فیبرهای فرآوری‌شده و احتمال افزایش سرطان کبد

محققان دانشگاه تولدو دریافتند که رژیم‌های غذایی سرشار از فیبر فرآوری‌شده، خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهد.

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، نیازهای غذایی هر شخص متفاوت است؛ به این معنی که رژیم‌های غذایی اغلب باید متنوع و براساس نیازهای فردی و خطرات سلامتی تنظیم شود. غذاهای غنی از فیبر اغلب به‌منظور کاهش وزن و مقابله با بیماری‌هایی مزمن مانند سرطان و دیابت مصرف می‌شود؛ با این‌حال محققان دانشگاه تولدو طی جدیدترین تحقیقات خود دریافتند که مصرف فیبرهای بسیار فرآوری‌شده در رژیم‌های غذایی می‌تواند احتمال ابتلاء به سرطان کبد را به‌ویژه در افرادی با نوعی نقص مادرزادی خاص موسوم به شانت‌های پورتوسیستمیک (portosystemic shunt) افزایش دهد. محققان در این مطالعه دریافتند که افراد مبتلا به این نقص با مصرف فیبر فرآوری‌شده زیاد، ۴۰ درصد بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلاء به سرطان کبد قرار دارند.

فیبر فرآوری‌شده چیست؟

فیبر، کربوهیدراتی است که فواید سلامتی خاصی را برای بدن به ارمغان می‌آورد، اما کالری زیادی به بدن نمی‌رساند. منابع غذایی کامل حاوی فیبر غذایی از اجزای مهم یک رژیم غذایی سالم هستند و می‌توانند در پیشگیری از بیماری‌ها مفید باشند. فیبر قابل تخمیر نیز به انواع فیبری اطلاق می‌شود که باکتری‌های روده می‌تواند آن‌ها را تخمیر و تجزیه کند.

تکنیک‌های پردازش مواد غذایی می‌توانند فیبر را قابل تخمیر کنند؛ به این معنی که توسط باکتری‌های روده تجزیه شود و محصولات جانبی زیادی تولید کند که برای سلامتی نیز مفید است. تولیدکنندگان مواد غذایی گاهی اوقات فیبر بسیار تصفیه‌شده و قابل تخمیر را به غذاهای فرآوری‌شده اضافه می‌کنند، اما غذاهایی که حاوی فیبر بسیار تصفیه شده و قابل تخمیر هستند، ممکن است برای همه انتخاب سالمی نباشد.

روده و آغاز بیماری‌ها

تیم تحقیق تولدو که برای مدتی طولانی روی ایده «آغاز همه بیماری‌ها از روده» فعالیت کرده بود با تحقیق جدید به پیشرفت قابل‌توجهی در این زمینه دست یافت که می‌تواند سرنخ‌هایی برای کمک به شناسایی افراد در معرض خطر بالای ابتلاء به سرطان کبد ارائه دهد. این تیم باور دارد نقش روده و باکتری‌های روده در سلامت و بیماری یک حوزه تحقیقاتی هیجان‌انگیز و مهم است و آن‌ها در حال ارائه بینش‌های جدیدی هستند که به‌طور بالقوه متخصصان را قادر می‌سازد خطر مذکور را با ایجاد اصلاحاتی ساده در رژیم غذایی کاهش دهند.

سال ۲۰۱۸ مقاله ارزشمندی در مجله Cell منتشر شد که نشان می‌داد تعداد بالایی از موش‌های دارای نقص سیستم ایمنی شانت پورتوسیستمیک پس از دریافت رژیم غذایی غنی‌شده با اینولین به سرطان کبد مبتلا شدند. اینولین یک فیبر تصفیه‌شده و قابل تخمیر گیاهی است که به‌عنوان «پری‌بیوتیک» تقویت‌کننده سلامت به فروش می‌رسد و اغلب در غذاهای فرآوری‌شده یافت می‌شود. این فیبر، غذایی مفید برای کاهش التهاب است، اما باعث سرکوب سیستم ایمنی می‌شود که این امر برای کبد ضرر دارد.

تحقیقات سال ۲۰۱۸ نشان داد با وجود این واقعیت که اینولین سلامت متابولیک اکثر مصرف‌کنندگان خود را ارتقا می‌دهد از هر ۱۰ موش آزمایشگاهی معمولی و سالم، یک موش پس از مصرف رژیم غذایی حاوی اینولین به سرطان کبد مبتلا شد. با توجه به این‌که سرطان کبد به‌ندرت در موش‌ها مشاهده می‌شود این نتیجه بسیار شگفت‌آور بود و با مطرح شدن سوالاتی در زمینه خطرات بالقوه برخی فیبرهای تصفیه‌شده همراه بود.

مطالعه جدید توضیح واضحی در این زمینه ارائه و چرایی ابتلای موش‌های آزمایش سال ۲۰۱۸ را به این سرطان تهاجمی نشان داد. از سوی دیگر این مطالعه نشان داد که استفاده از فیبرهای تصفیه‌شده ممکن است پیامدهایی فراتر از حیوانات آزمایشگاهی داشته باشد.

تیم تحقیق در ادامه دریافت تمام موش‌هایی که به تومورهای بدخیم مبتلا شده بودند غلظت بالایی از اسیدهای صفراوی در خون خود داشتند که از نقص مادرزادی شانت پورتوسیستمیک ناشی شده بود و تا پیش از این مطالعه هیچ‌یک از محققان متوجه آن نشده بودند. به‌طور معمول، خون خروجی از روده به کبد می‌رود در آنجا فیلتر می‌شود و به بقیه بدن باز می‌گردد، اما ابتلاء به شانت پورتوسیستمیک باعث می‌شود خون از روده به نقاطی دور از کبد منحرف و راهی منبع خون عمومی بدن شود. خونی که از کبد منحرف می‌شود حاوی سطوح بالایی از میکروب‌ها است که می‌تواند سیستم ایمنی را تحریک کند و باعث التهاب شود.

نقص‌های عروقی همچنین باعث می‌شود کبد به‌طور مداوم اسیدهای صفراوی را سنتز کند که این اسیدها در نهایت به‌جای رفتن به روده، سرازیر شده و وارد گردش خون می‌شود. در راستای بررسی التهاب که می‌تواند به کبد آسیب برساند موش‌ها با ایجاد یک پاسخ ضد التهابی جبرانی واکنش نشان می‌دهند که پاسخ ایمنی را تضعیف می‌کند و توانایی آن‌ها را برای شناسایی و کشتن سلول‌های سرطانی کاهش می‌دهد.

تحقیقات نشان داد در حالی که تمام موش‌هایی که اسیدهای صفراوی اضافی در خون خود داشتند مستعد آسیب کبدی بودند؛ تنها موش‌هایی که از اینولین تغذیه می‌کردند به کارسینوم سلول‌های کبدی (یک سرطان اولیه مرگ‌بار کبد) مبتلا شدند. نکته قابل‌توجه این‌که همه موش‌های دارای سطوح بالای اسیدهای صفراوی در خون پس از تغذیه با اینولین به سرطان مبتلا شدند و موش‌های دارای اسیدهای صفراوی پایین به‌رغم تغذیه مشابه به سرطان مبتلا نشدند.

فراتر از موش‌های آزمایشگاهی

مطالعه حاضر فراتر از آزمایشگاه، بینشی ارائه می‌دهد که ممکن است به پزشکان کمک کند سال‌ها قبل از تشکیل تومور، افرادی را که در معرض خطر بالای سرطان کبد هستند، شناسایی کنند؛ به‌ویژه که شنت‌های پورتوسیستمیک علائم قابل‌توجهی ایجاد نمی‌کنند و هرچند بروز آن‌ها در میان انسان‌ها نادر و تنها یک از هر ۳۰ هزار نفر در بدو تولد تخمین زده شده است، ممکن است با توجه به فقدان علائم آمار بسیار بالاتری داشته باشد.

تیم تحقیقاتی تولدو با تکیه بر این نظریه که سطوح بالای اسید صفراوی ممکن است به‌عنوان یک نشانگر مناسب برای خطر سرطان کبد باشد، سطوح اسید صفراوی را در نمونه‌های سرمی جمع‌آوری‌شده بین سال‌های ۱۹۸۵ و ۱۹۸۸ به‌عنوان بخشی از یک مطالعه پیشگیری از سرطان در مقیاس بزرگ آزمایش کرد. این تیم دریافت سطح پایه اسید صفراوی خون ۲۲۴ موردی که در این زمان به سرطان کبد مبتلا شدند دو برابر بیشتر از افرادی بود که به این سرطان مبتلا نشدند. تجزیه‌وتحلیل آماری همچنین نشان داد خطر ابتلاء به سرطان کبد در افرادی که دارای بالاترین سطح اسید صفراوی خون بودند بیش از چهار برابر بیشتر از گروه دیگر است.

مورد دیگری که این تیم به بررسی آن پرداخت رابطه بین مصرف فیبر، سطح اسید صفراوی و سرطان کبد در انسان بود. در حالی که مطالعات اپیدمیولوژیک موجود بین فیبر محلول و غیرمحلول تفاوتی قائل نمی‌شوند، محققان تولدو مصرف فیبر را در هماهنگی با اسیدهای صفراوی خون مورد بررسی قرار دادند. فیبرهای محلول توسط باکتری‌های روده به اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه تخمیر می‌شود و فیبرهای نامحلول بدون تغییر از دستگاه گوارش عبور می‌کند.

تیم تحقیقاتی تولدو دریافت مصرف کل بالای فیبر، خطر ابتلاء به سرطان کبد را در افرادی که سطح اسید صفراوی سرم آن‌ها بسیار پایین است تا ۲۹ درصد کاهش و در افرادی که سطح اسید صفراوی خون آن‌ها در یک چهارم بالای نمونه قرار می‌گیرد تا ۴۰ درصد افزایش می‌دهد.

تحقیقات در مجموع نشان داد افرادی که می‌دانند سطوح اسیدهای صفراوی در خونشان بالاتر از حد طبیعی است، به آزمایش منظم سطح اسید صفراوی خون و رویکرد محتاطانه به مصرف فیبر در کنار هم نیاز دارند. اسیدهای صفراوی سرم را می‌توان با یک آزمایش خون ساده اندازه‌گیری کرد. این آزمایش تنها در برخی از زنان باردار انجام می‌شود. بااین‌حال یافته‌های محققان تولدو نشان می‌دهد که لازم است این آزمایش در اندازه‌گیری‌های غربالگری گنجانده شود که به‌طور معمول برای نظارت بر سلامت انجام می‌شوند. علاوه بر این نتایج موجود نشان داد هرچند محققان به‌طورگسترده علیه مزایای سلامتی فیبر بحث نمی‌کنند توجه به نوع فیبرهای مصرفی در افراد خاص و اهمیت تغذیه شخصی همیشه مورد تاکید بوده است. در واقع افراد مبتلا به مشکلات کبدی مرتبط با افزایش اسیدهای صفراوی باید در مورد مصرف فیبرهای تصفیه‌شده و قابل تخمیر محتاط باشند.

کد خبر 611685

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.