کشاورزان تاجیکستانی، خوشحالتر از همیشه!

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، کشاورزی نقش مهمی در رشد اقتصادی و کاهش فقر در تاجیکستان دارد و حدود یک چهارم از تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد. بیش از نیمی از جمعیت تاجیکستان کشاورز هستند و تولیدات این بخش بزرگترین منبع درآمد برای فقیرترین خانواده‌های روستایی به حساب می‌آید.

با وجود اصلاحات انجام گرفته در دهه گذشته، بهره‌وری و رقابت‌پذیری کشاورزی در تاجیکستان پتانسیل بسیار کمی دارد، درآمد حاصل از کشاورزی هنوز پایین و کشور همچنان با ناامنی غذایی مواجه است، به طوری که هر سال تقریبا ۷۰ درصد از مواد غذایی مورد نیاز آن از طریق واردات تأمین می‌شود.

 سرچشمه تمامی این مشکلات، ضعف در روش آبیاری است زیرا زمین‌های زراعی تاجیکستان به آبیاری وابستگی شدید دارد و این بخش جدی‌ترین محدودیت برای کشاورزانی است که تلاش می‌کنند تولید محصولات خود را افزایش بدهند و یا محصولات با ارزش‌تر و باکیفیت‌تری تولید کنند؛ ناکارآمدی زیرساخت‌های زهکشی، سیستم‌های برق ناپایدار و تجهیزات پمپاژ قدیمی منجر به ناکارآمدی این حوزه می‌شود.

بنابراین با هدف بهبود وضعیت "امنیت غذایی" برای آسیب‌پذیرترین جوامع تاجیکستان، بانک جهانی اقدام به ایجاد برنامه‌ای تحت عنوان "اشتغال‌زایی عمومی با کشاورزی پایدار و مدیریت منابع آب" کرده است که تمرکز ویژه آن بر مسائل حیاتی در مدیریت آبیاری و منابع آب قرار دارد. یکی از قسمت‌های این برنامه، ایجاد فرصت‌های کسب درآمد برای فقیرترین شهروندان با ایجاد مشاغلی همچون لای‌روبی و پاکسازی دستی کانال‌های آبیاری این کشور است.

هدف از انجام این کار، علاوه بر اشتغال‌زایی برای نیازمندان، دسترسی بهتر کشاورزان محلی به منابع و امکانات آبیاری و درنتیجه تولید محصولات بیشتر و کسب درآمد بالاتر است. با پیشرفت این برنامه تا کنون ۵۸۰ کیلومتر از کانال‌های آبیاری این کشور لای‌روبی و ۴۴ کیلومتر از کانال‌های آبیاری زهکشی و بازسازی شده است. علاوه بر این سه ایستگاه جدید پمپاژ آب احداث و عملیات تقویت رودخانه‌ها به اتمام رسیده است. ایستگاه‌های قدیمی پمپاژ آب که از سال ۱۹۷۰ بازسازی نشده بود و به علت نبود توانایی خرید قطعات جدید برای ادامه عملیات، در شرایط بحرانی قرار داشت، با اجرای برنامه بانک جهانی مجددا احیا و دو ایستگاه دیگر برای تامین آب به ۷۰۰ هکتار زمین در آن احداث شد.

در نتیجه این اقدامات وضعیت آبیاری در ۹۲۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی تاجیکستان بهبود یافته است. به علاوه شش هزار و ۵۲۵ کیلومتر از شبکه آبیاری مزارع به صورت دستی لای‌روبی شد که این به معنای ایجاد اشتغال برای ۲۴ هزار شهروند و بهبود وضعیت خدمات آبیاری و زهکشی برای تقریبا ۱۹۰ هزار هکتار از زمین‌های زراعی است.

بازسازی زیرساخت‌های زهکشی با ایجاد امکان تولید موادغذایی بیشتر و باکیفیت‌تر، وضعیت کشاورزی تاجیکستان و همچنین معاش مردم فقیر این کشور را بهبود بخشیده است به طوری‌ که ۱۲۰ خانوار ساکن در روستای Lolazor، هم‌ اکنون آب کافی برای آبیاری محصولات کشاورزی خود در اختیار دارند و با توجه به تأثیراتی همچون نفوذپذیری و حاصلخیزی که آب‌های زیرزمینی بر کیفیت خاک این منطقه داشته‌ است چندین گلخانه در آن احداث شده است.

به علاوه ساکنان ناحیه Hissor که زمانی قادر به کسب درآمد کافی از طریق کشاورزی بودند ولی با توجه به بحران آب مجبور به ترک شغل آبا و اجدادی شده و در جستجوی کار به روسیه رفته بودند، در حال حاضر برای دومین بار موفق به پرورش محصولاتی چون انگور، ذرت و گندم شده‌اند. برخی دیگر از کشاورزان این ناحیه نیز برای اولین بار نسبت به پرورش گندم، برنج، لوبیا و ذرت اقدام کردند و برداشت موفقیت‌آمیزی داشته‌اند. بدین ترتیب با وجود آب، حتی یک مترمربع از زمین‌ها نیز بی‌استفاده و خالی باقی نمانده است.

برنامه مذکور علاوه بر تلاش برای ایجاد درآمد در فقیرترین مناطق این کشور و بهبود وضعیت امنیت غذایی تاجیکستان، بر اصلاحات مهم نهادی نیز تمرکز دارد و به منظور حصول اطمینان از اینکه تحت این برنامه، افرادی مورد هدف قرار می‌گیرند که بیشترین رویارویی با "ناامنی غذایی" را دارند (به ویژه زنان که حدودا نیمی از نیروی کار کشاورزی را تشکیل می‌دهند) با سازمان‌های جامعه مدنی محلی نیز همکاری نزدیکی برقرار کرده است.

این سازمان‌ها در امر نظارت و اجرای مراحل مختلف پروژه مشارکت دارند و به تشکیل انجمن‌های جامعه‌محور مصرف کننده آب کمک می‌کنند. وظیفه این انجمن‌ها که مسئولیت مدیریت سیستم‌های آبیاری مزارع و ایستگاه‌های پمپاژ آب را بر عهده دارند، متحد کردن گروه‌های مصرف‌کننده آب است که منابع مالی و فنی خود را برای مدیریت عملیات آبیاری در مزارع با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند. این انجمن‌ها همچنین نقش مهمی در حفظ زیرساخت‌های آبیاری ایفا می‌کنند.

ترجمه از: مریم زمانی، خبرنگار ایمنا