به گزارش خبرنگار ایمنا، محیط‌زیست منطقه‌ای است که زندگی تمام موجودات به آن وابسته است. این منطقه مجموعه‌ای از عوامل خارجی و موجودات زنده را شامل می‌شود که با یکدیگر در ارتباط هستند و اقلیم بر نحوه زندگی آن‌ها تأثیرگذار است. امروزه شرایط زیست‌محیطی زمین برای تمام دنیا مورد توجه قرار گرفته است زیرا تغییرات اقلیمی، افزایش دما و کاهش آب مسائل بسیار مهمی است که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر زندگی جامعه تأثیر دارد.
به طور کلی موجودات زنده تغییرات بسیاری در محیط‌زیست خود اعمال می‌کنند اما در بین تمام موجودات زنده، تأثیری که انسان‌ها بر محیط‌زیست خود دارند، بسیار گسترده‌تر است؛ درواقع انسان‌ها با رفتار نامناسب خود نه‌تنها محیط‌زیست محلی خود را تغییر می‌دهند، بلکه با ایجاد سد یا نشر گازهای گلخانه‌ای تأثیرات بسیار گسترده‌تری ایجاد می‌کنند که کشورهای بسیاری را درگیر مشکلات زیست‌محیطی خواهد کرد.
امروزه شرایط زیست‌محیطی زمین برای تمام دنیا مورد توجه قرار گرفته، زیرا تغییرات اقلیمی، افزایش دما و کاهش آب مسائل بسیار مهمی است که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر جامعه تأثیر دارد. درحال‌حاضر دنیا به‌سمت توجه به مشکلات زیست‌محیطی سوق یافته است، زیرا بشر دریافته است که برای پایداری حیات در آینده باید از امروز به محیط‌زیست و طبیعت توجه کرد.
برای بررسی بیشتر جایگاه محیط‌زیست در بین مردم و شناخت ارتباط بین انسان‌ها و محیط‌زیست با علی‌خان نصراصفهانی، دانشیار گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
ارتباط بین انسان‌ها و محیط‌زیست چیست؟
هنگامی که به تاریخ انسان و ارتباط جدایی ناپذیر آن با بهره‌برداری از محیط‌زیست نگاه می‌کنیم، متوجه تأثیر زندگی انسان‌ها در توسعه منابع و تغییر محیط‌زیست خواهیم شد؛ درواقع اگر به تاریخ توجه کنیم، متوجه می‌شویم که الگوی مهاجرت و استقرار گذشتگان در مناطق مختلف با توجه به منابع ضروری است؛ مردم به نواحی مهاجرت داشتند که منابع ضروری غنی داشته‌باشد، مانند مهاجرت بسیار بزرگ انسان‌ها از سیبری به ایران که نخستین نسل مستقر در این کشور را ایجاد کرد.
رشد جمعیت چه ارتباطی با مشکلات زیست‌محیطی دارد؟
هنگامی که جمعیت افزایش می‌یابد به موجب آن کشاورزی توسعه خواهد یافت و قطعاً سطح زمین، منابع و کانی‌ها برای تأمین نیازهای این جمعیت دست‌خوش تغییر می‌شود. هنگامی که به دلیل رشد جمعیت، تمدن‌ها با تغییرات اقلیمی و پایان یافتن ذخایر مواجه می‌شوند برای تأمین منابع مورد نیاز مهاجرت می‌کنند که این مسئله در گذشته با تخلیه تمدن‌ها همراه بود، اما امروزه نظام اقتصادی پایه‌گذاری شده است.
انسان چه تأثیری بر محیط‌زیست خود دارد؟
بسیاری از توسعه‌های فناوری ناشی از نیاز بشریت بوده و عملاً افزایش جمعیت منجر به شکل‌گیری مشکلاتی در زمینه استفاده از منابع و به‌خصوص منابع انرژی شده است؛ این مسئله نشان‌می‌دهد که انسان‌ها روی محیط‌زیست خود تأثیرات گسترده‌ای می‌گذارند.
درواقع اگر بحث تأثیرات زیست‌محیطی را در نظر بگیریم از دیدگاه منابع، تمام موجودات، محیط‌زیست خود را تغییر می‌دهند، اما انسان‌ها نسبت به سایر موجودات زنده تأثیر بیشتری بر محیط‌زیست خود چه به‌صورت محلی و چه به‌صورت جهانی می‌گذارند.
آیا تأثیراتی که انسان‌ها بر محیط‌زیست می‌گذارند تنها به یک نقطه آسیب می‌رساند؟
خیر؛ درواقع بسیاری از تأثیرات به‌صورت ناحیه‌ای است، مانند ساختن خانه، اما در برخی مواقع اثرات انسان‌ها روی محیط‌زیست به‌حدی زیاد است که مناطق و کشورهای بسیاری را درگیر می‌کند، مانند ایجاد سد و نشت نفت که مناطق گسترده‌ای را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
تأثیرات انسان‌ها بر محیط‌زیست چه پیامدهایی به همراه دارد؟
دست‌اندازی به محیط‌زیست و تغییر شرایط طبیعی به ناچار باعث می‌شود که نظم حاکم بر محیط‌زیست از بین برود، به طور مثال هنگامی که به دلیل توسعه شهری مسیرهای تخلیه آب‌ها را تغییر می‌دهیم قاعدتاً باید منتظر سیلاب‌های گسترده‌ای در این منطقه باشیم یا هنگامی که با به دلایل مختلف دی‌اکسیدکربن را به جو می‌فرستیم باید تغییرات جوی را نیز در نظر بگیریم؛ این مسائل نشان می‌دهد که انسان‌ها به ناچار با دست‌اندازی در طبیعت، محیط‌زیست را تغییر می‌دهند که این به‌هم‌ریختگی در نتیجه اثرات بسیار نامطلوبی را خواهد داشت.
چه مسائلی منجر به تخریب محیط‌زیست می‌شود؟
در دست‌اندازی به محیط‌زیست، مصرف منابع در کنار تولید انرژی مقادیر بسیاری پسماند ایجاد می‌کند که این پسماند باید به شکلی در محیط‌زیست قرار بگیرد و در بسیاری از مواقع همین مسئله می‌تواند منجر به تخریب محیط‌زیست شود؛ البته تمام اثرات انسان‌ها به محیط‌زیست و طبیعت، ناشی از بی‌توجهی‌های امروز نیست، بلکه بیشتر این آسیب‌ها ناشی از بی‌توجهی گذشتگان به مسائل بهسازی است به همین دلیل لازم است از امروز برای آینده برنامه‌ریزی داشته‌باشیم.
امروزه مسائل زیست‌محیطی چه جایگاهی در دنیا دارد؟
خوشبختانه امروزه مسائل زیست‌محیطی بیشتر مورد توجه دنیا قرار گرفته است، اما متأسفانه مردم ایران نیازمند بیداری بیشتری هستند و مسئولین باید مطالعات بیشتری پیرامون چنین مسائلی داشته‌باشند. مسائل زیست‌محیطی نیازمند علم و مطالعه است و در شرایط کنونی دانش مسئولین اهمیت بسیاری در رفع مشکلات زیست‌محیطی دارد.
در قرن حاضر مردم دریافته‌اند که فعالیت‌هایی مانند تغییر آب‌راه‌ها، قطع درختان، سوزاندن جنگل‌ها، آلودگی دریاها و اقیانوس‌ها و استفاده بی‌رویه از سوخت‌های فسیلی که در گذشته بشر به بهره‌برداری از این منابع افتخار می‌کرد، می‌تواند به محیط‌زیست آسیب برساند؛ شکل‌گیری این آگاهی در بین جوامع از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
نظر شما