری در کودکان است. دیگر نشانه‌ها عبارتند از: خوردن مقدار زیادی غذا به صورت مرتب مخفی کردن غذاها برای پنهانی خوردن آن‌ها مرتب غذا خوردن در طول روز ناتوانی در کنترل گرسنگی احساس استرس یا تنش احساس انزجار، ناراحتی یا گناه بعد از پرخوری ناتوانی در کنترل وزن بدن نداشتن احساس رضایت پس از وعده‌های غذایی است.

علت پرخوری در کودکان

علت پرخوری کودکان کودکان به دلایل مختلفی ممکن است به پرخوری کنند، عادت‌های نادرست، بیماری‌ها و تفکرات اشتباه به شدت به این موضوع دامن می‌زنند، گاهی فرزندتان اختلالاتی مانند خوردن احساسی را تجربه می‌کند و یا دچار اختلال پرخوری شدید می‌شود.

برخی از علت اشتهای زیاد کودکان عبارتند از:

۱- پرخوری پرخوری عصبی احساسی: در کودکان اغلب برای به دست آوردن آرامش و یا رفع کسلی اتفاق می‌افتد. غذا خوردن احساسی معمولاً منجر به پرخوری می‌شود. در نتیجه بدن بیش از اندازه کالری دریافت می‌کند. کالری اضافه به صورت چربی در بدن انباشته و باعث بالا رفتن وزن کودک می‌شود. اگر در فرزند خود نشانه‌هایی از پرخوری احساسی مشاهده کردید، باید دلیل آن را پیدا کنید. به خاطر داشته باشید که چاقی می‌تواند باعث ایجاد احساس گناه و یا شرم در کودک شود.

۲- پرخوری شدید اختلالات تغذیه‌ای: مانند اختلال پرخوری، بیشتر در سنین نوجوانی و جوانی بروز می‌کنند. اختلال پرخوری در دراز مدت باعث می‌شود فرزندتان دیگر کنترلی روی گرسنگی خود نداشته باشد و نتواند بر پرخوری غلبه کند. کسانی که از این اختلال رنج می‌برند معمولاً احساس گناه دارند و به صورت پنهانی غذا می‌خورند.

۳- استرس بیش از حد: استرس و یا یک ضربه عاطفی می‌تواند باعث بروز پرخوری در کودکان شود. بهترین روش برای کنترل این وضعیت، مشورت با یک روانشناس است. صحبت با روانشناس به کودک کمک می‌کند تا بر پرخوری خود غلبه کند.

۴- فاکتورهای محیطی: تعادل میزان کالری دریافتی بدن را به هم می‌ریزد و باعث اختلال پرخوری می‌شود. افزایش میزان کالری دریافتی و کاهش مصرف آن‌ها به علت نداشتن فعالیت فیزیکی یکی از مهم‌ترین عوامل محیطی است. مطالعات نشان می‌دهد که افزایش وزن، به کالری چربی‌ها، کربوهیدرات‌ها و غذاهایی که شاخص کلسیم بالایی دارند، مرتبط می‌باشد. کودکانی که زیاد تلویزیون نگاه می‌کنند؛ هم انرژی کمتری مصرف می‌کنند و هم برحسب عادت از تنقلات پر کالری می‌خورند.

۵ - شرایط دوران جنینی و نوزادی: تغذیه اولیه شیرخواران را نیز می‌توان از فاکتورهای مهم در چاقی کودکان دانست. این عوامل در افزایش وزن نوزادان تأثیر گذار است. تغذیه جنینِ داخل رحم ممکن است باعث تغییرات فیزیولوژیکی و در نتیجه به چاقی مبتلا شود. تغذیه نوزاد با شیر مادر از چاق شدن کودک در آینده جلوگیری می‌کند. در شیرخواران و کودکانی که وزن طبیعی دارند، افزایش بافت چربی در سال اول عمدتاً مربوط به افزایش اندازه سلول‌های چربی است. از ۶ ماهگی تا ۲ سالگی تعداد سلول‌های چربی به آرامی افزایش می‌یابد و بعد از آن تا ده سالگی ثابت است. پس از آن تا ۲۵ سالگی مجدداً به آهستگی افزایش می‌یابد و در این سن تکثیر آن متوقف و رشد سلول چربی تا آخر عمر ادامه دارد.

خطرات پرخوری کودکان

کودکانی که پرخوری می‌کنند با مشکلات جسمی و روانی متعددی مواجه می‌شوند. معمولاً این کودکان از لحاظ روانی دچار افسردگی می‌شوند، از اعتماد به نفس کافی برخوردار نیستند و مستعد ابتلاء به انواع دیگر اختلالات خوردن هستند.، از نظر جسمانی نیز کودک با مشکلات تنفسی، قلبی-عروقی، فشار خون و کلسترول بالا، دیابت و مشکلات گوارشی دست و پنجه نرم می‌کند. در کنار این مسائل چاقی و اضافه وزن بیش از حد نیز در اکثر این کودکان قابل مشاهده است.

چگونه پرخوری کودکان را مطرح و درمان کنیم؟

نیت واقعی والدین جلوگیری از آسیب‌های جسمی و اجتماعی است که چاقی می‌تواند برای فرزندشان به بار بیاورد اما متأسفانه صحبت‌های آن‌ها در این رابطه به جای نصیحتی سازنده تبدیل به عذاب روحی غیر قابل تحمل برای فرزندانشان می‌شود. برای درمان علت اشتهای زیاد کودکان به هیچ وجه نباید به صورت مستقیم و یا حتی غیرمستقیم با آن‌ها این موضوع را در میان گذاشت. گفتن جملاتی مانند “به نظر سنگین می‌آی” یا “باید فلان غذا رو بخوری، نباید چاق بشی” نتیجه عکس روی فرزندتان خواهد داشت. وقتی والدین کودک را به رژیم غذایی تشویق می‌کنند، فرزندشان بیشتر در خطر پرخوری، اعتماد به نفس پایین و افسردگی قرار می‌گیرند. ورزش کردن، افزایش آگاهی‌های کودک، نداشتن رژیم غذایی سنگین، برنامه غذایی مشخص و درمان استرس در کودکان بهترین راهکارهای پیشگیری برای پرخوری کودکان است.

مهارت‌های لازم برای رفع بد غذایی کودکان

کودکان در مورد تهیه غذا، حاضر شدن سر میز یا سفره، غذا خوردن و مرتب و تمیز کردن میز یا سفره غذا، مهارت‌هایی را می‌آموزند. این مهارت‌ها مستلزم برنامه‌ ریزی حرکتی، شناختی و اجتماعی است.

مهارت حرکتی:

کودکان یاد می‌گیرند که از وسایل آشپزخانه مثل قاشق و چنگال استفاده کنند و طعم‌های گوناگون، بوهای مختلف و انواع حس‌های لمسی در دهان و دستان خود را تحمل کنند.

تعامل و ارتباط:

این مهارت‌ها از جنبه‌های اصلی زمان صرف غذا هستند. کودکان یاد می‌گیرند که گوش کنند، نوبت را رعایت کنند و قوانین مکالمه گروهی را در حین غذا خوردن حفظ کنند.

خودمختاری:

کودکان می‌آموزند که با انتخاب غذا، تصمیم گیری در مورد اینکه چقدر غذا بخورند و یا چگونه غذا بخورند (مثلاً با دست یا با قاشق و چنگال)، خودمختاری خود را ابراز نمایند.

انعطاف پذیری:

کودکان یاد می‌گیرند که در زمان صرف غذا هر فعالیت دیگری را کنار بگذارند، به سر میز بیایند و تغییراتی را که در وعده‌های غذایی یا روند معمول غذا خوردن پیش می‌آید، تحمل کنند. مثلاً ممکن است که لازم باشد غذای جدیدی بخورند یا در جایی غیر از خانه‌ی خودشان غذا بخورند و در صندلی بنشینند که به آن عادت ندارند.

رضایت مندی:

کودکان از اینکه یاد می‌گیرند چگونه خودشان را تغذیه کنند و غذاهایی که دوست دارند را مشخص کنند، احساس رضایت می‌کنند و از غذا خوردن با دیگران لذت می‌برند.