ارز دیجیتال تتر و دلار کاغذی؛ خرید و فروش کدام‌یک بهتر است؟

‌آیا قیمت تتر همواره یک دلار است؟

از آن‌جا که همه ما با بازار دلار کاغذی، نحوه خرید و فروش آن، شرایط و روش‌های موجود برای نگهداری آن در ایران آشنایی داریم، بهتر است ابتدا کمی در مورد دلار دیجیتال یا ارز دیجیتال تتر صحبت کنیم. تتر یک ارز دیجیتال است که در دسته استیبل کوین‌ها قرار می‌گیرد. برچسب استیبل کوین برای این ارز دیجیتال به این معنی است که این رمز ارز به گونه‌ای طراحی شده تا قیمت هر واحد از آن معادل ۱ دلار آمریکا باشد. عرضه‌کننده این ارز دیجیتال شرکت تتر بوده که این شرکت ادعا دارد به ازای هر یک واحد توکن USDT، معادل ۱ دلار آمریکا دارایی نقد و یا دارایی با نقدشوندگی بالا (مثل اوراق قرضه) را در ذخایر خود نگهداری می‌کند؛ در نتیجه هر کس در دنیا رمارز USDT در اختیار داشته باشد می‌تواند به این شرکت مراجعه کرده و در ازای واریز یک واحد تتر، ۱ دلار کاغذی آمریکا دریافت کند. اما در مورد ذخایر شرکت تتر و پشتوانه ارز دیجیتال USDT شک و گمان وجود دارد و این ذخایر به صورت شفاف توسط این شرکت ارائه نشده است. در نتیجه این عدم شفافیت، همواره ترسی میان فعالان بازار کریپتوکارنسی وجود دارد که رمزارز تتر صد در صد پشتوانه دلاری ندارد و این مورد می‌تواند قیمت آن را به کمتر از ۱ دلار آمریکا کاهش دهد. با این مقدمه به سراغ این موضوع خواهیم رفت که تفاوت میان دلار کاغذی و ارز دیجیتال تتر چیست و مزایا و معایب هریک کدام است؟

خرید و فروش تتر در مقابل دلار کاغذی

اولین گام برای انجام این بررسی، مقایسه خرید و فروش USDT در مقابل دلار کاغذی است. با توجه به کمبود ذخایر دلاری در کشورمان، احتمالاً با موضوع محدودیت خرید دلار ماغذی از صرافی‌های ایرانی باخبر هستید. برای هریک از ما سقفی برای خرید دلار کاغذی تعیین شده است که نمی‌توان بیشتر از آن دلاری را خریداری کرد. در مقابل برای تتر چنین محدودیتی وجود ندارد. دیجیتال بودن تتر این مزیت را برای آن فراهم کرده تا فرآیند خرید و فروش آن راحت‌تر از دلار کاغذی باشد. تقریباً تمامی صرافی‌های ارز دیجیتال داخلی مانند نوبیتکس، رمزینکس، بیت پین و آبان تتر بازار معاملاتی تتر – تومان و تتر – ارز دیجیتال را ارائه می‌دهند. کاربران با ثبت نام در این صرافی‌ها و واریز ریال به آن به راحتی می‌توانند تتر خریداری کنند. نکته مهم در زمان خرید و فروش تتر در میان صرافی‌های ارز دیجیتال داخلی، وجود اختلاف قیمت این ارز دیجیتال در میان صرافی‌هاست. این اختلاف قیمت تتر در صرافی‌ها اجتناب ناپذیر است. ضرورت وجود سرویس‌های مقایسه قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌های ایرانی اینجا مشخص می‌شود. توکن باز (tokenbaz.com) قیمت رمزارزهایی مثل تتر در میان صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی را مقایسه کرده و بهترین قیمت خرید یا فروش تتر و سایر ارزهای دیجیتال را نمایش می‌دهد. استفاده از این سرویس علاوه بر نمایش فرصت‌های آربیتراژ، می‌توان در زمان خرید و فروش تتر نیز به شما کمک کند.

نگهداری دلار کاغذی امن‌تر است یا USDT

پس از خرید تتر یا دلار کاغذی، مسئله نگهداری آن مطرح می‌شود. در ایران راه‌های متنوعی برای نگهداری دلار کاغذی مثل ایجاد سپرده ارزی در بانک، استفاده از صندوق امانات یا نگهداری آن توسط خود شخص وجود دارد. در مورد رمز ارز USDT نیز دو روش وجود دارد؛ نگهداری آن در کیف پول شخصی یا نگهداری آن در صرافی ارز دیجیتال. هر دوی این روش‌ها مزایا و معایبی دارند؛ در صورتی که شما بخواهید USDT خود را در کیف پول شخصی خود نگهداری کنید محافظت از کلید خصوصی یا عبارت بازیابی کیف پول از نظر امنیتی نکته بسیار مهمی است. در مقابل اگر از صرافی ارز دیجیتال برای نگهداری ارز دیجیتال خود استفاده کنید، اختیار آن را به صرافی داده‌اید و در واقع دارایی شما در اختیار خودتان نخواهد بود. در نتیجه، هر روشی که انتخاب کنید، مزایا و معایبی خواهد داشت. بهترین روش برای نگهداری تتر، استفاده از کیف پول ارز دیجیتال شخصی است.‌

تفاوت قیمت تتر با دلار

از آنجا که طبق تعریف، قیمت رمزارز تتر همواره باید معادل یک دلار آمریکا باشد، اما همواره می‌بینیم که قیمت دلار کاغذی با قیمت تتر یکسان نبوده و اختلاف قیمتی بین این دو وجود دارد. طبق بررسی سایت میهن بلاکچین (mihanblockchain.com) این اختلاف قیمت برای بسیاری از افراد عجیب و غیرقابل فهم است. اما دلیل این اختلاف قیمت چیست؟ یکی از این دلایل، متفاوت بودن عرضه و تقاضا برای تتر و دلار کاغذی است. در زمان ریزش قیمت سایر ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، افراد عموماً به منظور جلوگیری از زیان بیشتر تمایل به فروش ارزهای دیجیتال و تبدیل آن به تتر دارند. این اتفاق تقاضا برای USDT را افزایش می‌دهد. این افزایش تقاضا، باعث ایجاد اختلاف قیمت میان تتر و دلار کاغذی می‌شود.

از طرفی ما در ایران موسسه یا سازمانی نداریم تا در ازای دریافت تتر، دلار کاغذی منتشر کند یا برعکس. در نتیجه، فرصت و بستری برای آربیتراژ میان این دو دارایی وجود نخواهد داشت. این نکته نیز باعث می‌شود تا این دو دارایی، یعنی دلار کاغذی و تتر، با وجود اینکه باید هم قیمت باشند به دلیل تفاوت عرضه و تقاضا، تفاوت قیمت داشته باشند. همانطور که در بالا اشاره شد، در چنین وضعیتی وجود سرویس‌هایی که قیمت تتر در میان صرافی‌های ارز دیجیتال داخلی را مقایسه کرده و به صرفه‌ترین صرافی برای خرید تتر را معرفی کنند، اهمیت زیادی خواهد داشت. برای مثال این سرویس قیمت خرید تتر در صرافی نوبیتکس و رمزینکس را مقایسه کرده و بهترین قیمت خرید را به کاربر نمایش دهد. یا قیمت فروش تتر در صرافی بیت پین و آبان تتر را مقایسه کرده و بهترین قیمت را و بهترین صرافی را نشان دهد. توکن باز در سرویس مقایسه قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌های داخلی، با همین هدف و رسالت فعالیت می‌کند.

تتر یا دلار کاغذی برای حواله بین‌المللی

تتر در ایران بیشتر به منظور دروازه ورود به بازار ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرد. سرمایه‌گذاران و تریدرهایی که وارد بازار ارزهای دیجیتال می‌شوند، عموماً در گام اول ریال خود را به تتر تبدیل کرده و سپس با استفاده از آن به خرید سایر رمزارزهای مورد نظر خود می‌پردازند. همچنین در زمان خروج از بازار یا ذخیره سود یا جلوگیری از زیان بیشتر، عموماً تریدرها ارزهای دیجیتال را فروخته و در زمان استراحت بازار، دارایی خود را به تتر یا سایر استیبل کوین‌ها تبدیل می‌کنند.

در مورد دلار کاغذی نیز چنین رویه‌ای وجود دارد. بسیاری از افراد در ایران برای محافظت از ارزش دارایی‌های خود و به دلیل ریزش مداوم و بلندمدت ارزش ریال، تمایل دارند تا دارایی خود را از ریال به سایر دارایی‌های باثبات تبدیل کنند؛ بازار بورس اوراق بهادار، بازار خودرو، بازار مسکن، بازار طلا و بازار دلار از جمله این بازارهای موازی است. در نتیجه، بخشی از ریال به دلار کاغذی تبدیل می‌شود.

اما استفاده دلار و تتر محدود به بحث سرمایه‌گذاری نیست. یکی از استفاده‌های دلار چه به شکل دیجیتال چه به صورت کاغذی، استفاده از آن به عنوان ابزار پرداخت برای کسب و کارها و در خارج مرزهای کشور است. برای چنین کاربردی، تتر مزیت بیشتری نسبت به دلار کاغذی خواهد داشت. دیجیتالی بودن تتر، مشخص نبودن هویت دارنده، انتقال سریع و کم هزینه از جمله مزایای استفاده از تتر برای پرداخت‌های بین‌المللی است. اما برای دلار کاغذی چنین آزادی عملی وجود ندارد. به دلیل تحریم اقتصادی، بستر امن و قابل اطمینانی برای انتقال دلار وجود ندارد. در صورتی که با استفاده از تتر به راحتی می‌توان تحریم‌های اقتصادی را دور زد و همچنان در بازارهای بین‌المللی به فعالیت ادامه داد.

فرصت آربیتراژ برای خرید و فروش تتر

فرصت آربیتراژ در زمانی به وجود می‌آید که قیمت یک دارایی واحد در دو مکان مختلف، اختلاف داشته باشد. در چنین وضعیتی، فعالان بازار با خرید آن دارایی با قیمت پایین‌تر از مکان الف و فروش آن با قیمت بالاتر در مکان ب، از این اختلاف قیمت کسب درآمد می‌کنند. این فرصت در مورد دلار کاغذی بسیار محدود بوده و انگیزه اقتصادی کافی را به وجود نمی‌آورد. اما در مورد ارز دیجیتال USDT این فرصت وجود دارد. خرید و فروش تتر در میان صرافی‌های ایرانی به دو شکل انجام می‌شود؛ بازار معاملاتی و فروشگاه‌ها. در فروشگاه‌ها، همواره یک طرف معامله شخص صرافی بوده و قیمت را او شخصاً تعیین خواهد کرد. اما در بازارهای معاملاتی، خرید و فروش به صورت مستقیم میان مردم انجام می‌شود.

این بازار فرصت بسیار خوبی برای آربیتراژ را ایجاد می‌کند. برای مثال شما می‌توانید با مقایسه قیمت تتر در میان صرافی‌های ارز دیجیتال، تتر را از صرافی الف با قیمت پایین‌تر خریداری کرده و با انتقال آن به صرافی ب، با قیمت بالاتری آن را به فروش برسانید. البته شناسایی این فرصت نیاز به صرف زمان زیادی دارد. با این حال سرویس‌هایی در ایران وجود دارند که به صورت رایگان این فرصت‌های آربیتراژ را به کاربران خود ارائه می‌دهند. آربیتراژ تتر به دلیل ثابت بودن قیمت آن همواره انتخاب بهتری است. این راه یکی از بهترین روش‌های کسب درآمد از بازار ارزهای دیجیتال است. هر چند این روش بدون ریسک نیست؛ به هر حال در بازارهای مالی هیچ چیز به عنوان ناهار رایگان وجود ندارد و هر فعالیتی اقتصادی با ریسک‌هایی همراه است. اما در صورتی که قیمت معاملاتی دقیق و در لحظه تتر در میان صرافی‌های ارز دیجیتال داخلی را به دقت رصد کنید، ریسک این کار به مراتب کمتر از ترید ارزهای دیجیتال خواهد بود.

چرا تتر معمولاً از دلار گران‌تر است؟

این اتفاق دلایل مختلفی دارد. بازار ارزهای دیجیتال یک بازار ۷/۲۴ است. در نتیجه بازار به سرعت به اتفاقات مهم واکنش نشان می‌دهد. همچنین عمق این بازار به مراتب در مقایسه با بازار دلار کاغذی کمتر است. در نتیجه تغییرات قیمتی چابک‌تر بازار سنگین دلار است.

همانطور که در بالاتر نیز اشاره شد، عرضه و تقاضا در مورد بازار تتر مشابه بازار دلار کاغذی نیست. عمده افرادی که به خرید و فروش تتر در ایران می‌پردازند، تریدرها و فعالان بازار رمزارزها هستند. نوسانات قیمت سایر ارزهای دیجیتال به صورت مستقیم بر روی فشار فروش و خرید USDT نیز تاثیر می‌گذارد. در حالی که مثلاً ریزش قیمت بیت کوین و یا برعکس رشد شدید آن بر روی عرضه و تقاضای دلار کاغذی تاثیری ندارد. در واقع این دو بازار، بازیگران متفاوتی دارند که رفتار آن‌ها الزاماً باهم یکسان نیست.

مسئله بعدی، عدم محدودیت برای خرید تتر است. در زمانی که اوضاع اقتصادی کشور به سمت بی ثباتی پیش می‌رود و افراد ترجیح می‌دهند ریال خود را به دلار تبدیل کنند، تبدیل آن به تتر هم سریع‌تر و هم بدون محدودیت و سقف است. اما در مورد دلار کاغذی خریداری بیش از مقداری ممکن است جرم باشد.

این اختلاف قیمت مختص کشورمان ایران نیست. در سایر کشورها و صرافی‌های بین‌المللی نیز این اختلاف قیمت میان تتر و دلار وجود دارد. همانطور که اشاره شد به دلیل متفاوت بودن بازیگران این دو دارایی، قیمت این دو نیز الزاماً باهم برابر نیست. اما اختلاف قیمت تتر و دلار در صرافی‌های بین‌المللی به مراتب کمتر از اختلاف این دو در صرافی‌های داخلی است؛ دلیل اصلی این اختلاف، کم عمق بودن بازار تتر در صرافی‌های داخلی در مقایسه با صرافی‌های خارجی است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که ایجاد سرویس‌هایی که قیمت تتر در صرافی‌های ارز دیجیتال داخلی را به صورت شفاف و در لحظه نمایش می‌دهد می‌تواند فضای رقابتی سالمی را میان صرافی‌ها ایجاد کند. در طرف مقابل، مردم نیز می‌توانند آزادانه و با این اطلاعات، بهترین صرافی برای خرید و فروش ارز دیجیتال خود را از میان صرافی‌ها انتخاب کنند. در نتیجه صرافی‌ها برای جذب بیشتر کاربر، قیمت‌های جذاب‌تری را ارائه دهند. این اتفاق در نهایت به سود معامله‌گران در ایران خواهد بود. به طور کلی یکی از دلایل وجود اختلاف قیمت زیاد، عدم شفافیت و کمبود اطلاعات است که سرویس مقایسه قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌های ایرانی منبع خوبی برای دریافت این اطلاعات است.

سخن پایانی

در ابتدای این مقاله پرسشی را مطرح کردیم: تتر یا دلار کاغذی؛ خرید و فروش کدام یک بهتر است. در این بخش به صورت خلاصه، پاسخ‌های ارائه شده در مقاله را جمع‌بندی می‌کنیم.

ارزش: هرچند قیمت تتر باید همواره معادل یک دلار آمریکا باشد اما به دلیل عدم شفافیت در مورد پشتوانه USDT و همچنین وابسته بودن قیمت تتر به عرضه و تقاضای موجود در بازار ارزهای دیجیتال، این برابری قیمت الزاماً برقرار نخواهد بود. شرکت تتر، عرضه کننده ارز دیجیتال USDT، شرکت شفافی نیست و پرونده‌های متعددی برای آن در دادگاه‌ها آمریکا در جریان بوده است. در صورتی که اثبات شود که این شرکت ذخایر لازم برای پشتوانه تتر نداشته باشد، مطمئناً قیمت این استیبل کوین کمتر از یک دلار خواهد شد. اما این خطر در مورد دلار کاغذی وجود ندارد.

امنیت: خرید و فروش و نگهداری دلار کاغذی به دلیل فیزیکی بودن آن خطرات زیادی دارد؛ سرقت، آتش سوزی، سیل، تخریب منزل یا محل نگهداری آن و … از جمله خطرات جدی در زمینه معامله و نگهداری دلار کاغذی است. در حالی که در مورد تتر به دلیل دیجیتالی بودن آن، بسیاری از این ریسک‌ها وجود ندارد. زمانی که شما تتر خریداری می‌کنید و آن را در کیف پول شخصی خود یا در صرافی مورد اعتماد خود نگهداری می‌کنید، خطر سیل و آتش سوزی و سرقت شما را تهدید نمی‌کند. با این حال، شما باید از عبارت بازیابی یا کلید خصوصی خود به دقت مراقبت کنید. کلید خصوصی کیف پول شخصی به راحتی بر روی یک برگه کاغذ ثبت خواهد شد و ممکن است ده‌ها هزار دلار در آن کیف پول تتر داشته باشید. در مقابل فرض کنید که نگهداری از ده‌ها هزار دلار کاغذی پروسه دشوارتری خواهد بود.