فطریه امسال + مبلغ کفاره روزه، نرخ زکات فطره ۱۴۰۴، زمان پرداخت، مقدار و شرایط مهمان

به گزارش خبرگزاری ایمنا، زکات فطره یا فطریه یکی از فروع دین اسلام است که در عید فطر پرداخت می‌شود.

• بیشتر بخوانید:

تبریک عید فطر ۱۴۰۴

اعمال شب عید فطر

پیامک تبریک عید سعید فطر

فطریه چیست؟

فطریه مبلغی است که در پایان ماه مبارک رمضان و شب عید فطر پرداخت یا کنار گذاشته می‌شود.

میزان فطریه معادل مبلغ سه کیلوگرم قوت غالب (غذای روزمره) مورد استفاده افراد است که می‌تواند گندم، برنج، ذرت، کشمش، خرما و مانند آن باشد؛ معمولاً در زمان حاضر، گندم و برنج مهم‌ترین قوت غالب است و افراد باید برای هر نفر سه کیلوگرم گندم یا برنج یا معادل نقدی آن را به عنوان زکات فطریه پرداخت کنند.

زکات فطره بر چه کسانی واجب است؟

یکی از اعمال واجب در روز عید فطر پرداختن زکات فطره است؛ کسانی که در شب عید فطر مکلف باشند و فقیر و نان‌خور دیگران نباشند باید زکات فطریه خود و افراد تحت تکفل را _ولو واجب‌النفقه هم نباشند_ بپردازند. بچه‌ای که هنوز بالغ نشده است، زکات و نماز بر او واجب نیست، ولی زکات فطریه‌ او را باید سرپرستش بپردازد. کسی که فقیر است، زکات فطریه بر او واجب نیست، بلکه می‌تواند زکات فطریه دریافت و خرج کند؛ هر چند فرموده‌اند افراد ناتوان هم اگر مثلا خانواده ۵، ۶ نفره هستند حداقل به اندازه یک صاع، زکات فطریه یک نفر را دست به‌دست کنند و در نهایت همان را بپردازند تا از این اجر و ثواب برخوردار شوند.

زکات فطره را چه زمانی باید پرداخت؟

وقت پرداخت زکات فطره از شب عید است تا ظهر روز عید و به نظر رهبر معظم انقلاب و برخی فقهای دیگر بنا بر احتیاط باید قبل از نماز عید زکات فطره را بپردازند. اگر کسی برایش این امکان وجود نداشت، یعنی دسترسی نداشت یا امکان پرداختن نبود لااقل جدا کند و کنار بگذارد تا بعداً ادا کند.

فطریه مهمان بر عهده‌ میزبان است؟

بیشتر فقها معتقدند شخصی که مهمان است با یک شب نان‌خور به حساب نمی‌آید اما بعضی دیگر از مراجع، معتقدند که با یک شب هم مهمان نان‌خور محسوب می‌گردد و چنانچه پیش از غروب خورشید وارد منزل صاحب خانه گردد زکات فطره او بر عهدی صاحب خانه خواهد بود. پاسخ مراجع عظام تقلید به این سوال به شرح زیر است:

حضرت امام خمینی (ره)

فطریه مهمانی که قبل از غروب شب عید فطر با رضایت میزبان وارد شده و نان‌خور حساب شود، بر میزبان واجب است.

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):

با یک شب مهمان شدن،‌ نان‌خور حساب نمی‌شود. (بنابراین کسی که تنها در شب عید فطر مهمان دیگری شده، خودش باید فطریه‌اش را بپردازد.)

بر اساس فتوای امام خامنه‌ای در وجوب فطریه میهمانی که پیش از غروب آفتاب بر میزبان وارد می‌شود، شرط است که جزء افراد نان‌خور و تحت عنوان عائله میزبان محسوب شود، مانند خدمتکار یا بعض افراد فامیل که هر از چند گاه چند روزی در منزل شخص بسر می‌برند.

آیت الله العظمی مکارم شیرازی

فطریه میهمان بر عهده صاحب خانه نیست، مگر اینکه برای چند شب میهمان او باشد، به طوری که نان‌خور او محسوب شود.

آیت‌الله صافی گلپایگانی

اگر مهمان قبل از غروب شب عید فطر وارد شود و بگویند امشب نان او را داده – هرچند نان‌خور حساب نشود- [بر میزبان] واجب است.

آیت الله العظمی سیستانی

کسی که تنها برای افطار شب عید دعوت شده نان‌خور به حساب نمی‌آید و فطره‌اش بر صاحب خانه نیست.

آیت الله العظمی نوری همدانی

چنانچه میهمان قبل از غروب وارد بر صاحب خانه شود و آن شب نان‌خور وی باشد، زکات فطره‌اش بر عهد میزبان است.

آیت‌الله سبحانی

فطریه مهمانی که قبل از غروب شب عید فطر با رضایت صاحب‌خانه وارد شده و عرفاً نان‌خور میزبان‌ حساب می‌شود، بر میزبان واجب است.

آیت‌الله بهجت (ره)

اگر مهمان قبل از برآمدن هلال ماه شوال برای خوردن غذا آمده باشد – ولو بعداً نتواند غذا صرف کند – فطریه‌اش بر میزبان واجب است.

باید توجه داشت که اگر شخصی چند روز پیش از عید فطر وارد خانه میزبان شود و تا عید فطر مهمان او باشد، در نظر تمام علما نان‌خور میزبان است و بنابراین میزبان باید فطریه چنین مهمانی را پرداخت کند.

کفاره روزه چیست؟

کسی که عمدا و بدون عذر شرعی یکی از کارهای باطل‌کننده روزه ماه رمضان را انجام دهد، علاوه بر قضا کردن روزه خود، کفاره هم باید بدهد.

مقدار کفاره ماه رمضان

کفـاره‌ افطار عمـدی روزه‌ ماه مبارک رمضان در شرع اسلام یکی از سه چیز است:

• آزاد کردن یک برده.
• دو ماه (۶۰ روز) روزه گرفتن.
• شصت فقیر را غذا دادن.

از آن جایی که در این دوران ظاهراً برده‌ای وجود ندارد که بتوان آزاد کرد مکلف باید یکی از آن دو کار دیگر را انجام دهد.

مبلغ فطریه امسال چقدر است

مراجع عظام تقلید، نظر خود را درباره مبلغ و مقدار فطریه رمضان ۱۴۰۴ اعلام کردند که به شرح زیر است:

مقام معظم رهبری:

سوال: مقدار فطریه برای هر نفر چه مقدار است و چه چیزی باید به عنوان فطریه پرداخت شود؟

جواب: مکلف باید برای خودش و کسانی که نان‌خور او هستند، هر نفری یک صاع (تقریباً سه کیلو) گندم یا جو یا خرما یا کشمش یا برنج یا ذرت و مانند اینها به مستحق بدهد و اگر پول یکی از اینها را هم بدهد کافی است.

ضمناً مبلغ زکات فطره امسال (۱۴۰۴) به قیمت گندم برای هر نفر، حداقل «هفتاد و پنج هزار تومان» اعلام شده است.

آیت‌الله مکارم‌شیرازی:

بر اساس نظر آیت الله العظمی مکارم شیرازی زکات فطره امسال بر مبنای قوت غالب گندم مبلغ هشتاد هزار تومان (۸۰۰.۰۰۰ ریال) و بر مبنای قوت غالب برنج مبلغ سیصد هزار تومان (۳۰۰۰.۰۰۰ ریال) است.

کفاره روزه غیر عمد مبلغ بیست هزار تومان (۲۰۰.۰۰۰ ریال) است که باید به صورت نان تهیه و پرداخت شود، همچنین کفاره روزه عمد مبلغ یک میلیون و دویست هزار تومان (۱۲.۰۰۰.۰۰۰ ریال) می‌باشد.

لازم به ذکر است که بر اساس مسئله ۱۶۹۲ رساله توضیح المسائل آیت الله العظمی مکارم شیرازی، زکات فطره بر تمام کسانی که قبل از غروب شب عید فطر بالغ و عاقل و غنی باشند واجب است، یعنی باید برای خودش و کسانی که نان‌خور او هستند، هر نفر به اندازه یک صاع (نزدیک به سه کیلوگرم) از آنچه غذای نوع مردم آن محل است، اعم از گندم و جو یا خرما یا برنج یا ذرّت و مانند اینها به مستحق بدهد و اگر پول یکی از اینها را بدهد کافی است.

در ضمن بنا بر فتوای آیت‌الله مکارم‌شیرازی کسی فقط در افطار شب عید فطر میهمان دیگری باشد فطریه او به عهده خودش می‌باشد.

آیت‌الله سیستانی:

از آنجا که میزان زکات فطره برای هر فرد سه کیلوگرم قوت شایع شهر است، مبلغ آن برای فطریه بدل از آرد ۱۰۰ هزار تومان و برای فطریه بدل از برنج ایرانی پانصد (۵۰۰) هزار تومان و فطریه بدل از برنج غیر ایرانی، دویست (۲۰۰) هزار تومان تعیین شده است.

آیت‌الله سبحانی:

شخصی که پرداخت زکات فطره بر او واجب است باید برای خودش و کسانی که نان‌خور او هستند، هر نفری یک صاع (تقریباً ۳ کیلو) از خوراکی‌های رایج در منطقه خود (مانند آرد گندم، برنج و …) یا مبلغ آن را به عنوان فطریه بپردازد.

با توجه به اینکه قیمت آرد گندم و برنج در شهرهای مختلف، ممکن است اندکی متفاوت باشد، لذا مؤمنین می‌توانند معادل مقادیر مذکور را بر طبق قیمت محل زندگی خود، محاسبه و پرداخت نمایند. مثلاً قیمت آرد گندم در قم تقریباً هر کیلو ۳۰ هزار تومان است که برای هر نفر تقریباً ۹۰ هزار تومان محاسبه می‌گردد؛ قیمت برنج ایرانی و خارجی نیز بر اساس مصرف خانوار به همین صورت محاسبه می‌گردد.

آیت الله وحید خراسانی:

باسمه‌تعالی

پیرو سوالات مکرر مؤمنین از دفتر حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی (مدظله‌العالی) مبنی بر میزان زکات فطره ماه مبارک رمضان ۱۴۴۶ به اطلاع می‌رساند میزان زکات فطره برای هر نفر یک صاع که تقریباً سه کیلوگرم گندم یا برنج و مانند اینها از طعام‌های متعارف در محل است که مکلّف می‌تواند پول یکی از اینها را طبق قیمتی که در محل خودش دارد محاسبه نموده و به فقیر بپردازد.

دفتر معظم‌له زکات فطره به حساب گندم را برای هر نفر به مبلغ ۸۵,۰۰۰ تومان قبول می‌کند.

مؤمنین در صورت داشتن سوال می‌توانند با دفتر قم ۰۲۵۳۷۷۴۰۶۱۱ تماس حاصل نمایند.

آیت‌الله شبیری زنجانی:

شخصی که پرداخت زکات فطره بر او واجب است باید برای خودش و کسانی که نان‌خور او هستند، هر نفری یک صاع (تقریباً ۳ کیلو و ۶۰۰ گرم به حساب گندم) از خوراکی‌های رایج در منطقه خود (مانند گندم، برنج و …) یا مبلغ آن را به عنوان فطریه بپردازد.

با توجه به اینکه قیمت گندم و برنج در شهرهای مختلف، ممکن است اندکی متفاوت باشد، لذا مؤمنین می‌توانند معادل مقادیر مذکور را بر طبق قیمت محل زندگی خود، محاسبه و پرداخت نمایند.

کفاره افطار غیر عمدی برای هر روز، یک مد طعام (حدود ۹۰۰ گرم به‌حساب گندم) است که باید به مسکین (فردی که معیشتش سخت‌تر از فقیر می‌گذرد) پرداخت شود و در صورت اطمینان می‌توان قیمت آن را به مسکین داد تا برای خودش این مقدار طعام بخرد.

جهت تسهیل برای مؤمنین گرامی در انجام تکلیف شرعی و رسیدگی به نیازمندان محترم، بخش وجوهات دفتر آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی، مبالغ زکات فطره و کفاره را دریافت می‌کند و به مصرف شرعی آن می‌رساند.

آیت الله نوری همدانی:

بسم‌الله الرحمن الرحیم

با آرزوی قبولی طاعات و عبادات مؤمنین و مؤمنات به اطلاع می‌رساند طبق نظر مرجع عالیقدر؛ حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی «مدظله‌العالی» میزان زکات فطره و کفاره روزه در سال ۱۴۰۴ شمسی و ۱۴۴۶ قمری به شرح ذیل می‌باشد:

زکات فطره هر فرد باید حدود سه کیلوگرم گندم یا برنج یا نظیر آنکه در رساله عملیه ذکر شده است و یا قیمت آن را پرداخت کنند.

بر این اساس قیمت قوت غالب گندم ۸۰ هزار تومان و قیمت قوت غالب برنج ایرانی حدود ۴۵۰ هزار تومان و برنج غیر ایرانی ۲۰۰ هزار تومان است که عزیزان در پرداخت آن مخیرند، در ضمن اگر در منطقه محل سکونت اجناس ذکر شده قیمت دیگری دارد باید به قیمت منطقه خود محاسبه کنند.

کفاره غیر عمد برای هر روز ۲۰ هزار تومان و کفاره عمد برای هر روز یک میلیون و دویست هزار (۱/۲۰۰/۰۰۰) تومان است.

توفیقات همگان را از خداوند متعال خواستاریم.

آیت الله جوادی آملی:

مبلغ فطریه برای هر نفر بر مبنای قوت غالب منطقه، سه کیلو گندم، برنج و مانند آنها و یا معادل قیمت اینها به قیمت روز پرداخت گردد.

مبالغ کفاره روزه:

کفاره غیر عمد: ۲۰,۰۰۰ تومان (بیست هزار تومان) به ازای هر روز

کفاره عمد: ۱,۲۰۰,۰۰۰ تومان (یک میلیون و دویست هزار تومان) به ازای هر روز تعیین شده است.

دفتر حضرت آیت الله مظاهری:

با آرزوی قبولی عبادت‌های مؤمنین در ماه مبارک رمضان نظر حضرت آیت‌الله العظمی مظاهری در خصوص «زکات فطره» و «کفّاره» به شرح ذیل اعلام می‌گردد:

۱) میزان زکات فطره مکلّفینی که فقیر نیستند، برای خودشان و اشخاص تحت تکفّل، به‌ازای هر نفر، تقریباً سه کیلوگرم گندم یا جو یا خرما یا برنج و مانند آن است که باید به مستحق بدهند و اگر پول یکی از اینها را هم بر اساس قیمت رایج محلّ زندگی خود بپردازند کافی است.

این مبلغ، امسال بنا بر اعلام نظر کارشناسان مربوطه، برای گندم حدود هفتاد تا هشتاد هزار تومان با توجه به اختلاف قیمت در مناطق مختلف کشور برآورد شده است. در خصوص سایر مواد غذایی با توجّه به اینکه قیمت آنها در شهرهای مختلف متفاوت است مؤمنین می‌توانند معادل مقادیر مذکور را بر اساس قیمت محلّ زندگی خود بپردازند.

۲) کفاره افطار غیر عمدی روزه، به ازای هر روزه، حدود ۷۵۰ گرم طعام نظیر گندم یا پول آن است و کفاره عمدی افطار روزه، به‌ازای هر روزه، شصت برابر آن می‌باشد.

مبلغ کفاره غیر عمد توسط کارشناسان برای هر روزه، حدود بیست هزار تومان برآورد می‌شود.

۳) خرید سایر نیازمندی‌های متعارف فقرا اعم از خوراکی و غیر خوراکی با مبالغ زکات فطره یا با مبالغ کفّاره و تحویل به آنان جایز است و نیز انتقال مبالغ زکات فطره یا کفّاره به حساب آنان مانعی ندارد و لازم نیست عین پول به آنها پرداخت شود.

۴) زکات فطره کسانی که در شب عید فطر مهمان هستند یا افرادی نظیر کارگران، کارمندان و سربازان که در محلّ کارشان غذای روزانه به آنها داده می‌شود بر عهده خودشان می‌باشد.

۵) کسی که نماز عید فطر می‌خواند مستحب است زکات فطره را پیش از نماز عید بدهد و اگر نماز عید نمی‌خواند می‌تواند ادای فطریه را تا ظهر عید به تأخیر اندازد.

تاخیر در پرداخت فطریه

اگر فرد موقعی که دادن زکات فطره واجب است، فطره را ندهد و کنار هم نگذارد، احتیاط واجب آن است که بعداً بدون این که نیت ادا و قضا کند، به قصد قربت فطره را بدهد.

حکم فطریه در سفر

فرقی نمی کند فرد در شهر خود باشد یا سفر، احکام مربوط به فطریه جاری است و باید بدون تاخیر اقدام به پرداخت فطریه کنند.

فطریه به چه کسانی تعلق می‌گیرد

در مورد محل اصلی مصرف فطریه باید به نظرات مراجع عظام تقلید مراجعه کرد که دو نظر را ارائه داده‌اند. فطریه را می‌توان در تمام هشت موردی که زکات مال در آن مصرف می‌شود پرداخت کرد.:

• فقیران
• مسکینان: یعنی افرادی که وضعیت اقتصادی‌شان از فقیران هم بدتر است.
• مسافرانی که در راه مانده و خرج برگشت به شهر خود را ندارند.
• بدهکارانی که نمی‌توانند قرض خود را بپردازند.
• در راه خدا: یعنی در تمام کارهای خیری که سود و نفع آن به عموم مسلمین برسد. مانند ساختن و تعمیر مسجد، راه، پل، مدرسه و بیمارستان و...
• کافرانی که با دادن زکات به اسلام ترغیب می‌شوند یا در جنگ به مسلمانان کمک می‌کنند.
• پرداخت به نایب امام یا کارمندان حکومت اسلامی که مأمور جمع‌آوری زکات و رساندن آن به نیازمندان است.

در مصرف زکات فطریه برخی از فقها و مراجع معظم تقلید احتیاط واجب هم دارندکه حتی‌المقدور به «فقرا» داده شود؛ یعنی افراد فقیر و مستمند. اگر فقرا نبودند، مصارف دیگر مثل مسجد و امور خیر و امثال اینها که مصارف زکات است. فقیر هم به‌معنای گدا نیست؛ چون ممکن است فقیر باشد و گدایی نکند. فقیر کسی است که خرج او بیش از دخلش است؛ یعنی درآمد سالش را ندارد و تأمین نمی‌شود. سؤال می‌کنند که آیا به این نهادها و مؤسسات هم می‌توانیم بپردازیم؟ بله، اگر مورد اطمینانتان هستند که به مصرف زکات فطریه می‌رسانند اشکالی ندارد.