به گزارش خبرنگار ایمنا، سو هاضمه که در انگلیسی با کلمه Dyspepsia شناخته شده است، به حالتی گفته می‌شود که فرد در قسمتی از بالای شکم خود، احساس سوزش، گرفتی و درد می‌کند. غذاهای خوشمزه و مورد علاقه‌ی شما می‌تواند جوانه‌های چشایی را خوشحال کند اما خوردن بیش از حد این غذاها یا سریع خوردن آنها منجر به سو هاضمه می‌شود. یکی از علائم رایج سو هاضمه احساس سیری بیش از اندازه بعد از خوردن یا دل درد و سوزش سر دل است.
علل سو هاضمه
مشکلات مربوط به اعصاب و حرکات دستگاه گوارش: پروسه هضم غذا شامل یک سری از حرکات منظم و پشت سر هم عضلات دستگاه گوارش به واسطه اعصاب جدار آن می‌باشد. مشکلات این سیستم می‌تواند باعث تهوع، استفراغ، نفخ، احساس سیری و پری سریع معده و همچنین تخلیه تأخیری معده شود.
درد به واسطه حساس شدن: به طور طبیعی معده پس از صرف غذا اندکی کشیده می‌شود تا بتواند حجم کافی از غذا را در خود نگه دارد، برخی از افراد به این امر حساس هستند و این کشش باعث بروز درد در آنها می‌شود که علت این امر دقیقاً شناخته شده نیست. باکتری هلیکوباکتر پیلوری عامل عفونی است که می‌تواند باعث التهاب و زخم در معده شود. احتمالاً ارتباطی میان وجود هیلکوباکتر پیلوری و بروز سو هاضمه وجود دارد هرچند تمام افرادی که به هلیکوباکتر مبتلا هستند لزوماً سو هاضمه ندارند.
چطور می‌توانیم از ابتلاء به سوءهاضمه جلوگیری کنیم؟
بهترین راه پیشگیری از سوءهاضمه دوری از عوامل ایجاد کننده آن مثل غذاها و شرایط ایجاد کننده آن است. داشتن برنامه غذایی روزانه می‌تواند در شناسایی غذاهایی که مشکل‌ساز هستند، مؤثر باشد، پیشنهادات برای جلوگیری از ابتلاء به سوءهاضمه عبارتند از:
- خوردن وعده‌های کوچک غذایی که در این حالت معده لازم نیست سخت و طولانی‌مدت کار کند
- به آرامی و آهسته غذا بخورید
- اجتناب از مواد غذایی که دارای اسیدیته بالایی است مثل مرکبات و گوجه فرنگی
- محدود کردن یا کنار گذاشتن مواد غذایی و نوشیدنی‌های دارای کافئین
- اگر استرس و فشار روحی باعث مشکلات معده و گوارشی در شما می‌شود از تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مراقبه و ریلکسیشن استفاده کنید
- اگر سیگاری هستید، ترک سیگار به رفع این مشکل در شما کمک می‌کند
- مصرف الکل را قطع کنید زیرا در ایجاد سوءهاضمه نقش دارد
- لباس‌های تنگ نپوشید چرا که به معده فشار می‌آورد
- با معده پر ورزش نکنید. ترجیحاً قبل از غذا یا دست کم یک ساعت بعد از غذا خوردن ورزش کنید
- بلافاصله بعد از غذا خوردن دراز نکشید
- حداقل سه ساعت بعد از خوردن آخرین وعده غذایی به رختخواب بروید
- در هنگام خوابیدن با کمک بالشت سر خود را بالاتر از بدن قرار دهید
چه زمان به پزشک مراجعه کنیم؟
سو هاضمه یک مشکل عادی است اما برخی از علائم را نباید نادیده گرفت، علائم مداوم سو هاضمه خبر از بیماری‌هایی نظیر رفلاکس اسید معده، گاستریت و حتی سرطان معده می‌دهد. اگر علائم بیش از دو هفته طول کشید به پزشک مراجعه کنید اما معمولاً درمان خانگی سو هاضمه مؤثر است و نیازی به مراجعه به پزشک نیست، اگر علائم و درد شدیدتر مانند به پزشک مراجعه کنید این علائم عبارتند از:
- کاهش وزن
- کاهش اشتها
- ا ستفراغ
- مدفوع تیره
- مشکل در بلع غذ
- خستگی و بی حالی
- اسهال
کودکان هم دچار سو هاضمه می‌شوند؟
سو هاضمه در کودکان نام دیگر ناراحتی معده یا همان دیس پپسی است. سو هاضمه در کودکان معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که آنها مقدار زیادی غذا بخورند، سریع بخورند و یا غذاهایی را بخورند که با آنها سازگار نیستند. سو هاضمه در کودکان اغلب با سوزش سردل همراه است که نباید با ناراحتی قلبی اشتباه گرفته شود. سوزش سردل یک احساس سوزش است که از قفسه سینه فرد به سمت گردن و گلو حرکت می‌کند. این علامت از سو هاضمه در کودکان در اثر اسید معده ایجاد می‌شود.
از دیگر علائم سو هاضمه در کودکان می‌توان به بالا آمدن اسید معده و آسیب به مری (لوله‌ای که غذا را از دهان به معده حمل می‌کند) اشاره کرد. این حالت رفلاکس معد به مری نام می‌گیرد و یک مزه ترش یا تلخ در دهان فرد بر جای می‌گذارد.
سوزش سر دل و سو هاضمه در کودکان مشکلات گوارشی شایعی هستند. با این حال، مصرف داروهایی برای درمان سو هاضمه در کودکان بدون مشورت با متخصص اطفال توصیه نمی‌شود. استرس، خواب کم، خوردن غذاهای چرب یا غذاهایی که فرد به آن آلرژی دارد می‌توانند سو هاضمه در کودکان را تشدید نمایند. مشکلات گوارشی چون زخم‌های گوارشی نیز موجب علائم سو هاضمه و سوزش سردل می‌شوند که البته در کودکان شایع نیستند.
اقدامات لازم پیشگیری از سو هاضمه در کودکان
برخی از کودکان ممکن است خوراکی‌های بسیاری را مصرف کنند و دچار سو هاضمه نشوند. اما برخی دیگر حساسیت بیشتری به برخی غذاها دارند و باید مواد خوراکی ناسازگار با شرایط خود را شناسایی نمایند. اگر یکی از این غذاها را در رژیم غذایی کودک خون شناسایی کرده‌اید، بهترین راه درمان سو هاضمه در کودکان مصرف کمتر از آن ماده غذایی یا حذف کامل آن است.
علاوه بر خودداری از ماده خوراکی که موجب بروز علائم سو هاضمه در کودکان می‌شود، خوردن غذا در مقدار کم اما در دفعات زیاد به جای مصرف حجم زیاد غذا در دفعات کم اقدامی مؤثر در پیشگیری از سو هاضمه در کودکان است، اقدامات لازم برای پیشگیری از سو هاضمه در کودکان عبارتند از:
- خودداری از مصرف غذاهای چرب و روغنی مانند سرخ کردنی‌ها و برگرها
- پرهیز از خوردن زیاد شکلات
- به آرامی خوردن
- یافتن راه‌هایی برای آرامش بیشتر و کاهش استرس
- دادن فرصت کافی برای هضم غذا. از ورزش کردن بعد از خوردن مقدار زیادی غذا بپرهیزید. سعی کنید این بین حداقل یک ساعت فاصله باشد و یا غذا را بعد از ورزش میل کنید.
روش‌های مؤثر و سریع درمان خانگی سو هاضمه بزرگسالان
بسیاری از افراد به جای استفاده از داروهای آنتی اسید، درمان خانگی سو هاضمه را امتحان می‌کنند و هفت درمان خانگی برای رفع این عارضه عبارتند از:
۱. آب بیشتری بنوشید
غالب ما آدم‌ها به صورت مزمن بدن دهیدراته (کم شدن آب بدن) داریم. برای اینکه سیستم گوارش‌مان به راحتی کارش را انجام بدهد باید آب کافی بنوشیم. جای نوشیدنی‌های قندی را به آب بدهید و ببینید که چه تفاوتی در وضعیت گوارش‌تان ایجاد می‌شود.
۲. کمی زنجبیل بجوید
زنجبیل یکی از مؤثرترین درمان‌های سو هاضمه است زیرا شوگاول و گینجرول دارد که به تقویت انقباضات شکمی برای هضم مناسب کمک می‌کنند. خیلی ساده مقداری از آن را به غذاهای‌تان بیفزایید یا قطعه کوچکی از آن را بجوید.
۳. سرکه سیب بنوشید
بله، این ماده همه‌کاره برای سو هاضمه هم مفید است. برای استفاده از این خاصیت سرکه سیب، می‌توانید آن را به سالادتان بیفزایید، با مقداری آب ترکیب کنید و بنوشید یا کمی از آن را به تنهایی بخورید.
۴. مقداری نعناع بجوید
نعناع علاوه بر اینکه نفس‌تان را تازه می‌کند می‌تواند معده را نیز تسکین بدهد و از اسهال و حالت تهوع نیز جلوگیری کند. برای انجام این درمان می‌توانید جوشانده نعناع بنوشید یا نعناع بجوید.
۵. از گرما استفاده کنید
استفاده از حمام گرم و پدهای گرمایشی نیز درمان شگفت‌انگیری برای سو هاضمه هستند. گرما عضلات را ریلکس می‌کند. ۱۰ دقیقه اعمال گرما در ناحیه شکم علائم شما را تا حد زیادی بهبود خواهد داد.
۶. آبلیمو، جوش شیرین و آب بنوشید
مطالعات نشان می‌دهد که ترکیب آبلیمو، آب و مقدار خیلی کمی جوش شیرین می‌تواند سلامت دستگاه گوارش را بهبود بدهد. ۱ قاشق غذاخوری آبلیمو، ۱ قاشق چایخوری جوش شیرین و ۲۴۰ میلی‌لیتر آب را با هم مخلوط کنید و ترکیب حاصل را بنوشید.
۷. دارچین را امتحان کنید
دارچین حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمندی است که می‌توانند التهاب مری و پوشش معده را کاهش بدهند. سایر ترکیبات قدرتمند دارچین هم با گاز، نفخ، گرفتگی و سایر مشکلات معده مبارزه می‌کنند. برای انجام این درمان مقداری چوب دارچین را بجوشانید و به صورت چای بنوشید.
نظر شما