به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، جشن‌های آتش در سراسر جهان و به‌دنباله‌روی از آئین‌های باستانی فرهنگ‌های مختلف هر کشور در تاریخ‌های متفاوتی از سال برگزار می‌شود.
چهارشنبه‌سوری در ایران
جشن باستانی چهارشنبه‌سوری که در ایران برگزار می‌شود، مراسم آتشی است که در آستانه آخرین چهارشنبه قبل از نوروز (سال نو ایرانی) یعنی آخرین سه‌شنبه‌شب سال برگزار می‌شود و شامل پریدن از روی آتش، خواندن سرود، فال‌گرفتن، فال‌گوش‌نشینی، قاشق‌زنی و آئین‌های دیگری است که ریشه در سنت‌های باستانی دارد و به‌نوعی خداحافظی با سال قبل و استقبال از سال جدید است.
پریدن از روی آتش و خواندن اشعار ویژه (زردی من از تو، سرخی تو از من) در این شب به‌منظور جذب انرژی مثبت، دور کردن بدشانسی‌ها و از بین بردن بیماری‌ها انجام می‌شود و در طول آن مردم بدی‌ها را به آتش می‌سپارند تا آن‌ها را بسوزاند و به جای آن به سال جدید گرما و انرژی ببخشد. در گذشته این آتش‌ها بر فراز بام یا در حیاط خانه‌ها افروخته می‌شد. ایرانی‌ها در نهایت خاکسترهای برجای‌مانده را جمع‌آوری و در چهارراه‌ها پراکنده می‌کردند و در بازگشت محکم در خانه‌ها را می‌کوبیدند. (که هستی؟ منم. از کجا آمده‌ای؟ عروسی. چه آورده‌ای؟ تندرستی.)، سپس در باز و فرد وارد خانه می‌شد. پس از پایان چهارشنبه‌سوری نیز اهالی خانه دور هم جمع می‌شدند و آخرین خوراکی‌های باقی‌مانده از زمستان را می‌خوردند که به آجیل‌خوری معروف است.
فال‌گوش‌نشینی نیز با تاریک شدن هوا آغاز می‌شد و افراد با نیت کردن، از منزل بیرون می‌رفتند که نخستین جمله یا کلمه رهگذران پاسخ نیت‌شان می‌شد. در طول قاشق‌زنی که مهم‌ترین رسم چهارشنبه‌سوری بوده است، دختران و پسران چادری روی سر خود می‌کشیدند تا شناسایی نشوند و به جلوی خانه دوستان و همسایگان می‌رفتند، سپس با کوبیدن قاشق به کاسه، از آن‌ها عیدی می‌خواستند که این خواسته با ریختن آجیل، شکلات، شیرینی و گاهی پول در کاسه‌ها پاسخ داده می‌شد. این عیدی‌ها یا توسط خود فرد و اهالی خانه صرف می‌شد، یا به نیت شفا به بیماران داده می‌شد. خانواده‌های مریض‌دار نیز با مبالغ جمع‌آوری‌شده از قاشق‌زنی، آش ابودردا می‌پختند و آن را بین بیمار و فقرا تقسیم می‌کردند.
بعضی از شهرهای ایران پس از پریدن از روی آتش، کوزه‌شکنی می‌کردند تا بدیمنی را از خانه خود دور کنند و در این حین می‌خواندند که «درد و بلا تو کوزه، بره تو کوچه». کوزه‌شکنی در استان‌های مختلف به شیوه‌های مختلف انجام می‌گرفته است و هنوز در بعضی مناطق رایج است. شال‌اندازی یا کجاوه‌اندازی رسم دیگر چهارشنبه‌سوری است که در آن شال یا دستمالی را در اتاق آویزان می‌کنند و صاحب‌خانه در آن شیرینی، آجیل، تخم‌مرغ و از این قبیل خوراکی‌ها در آن می‌اندازد، اگر هم پسری، دختری را بخواهد به گوشه شال گره می‌زند و چنانچه جواب مثبت بود، دختر گره را باز می‌کند، اگر نباشد شیرینی و آجیل در آن گذاشته و باز می‌گرداند.
شاهنامه‌خوانی و قصه‌گویی از دیگر رسوم چهارشنبه‌سوری است که توسط بزرگان خانواده انجام می‌گیرد و با نواختن موسیقی توسط دیگران همراه می‌شود. ترکه‌زنی از دیگر رسوم این جشن است که در گذشته انجام می‌شد، به این ترتیب که سالمندترین فرد خانه در بامداد آخرین چهارشنبه سال از خانه بیرون می‌رفت، ترکه‌ای از درخت مقابل خانه جدا می‌کند و به آرامی ابتدا به کودکان و نوجوانان، سپس همه اعضای خانواده می‌زد، سپس همه اعضای خانواده به کنار نهری می‌رفتند و به نیت رفع بلا چند بار از روی آن می‌پریدند. چهارشنبه‌سوری در سال جاری در بیست‌وهشتمین روز از اسفند ۱۴۰۳ مصادف با هفدهمین روز ماه مبارک رمضان برگزار می‌شود.
جمهوری چک و اسلواکی: سوزاندن جادوگران
آتش‌افروزی در سی‌ام آوریل، به نشانه شب والپورگیس (Walpurgis) یا بلتان (Beltane)، جشن رسیدن بهار، انجام می‌شود. جشنواره سوختن جادوگران در چک و اسلواکی در این شب، جشنی چند صد ساله است که پایان زمستان و آغاز بهار را نشان می‌دهد و نماد دفع ارواح شیطانی است.
چکی‌ها برای برافروختن آتش‌های بزرگ، اغلب روی تپه‌ها، گرد هم می‌آیند و مجسمه‌های جادوگران ساخته‌شده از نی و لباس‌های کهنه را می‌سوزانند. این عمل نمادی برای دور کردن ارواح شیطانی و استقبال از بهار است. این مراسم با فعالیت‌های جشنی همچون کباب کردن سوسیس، موسیقی و بازی همراه است و زمان معاشرت و لذت بردن از همراهی با خانواده و دوستان به‌شمار می‌رود.
اسلواکی‌ها سنت مشابهی دارند که در آن دو هفته قبل از عید پاک، مجسمه مورنا، الهه زمستان و مرگ را می‌سوزانند. این عمل نماد پایان زمستان است و در کنار خانواده و دوستان جشن گرفته می‌شود. سوزاندن مورنا در حالی که به‌طور ویژه روی جادوگران متمرکز نیست، هدف مشابهی را برای نشان دادن گذار از زمستان به بهار انجام می‌دهد.
لهستان: سوبوتکی (Sobótki، شب سنت جان)
آتش‌های سوبتکی به‌معنای شب نیمه تابستان، در کوتاه‌ترین شب سال یعنی بیست‌وسوم تا بیست‌وچهارم ژوئن برای جشن گرفتن سلامتی و ثروت روشن می‌شوند و آداب و رسوم باستانی همچون پریدن از روی شعله‌های آتش برای تطهیر را دنبال می‌کنند. این جشن سنتی اسلاوی در کشورهای اسلاوی غربی همچون لهستان، جمهوری چک، و اسلواکی برگزار می‌شود و مصادف با جشن تولد سنت جان باپتیست است و ریشه در سنت‌های پیش از مسیحیت دارد.
عنصر اصلی سوبوتکی روشن کردن آتش روی تپه‌ها یا نزدیک آب است که شرکت‌کنندگان در اطراف این آتش پای‌کوبی می‌کنند، آواز می‌خوانند و از روی آن می‌پرند تا خود را پاک و ارواح شیطانی را دفع کنند. همچنین دختران از گل‌ها و گیاهان تاج گل می‌سازند و روی رودخانه‌ها شناور می‌کنند. اگر پسری تاج گلی بگیرد، نشانه خوش‌شانسی و ازدواج احتمالی است. علاوه‌بر این، مردم خانه‌های خود را را با گل و گیاهان سرسبز تزئین و ضیافت‌ها و اجتماعات جمعی همراه با شادی و موسیقی برپا می‌کنند. در بعضی مناطق نیز آئین درخت کوپالا، درخت تزئین‌شده توس یا بید، برپا می‌شود که پس از سوزاندن یا غرق شدن آن در آب از بین می‌رود.
اروپای اسلاو
جشن‌های آتش در اروپای اسلاو که ریشه عمیقی در سنت‌های باستانی این منطقه دارد، نشان‌دهنده ارتباط عمیق با طبیعت و چرخه‌های زندگی است و بیشتر نماد گذار از تاریکی به روشنایی، زمستان به بهار هستند و بخش جدانشدنی از میراث فرهنگی این مناطق هستند. در این مناطق در تعطیلات مسیحی همچون عید پاک و روز سنت جورج آتش افروخته می‌شود که نماد رستاخیز و رسیدن بهار است. ماسلنیتسا (Maslenitsa) در اصل جشنواره آتش نیست، اما شامل سوزاندن مجسمه‌ها در آتش و جشنی است که پایان زمستان و آغاز بهار را نشان می‌دهد.
جشن‌های آتش در مناطق اسلاو با تطهیر و تجدید همراه است و بیشتر موارد شامل آتش‌افروزی و مشعل‌افروزی می‌شود که به‌طور معمول برای تصفیه، محافظت و اطمینان از باروری استفاده می‌شوند. اعتقاد بر این است که جهت دود و خاکستر حاصل از این آتش‌ها دارای صفات روحانی و محافظتی است. در بعضی از کشورهای اسلاوی، جشنواره‌های آتش با چرخه‌های کشاورزی و حفاظت از محصولات مرتبط و اعتقاد بر این است که دود ناشی از آتش‌سوزی ارواح شیطانی را دفع و محصول خوبی را تضمین می‌کند.
رومانی
در رومانی، جشنواره‌های آتش همچون بعضی از فرهنگ‌های دیگر برجسته نیستند، اما آئین‌های سنتی بر پایه آتش وجود دارد. آتش سومدرو (Sumedru's Fire) یک روش سنتی است که در آن رومانیایی‌ها در شب قبل از روز سنت دومیترو (بیست‌وششم اکتبر) آتش‌های بزرگی را روی تپه‌ها یا در باغ‌های خود روشن می‌کنند. این سنت راهی برای بزرگداشت روز قدیس است و بیشتر یک عمل فرهنگی به‌شمار می‌رود. هر سال در بیست‌وپنجم اکتبر نیز یک درخت بلند در شهرستان آرگش رومانی سوزانده می‌شود که نماد سنت‌های باستانی داکیه است.
هند
جشنواره‌های آتش در هند مضامین پاکسازی، تجدید و پیوند جامعه را از طریق آئین‌های آتشین می‌دهند و اهمیت فرهنگی آن‌ها را در مناطق مختلف برجسته می‌کنند.
دوسه‌را یا دسارا
در دوسه‌را که به‌عنوان ویجایاداشامی نیز شناخته می‌شود، مجسمه‌های شیاطین برای بزرگداشت پیروزی راما بر راوانا سوزانده می‌شوند که نماد پیروزی خیر بر شر و نشان‌دهنده پایان ناوراتری است، یک جشنواره ۹ شبی که به الهه دورگا اختصاص داده شده است و به‌طور معمول در سپتامبر یا اکتبر برگزار می‌شود و شامل سوزاندن مجسمه‌های راواناست که اغلب با ترقه پر می‌شود تا نماد نابودی شیطان باشد. برپایی ضیافت، رویدادهای فرهنگی و گردهمایی‌های خانوادگی در این مراسم رایج است. دوسه‌را حمایت از عدالت و ارزش‌های اخلاقی را تشویق و یادآوری می‌کند که خوبی همیشه بر بدی غالب است.
جشنواره‌های پنجابی
اطلاعات خاصی در مورد جشنواره‌های آتش پنجابی در دست نیست، اما جشن‌های فصلی مانند لوهری در پنجاب شامل آتش‌افروزی و برپایی جشن‌هایی می‌شود که پایان زمستان و رسیدن بهار را نشان می‌دهند. در این جشن مردم دور آتش جمع می‌شوند، پای‌کوبی می‌کنند و آواز می‌خوانند، همچنین غذاهای سنتی خود را به یکدیگر به اشتراک می‌گذارند و هدایایی ردوبدل می‌کنند. این جشن آغاز فصل برداشت را نشان می‌دهد و با شور و شوق زیادی در پنجاب جشن گرفته می‌شود.
نظر شما