محمد طاهری در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، در خصوص فواید روزه‌داری برای سلامتی بدن انسان از نظر طب سنتی، اظهار کرد: در طب ایرانی اعتقاد بر این است که همه غذاها برای بدن لازم نیست، مقداری از این غذاها برای جذب و کسب انرژی لازم است و درصدی هم باید دفع شود، دستگاه‌های دفع مانند دستگاه گوارش و ریوی مقداری از مواد غیرضروری را دفع می‌کنند، اما این اتفاق برای بدن کافی نیست و مقداری از این مواد به شکل زائد در بدن انباشته می‌شود و می‌تواند روزنه‌هایی را در بدن از نظر فیزیولوژی بپوشاند و روزه‌داری باعث می‌شود این مواد زائد و غیرضروری از بدن دفع شود.
تأثیر روزه بر سلامت روان انسان
وی با بیان اینکه تأثیر روزه‌داری بر سلامت روان انسان، تاکید کرد: به همین دلیل است که هم در دین اسلام و طب سنتی به روزه‌داری تاکید زیادی شده است، پیامبر (ص) می‌فرماید: «هر چیزی زکاتی دارد و زکات بدن روزه‌داری است». مطابق طب سنتی غذایی که می‌خوریم تنها معطوف به خوراکی‌هایی نمی‌شود که از راه دهان مصرف می‌کنیم.
این متخصص طب سنتی، تصریح کرد: در طب سنتی همه موارد پنداری، شنیداری، بویایی و گفتاری غذا گفته می‌شود، در واقع هرگونه بهره‌مندی انسان از جهان ماده و معنا را غذا می‌گوئیم، با توجه به اینکه در روزه‌داری سعی می‌کنیم چشم، گوش، دهان و زبان روزه باشد باید از غذاهای نامربوط استفاده نشود و این اتفاق می‌تواند اثر بسیار مثبتی در سلامت و بهداشت روان انسان داشته باشد.
طاهری ادامه داد: محققان تاکید دارند که روزه می‌تواند از بیماری‌های افسردگی و اضطراب پیشگیری کند و نقش مهمی در پیشگیری از برخی سرطان‌ها داشته و سلامتی بدن را حفظ کند.
وی با بیان اینکه همه موجودات جاندار دارای مزاج هستند، اضافه کرد: مزاج کیفیت مشابهی است که افراد جاندار دارند و در طب سنتی اعتقاد بر این است که همه چیز از چهار رکن آب، آتش، خاک و هوا تشکیل شده است، بر اساس اینکه این ارکان چطور با هم مخلوط شوند و در پیدایش موجود تأثیرگذار باشند مزاج‌ها با هم متفاوت است.
فاکتورهای ۱۰ گانه برای تعیین ۴ مزاج
عضو هیئت علمی دانشگاه علو پزشکی اصفهان، گفت: در جهان هستی بی‌نهایت مزاج وجود دارد، اما در جمع‌بندی مزاج‌ها ۴ مزاج اصلی گرم و تر (مزاج دموی)، گرم و خشک (صفراوی)، سرد و تر (بلغمی) و مزاج سرد و خشک (سوداوی) است، برای تعیین مزاج نیاز به ۱۰ پارامتر است (فاکتورهای ۱۰ گانه تعیین مزاج) داریم، وقتی فاکتورهای ۱۰ گانه کنار هم قرار گرفته معدل بگیریم مزاج فرد به دست می‌آید.
طاهری خاطرنشان کرد: نسخه‌ای که برای هر فرد در طب سنتی پیچیده می‌شود با دیگر مزاج‌ها متفاوت است، نمی‌توان به همه افراد نسخه واحدی داد تا توصیه‌ها را اجرا کنند.
این متخصص طب سنتی، تصریح کرد: مزاج ماه رمضان گرم و خشک است، برخلاف اینکه بسیاری از افراد فکر می‌کنند در ماه رمضان به دلیل سستی ایجاد شده مزاج روزه سرد است، در حالی که این طور نیست و گرسنگی باعث می‌شود حرارت در بدن افراد و میزان خشکی افزایش پیدا کند.
وی اضافه کرد: افرادی که به شکل مادرزادی مزاج گرم و خشک (صفراوی) دارند، در فصول گرم سال سه عامل گرم و خشک به بدن اضافه می‌شود، این افراد ممکن است تا اندازه‌ای مضطرب و آشفته شده و حالت ناخوشایندی را تجربه کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علو پزشکی اصفهان، تاکید کرد: باید افراد مزاج خود را مدیریت کنند و خوردن غذاها و نوشیدنی‌ها در جهت کاهش گرمی و خشکی بدن باشد، از صفرا زداها مثل شربت زرشک، آبغوره، کاسنی و شاه تره و موادی که حرارت بدن را کم می‌کند بیشتر استفاده کنند، از خوردن غذاهای سرخ شده، گرم و خشک، ادویه‌هایی مثل دارچین، زیره، زردچوبه و فلفل با میزان گرم و خشکی بالایی پرهیز کنند.
طاهری با اشاره به اینکه افرادی که دچار مشکل معده‌ای هستند به هیچ عنوان آب یخ استفاده نکنند، اظهار کرد: به دلیل اینکه در طول روزه‌داری حرارت بدن افزایش پیدا کرده و معده ملتهب و گرم است اگر در افطار چند لیوان آب یخ بنوشند حرارت بدن به ظاهر کاهش پیدا می‌کند اما افراد دچار نفخ و ترش کردن می‌شوند و خوردن مواد یخ مثل بستنی و غذاهای سرد برای افطار توصیه نمی‌شود.
وی خاطرنشان کرد: افرادی که مزاج سرد و تر، گرم و تر و سرد و خشک دارند توصیه می‌شود با غذا آب نخورند، لقمه‌ها را کوچک گرفته و شتاب زده غذا نخورند، خوب جوییدن غذا باعث کمک به هضم معده‌ای می‌شود و به نوعی با دستگاه گوارش در این ماه باید مدارا کنند و غذای مناسب، با کیفیت و زود هضم مصرف کنند.
نوشیدنی و دمنوش‌های مناسب افطار و سحر
این متخصص طب سنتی، تصریح کرد: یکی از نوشیدنی‌های کمک کننده به رفع یبوست و افزایش رطوبت بدن روزه‌داران شربت خاکشیر و ترنجبین است، اگر افراد برای افطار به یک فنجان آب جوشیده نیم گرم، یک قاشق غذاخوری خاکشیر، یک قاشق ترنجبین و یک قاشق سکنجبین اضافه کرده و بعد از خنک شدن میل کنند، این نوشیدنی می‌تواند به رفع یبوست، عطش و پاکسازی بدن آنها کمک کند، کسانی که مزاج گرم و خشک و گرم و تر دارند بیشتر از این ترکیب بهره‌مند می‌شوند، اما همه مزاج‌ها می‌توانند استفاده کنند.
طاهری در خصوص اینکه بعضی افراد در ماه رمضان دچار بوی ناخوشایند دهان می‌شوند، اظهار کرد: اگر این گروه از روزه‌داران در افطار و سحر عرق نعناع با گلاب مخلوط شده همراه یک قاشق غذاخوری بارهنگ میل کنند، این نوشیدنی مقوی معده است و بوی بد دهان را هم از بین می‌برد، افرادی که دچار عطش می‌شوند از شربت تخم شربتی در افطار و سحر استفاده کنند.
وی درباره استفاده از دمنوش‌ها، تصریح کرد: مردم به مصرف نوشیدنی چای عادت کردند و اگر چای را استفاده نکنند دچار سردرد، اضطراب و کج خلقی می‌شوند، مصرف کردن چای رقیق بین افطار و سحر ایرادی ندارد، توصیه می‌شود افراد در این زمینه افراط نکنند و زیاده‌روی در خوردن چای باعث سوءهاضمه و ریفلاکس معده می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علو پزشکی اصفهان، گفت: چای سبز نقش آنتی‌اکسیدانی دارد و به سمت مزاج سرد گرایش پیدا می‌کند، برخی از افراد چای سبز را به عنوان دارو برای کاهش وزن و کم کردن کلسترول استفاده می‌کنند، خوردن چای سبز به عنوان چای جایگزین سیاه معمولی توصیه نمی‌شود.
طاهری تاکید کرد: دمنوش‌هایی که در آن بنفشه و تمشک باشد حرارت بدن را پایین می‌آورد، اما دمنوش‌های حاوی گیاهان گرم بادرنجبویه و بهار نارنج توصیه نمی‌شود، باید افراد دمنوش‌های گرم را در فصل‌های سرد و دمنوش‌های خنک و سرد را در فصل‌های گرم استفاده کنند.
وی به روزه‌داران توصیه کرد: باید روزه‌داران در ماه رمضان از پرخوری و درهم‌خوری پرهیز کنند، از مصرف غذاهای سرخ کرده و باز کردن روزه با آب یخ اجتناب کنند. اگر فردی دموی مزاج است و کارهای روزانه زیادی دارد غذای سنگین را در سحر میل کند و غذای سبک‌تر در افطار بخورد. باید روزه‌داران افطار را با آب ولرم و خرما باز کنند و سوپ‌های رقیق بخورند، در بین افطار و سحر از مصرف غذاهای زیاد برای ذخیره در طول روز خودداری کنند.
نظر شما