به گزارش خبرنگار ایمنا، از ابتدای شیوع کرونا، سالمندان به عنوان آسیب‌پذیرترین گروه معرفی شدند، بر اساس اعلام وزارت بهداشت تا پیش از آغاز واکسیناسیون درکشور، ۷۳ درصد از فوتی‌های کرونا مربوط به افراد بالای ۶۰ سال بود. حالا اما با واکسیناسیون جمعیت قابل توجهی از ۶۰ سال به بالا، میزان مرگ و ابتلاء در میان آنها کاهش پیدا کرده، هر چند که سویه‌های جدید همچنان در کمین هستند.
آمارها نشان می‌دهد، ۱۰.۵ درصد جمعیت کشور را افراد بالای ۶۰ سال تشکیل می‌دهند و در دوره کرونا، بخشی از آنها جانشان را از دست دادند. کرونا اما تنها جان تعداد قابل توجهی از سالمندان را نگرفت، متخصصان حوزه روان می‌گویند، شیوع همه‌گیری کرونا، تأثیرات قابل مشاهده‌ای بر روان سالمندان گذاشت.
محدودیت ملاقات با خانواده، دوستان و همسالان برای جلوگیری از شیوع بیماری، بسته شدن درهای مراکز نگهداری از سالمندان، تأخیر در انجام مراجعه‌ها و چک‌آپ‌های پزشکی سالمندان را به انزوا کشانده است. آنها در دو سال گذشته با اختلال در روابط اجتماعی مواجه‌اند و بر اساس پژوهش‌های انجام شده، میزان اضطراب، افسردگی و آشفتگی هم در آنها بالا رفته است، گفته می‌شود، برخی از سالمندان پس از ابتلاء به کرونا، دچار التهابات مغزی شده‌اند که روی حافظه آنها تأثیر گذاشته است.
سالمندان؛ آسیب پذیرین گروه‌ها در بحران‌ها
سالمندان از جمله آسیب پذیرین گروه‌ها در بحران‌ها به شمار می‌روند، در شرایط بحران کرونایی و تغییرات ناخواسته مربوط به آن، در کنار سایر رویدادهای پرفشار زندگی، سالمندان بیش از پیش در معرض بروز، تشدید یا تداوم اختلالات روحی روانی‌اند و به واسطه تقلیل تعاملات اجتماعی، سالمندان در معرض تنهایی مضاعف نسبت به سایر قشرهای جامعه قرار گرفته‌اند و از همین رو اغلب با تنش‌های جدی مواجه می‌شوند.
اهمیت مسئله سلامت روان سالمندان کمتر از سلامت جسم آنها نیست، به ویژه آنکه حوزه اثر این ساحت، در دوران پساکرونا نیز جنبه‌های گسترده‌تری را دربرمی‌گیرد، نسخه شفابخش در چنین شرایطی برای دور ماندن از تنش‌ها و به حداقل رساندن آسیب‌ها، تغییر نگرش به سبک جدیدی از زندگی است.
پدیده سالخوردگی، مسئله‌ای است که جوامع در ابعاد مختلف با آن مواجه هستند و مهمترین بعد آن، اهمیت موضوع از باب اجتماعی است، سالمندان از جمله آسیب پذیرین گروه‌ها در بحران‌های مختلف نیز به شمار می‌روند. جمعیت قابل توجه فعلی سالمندان و افزایش رشد این طبقه در ایران، لزوم حفظ جایگاه و شأن سالمند در خانواده و جامعه و همچنین تأمین نیازهای اساسی آنها را ضروری می‌کند.
با شروع همه‌گیری ویروس کرونا، شکنندگی مسئله سلامت این قشر، برای تمام جوامع از حساسیت ویژه‌ای برخوردار بوده است، این مسئله از آن جهت حائز اهمیت است که الزام به رعایت پروتکل‌های بهداشتی از جمله ضرورت حفظ فاصله فیزیکی و به تبع کاسته شدن از میزان تعاملات، سبب شده این گروه جمعیتی در انزوای اجتماعی مضاعفی نسبت به قبل قرار بگیرند، امری که علاوه بر سلامت فیزیکی، سلامت روحی و روانی آنها را نیز تحت الشعاع قرار داده است.
اهمیت توجه به سلامت روان سالمندان در پاندمی کرونا
ترس، نگرانی و استرس پاسخی طبیعی به تهدیدهای درک شده یا واقعی هستند و در مواقعی که با عدم اطمینان یا موارد ناشناخته‌ای روبه رو هستیم این احساسات بروز می‌کنند، بنابراین طبیعی و قابل درک است که مردم در زمینه بیماری همه‌گیری کووید ۱۹ دچار ترس شده اند.
به دلیل ترس از ابتلاء به ویروس در یک بیماری همه گیر مانند COVID-۱۹، تغییرات قابل توجهی در زندگی روزمره انسان‌ها و گروه سالمندان ایجاد می‌شود، مانند محدودیت‌های ایجاد شده در جهت تلاش برای مهار و کاهش سرعت انتشار ویروس. در مواجهه با واقعیت‌های جدید مانند کار در خانه، بیکاری موقت، تحصیل کودکان در خانه و عدم تماس جسمی با سایر اعضای خانواده، دوستان و همکاران، مهم است که مراقب سلامت روان خود و گروه سالمندان باشیم.
ویروس کرونا (COVID-۱۹) ممکن است برای افراد استرس آور باشد، ترس و اضطراب در مورد یک بیماری جدید و آنچه ممکن است اتفاق بیفتد می‌تواند طاقت فرسا باشد و احساسات شدیدی را در بزرگسالان و کودکان ایجاد کند. اقدامات بهداشت عمومی، مانند فاصله گذاری اجتماعی، می‌تواند احساس انزوا و تنهایی در افراد به خصوص سالمندان ایجاد کند و باعث افزایش استرس و اضطراب شود، با این حال، این اقدامات برای کاهش شیوع COVID-۱۹ لازم است، کنار آمدن با استرس به روشی سالم باعث قدرتمندتر شدن افرادی می‌شود که به این مسئله اهمیت می‌دهند.
نحوه کاهش استرس سالمندان در روزهای کرونایی
متخصصان حوزه سلامت روان و جامعه در بررسی‌ها متوجه شده‌اند از ابتدای شیوع کرونا، سالمندان دچار تغییرات خلقی شده‌اند، میزان افسردگی و بی‌حوصلگی در آنها بالا رفته و همین مساله، بیماری‌های زمینه‌ای آنها را تشدید کرده است.
ترس از ابتلاء به کرونا، برای سالمندان فشار روانی مضاعفی دارد، چرا که این افراد به‌دلیل احساس تنهایی، مشکلات مراقبت از خود، تهیه دارو و دسترسی به پزشک دارند، به همین دلیل اضطراب و استرس بیشتری از ابتلاء به کرونا را متحمل می‌شوند. از سوی دیگر، ترس از ابتلاء و آلوده شدن این افراد، منجر شده تا اعضای خانواده با این افراد کمتر ارتباط داشته باشند.
تحقیقات نشان می‌دهد اوایل شیوع کرونا، پژوهشی درباره موضوع مراقبت از سالمندان در منزل و خانه‌های سالمندان انجام شد و مشخص شد قبل از تزریق واکسن، حدود ۳۱ درصد از سالمندان بر اثر ابتلاء به کرونا جانشان را از دست می‌دهند. همزمان آمار مشابهی از تعداد فوتی‌ها در خانه‌های سالمندان انگلستان منتشر شد که نشان می‌داد، حدود ۳۳ درصد سالمندان این مراکز به‌دلیل ابتلاء به این بیماری فوت کرده‌اند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در دوران کرونا افسردگی، حملات اضطرابی، تشدید اختلال خواب و کابوس‌های شبانه، از شایع‌ترین اختلالات روان در میان سالمندان است، در بعضی سالمندان هم که به کرونا مبتلا شده‌اند التهابات مغزی، مشاهده شده است. با ادامه‌دار بودن شیوع کرونا، و شیوع سویه جدی کرونا ویروس توجه به تغذیه سالم، خواب کافی، پیاده‌روی و انجام حرکات ورزشی و فعالیت بدنی بیشتر در منزل و رعایت فاصله اجتماعی آنها را از ابتلاء به جهش جدید کرونا و به اختلالات روان این دوره، محافظت کند.
همچنین دیدار دوستان و آشنایان در فضاهای باز، موضوع بسیار مهم دیگری است که می‌تواند به آرامش روان این افراد کمک کند، برخی بررسی‌ها نشان داده که سالمندان در دوران کرونا برای دور شدن از مشکلات ناشی از وضعیت پیش‌آمده به سمت مصرف موادمخدر و سیگار و یا مشروبات الکلی رو آورده‌اند که مهمترین پیامد آن شدت گرفتن افسردگی در میان این افراد است.»
فعالیت‌هایی مانند تماشای تلویزیون، باغبانی در محیط منزل و آشپزی از شدت تنهایی می‌کاهد، خانواده‌ها به عنوان منبع مهم حمایتی با حمایت‌های اجتماعی نظیر حمایت احساسی، عملی (انجام خرید منزل) و ارائه اطلاعات و اخبار موثق اضطراب سالمندان را کاهش دهند.
نظر شما