رضا روزبهانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به تعریفی از اعتیاد، اظهار کرد: به صورت عام باید گفت وابستگی به هرچیزی می‌تواند اعتیاد به وجود آورد؛ بر اساس منابع علمی، اعتیاد آن است که فرد مجبور به مصرف ماده‌ای باشد که در صورت استفاده نکردن دچار مشکلاتی شود، این در حالی است که فرد می‌داند مصرف آن ماده مشکلاتی برای وی به وجود می‌آورد، اما همچنان به مصرف آن ادامه می‌دهد، حتی فرد براثر مصرف این مواد درگیر مسائل قانونی می‌شود، اما هنوز به استفاده از آن ادامه می‌دهد که در این راستا کارکرد اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی فرد به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد و فرد کماکان از آن ماده استفاده می‌کند؛ زیرا این مواد روی مواد شیمیایی درون مغز تأثیر می‌گذارد.
وی افزود: سیستمی تحت عنوان سیستم پاداش در مغز وجود دارد که این سیستم به گونه‌ای بوده که وقتی ماده‌ای (مانند سیگار و نیکوتین) مورد استفاده قرار می‌گیرد، باعث آزاد شدن مواد شیمایی مانند دوپامین که به واسطه لذت و شادی ترشح می‌شود، خواهد شد و در نهایت با مصرف این مواد مغز در اصل به فرد جایزه‌ای می‌دهد، این جایزه مغز را برای استفاده دوباره از این مواد شرطی می‌کند، این در حالی است که مباحث اجتماعی و فرهنگی دخالت بسیاری در این راستا دارد و گاهی نوجوانان احساس می‌کنند، اگر سیگار مصرف کنند فرد بالغ‌تری شده‌اند.
این متخصص پزشکی اجتماعی و خانواده با بیان اینکه مهم‌ترین برهه‌ای که افراد شروع به سیگار کشیدن می‌کنند، به طور عمده در نوجوانی است، گفت: از نظر علمی، نوجوانی از حدود ۱۱ سالگی تا ۲۰ سالگی اعلام شده است، از این رو نوجوانان به دنبال تجربه بوده و قصد دارند استقلال و بزرگ شدن خود را به رخ بکشند و در این دوران بیشتر تحت تأثیر گروه هم سن‌وسال قرار می‌گیرند، البته اگر خانواده مصرف‌کننده دخانیات باشد این آسیب در رفتار نوجوانان تأثیر می‌گذارد.
وی اضافه کرد: تأثیری که نوجوانان از دوستان و هم‌کلاسی‌ها دریافت می‌کنند به مراتب بیشتر از تأثیر و فرمانبرداری از خانواده است، همچنین به نوعی جذابیت‌های خاصی برای آن‌ها ایجاد می‌شود، به همین دلیل ۵۰ درصد از نوجوانان سیگار کشیدن را در جمع دوستان آغاز می‌کنند، اینکه برخی عنوان می‌کنند سیگار کشیدن اعتیاد نمی‌آورد؛ یک اشتباه فاحش است، از این رو باید گفت قطع به یقین سیگار اعتیادآور بوده و یکی از اعتیادآورترین مواردی که بشر تولید کرده، سیگار است.
روزبهانی با بیان اینکه یاد گرفتن مهارت‌های زندگی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، تصریح کرد: مهارت‌های زندگی اکتسابی است؛ یکی از مهم‌ترین مباحث در مهارت‌های زندگی جرئت‌مندی است، یعنی باید افراد جرئت‌مند باشند و فرزندان جرئت‌مند تربیت کنند، فرزند جرئت‌مند نیز فرزندی است که نه حقی از فردی ضایع می‌کند، نه اجازه می‌دهد حق خود ضایع شود، در عین حال این نوجوان می‌تواند به راحتی «نه» بگوید که این نه گفتن فوق‌العاده مهم است.
وی گفت: یکی از اقداماتی که برخی کشورها برای کاهش مصرف دخانیات انجام دادند، آموزش مهارت‌های زندگی به ویژه نه گفتن توسط افراد بود؛ این وظیفه‌ای است که والدین باید به فرزندان خود آموزش دهند و اگر آگاهی در این راستا ندارند باید آموزش ببینند، همچنین آموزش و پرورش نیز در راستای آموزش و مهارت‌آموزی دانش‌آموزان باید اقدامات لازم را انجام دهند؛ آنچه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده آگاهی‌بخشی است، والدین باید نسبت به مسائل آگاهی داشته باشند و این آگاهی را به فرزندان خود بیاموزند.
نظر شما