گذاری کوتاه به سعدیه

به گزارش ایمنا، شیخ مصلح الدین عبدالله شیرازی مشهور به شیخ سعدی شاعر و نویسنده بزرگ ایران به سال ۶۰۰ هجری قمری در شیراز به دنیا آمد و در سال ۶۹۴ هجری قمری در همین شهر وفات یافت. درباره تاریخ ولادت سعدی اختلاف بسیار است، چنان که نام او و پدرش را گوناگون نوشته اند و ولادتش را از ۵۷۱ تا ۶۰۶ هجری قمری احتمال داده اند. همچنین در تاریخ وفاتش سال ۶۹۰ و ۶۹۵ هجری قمری نیز ذکر شده است. آثار سعدی متنوع و بسیار است و تمام آنها تحت عنوان کلیات سعدی جمع آوری و تدوین شده که مهم ترین آنها بوستان و گلستان است. وی در شیراز و نظامیه بغداد به تحصیل پرداخت و سپس سفری طولانی به بین النهرین، شام، حجاز و شمال آفریقا کرد و پس از کسب تجارب فراوان به شیراز بازگشت.
آرامگاه سعدی در شمال شرقی شیراز، در انتهای خیابان بوستان و در مجاورت باغ دلگشا واقع شده و بعد از حافظیه دومین پایگاه فرهنگی و محل گردهمایی ادب دوستان در این شهر به شمار می رود. آرامگاه شیخ اجل در دامنه کوهی به نام فهندژ(پهندژ) و در قریه ای به همین نام واقع شده است. هم اکنون این قریه با اتصال به شهر به شهرک سعدی معروف است.



مکانی که اکنون آرامگاه سعدی است، در ابتدا خانقاه شیخ بوده که وی اواخر عمرش را در آنجا می‌ گذرانده و سپس در همان‌ جا دفن شده‌ است. اولین مقبره در قرن هفتم توسط خواجه شمس الدین محمد صاحب‌ دیوانی وزیر معروف آباقاخان، بر فراز قبر سعدی ساخته شد.



در سال ۹۹۸ به حکم یعقوب ذوالقدر، حکمران فارس، خانقاه شیخ ویران گردید و اثری از آن باقی نماند. تا این که در سال ۱۱۸۷ هجری قمری به دستور کریمخان زند، عمارتی ملوکانه از گچ و آجر بر فراز مزار شیخ بنا شد که شامل ۲ طبقه بود. طبقه پایین دارای راهرویی بود که پلکان طبقه دوم از آنجا شروع می‌شد. در دو طرف راهرو دو اتاق کرسی دار ساخته شده بود.



در اتاقی که سمت شرق راهرو بود، مزار سعدی قرار داشت و معجری چوبی آن را احاطه کره بود. قسمت غربی راهرو نیز موازی قسمت شرقی، شامل دو اتاق می‌شد که بعدها شوریده(فصیح الملک) شاعر نابینای شیرازی در اتاق غربی این قسمت دفن شد. طبقه بالای ساختمان نیز مانند طبقه زیرین بود، با این تفاوت که بر روی اتاق شرقی که قبر سعدی در آنجا بود، به احترام شیخ اتاقی ساخته نشده بود و سقف آن به اندازه دو طبقه ارتفاع داشت.



بنایی که در زمان کریمخان ساخته شده بود تا سال ۱۳۲۷ هجری شمسی برپا بود. در سال ۱۳۲۹ توسط علی‌ اصغر حکمت و انجمن آثار ملی ایران، بنای کنونی به جای ساختمان قدیمی ساخته شد و مراسم افتتاح رسمی آن در اردیبهشت ماه ۱۳۳۱ برگزار گردید که این بنا با اقتباس از کاخ چهل ستون و تلفیقی از معماری قدیم و جدید ایرانی توسط محسن فروغی ساخته شد.



در داخل آرامگاه هفت کتیبه از گلستان و بوستان به خط استاد بوذری نوشته شده است. در زیرزمین این مکان حوضخانه ای با آب زلال و ماهی های زیبا وجود دارد که استراحتگاه مسافران و گردشگران نیز محسوب می شود. محوطه باغ به سبک ایرانی گلکاری، درختکاری و باغچه بندی شده‌ است. در وسط حیاط دو حوض مستطیل شکل، با جهت شمالی– جنوبی در دو طرف محوطه آرامگاه قرار دارد و حوض دیگری در جهت شرقی – غربی در مقابل ایوان اصلی بنا واقع شده‌ است.
آرامگاه سعدی  در تاریخ ۱۸ آذر ۱۳۵۴ به شماره ۱۰۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
12168/135/10
کانال اطلاع رسانی: https://telegram.me/imnanew