به گزارش خبرنگار ایمنا، موادغذایی که می‌خوریم و می‌نوشیم مستقیم و یا غیرمستقیم در بدن ما تاثیراتی دارند و برخی باعث شادابی و سرحالی ما می‌شوند، اما در پی استفاده برخی نیز افسرده و خموده می‌شویم، اهمیت این موضوع در کودکان و نوجوانان به دلیل رشد جسمی و فکری آن‌ها پررنگ‌تر است و والدین باید در این زمینه دقت بیشتری به خرج دهند تا زمینه‌های سلامت جسم و روح فرزندان خود را تامین کنند.
امروزه افسردگی در حال افزایش و فراگیر شدن است، یکی از راه‌هایی که می‌توان از آن برای درمان افسردگی به ویژه در کودکان و نوجوانان بهره برد استفاده و یا منع موادغذایی مصرفی است، در راستای آگاهی از ارتباط و تاثیر موادغذایی در افسردگی کودکان و نوجوانان با رضا امانی، پروفسور تغذیه بالینی و مدیر گروه تغذیه بالینی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
ارتباط بین موادغذایی و افسرگی چگونه است؟
افسردگی یکی از جنبه‌های خلق است و جزء اختلالات خلقی محسوب می‌شود، نکته مهم در این مورد ارتباط بین مواد خوراکی و کارکرد مغز که یک رابطه دو سویه است، می‌باشد، وقتی روحیه خوبی داریم و یا برعکس ناراحت هستیم، روی اشتها و حتی انتخاب مواد غذایی ما تاثیرگذار خواهد بود. این ارتباط دو سویه یک شاه کلید است که کدام مواد غذایی می‌توانند روی خلق‌وخوی ما اثر بگذارد و ما بر اساس مکانیسم علمی و مقالات موجود در این زمینه صحبت می‌کنیم تا موثق و مطمئن باشد، همچنین باید درباره موادغذایی که اثر مثبت و نیز منفی در ارتباط با افسردگی دارد، حرف بزنیم تا این ارتباط دو سویه به خوبی بیان شود.
چربی‌ها چگونه برکارکرد مغز و افسردگی اثر دارند؟
یکی از مواردی که شواهد زیادی برای آن وجود دارد، ارتباط نوع چربی‌هایی است که مصرف می‌کنیم، از این طریق که دیواره غشاهای سلولی از جمله سلول‌های عصبی در مغز از چربی ساخته شده و نوع چربی مصرفی روی ترکیب چربی غشای سلول‌های عصبی اثر می‌گذارد، اسیدهای چربی‌های اشباع ( چربی‌های حیوانی) باعث کاهش انعطاف‌پذیری غشای سلول‌های عصبی (کاهش تبادل نورونی) می‌شود و اسیدهای چرب غیراشباع که بیشتر در گیاهان وجود دارد (مانند روغن‌های خوراکی) می‌توانند روی غشاهای سلولی اثر بهبود کارکرد انعطاف‌پذیری بگذارند، اسیدهای چرب امگا سه که جزء اسیدهای چرب غیراشباع است و بیشتر در ماهی‌ها به ویژه ماهی‌های آب‌های آزاد، آجیل، روغن گردو، روغن سویا، کانولا و کلزا وجود دارد، بر روی کارکرد بهتر مغز و کاهش شانس بروز افسردگی نقش دارند.
آیا مصرف روغن زیتون نیز در جلوگیری از ابتلا به افسردگی نقش دارد؟
بله، اسید اولئیک که نوعی اسید چرب غیراشباع و مفید است، در روغن زیتون وجود دارد و همچنین روغنی که از دانه‌ها، مغزها مانند آجیل به دست می‌آید نیز بخشی از اسیدهای چربشان اسید اولئیک است که بسیار پرفایده در زمینه کاهش ابتلا به افسردگی است این نوع چربی‌ها خاصیت آنتی اکسیدانی هم دارند.
عوامل دیگری که در کاهش ابتلا به افسردگی نقش دارد، چیست؟
عوامل آنتی اکسیدانی مانند ویتامین‌های آ، سی، دی و کاروتنوئید و فلاونوئیدهای موجود در میوه‌ها و سبزیجات از اکسیداسیون سلول‌های عصبی و ابتلا به افسردگی جلوگیری می‌کنند؛ برخی موادغذایی نیز مانند خانواده سیر و پیاز، توت‌ها، سویا، هل، زنجبیل و ادویه ها به خصوص زردچوبه اثر ضدالتهابی دارد و ارتباط این نوع خوراکی‌ها با افسردگی این است که در افسردگی احتمال التهاب سلول‌های عصبی وجود دارد و این مواد غذایی تا حد زیادی از آن جلوگیری می‌کند.
آیا کاکائو از ایجاد بیماری افسردگی در کودکان و نوجوانان جلوگیری می‌کند؟
کاکائو به ویژه کاکائوی تلخ یکی از مواد خوراکی است که اثر خیلی خوبی در شاد بودن دارد و بچه‌ها این موضوع را به خوبی درک می‌کنند و در مصرف آن شرطی می‌شوند و تا بزرگسالی استفاده از آن را ادامه می‌دهند، کاکائو هم اثر ضدالتهابی و هم آنتی‌اکسیدانی دارد که باعث بهبود خلق و کاهش ریسک ابتلا به افسردگی خواهد شد.
آیا شیرینی‌ها نیز در ایجاد خوش خلقی موثرند؟
شیرینی ها و به طور کلی شکر نیز در افراد اثرات مثبتی دارد، اما اثر شکر کوتاه مدت است و چون سریع قند خون را پایین می‌آورد، این دفعه اثرش منفی خواهد بود و ما به دنبال مواد غذایی که اثر بلند مدت در کمک به رفع افسردگی و یا کمتر شدن شانس ابتلا به این بیماری را دارد، هستیم.
چه نوع مواد غذایی در ایجاد افسردگی در کودکان و نوجوانان اثر دارد؟
کلسترول یکی از چربی‌های اشباع است که اگر در حد بالا و غیرعادی استفاده شود، می‌تواند اثر در ایجاد بیماری افسردگی بگذارد و همینطور مصرف غذاهای شیرین که از کودکی به صورت عادت درآمده، کمبود ویتامین‌ها مانند ویتامینD (که در استان اصفهان حدود ۷۰ درصد افراد از کمبود آن رنج می‌برند)، مصرف فست‌فودها و نوشابه‌ها، کمبود منابع مهم آنتی‌اکسیدانی مثل میوه‌ها و سبزیجات(مصرف روزانه پنج واحد میوه و سبزی نیاز روزانه هر فرد است که در برخی استان‌های کشور تقریبا ۹۰ درصد جمعیت این مقدار مصرف را ندارند)، کمبود ویتامین‌های خانواده B، رنگ‌ها و افزودنی‌های غیرمجاز خوراکی، مصرف جانک فودها(هله هوله) و به طور کلی تغییر الگوی مصرف مواد غذایی در خانواده‌ها در ایجاد افسردگی نقش دارد.
آیا تغذیه مادر در دوران بارداری در بروز افسردگی کودکان و نوجوانان اثر دارد؟
قطعا نوع و الگوی تغذیه‌ای مادر در دوران بارداری بر روی بروز بسیاری از بیماری‌هایی که کودکان و نوجوانان مبتلا می‌شوند اثر دارد که افسردگی یکی از این بیماری‌ها است، مادرانی که در تمام و یا اکثر ماه‌های بارداری دچار تهوع هستند، این باعث می‌شود الگوی مصرف غذایی مناسبی در دوران بارداری نداشته باشند، به طور کلی کمبود انواع موادمغذی در این دوران به هر دلیلی زمینه ساز انواع بیماری‌ها همچنین افسردگی در کودکان و نوجوانان خواهد شد.
نظر شما