به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، خودروهای تک‌سرنشین یکی از اساسی‌ترین چالش‌های حوزه حمل‌ونقل در شهرهای امروزی است. افزایش استفاده از این خودروها منجر به آلودگی هوا، ترافیک و مصرف بی‌رویه انرژی می‌شود و تأثیر منفی بر سلامت شهروندان و کیفیت زندگی در شهرها می‌گذارد. شهرهای سراسر جهان در سال‌های اخیر در تلاش هستند تا به سمت راهکارهای حمل‌ونقل پایدارتر حرکت کنند و وابستگی به خودروهای تک‌سرنشین را کاهش دهند.
راهکارهای کاهش وابستگی به خودروهای تک‌سرنشین
منظور از وسایل نقلیه تک‌سرنشین اتومبیل، کامیون یا موتورسیکلتی است که تنها توسط یک نفر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این وسایل منبع اصلی انتشار گازهای گلخانه‌ای، ترافیک و تصادفات جاده‌ای هستند. طراحان شهری می‌توانند با طراحی و اجرای سیستم‌های حمل‌ونقل پایدار و مقاوم، به کاهش وابستگی به خودروهای تک‌سرنشین کمک کنند.
ترویج حمل‌ونقل فعال
حمل‌ونقل فعال به شکل‌هایی از جابه‌جایی همچون پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری یا اسکوترسواری اشاره دارد که با نیروی انسانی انجام می‌شوند. این روش‌ها فواید زیادی برای سلامت، محیط زیست و برقراری فراگیری و برابری اجتماعی در شهرها دارند. برنامه‌ریزان شهری می‌توانند با ارائه زیرساخت‌های ایمن، راحت و مناسب همچون پیاده‌روها، خطوط دوچرخه و مسیرهای مشخص تردد، تعداد افرادی را که از حمل‌ونقل فعال استفاده می‌کنند، افزایش دهند. نصب نگهدارنده دوچرخه و اسکوتر، کمد یا سایبان در ایستگاه‌های اتوبوس و قطار می‌تواند به ادغام جابه‌جایی فعال با حمل‌ونقل عمومی کمک کند و طیف بیشتری از افراد را به استفاده از این روش حمل‌ونقل تشویق کند.
بهبود حمل‌ونقل عمومی
سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی در شهرها از اتوبوس، قطار، مترو یا دیگر وسایل نقلیه برای جابه‌جایی چندین مسافر استفاده می‌کنند تا تعداد خودروهای تک‌سرنشین را در جاده‌ها کاهش دهند، همچنین زمان، هزینه و استرس سفر را برای مسافران شهری کم کنند. طراحی و اجرای خدمات کارآمد، قابل اعتماد و فراوان، همچنین گسترش پوشش و ارتباطات شبکه حمل‌ونقل عمومی، کیفیت و دسترسی به این سیستم را بهبود می‌بخشد و افراد بیشتری را برای استفاده از این وسایل به جای خودروهای شخصی ترغیب می‌کند. دولت‌ها می‌توانند با ارائه مشوق‌ها، تخفیف‌ها و تخصیص یارانه به کاربران، حمل‌ونقل عمومی را برای مردم جذاب‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر کنند.
پشتیبانی از حمل‌ونقل اشتراکی
حمل‌ونقل اشتراکی شامل شیوه‌ای از جابه‌جایی است که در آن یک وسیله نقلیه همچون اتومبیل، دوچرخه یا اسکوتر با دیگر کاربران به اشتراک گذاشته می‌شود. این روش می‌تواند نیاز به مالکیت خودرو و پارک کردن وسیله نقلیه شخصی را برطرف کند و آثار زیست‌محیطی و اجتماعی خودروهای تک‌سرنشین را در شهرها کاهش دهد. ایجاد و تنظیم پلتفرم‌هایی همچون برنامه‌های کاربردی یا وبگاه‌هایی که کاربران را به وسایل نقلیه موجود متصل می‌کنند، همچنین توسعه زیرساخت‌هایی همچون پارکینگ، ایستگاه‌های شارژ یا پارک دوچرخه، استفاده از حمل‌ونقل اشتراکی را تسهیل می‌کند.
اجرای مدیریت تقاضا
مدیریت تقاضا راهبردی است که به دنبال تأثیرگذاری بر رفتار و انتخاب‌های سفر همچون زمان، مکان و نحوه سفر افراد است و می‌تواند تقاضا برای خودروهای تک‌سرنشین را کاهش و استفاده از سایر شیوه‌های جابه‌جایی را ترویج دهد. اعمال سیاست‌ها، برنامه‌ها یا اقداماتی همچون عوارض جاده‌ای، هزینه‌های پارکینگ و مالیات‌ها می‌تواند هزینه و دشواری استفاده از خودروهای تک‌سرنشین را افزایش دهد و به این ترتیب تقاضا برای استفاده از این وسایل را کاهش دهد. افزون بر این، شیوه‌های کارآمد مدیریت تقاضا می‌توانند با ارائه اطلاعات، آموزش یا اطلاع‌رسانی همچون کمپین‌ها، تابلوها یا کارگاه‌های آموزشی، آگاهی مردم را افزایش دهند و آن‌ها را به تغییر سبک سفر ترغیب کنند.
به‌کارگیری فناوری‌های هوشمند
فناوری‌های هوشمند راه‌حل‌هایی دیجیتالی، داده‌محور و خودکار هستند که می‌توانند عملکرد و کارایی سیستم‌های حمل‌ونقل را بهبود بخشند. این فناوری‌ها می‌توانند از طریق بهبود ایمنی، قابلیت اعتماد و آسایش به کاهش وابستگی به خودروهای تک‌سرنشین کمک کنند. نصب و ادغام ابزاری همچون سنسورها، دوربین‌ها یا سیستم‌های موقعیت‌یاب می‌تواند داده‌های مربوط به شرایط ترافیک، الگوهای سفر یا ترجیحات کاربران را جمع‌آوری و تحلیل کند و از فناوری‌های هوشمند برای بهینه‌سازی زمان و شیوه سفرهای هوشمند بهره ببرد. مسئولان شهری می‌توانند از این فناوری‌ها برای بهینه‌سازی و هماهنگ‌سازی عملکرد و مدیریت سیستم‌های حمل‌ونقل، همچون تنظیم سینگنال‌ها، مسیرها یا برنامه‌ها استفاده کنند.
شهرهایی که خودروهای تک‌سرنشین را حذف کرده‌اند
شهرهای سراسر جهان در حال برداشتن گام‌های فزاینده‌ای برای کاهش یا حذف خودروهای تک‌سرنشین به نفع گزینه‌های حمل‌ونقل پایدارتر هستند؛ در ادامه به برترین نمونه‌ها اشاره می‌شود.
بارسلونا، اسپانیا
بارسلونا جنبش «بدون اتومبیل» را آغاز کرده است و طرح سوپربلوک‌ها را اجرا می‌کند؛ این مناطق از چند بلوک شهری تشکیل شده و به فضاهای دوستدار پیاده‌روی با دسترسی محدود به وسایل نقلیه تبدیل شده است. این ابتکار با هدف کاهش آلودگی هوا و صوتی در شهری انجام شده است که بخش قابل‌توجهی از جمعیت به‌دلیل کیفیت ضعیف هوا با خطرات سلامتی روبه‌رو هستند. اساس این طرح، ایجاد محله‌های ۱۵ دقیقه‌ای است که شهروندان می‌توانند تنها با ۱۵ دقیقه پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری به تمام تسهیلات مورد نیاز یک زندگی شهری دست پیدا کنند.
اسلو، نروژ
از سال ۲۰۱۶، اسلو برنامه‌ای به نام زندگی بدون خودرو را آغاز کرده که هدف آن کاهش ترافیک خودرو در مرکز شهر است. این برنامه شامل حذف تمام پارکینگ‌های خیابانی در مناطق مرکزی و ایجاد مناطق پیاده‌رو است. رویکرد اسلو همچنین شامل ترویج انرژی‌های جایگزین برای تاکسی‌ها و وسایل نقلیه عمومی است.
اسلو از سال ۲۰۱۹ تردد خودروهای شخصی در مرکز شهر را ممنوع کرده و به‌شدت در حوزه حمل‌ونقل عمومی و زیرساخت‌های دوچرخه‌سواری سرمایه‌گذاری کرده است که بخشی از هدف گسترده‌تر آن برای کاهش قابل‌توجه انتشار گازهای گلخانه‌ای است. شهرداری اسلو با هدف افزایش سهم دوچرخه‌سواری از ۷ درصد در سال ۲۰۱۸ به ۱۶ درصد تا سال ۲۰۲۵، سرمایه‌گذاری قابل توجهی برای ترویج دوچرخه‌سواری انجام داده است. این شهر هر سال بیش از ۱۵ کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری جدید ایجاد می‌کند، همچنین، فضاهای پیاده‌رو با امکاناتی همچون نیمکت، آب‌نما و نورپردازی بهبود یافته‌اند تا پیاده‌روی را جذاب‌تر کنند.
مادرید، اسپانیا
برنامه حمل و نقل پایدار شهری که در سال ۲۰۲۲ تصویب شد، درصدد تغییر عادات حمل‌ونقل به سمت روش‌های فعال همچون پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری است. هدف این برنامه این است که ۸۵ درصد از سفرهای زیر دو کیلومتر با استفاده از این روش‌ها انجام شود. این برنامه بخشی از استراتژی گسترده‌تر مادرید ۳۶۰ برای دستیابی به کربن‌خنثی تا سال ۲۰۵۰ است.
مادرید از نوامبر ۲۰۲۴ ورود خودروهای افراد غیرساکن را به مرکز شهر محدود کرده است. این ابتکار بخشی از یک برنامه جامع حمل‌ونقل پایدار است که به دنبال کاهش استفاده از خودرو و ترویج پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و حمل‌ونقل عمومی است. شهر مادرید تنها به دوچرخه‌ها، اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها اجازه دسترسی می‌دهد و برای خودروهایی که این محدودیت را رعایت نکنند، جریمه در نظر می‌گیرد.
یکی از پروژه‌های این شهر، ایجاد مسیر دوچرخه‌سواری در پاسیو د لا کاستلانا با طول ۱۳ کیلومتر است که به‌صورت جداگانه طراحی شده است و مناطق کلیدی شهر را به هم متصل می‌کند. هدف این پروژه افزایش سفرهای روزانه با دوچرخه است.
پاریس، فرانسه
پاریس در کاهش ترافیک خودرو پیشرو بوده و اقداماتی همچون ممنوعیت ورود خودروهای قدیمی به مرکز شهر و تعیین روزهای خاص برای ابتکارات بدون خودرو را اجرا کرده است. این شهر برنامه روزهای بدون خودرو را برای ترغیب ساکنان به استفاده از سایر شیوه‌های حمل‌ونقل اجرا می‌کند و قصد دارد مسیرهای دوچرخه خود را دو برابر کند.
از تاریخ چهارم نوامبر ۲۰۲۴، پاریس یک منطقه محدود ترافیکی جدید را در مرکز شهر به مساحت حدود پنج کیلومتر مربع راه‌اندازی کرده است. این منطقه دسترسی به خودروها، موتورسیکلت‌ها و سایر وسایل نقلیه را محدود می‌کند و تنها به افرادی که دلایل موجه برای ورود دارند، اجازه ورود داده می‌شود. مقامات شهری برآورد کرده‌اند که این اقدام می‌تواند ترافیک را تا ۳۰ درصد در جاده‌های اصلی کاهش دهد.
برنامه اشتراک دوچرخه Vélib’ نقش مهمی در ترویج دوچرخه‌سواری ایفا کرده و حدود ۱۴ هزار و ۵۰۰ دوچرخه را در ۱۲۳۰ ایستگاه ارائه می‌دهد. شهر پاریس زیرساخت‌های دوچرخه‌سواری خود را به حدود ۷۰۰ کیلومتر افزایش داده است.
مکزیکوسیتی، مکزیک
مکزیکوسیتی در حالی که با چالش‌های اجرایی محدودیت‌های خودرو روبه‌رو است، یک سیستم چرخشی را پیاده‌سازی کرده که به موجب آن دسترسی خودروها بر اساس شماره پلاک محدود می‌شود. این سیاست با هدف مقابله با آلودگی شدید هوا اجرا شده است و به‌عنوان بخشی از این سیاست، روزهایی در ماه را به‌عنوان روز بدون خودرو معرفی می‌کند تا کیفیت هوا را به‌صورت موقت بهبود ببخشد.
شهرهای دیگر نیز از جمله بروکسل در بلژیک، ونکوور در کانادا و بوگاتا در کلمبیا طرح‌های ممنوعیت ورود خودرو به مراکز شهر و روزهای بدون خودرو را اجرا کرده‌اند تا افراد را به دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی تشویق کنند. این شهرها نمونه‌هایی از روند فزاینده برنامه‌ریزی شهری پایدار هستند که عابران پیاده را در اولویت قرار می‌دهند و به کاهش وابستگی به خودروهای تک‌سرنشین می‌پردازند.
نظر شما