به گزارش خبرنگار ایمنا، تیک‌های عصبی ناشی از اسپاسم غیرارادی و غیرقابل کنترل عضلات است، حرکات غیر ارادی و ناخواسته، ناگهانی و سریع بوده و اگر این حرکات غیر ارادی بیش از اندازه تکرار شود می‌تواند برای هر فردی به دلایل مختلف ناخوشایند باشد. تیک عصبی بیشتر در صورت، گردن و سر ظاهر می‌شود و پرش گلک ها از شایع‌ترین نوع تیک عصبی است.
تیک‌های عصبی حرکاتی غیر ارادی در عضلات
تعداد زیادی از افراد پس از سپری کردن یک دوره‌ی چند ماهه‌ی پر استرس در زندگی شخصی‌شان دچار تیک‌های عصبی مثل، پرش مکرر چشم، بالا انداختن یک یا هر دو شانه می‌شوند و پس از رفع اضطراب و به دست آوردن آرامش نسبی، این تیک‌ها برطرف می‌شود.
تیک‌های عصبی حرکاتی غیر ارادی در عضلات هستند که می‌تواند در هر نقطه‌ای از بدن ظاهر شود. البته تیک ممکن است در یک یا چند دست از عضلات یا یک عضو بدن ظاهر شود. به طور کلی تیک، یک سری اصوات، حرکات و رفتارهای غیرارادی هستند که ممکن است به صورت تکرار شونده دیده شوند و اینکه ریتم مشخصی ندارند و ممکن است هم در بزرگسال و هم در کودکان دیده شود. در واقع تیک عصبی، حرکات بدنی یا صداهای کنترل نشده هستند.
دلایل تیک‌های عصبی
عوامل زیادی در بروز تیک عصبی وجود دارد، زمانی علت بروز تیک عصبی را احساسات سرکوب شده می‌دانستند و کشمکش‌ها و درگیری‌هایی که در فرد ایجاد می‌شد و او را دچار مشکل عصبی می‌کرد اما امروزه بر این باور هستند که ترکیبی از عوامل محیطی و زیستی می‌تواند علت بروز آن باشد. تیک عصبی می‌تواند به دلایل مختلفی مثل استرس، اضطراب، خستگی، هیجان یا حتی شادی رخ بدهد. مواد مخدر و الکل، اختلالات بیش فعالی، وسواس، افسردگی، بیماری‌های مزمن و عفونی، محیط‌های پرتنش و اضطراب‌ها و استرس‌های مزمن در بروز تیک مؤثر هستند.
این مشکل چقدر طول می‌کشد
با گذشت زمان، بعضی تیک‌ها کاملاً از بین می‌روند و بعضی دیگر شدیدتر می‌شوند. گاهی اوقات این تیک‌ها چند ماه طول می‌کشد ولی در بیشتر مواقع فرد را حدود چند سال درگیر خود می‌کند. این مشکل از حوالی هشت سالگی تا بلوغ شکل می‌گیرد و معمولاً بعد از بلوغ حادتر نیز می‌شود.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که:
- از هر ۳ نفر، ۱ نفر در بزرگسالی تیک عصبی را تجربه نخواهد کرد.
- از هر ۳ نفر، ۱ نفر در بزرگسالی فقط تا حدی خفیف، تیک عصبی را تجربه می‌کند.
- از هر ۳ نفر، ۱ نفر در بزرگسالی در صورت وقوع تیک عصبی شدت مشکل برای او حاد خواهد بود.
راههای درمان تیک عصبی:
یکی از نکاتی که درباره انواع تیک‌ها حائز اهمیت است، نوع برخورد و نگاه عوام به آن است که باعث می‌شود، فرد مبتلا دچار احساس ناخوشایندی شود و خود را از انظار پنهان کند و در صورت افزایش بیش از حد این اختلال، حتّی در رفتارهای اجتماعی او نیز تأثیر بگذارد.
اگر افراد با نشانه‌های طولانی‌مدت تیک مواجه شدند، باید برای جلوگیری از اختلالات وسیع‌تر به روان‌پزشک یا روان‌شناس مراجعه کنند.
اولین روش، عدم توجه مستقیم به تیک‌ها می‌باشد که توسط خانواده اعمال می‌گردد و در صورت پایدار و مزمن بودن می‌توان از روش‌های غیردارویی از جمله Habit Reversal Training)HRT)آموزش معکوس کردن عادت که شامل پنج مرحله است استفاده نمود:
- توصیف و تکرار تیک در آینه
- پیدا کردن جزئیات تیک توسط درمانگ
- تمرین شناسایی اولین علامت رخداد تیک
- آنالیز موقعیتی که تیک در آن رخ می‌دهد
- آموزش پاسخ فیزیکال عکس توسط بیمار یک تا سه دقیقه
- با آموزش این روش به کودک، بیمار می‌تواند علائم را تحت کنترل خود درآورد.
- فرد مبتلا را دعوا و یا مسخره نکنید، به جای آن رژیم غذایی و یا شیوه زندگی او را تغییر دهید.
نقش استرس و اضطراب در بروز تیک عصبی
بیشتر تیک‌های عصبی به استرس و اضطراب ربط دارد. ایجاد آرامش از طریق ورزش‌های تنفس عمیق به مرور زمان این عارضه را برطرف خواهد کرد. عادت‌هایی مانند کشیدن گوش به علت خجالتی یا عصبی بودن به مرور زمان به تیک عصبی تبدیل می‌شود. بنا براین سعی کنید این عادت‌ها را رفع کنید.
گاهی اوقات این حالت‌ها بر اثر کمبود ویتامین و ماده معدنی مانند منیزیم در بدن ایجاد می‌شود. مصرف قرص‌های مولتی ویتامین می‌تواند در رفع این عارضه مؤثر باشد. اگر علت این عارضه مصرف داروی معینی است، با پزشک مشورت کنید تا داروها را تغییر دهد. تیک‌های مربوط به اضطراب، مسائل عاطفی و روحی یا حالت عصبی را می‌توان با درمیان گذاشتن استرس‌ها و مشکلات زندگی با فرد نزدیکی به حداقل رساند و گاهی نیز از بین برد.
طب سنتی برای درمان تیک عصبی
باید تقویت کننده عصبی مانند سنبله طیب با عسل یک قاشق چایخوری صبح زود و گل بهار نارنج با عسل یک قاشق چایخوری اول مغرب مصرف کنند. چیزهای ترش و تندو تیز برایشان سم است و نباید مصرف شود.
اگر تیک عصبی چندان جدی و شدید نباشد، می‌توان با درمان‌های خانگی آن را رفع کرد. مثلاً تلاش برای کاهش اضطراب و خستگی‌ها باعث می‌شود تا این مشکل تا حدود زیادی رفع بشود و از بین برود.
اما درصورتی‌که تیک عصبی زندگی عادی و روزمره‌تان را دچار اختلال کند، حتماً باید به درمان‌های جدی‌تر فکر کنید. از میان درمان‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
درمان با ایجاد عادات معکوس: در این روش باید با شکل‌گیری عادت‌های حرکتی در فرد، حرکت‌های ناشی از تیک عصبی خنثی شوند. با تقویت عادت‌های حرکتی جدید و خنثی‌کننده، تیک‌های عصبی به‌مرور از بین خواهند رفت.
ERP نیز روش دیگری است که به‌معنای قرارگیری در حالت تیک با عادت‌کردن به آن است. یعنی فرد درگیر تیک عصبی به‌نوعی وقوع تیک را پیش‌بینی می‌کند و می‌تواند آن را کنترل کند.
روش‌های درمان دارویی نیز وجود دارد که در کنار روش‌های روان‌درمانی استفاده می‌شوند یا اگر بقیه‌ی روش‌های باعث بهبودی نشوند، از این درمان استفاده می‌شود.
تیک عصبی در اعضای مختلف بدن، درمان‌های متفاوتی در طب سنتی دارند مانند:
- استشمام عطرهای گرم مثل گلاب، نرگس، یاس هنگام خواب و در طول روز
- مصرف فسنجان نیم بادام و نیم گردو دو تا سه وعده در هفته
- ماساژ سر در طول روز و ماساژ کف پا هنگام خواب
- خوردن یک قاشق مرباخوری تخم فرنجمشک در یک لیوان عرق بهارنارنج
درمان تیک عصبی با داروهای گیاهی
– روغن بنفشه‌ی خالص را در پایه‌ی روغن زیتون، به مدت ۲۰ دقیقه بجوشانید و هر روز یک قاشق مرباخوری از این روغن میل کنید یا صورت تان را با آن ماساژ دهید.
– اگر تیک با پرش اعضا همراه باشد، باید از دمنوش گیاهان تقویت کننده‌ی اعصاب استفاده کرد. دم کرده‌ی گیاهان آرامش بخش اعصاب فرد را آرام می‌کند، در نتیجه احتمال بروز تیک کاهش می‌یابد.
– همچنین می‌توان صبح‌ها یک قاشق چایخوری سنبل الطیب و عسل میل کرد.
– هنگام عصر یک قاشق چایخوری گل بهار نارنج با عسل را مصرف کنید.
– از مصرف مواد غذایی ترش و تند بپرهیزید.
نظر شما