به گزارش خبرنگار ایمنا، آرتروز یا آرتریت به معنای التهاب مفصل است، واژه آرتروز برای توصیف حدود ۲۰۰ بیماری مختلف که مفصل، بافت‌های اطراف مفصلی و دیگر بافت‌های همبندی و اسکلتی عضلانی را درگیر می‌کنند استفاده می‌شود. آرتروز بیماری روماتیسمی است و شایع‌ترین نوع آرتروز، استئوآرتروز است.
دیگر بیماری‌های شایع روماتیسمی که به التهاب مفصل مربوط می‌شوند عبارتند از نقرس، فیبرومیالژیا و آرتروز روماتوئید (RA). برخی از انواع آرتروز، مانند آرتروز روماتوئید و لوپوس (SLE) می‌توانند چندین ارگان را درگیر کنند و باعث بروز علائم گسترده شوند.
آرتروز؛ التهاب و درد در مفاصل
آرتروز یکی از بیماری‌های مزمن و دردناکی است که باعث بروز تورم، التهاب و درد در مفاصل می‌شود. براساس آمار رسمی اعلام شده بیش از ۳۵۰ میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا هستند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا اعلام کرده است یک نفر از هر ۴ فرد بزرگسال در این کشور از آرتروز رنج می‌برد.
روش‌های مختلفی برای درمان آرتروز وجود دارد که شامل استفاده از دارو، عمل جراحی و تغییر سبک زندگی می‌شود. یکی از این موارد، تغییر رژیم غذایی برای کنترل علائم بیماری است. در حقیقت برخی مواد غذایی برای این بیماران مناسب بوده و برخی دیگر می‌تواند علائم بیماری را تشدید کند.
به طور معمول آرتروز پس از سن ۴۰ سالگی خود را نشان می‌دهد و در زنان رایج‌تر از مردان است. جراحت و دیگر بیماری‌ها می‌تواند خطر بروز آرتروز را تشدید کند. این بیماری بیشتر مفاصل دستان، زانو، ستون فقرات و لگن را درگیر می‌کند.
علائم آرتروز تدریجی یا ناگهانی
علائم آرتروز می‌تواند به تدریج یا ناگهانی ایجاد شود، این علائم و چگونگی بروز آن‌ها بسته به نوع آرتروز متفاوت است، اگرچه علائم آرتروز بسیار گسترده است اما رایج‌ترین آن‌ها شامل درد مفاصل، نرمی و سفتی آن می‌شود. التهاب در مفصل و اطراف آن، محدودیت در حرکت مفاصل، قرمزی و گرمی مفاصل درگیر شده و ضعف و تحلیل ماهیچه‌ها از دیگر علائم این بیماری است.
مواردی همچون قرار داشتن در معرض آلودگی، سبک زندگی، کهولت سن و وراثت از جمله عوامل دخیل در بروز آرتروز محسوب می‌شود. متأسفانه راهکار قطعی برای درمان ارتروز وجود ندارد، اما می‌توان با برخی اقدامات علائم بیماری را کنترل کرد.
اگر کسی هر یک از چهار علامت هشدار دهنده اصلی را تجربه کند، باید به پزشک مراجعه کند این چهار علامت عبارتند از:
درد: درد آرتروز می‌تواند ثابت یا متغیر باشد.
تورم: در برخی از انواع آرتروز، پوست روی مفصل آسیب دیده قرمز و متورم و گرم می‌شود.
سفتی و خشکی مفصل: خشکی مفصل یک علامت معمول است که پس از بیدار شدن از خواب در صبح، یا پس از نشستن طولانی مدت پشت میز، رانندگی طولانی مدت و بعد از ورزش رخ می‌دهد.
اختلال در حرکت مفصل: حرکت دردناک مفصل یا خشکی و درد هنگام بلند شدن از روی صندلی می‌تواند نشان دهنده آرتروز باشد.
آرتروز دوران نوجوانی
آرتروز دوران نوجوانی انواع مختلفی دارد. آرتروز ایدیوپاتیک نوجوانان (JIA) که به عنوان آرتروز روماتوئید نوجوانان (JRA) نیز شناخته می‌شود، رایج‌ترین نوع آرتروز دوران کودکی است. آرتروز دوران کودکی می‌تواند باعث آسیب دائمی به مفاصل شود و برای آن درمانی وجود ندارد. با این حال ممکن است بیماری برای مدتی خاموش و غیرفعال شود.
علائم آرتروز دوران نوجوانی عبارتند از:
- تورم، قرمزی یا گرمی مفصل
- محدودیت در حرکت مفصل
- لنگش و یا مشکل در استفاده از اندام‌ها
- تب بالای ناگهانی
- بثورات جلدی بر روی تنه و اندام‌ها که با تب برطرف می‌شود
- رنگ پریدگی پوست و تورم غدد لنفاوی
- آرتروز روماتوئید نوجوانان می‌تواند باعث مشکلات چشمی مانند التهاب مشیمیه، التهاب عنبیه، قرمزی چشم‌ها، درد چشم، به ویژه هنگام نگاه کردن به نور و تغییرات بینایی شود.
ریسک فاکتورهای مؤثر در ابتلاء به آرتروز
برخی از عوامل خطر ابتلاء به آرتروز قابل اصلاح هستند در حالی که برخی دیگر قابل اصلاح نیستند، عوامل خطر غیر قابل اصلاح آرتروز عبارتند از:
سن: با افزایش سن خطر ابتلاء به انواع مختلف آرتروز نیز افزایش می‌یابد.
جنسیت: شیوع انواع آرتروز در زنان بیشتر است و ۶۰ درصد از افراد مبتلا به آرتروز زن هستند، اما نقرس در مردان نسبت به زنان شایع‌تر است.
عوامل ژنتیکی: ژن‌های خاصی با خطر بالای ابتلاء به آرتروز مانند آرتروز روماتوئید (RA)، لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) و اسپوندیلیت انکیلوزین همراه هستند.
عوامل خطر قابل تغییر آرتروز عبارتند از:
اضافه وزن و چاقی: وزن بیش از حد به شروع و پیشرفت استئوآرتروز زانو منجر می‌شود.
آسیب‌های مفصلی: آسیب مفصلی می‌تواند به ایجاد استئوآرتروز در آن مفصل منجر شود.
عفونت: بسیاری از عوامل میکروبی می‌توانند مفاصل را آلوده کرده و باعث ایجاد اشکال مختلف ورم مفاصل شوند.
شغل: برخی مشاغل که شامل خم شدن تکراری زانو و چمباتمه زدن است با استئوآرتروز زانو همراه است.
مدیریت و درمان آرتروز
هدف از درمان آرتروز کنترل درد، به حداقل رساندن آسیب مفاصل، حفظ عملکرد و بهبود کیفیت زندگی است. طیف وسیعی از داروها مثل تولمتین و تغییر شیوه زندگی می‌تواند در رسیدن به این هدف کمک کند. درمان‌ها به طور کلی عبارتند از:
درمان دارویی
داروهای تجویزی به نوع آرتروز بستگی دارد. داروهای مورد استفاده در آرتروز عبارتند از:
داروهای ضد درد: استامینوفن، ترامادول (Ultram)، مواد مخدر حاوی اکسی کدون (Percocet, Oxycontin) یا هیدروکودون (Vicodin، Lortab)
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ( NSAIDs): ایبوپروفن (Advil، Motrin IB) و ناپرکسن سدیم (Aleve)
داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده‌ی بیماری ( DMARDs): متوتروکسات (Trexall) و هیدروکسی کلروکین (Plaquenil)
داروهای بیولوژیکی: اتانرسپت (Enbrel) و اینفلکسیمب (Remicade)
کورتیکواستروئیدها
آرتروز غیر التهابی اغلب با داروهای مسکن، فعالیت بدنی، کاهش وزن و خودمراقبتی بهبود می‌یابد و آرتریت التهابی با داروهای ضد التهابی مانند کورتیکواستروئیدها، داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی، داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده‌ی بیماری (DMARDs) و داروهای بیولوژیک بهبود می‌یابد.
درمان‌های غیر دارویی
رژیم غذایی: تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم غذایی سالم و متعادل شامل پروتئین حیوانی و گیاهان دارای آنتی اکسیدان بالا و دارای خواص ضد التهابی مانند ماهی، آجیل و دانه‌ها، میوه و سبزیجات، لوبیا، روغن زیتون و غلات کامل می‌تواند در درمان افراد مبتلا به آرتروز کمک کند در حالی که مواد غذایی حاوی ماده‌ی شیمیایی به نام سولانیون مثل گوجه فرنگی برای افراد مبتلا به آرتروز مفید نیستند.
درمان فیزیکی: پزشکان اغلب دوره‌های فیزیوتراپی و ماساژ، درمان آب گرم، کار درمانی و مدیریت خستگی را برای کمک به بیماران مبتلا به آرتروز جهت کنترل برخی مشکلات و کاهش محدودیت حرکتی را توصیه می‌کنند.
آموزش به بیمار و خود مدیریتی: شامل رعایت مواردی است که در بهبود شرایط بیمار مؤثر هستند مانند داشتن فعالیت جسمانی همراه با استراحت کافی، حفظ وزن متعادل، اجتناب از سیگار و الکل، حفاظت از مفاصل در برابر استرس غیر ضروری، بهبود خواب با اجتناب از کافئین و ورزش شدید در شب و محدودیت استفاده از صفحه‌ی نمایش قبل از خواب، مراقبت از مفاصل با انجام کارهایی مانند استفاده از مفاصل بزرگ به عنوان اهرم برای باز کردن درب و استفاده از چند مفاصل برای تقسیم وزن اشیایی که فرد بلند می‌کند مانند استفاده از کوله پشتی و عدم قرار گیری در یک وضعیت برای مدت طولانی، چک آپ منظم توسط دکتر.
مواد غذایی تشدید کننده علائم آرتروز
از جمله مواد غذایی که باعث تشدید علائم آرتروز می‌شوند عبارتند از:
۱ -اسید چرب امگا ۶: برخلاف اسید چرب امگا ۳ که به کاهش التهابات بدن کمک می‌کند، اسید چرب امگا ۶ باعث تشدید التهابات می‌شود. اسید چرب امگا ۶ در روغن‌های گیاهی مانند آفتاب گردان، بادام زمینی و مایونز یافت می‌شود.
۲ - چربی‌های اشباع شده: غذاهای حاوی چربی‌های اشباع شده مانند پیتزا و پنیر می‌تواند باعث بروز التهاب در بدن شود. مطالعات متعدد نشان داده است این گونه چربی‌ها التهاب در بافت‌ها و اندام‌ها را درپی دارد.
۳ - چربی‌های ترانس: مطالعه دانشمندان دانشگاه هاروارد نشان می‌دهد چربی‌های ترانس که به وفور در فست فودها و غذاهای سرخ شده وجود دارد خطر بروز التهاب در بدن را تشدید می‌کند.
۴ - شکر: متأسفانه امروزه شکر در بسیاری از مواد غذایی به ویژه مواد غذایی فرآوری شده وجود دارد. یک مطالعه در آمریکا نشان داده است مصرف مواد غذایی حاوی شکر می‌تواند باعث ترشح سیتوکین‌ها در بدن شود که التهاب را تشدید می‌کند.
۵ - کربوهیدرات‌های تصفیه شده: کربوهیدرات‌های تصفیه شده به غلاتی اطلاق می‌شود که سبوس و سایر بخش‌های آن‌ها جدا شده است. نان سفید، ماکارونی و پاستا از جمله کربوهیدرات‌های تصفیه شده هستند. بهتر است از غلات کامل شامل نان سبوس دار در رژیم غذایی خود استفاده کنید.
نظر شما