چرا نباید نمک دریا مصرف کنیم؟

به گزارش خبرنگار ایمنا نمک جزء جدایی‌ناپذیر زندگی آدمی است و برای پخت و تهیه انواع غذاها، مصارف درمانی، زیبایی و ... در تمام دنیا استفاده می‌شود؛ این ماده غذایی اگر به مقدار لازم مصرف شود، دارو  بوده، اما افراط در مصرف آن و استفاده از نمک‌های تصفیه نشده، هم به نوعی برای بدن انسان مضر است. نمک یک ماده معدنی است که از دو عنصر سدیم و کلر تشکیل شده و یکی از افزودنی‌های مجاز آن ید است، اما بعضی تبلیغات در مورد مصرف نمک یددار و یا عدم مصرف آن، افراد را دچار سردرگمی کرده و حتی برخی  را به سمت مصرف نمکی با عنوان نمک‌های دریا و بدون ید سوق داده است. واقعا کدام نمک برای مصرف، سالم و بدون ضرر است؟

نمک دریا عوارض جدی برای مصرف کننده دارد

در این خصوص سید مهدی میرجهانیان، مدیر گروه مهندسی بهداشت محیط استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه نمک‌های دریا به هیچ عنوان مورد تایید مرکز بهداشت محیط نیست، اظهار کرد: به جز تعداد انگشت شمار و محدودی از نمک‌های دریایی که مجوز ساخت از وزارت بهداشت و سازمان غذاودارو دارند و مصرف آن‌ها مشکلی ایجاد نخواهد کرد، بقیه موارد مورد تایید نیست؛ تقریبا بیش از ۹۰ درصد نمک‌های دریایی موجود، غیر مجاز است و نباید مصرف شود.

وی با توضیح اینکه نمک‌های دریا دارای ناخالصی‌هایی مانند فلزات سنگین و برخی مواد معدنی است، افزود: این ناخالصی‌ها عوارضی جدی برای مصرف کننده به همراه دارد.

مدیر گروه مهندسی بهداشت محیط استان اصفهان ادامه داد: فلزات سنگین زمینه ساز بعضی سرطان‌ها است و حتی در اندام‌های حیاتی بدن نیز رسوب کرده و به کبد و کلیه‌ها آسیب جدی وارد می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: برای ورود هر نمکی به بازار و سفره مردم، پروانه ساخت و تولید مورد نیاز است و نمک‌های غیر مجاز و بدون مجوز توسط بازرسین بهداشت محیط از  بازار جمع‌آوری شده و توقیف خواهد شد؛ همچنین این نمک‌ها در شرایط غیر بهداشتی بسته بندی و تولید می‌شود.

میرجهانیان تصریح کرد: مضر بودن ید برای بدن کاملا غیرعلمی و اثبات نشده است و بحث تقلب در موادغذایی که نمک هم یکی از آن‌ها به شمار می‌رود، تقریبا زیاد شده و بهتر است افراد از مراکز معتبر و دارای مجوز خرید  کنند و از محصولات مطمئن استفاده کنند؛ توصیه مصرف نمک دریا بیشتر تبلیغ برای فروش است تا نگرانی برای سلامتی افراد!

نمک دریا را جایگزین نمک یددار نکنید

مسعود سامی، متخصص بهداشت و کنترل کیفیت مواد غذایی و عضو هیئت علمی دانشکده تغذیه در ارتباط با  اینکه نمک دریا چیست، به خبرنگار ایمنا گفت: نمک دریا، نمکی است که از دریاچه‌های نمک و بر اثر تبخیر آب دریا و بدون اینکه هیچ فرآیندی بر روی آن انجام شود، به دست می‌آید. این نمک دارای ناخالصی‌هایی است که برای بدن مناسب نیست و بحث مصرف نمک دریا به جای نمک تصفیه شده از زمانی شدت گرفت که برخی افراد بدون هیچ منبع علمی به مضر بودن ید دامن زدند.

وی اضافه کرد: یدی که به نمک اضافه می‌کنند، ید "فود گرید" (Food Grade) است و نه تنها هیچ ضرری برای بدن ندارد، بلکه از بروز گواتر نیز جلوگیری می‌کند؛ از زمانی که مصرف نمک یددار و تصفیه شده به نسبت کمتر شد، طبق اعلام وزارت بهداشت شیوع گواتر نیز تا حدودی افزایش یافت.

این متخصص بهداشت و کنترل کیفیت مواد غذایی و عضو هیئت علمی دانشکده تغذیه ادامه داد: نمک طعام تصفیه شده فقط کلرید سدیم به اضافه ید است، اما نمک دریا علاوه بر کلرید سدیم عناصر دیگری هم دارد که بعضی از آن‌ها برای بدن و سلامتی مضر است، ید را به دلیل اینکه در منطقه خاورمیانه از طریق غذاها به اندازه کافی دریافت نمی‌شود، به نمک اضافه می‌کنند تا بدن با کمبود ید و بروز گواتر مواجه نشود.

وی با بیان اینکه عناصر موجود در خاک کشور از متوسط جهانی بالاتر است، تصریح کرد: ما با مصرف سبزیجات و مواد غذایی دیگر تا حدودی عناصر معدنی را که تعدادی از آن‌ها فلزات سنگین است، دریافت می‌کنیم، اگر نمک دریا را هم که عناصر مختلفی دارد و بعضی از آن‌ها جزء فلزات سنگین است، به برنامه غذایی اضافه کنیم، خطرات جدی بدن و ارگان‌های آن را تهدید خواهد کرد.

سامی خاطرنشان کرد: متوسط دریافت نمک بین ایرانی‌ها بالا است، در حالی که میزان مصرف مجاز روزانه این ماده غذایی برای افراد عادی حدود ۶ گرم و برای مبتلایان به ناراحتی‌های قلبی حدود چهار گرم است؛ وزارت بهداشت نیز از صنایع غذایی خواسته تا مصرف نمک را از دو درصد به یک درصد برسانند و به این ترتیب از آمار مشکلات مرتبط به نمک مثل فشار خون، کاسته شود.

مازاد سدیم در بدن خطرناک است

همینطور محمدحسن انتظاری، متخصص تغذیه، رئیس و عضو هیئت علمی دانشکده تغذیه در مورد مصرف نمک و تاثیر آن بر ارگان‌های بدن به خبرنگار ایمنا اظهار کرد: مهم‌ترین اثر نمک، حفظ تعادل مایعات بدن بوده که بر سایر قسمت‌های بدن مانند سیستم عصبی، دستگاه گوارش، مغز و ... نیز تاثیرگذار خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه یون سدیم موجود در نمک برای عملکرد بسیاری از سیستم‌های بدن مانند سیستم عصبی، ماهیچه‌ها  و ... به شدت ضروری است، افزود: تقریبا هیچ سلولی در بدن نیست که با سدیم مرتبط نباشد؛ انتقال پیام‌های عصبی در سیستم عصبی، انقباضات ماهیچه‌ها، عملکرد دستگاه گوارش و شکل طبیعی سلول‌ها همه به نوعی به یون سدیم وابسته است.

این متخصص تغذیه با توضیح اینکه نمک و سدیم موجود در آن در اکثر واکنش‌های بدن نقش دارد، ادامه داد: کمبود و مازاد دریافت نمک و به ویژه سدیم در بدن هر کدام به نحوی خطرناک است و عملکرد بدن را مختل خواهد کرد، در زندگی ماشینی و کم تحرک امروزی بیشتر با مازاد سدیم در بدن روبرو هستیم.

اصفهان یکی از آسیب‌پذیرترین استان‌های کشور از نظر کمبود ید

وی تصریح کرد: نیاز روزانه به نمک در اصفهانی‌ها تنها با مصرف نان تامین می‌شود و بقیه نمک‌های دریافتی از طریق سایر مواد غذایی تقریبا مازاد است، چه بسا که نمک دریایی غیر استاندارد هم باشد، چرا که نمک‌های دریایی امروزی آلوده به سرب، کادمیوم و ... است که به شدت برای بدن زیانبار است.

انتظاری با بیان اینکه تمام انجمن‌های قلب در دنیا توصیه بر مصرف کمتر نمک دارند، خاطرنشان کرد: مصرف بیش از حد نمک به خصوص که یک نمک غیر استاندارد نیز باشد، بر سیستم قلب و عروق تاثیر منفی می‌گذارد، باعث ایجاد فشار خون شده، در دراز مدت در سیستم عصبی و دستگاه گوارش مشکل ایجاد کرده و حتی باعث زخم معده هم می‌شود.

وی تصریح کرد: استان اصفهان یکی از آسیب‌پذیرترین استان‌های کشور از نظر کمبود ید است و بهتر است که برای تامین نیاز بدن به ید از نمک‌های یددار استفاده شود تا از افزایش گواتر در استان جلوگیری شود؛ ید برای بدن مضر نیست و این تنها یک جو نادرست علیه مصرف نمک‌های یددار در جامعه است که باید اصلاح شود.