به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، شیوع بیماری کووید -۱۹ نحوه عبور و مرور مردم، حضور در محل کار، ارزیابی رفتارهای شخصی و حتی نحوه برقراری ارتباط شهرنشینان با یکدیگر را به‌طور قابل‌توجهی تحت تأثیر قرار داده است، ضمن این‌که طراحی فضاهای داخلی، اداره‌ها، فروشگاه‌ها و خانه‌های مسکونی را متحول کرده است. بسیاری از مردم دنیا حتی پس از گذشت حدود چهار سال از پیدایش ویروس کرونا، همچنان مانند ماه‌های اولیه ظهور این بیماری، فاصله خود را با دیگران حفظ می‌کنند، ماسک می‌زنند و مایل هستند دورکاری‌های خود را ادامه دهند.
گزارش‌ها حاکی از آن است که شیوع بیماری کووید -۱۹ وجود نقص‌های بی‌شماری را در طراحی شهری به تصویر کشید و به دنبال تلاش‌هایی که مدیران طی دوران کرونا برای رفع مشکلات، با هدف مهار بیماری، اعمال کردند تحولات چشمگیری در شهرها اتفاق افتاد که در ادامه به معرفی چند مورد از آن‌ها می‌پردازیم.
کرونا طراحی شهری را متحول کرد
مدیران شهرهای جهان طی دوران کرونا و بررسی نواقص موجود در آن‌ها به اهمیت توجه به بحران‌های دیگری نظیر تغییرات اقلیمی، آلودگی هوا و فقر نیز پی بردند و آن‌ها را در تشدید شیوع بیماری کووید -۱۹ مهم برشمردند. بر اساس گزارش‌های ارائه شده از سوی بانک جهانی، فرآیند شهری شدن در بعضی از نقاط دنیا به کاهش فقر، اشتغال‌زایی و رشد منجر شده است حال آن‌که از همین حیث تأثیرات معکوسی در سایر نقاط جهان به جا گذاشته و نابرابری شدید فضایی، اقتصادی و اجتماعی را بر زندگی شهرنشینان حاکم کرده است. در پی این اتفاقات، بسیاری از برنامه‌ریزان و محققان شهری استدلال کرده‌اند که در طراحی شهری پس از کرونا، نباید تنها بر اثرات شیوع بیماری کووید -۱۹ بر زندگی مردم تمرکز کرد، بلکه لازم است آسیب‌پذیری طولانی‌مدت شهروندان در مقابل بحران‌های احتمالی در آینده مورد توجه قرار گیرد و نابرابری‌های میان مردم، به‌عنوان مولفه‌ای بسیار مهم در کاهش کیفیت زندگی شهری، به حداقل برسد.
برای مثال در بلژیک، بسیاری از خیابان‌ها در دوران قرنطینه بسته شد و به نوعی به پیاده‌راه تبدیل شد. اکنون با کم‌رنگ شدن نقش کرونا، بسیاری از مناطق این کشور به طور دائمی به پیاده‌راه تغییر کاربری داده است و اکنون شهروندان بلژیکی بیشتر به دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی تمایل دارند.
پژوهشگران دانشگاه یورک در انگلستان در همان ابتدای شیوع بیماری کووید -۱۹ تاکید کردند که مدیران نباید برای بازگرداندن شرایط شهرها به دوران قبل از انتشار ویروس کرونا تلاش کنند، بلکه باید بکوشند نیازهای دنیای واقعی مردم را برطرف کنند و در طراحی‌های پساکرونا فرصت‌هایی را برای پایان دادن به نابرابری میان مردم، دوقطبی‌شدن و شکاف میان مردم امروز و آینده فراهم بیاورند.
شهرها باید برای تمام مردم طراحی شود
تغییرات شهری دوران پساکرونا باید با بیشترین تمرکز بر ایجاد مناطقی برای تمام مردم و مدیریت بحران‌های حاکم بر هر شهر پیاده شود. به عنوان مثال، در حال حاضر بیش از یک میلیارد نفر از جمعیت جهان در مناطق زاغه‌نشین، به‌ویژه در کشورهایی همچون هند و اندونزی زندگی می‌کنند که در آن‌ها امکان رعایت فاصله اجتماعی وجود ندارد، ضمن این‌که دسترسی به امکانات بهداشتی در آن‌ها در سطح بسیار پایینی قرار دارد و طبق آمار ارائه شده در دوران شیوع کرونا، بیشترین افراد در همین مناطق به بیماری مبتلا می‌شدند. بسیاری از ساکنان همین زاغه‌ها طی دوران شیوع کرونا راهی سایر مناطق شهری شده‌اند تا خود را از آلوده شدن به ویروس حفظ کنند؛ به دنبال آن، شهرهای سراسر جهان میزبان بیش از ۶۰ درصد جمعیت دنیا شده‌اند و همین افزایش جمعیت مشکلات بی‌شماری را پیش روی مدیران قرار داده است. در این راستا، برنامه‌ریزان شهری باید بکوشند در طراحی‌های جدید خود، علاوه بر تلاش برای رفع نواقص موجود در مناطق، آن‌ها را با نرخ جدید جمعیت سازگار کنند تا زمینه را برای ایمنی، امنیت، سلامت و راحتی همه آن‌ها فراهم بیاورند.
مدیران نایروبی برای کمک به مناطق فقیرنشین نایروبی تمام توان خود را به کار گرفتند تا قشرهای آسیب‌پذیر سکونتگاه‌های غیررسمی پایتخت کنیا را مورد حمایت قرار دهند. بسیاری از مردمی که تا پیش از انتشار ویروس کرونا، شب‌های خود را در مکان‌های عمومی به روز می‌رساندند، اکنون در خانه‌هایی به طور موقت و حتی در بسیاری از موارد برای همیشه ساکن شدند. برخی نیز از خانه‌های مقرون به صرفه‌ای بهره‌مند شدند که نهادهای خیریه با حمایت از سوی مقامات ارشد برای آن‌ها فراهم آوردند.
بدون شک، اگر شهرها مناطقی با بیشترین آسیب‌پذیری در مقابل شیوع بیماری کووید -۱۹ بوده است، بنابراین اعمال مداخلات مناسب نیز می‌تواند بیشترین تأثیر را در بهبودی آن‌ها داشته باشد و در صورت پیاده‌سازی اقدامات کارآمد، دنیای بهتری را در پساکرونا برای شهروندان به ارمغان بیاورد.
تمرکززدایی در مناطق شهری
سرعت ارائه خدمات برای مهار ویروس کرونا یکی از مهم‌ترین مشکلاتی به‌حساب می‌آید که در طراحی شهری وجود دارد و اهمیت آن طی دوران این بیماری به اوج خود رسید. به عنوان مثال در ایتالیا مشکلات بسیاری در تأمین خدمات و تجهیزات برای شهروندان وجود داشت و همین امر منجر به افزایش باورنکردنی و سریع انتشار ویروس کرونا در میان مردم شد و به سهم خود خدمات‌رسانی در مراکز درمانی را نیز تحت تأثیر قرار داد. بدیهی است که در چنین شرایطی، تمرکززدایی خدمات و زنجیره تأمین می‌تواند از طریق ارتقای عملکرد خدمات شهری نقش مهمی در بهبود پیامدهای کلی ایفا کند و به ارائه خدمات بهتر و سریع‌تر به تمام مردم منجر شود.
طی دوران شیوع کرونا، ایتالیا اقدام به ایجاد شهرک‌های خودکفا کرد که از امکاناتی نظیر مدارس، دانشگاه‌ها، ادارات، بانک‌ها، فضاهای عمومی، مراکز تجاری، مراکز فرهنگی و سایر مکان‌های عمومی برخوردار بود تا نیاز شهروندان به سپری کردن مسیرهای طولانی برای برطرف کردن نیازهای روزمره را برآورده کند.
در واقع بهتر است که مدیران شهری به جای تمرکز بر مدیریت دولتی در ارائه خدماتی نظیر مراقبت سلامت و مدیریت پسماندها، بخش‌های خصوصی را در این امر مهم سهیم کنند تا بهترین نتایج را برای شهرها به ارمغان بیاورند. بدون شک، طی وقوع یک بحران در شهرها، تمرکززدایی علاوه بر تمام مزایای نام‌برده می‌تواند در افزایش تاب‌آوری مناطق نیز نقش مهمی ایفا کند و از این طریق به کاهش آسیب‌پذیری سیستم‌های متمرکز منجر شود.
افزایش ضرورت طراحی شهرهای پایدار
محققان طی دوران شیوع کرونا به این نتیجه رسیدند که هر گونه تغییر اعمال شده بر طراحی شهرها باید مبتنی بر پایداری باشد تا بیشترین اثربخشی را در بهبود کیفیت زندگی شهری طی دوران طولانی به دنبال داشته باشد. گزارش‌ها حاکی از آن است که طی دوران کرونا بسیاری از مدیران اقداماتی را اعمال کردند که به تأثیرات کوتاه‌مدت منجر می‌شد و به عنوان مثال تنها مهار کرونا را مورد تمرکز قرار می‌داد، حال آن‌که بسیاری از مدیران نیز در اجرای تدابیر خود، پایداری درازمدت را نیز مورد تمرکز قرار می‌دادند و بر تمام جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی آن برای نسل‌های امروز و آینده تاکید می‌کردند. این افراد در طراحی شهرهای پساکرونا سه اصل اساسی فراگیری، پایداری و تاب‌آوری را مورد تمرکز قرار داده و کوشیده‌اند مناطقی را از نو طراحی کنند که ساکنان امروز و آینده آن‌ها بیشترین کیفیت زندگی را تجربه کنند.
به عنوان مثال، طراحی مناطق ۱۵ دقیقه‌ای یکی از ایده‌هایی بود که اگرچه پیش از شیوع بیماری کووید -۱۹ توسط آنه ایلداگو، شهردار پاریس، مطرح شده بود اما طی انتشار ویروس کرونا از اهمیت بالاتری برخوردار شد و بسیاری از برنامه‌ریزان مختلف جهان این رویکرد را بهترین استراتژی برای ایجاد پایداری در شهرهای امروز و نسل‌های بعد تصور کردند.
بازطراحی شهرها برای افزایش جذب گردشگری
بدیهی است که منبع اصلی درآمد بسیاری از شهرهای جهان بر صنعت گردشگری استوار است که این صنعت طی دوران شیوع کرونا به بدترین شکل ممکن با رکود مواجه شد. برنامه‌ریزان در بسیاری از شهرهای توریست‌پذیر دنیا در تلاش هستند از طریق ارائه نوآوری‌های مختلف یک بار دیگر جهانگردان را به حضور در شهرهای خود جذب کنند و از این طریق اقتصاد راکد ناشی از انتشار ویروس کرونا را رونق بخشند.
مدیران لیورپول در انگلستان به منظور رونق صنعت گردشگری یک رویکرد دوساله طراحی کرده‌اند که بر اساس آن، مداخلاتی در صنعت گردشگری اعمال شده است که پیش‌بینی می‌شود هر ساله حدود پنج میلیارد پوند به رونق این صنعت بیفزاید.
نظر شما