به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، بتن، فولاد و چوب اصلی‌ترین مصالح ساختمانی مورد استفاده در صنعت ساخت‌وساز به‌شمار می‌روند. از دیدگاه پایداری اکولوژیکی، بین این سه ماده تفاوت‌های مهمی وجود دارد؛ چوب تنها ماده تجدیدپذیر است و در مقایسه با فولاد و بتن نیاز به انرژی کمتری برای استخراج و بازیافت دارد، همچنین چوب در پایان عمر مفید خود هیچ پسماندی ایجاد نمی‌کند و می‌تواند قبل از تجزیه در ساخت محصولات دیگر یا به‌عنوان سوخت استفاده شود، از سوی دیگر چوب مقادیر زیادی کربن را از جو جذب می‌کند و این کربن جذب‌شده تا زمانی که چوب در حال استفاده است، در آن باقی می‌ماند.
با توجه به اینکه در طول دهه گذشته ۳۶ درصد از انتشار کربن کل در اروپا و ۳۹ درصد در ایالات متحده مربوط به صنعت ساخت‌وساز بوده است، مصالح ساختمانی باید اولویت اصلی مقررات دولتی در راستای مقابله با گرمایش جهانی باشد. مقررات کنونی در چندین کشور اتحادیه اروپا که استفاده از مواد تجدیدپذیر در ساختمان‌ها را تشویق می‌کند، مسیری است که صنعت ساخت‌وساز در سایر نقاط جهان باید دنبال کند و اگر این تدابیر در سراسر اتحادیه اروپا و فراتر از آن به‌کار گرفته شود، استفاده از چوب به‌طور قابل ملاحظه‌ای در شهرها بیشتر خواهد شد.
تمام مصالح چوبی موجود در بازار برای بخش‌های مختلف ساختمان‌ها استفاده می‌شوند و بر اساس ویژگی‌های خود، کاربردهای خاصی را برآورده می‌کنند. نگرانی‌های بسیاری در مورد از بین رفتن جنگل‌ها به منظور تولید چوب برای صنعت ساخت‌وساز موجه است، قطع درختان، بدون در نظر گرفتن آینده می‌تواند فاجعه‌ای برای محیط زیست باشد. مدیریت جنگل در اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که امکان تولید بیشتر از آنچه برداشت می‌شود با مدیریت صحیح وجود دارد؛ بهبود روش‌های جنگلداری و ژنتیکی بهره‌وری را افزایش می‌دهد. افزون بر این، فناوری پیشرفته چوب، می‌تواند محصولات بسیار باثبات و قوی از قطعات کوچک و با کیفیت پایین چوب تولید کند.
مزایای خانه‌های چوبی
اگر جنگل‌ها به‌خوبی مدیریت شوند و فناوری همچنان توسعه یابد، صنعت جنگلداری بدون مشکل می‌تواند تقاضا برای چوب صنعت ساخت‌وساز را پوشش دهد و از مزایای فراوانی که خانه‌های چوبی در اختیار انسان و کره زمین قرار می‌دهند، پشتیبانی کند.
پایداری و حفظ محیط زیست
چوب به‌عنوان ماده اولیه برای ساخت خانه‌های چوبی، یک ماده طبیعی و تجدیدپذیر است که به کاهش انتشار کربن کمک می‌کند و بر خلاف مصالح دیگر همچون سیمان و فولاد، در جذب کربن مؤثر است. از سوی دیگر، خانه‌های چوبی از مواد بومی و محلی ساخته می‌شوند که به کاهش انرژی مورد نیاز برای حمل‌ونقل کمک می‌کند.
چوب به‌عنوان یک ماده طبیعی و تجدیدپذیر، در پایان عمر مفید خود هیچ‌گونه پسماند و آلودگی برجای نمی‌گذارد و می‌تواند به‌راحتی بازیافت و دوباره در تولید سایر محصولات چوبی به‌کار گرفته شود، همچنین می‌توان از چوب در پایان دوره استفاده به‌عنوان سوخت زیستی استفاده کرد تا انرژی مفید آن دوباره به چرخه بازگردد. این ویژگی چوب باعث می‌شود که در مقایسه با مصالح ساختمانی همچون فولاد و بتن که پس از استفاده به‌عنوان ضایعات و پسماند باقی می‌مانند، چوب به‌عنوان یک ماده پایدار و دوستدار محیط زیست شناخته شود.
افزایش بهره‌وری انرژی
چوب به‌عنوان یک ماده طبیعی عایق حرارتی خوبی است و استفاده از آن در دیوارها و سقف ساختمان باعث بهبود بازده انرژی می‌شود. این ویژگی عایق‌بندی چوب به کاهش هزینه‌های گرمایش و سرمایش ساختمان کمک می‌کند و در نتیجه بهره‌وری انرژی را افزایش می‌دهد.
افزون بر این، بعضی طرح‌های خانه‌های چوبی به‌گونه‌ای هستند که از خصوصیات طبیعی چوب برای تهویه و تأمین روشنایی طبیعی ساختمان استفاده می‌کنند. به‌عنوان مثال، طراحی پنجره‌های بزرگ و استفاده از چوب در ساختار سقف و دیوارها می‌تواند به ورود نور طبیعی و جریان هوای مناسب کمک کند و در کنار ویژگی عایق‌بندی چوب، بهره‌وری انرژی ساختمان را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد.
زیبایی و تنوع طراحی
خانه‌های چوبی امکان طراحی متنوع و خلاقانه را فراهم می‌کنند؛ ظاهر طبیعی و گرم چوب محیطی دلنشین و زیبا ایجاد می‌کند و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن از جمله بافت، رنگ و الگوهای آن، امکان خلق طراحی‌های بی‌نظیر را از ساختارهای سنتی گرفته تا طرح‌های مدرن فراهم می‌آورد. این انعطاف‌پذیری در طراحی، چوب را به گزینه‌ای بسیار کاربردی و مطلوب در صنعت ساخت‌وساز تبدیل کرده است.
شهرها و شهرک‌های چوبی متمایزی در سراسر جهان وجود دارند، که هر کدام دارای تاریخچه و اهمیت معماری منحصربه‌فرد هستند که در ادامه به بعضی از این نمونه‌های برجسته اشاره می‌شود.
شهرهای چوبی فنلاند
فنلاند دارای پوشش جنگلی گسترده‌ای است که همواره مواد اولیه مورد نیاز برای صنایع چوبی را تأمین می‌کند و تا قرن گذشته، بیشتر ساختمان‌های آن از جمله خانه‌ها، مدارس و ادارات از چوب ساخته می‌شد. امروزه نیز شهرهای چوبی به‌ویژه در منطقه ساحلی و جزایر وجود دارند که با معماری و طراحی منحصربه‌فرد خود که بر پایه بهره‌گیری از چوب شکل گرفته‌اند، به مقصدهای محبوب گردشگری تبدیل شده‌اند.
شهر پوروو یکی از قدیمی‌ترین شهرهای فنلاند که به‌دلیل خانه‌های چوبی که به‌خوبی حفظ شده‌اند و خیابان‌های سنگفرش‌شده، یک شهر تاریخی به‌شمار می‌آید. این شهر فقط ۵۰ کیلومتر از هلسینکی، پایتخت کشور، فاصله دارد و مکانی آرام و ایده‌آل برای ترکیب خرید و غذا خوردن با یک پیاده‌روی خاطره‌انگیز در تاریخ به‌شمار می‌رود.
شهر قدیمی نریستان واقع در ساحل غربی فنلاند و بخشی از شهر کوکولا، مجموعه‌ای از خانه‌های چوبی تاریخی قرن هجدهم و نوزدهم را در بر گرفته است و با فروشگاه‌های سبک بوتیک، کافه‌ها، رستوران‌ها و مهمان‌پذیرها میزبان گردشگران است. موزه جذاب Renlund در این شهر واقع شده است؛ یک خانه قدیمی از اوایل قرن نوزدهم که چندین نسل یک خانواده در آن زندگی کرده‌اند.
تورکو قدیمی‌ترین شهر فنلاند و یکی از زیباترین محله‌های چوبی در این کشور است که در غرب رودخانه آئورا واقع شده است و خانه‌های چوبی دلنشین و تاریخی آن در خیابان‌های سنگفرش‌شده باریک در مرکز شهر قرار گرفته‌اند. از آنجا که تورکو یک مرکز در مسیر رفت‌وآمد به استکهلم است، مقصد محبوبی به‌ویژه برای آنهایی است که علاقه‌مند به تاریخ هستند.
شهر قدیمی ناآنتالی به خانه‌های چوبی رنگارنگش معروف است و تاریخ آن به قرن پانزدهم بازمی‌گردد و امروزه مقصدی جذاب برای گردشگری با فروشگاه‌های بوتیک، گالری‌های هنری، هتل‌ها، رستوران‌ها، سرگرمی‌های تابستانی و موسیقی زنده است. ناآنتالی در کنار شهر تاریخی تورکو قرار دارد و بندرش آن را به مکانی عالی برای لذت بردن از غروب آفتاب در جزایر جنوب‌غربی فنلاند تبدیل کرده است.
رائومه مکانی آرام و دست‌نخورده واقع در ساحل غربی فنلاند، تنها چند قدم با جزایر قطبی فاصله دارد و از بهترین نمونه‌های شهرهای چوبی قرن نوزدهم در این کشور است. بازدیدکنندگان می‌توانند قطعات بزرگ بورژوازی رائومه را که در نزدیکی میدان پکاتوری قرار داشتند، در کنار خانه‌های صنعتگران، دهقانان و دریانوردان در حاشیه شهر ببینند. پارک میهربرگ، یکی از سه میدان باقی‌مانده از قرن هفدهم در فنلاند در این شهر قرار دارد که در فهرست میراث یونسکو ثبت شده است.
روستای کوچک و زیبای جزیره رپوساری با خانه‌های چوبی پراکنده خود در ورودی بندر مهم شهر ساحلی پوری قرار دارد. رفت‌وآمد در این روستا از زمان قرون وسطی زیاد بوده و در حال حاضر نیز مقصدی محبوب برای کسانی است که به دیدن دژ دفاعی جنگ جهانی دوم یا گونه‌های گیاهی کم‌نظیر جزیره می‌آیند.
شهر ساحلی تاریخی اوسیکائوپونکی که در شمال تورکو قرار دارد، دارای یکی از گسترده‌ترین منطقه‌های خانه‌های چوبی سبک امپراتوری در سراسر فنلاند است که به بهترین حالت ممکن حفظ شده‌اند؛ در نزدیکی مرکز شهر می‌توان ۶۰۰ خانه چوبی در ۴۰ بلوک پیدا کرد. در تابستان تورهای گردشگری در این شهر برگزار می‌شود و بازدیدکنندگان می‌توانند در سپتامبر به خانه‌های قدیمی اوسیکائوپونکی دسترسی پیدا کنند. شهر هلسینکی، پایتخت فنلاند، محله‌هایی با معماری چوبی همچون کپیله، والیلا و کومپولا را در خود جای داده است که اوایل قرن بیستم به‌عنوان بخشی از جنبش باغ‌شهر ساخته شده‌اند.
لوویسا یکی از جذاب‌ترین شهرهای ساحلی فنلاند است و فقط یک ساعت با هلسینکی فاصله دارد. هر سال در هفته آخر آگوست، بسیاری از خانه‌های چوبی قرن نوزدهمی این شهر، باغ و محوطه داخلی خود را به روی عموم مردم باز می‌کنند. این رویداد با عنوان «خانه‌های تاریخی لوویسا» شناخته می‌شود و شامل دو روز گردش در بازار عتیقه‌جات، کافه‌ها و رستوران‌های موقت، گالری‌های هنری، صنایع دستی، موسیقی و سرگرمی‌هایی برای کودکان است.
یاکوبستاد یکی از بزرگ‌ترین محله‌های چوبی در فنلاند است که خانه‌های آن به هم متصل هستند. این محله از نظر فرهنگی و تاریخی در سطح محلی و ملی بسیار با ارزش است. نخستین خانه‌های این محله در اوایل قرن هجدهم ساخته شدند و تا اواخر آن قرن بیشتر ساکنان شهر، دریانوردان و خانواده‌هایشان بودند. پس از آن هنگامی که کارخانه تنباکوی استرنبرگ در دهه ۱۸۹۰ گسترش پیدا کرد، به محل سکونت طبقه کارگر تبدیل شد، در حال حاضر موزه تنباکوی استرنبرگ در این شهر میزبان علاقه‌مندان به تاریخ تنباکو است.
روستاییان اکناس که به فنلاندی تامیساری شناخته می‌شوند، زمانی از طریق ماهیگیری و صنایع دستی امرار معاش می‌کردند و پناهگاهی امن برای دریانوردان تأمین می‌کردند و همچنان در فصل تابستان از محبوبیت برخوردار هستند. بیش از ۸۰ درصد جمعیت به زبان سوئدی سخن می‌گویند و نام خیابان‌هایی همچون هاتونتکیژنکاتو (کوچه کلاه‌ساز) و ناهکورینکاتو (کوچه دباغ) نگاهی لذت‌بخش به دوران تاریخی این منطقه می‌دهد.
میوستارنت، نروژ
نروژ یکی دیگر از کشورهای پیشرو در استفاده از چوب در صنعت ساخت‌وساز است و ساختمان میوستارنت واقع در شهر بروموندال، به‌عنوان بلندترین ساختمان چوبی جهان با ارتفاع ۸۵.۴ متر شناخته می‌شود. این ساختمان که برای استفاده‌های مسکونی و هتلی طراحی شده است، نشان‌دهنده توانایی چوب در ساخت سازه‌های بلند و پایدار است. پروژه‌ای همچون میوستارنت، نه‌تنها یک ساختمان مسکونی و هتل است، بلکه به‌عنوان نمادی از پیشرفت فناوری چوب در صنعت ساخت‌وساز نیز شناخته می‌شود.
هویت، هلند
هلند نیز توجه ویژه‌ای به ساخت ساختمان‌های چوبی دارد. ساختمان هویت که قرار است با ۲۱ طبقه در آینده به بلندترین ساختمان مسکونی چوبی در این کشور تبدیل شود، نمونه‌ای از این توجه است. این پروژه علاوه‌بر استفاده از چوب به‌عنوان ماده اصلی، به اهداف پایداری شهری نیز کمک خواهد کرد و به‌عنوان یک دستاورد مهم در استفاده از چوب در ساخت‌وسازهای مرتفع به ثبت خواهد رسید.
آریاکه، ژاپن
ژاپن به‌عنوان یکی از کشورهای پیشرو در استفاده از چوب در معماری و ساخت‌وساز از گذشته تاکنون است. مرکز ژیمناستیک «آریاکه» که برای برگزاری المپیک توکیو ۲۰۲۰ طراحی و ساخته شد، نمونه‌ای از پایداری و توجه به معماری‌های قدیمی با استفاده از چوب در این کشور است. در ساخت این مجموعه ورزشی به‌طور گسترده از چوب استفاده شده است و یکی از بزرگ‌ترین بام‌های چوبی جهان را در خود جای داده است. این پروژه نشان‌دهنده پتانسیل چوب در ساخت سازه‌های عظیم و کاربردی است.
شهر چوبی استکهلم
شهر چوبی استکهلم قرار است به بزرگ‌ترین شهر چوبی جهان تبدیل شود. این طرح بلندپروازانه در محله سیکلای استکهلم در زمینی به مساحت ۲۵۰ هزار متر مربع گسترش خواهد یافت و هدف آن ارائه هفت هزار فضای اداری و ۲۰۰۰ ساختمان مسکونی است که پایداری را از طریق ساخت‌وساز با چوب تقویت می‌کند. ساخت این شهر بر طراحی الهام‌گرفته از طبیعت تأکید دارد و انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۵ آغاز و در سال ۲۰۳۵ به پایان برسد.
این شهرها و طرح‌ها نشان‌دهنده روند روبه‌رشد توسعه شهری پایدار با استفاده از چوب به‌عنوان مصالح ساختمانی اصلی هستند که اهمیت تاریخی و نوآوری معماری مدرن را منعکس می‌کنند.
نظر شما