به گزارش خبرگزاری ایمنا، نذر کردن و توزیع غذای نذری از دیرباز در فرهنگ مردم ایران به شکل‌های گوناگون وجود داشته و در ایامی همچون ماه مبارک رمضان و ایام سوگواری محرم‌الحرام رونق بیشتری می‌گیرد، غذای نذری برای بسیاری از مردم همراه با خاطرات روزگارانی است که قدیمی‌ترها با عشق و علاقه غذاهای نذری را در ظروف غیر یکبار مصرف تزئین می‌کردند، اما امروزه که بسیاری از لذت‌های زندگی در ماشینی شدن گم شده است، جای آن ظرف‌های مسی، بلورین و چینی قدیمی با طرح‌های بسیار زیبا را ظروف یک بار مصرفی گرفته که به گفته بسیار از کارشناسان و صاحب نظران برای سلامت انسان و محیط‌زیست آسیب‌هایی به همراه دارد.
از این جهت فعالان محیط‌زیست چند سالی است که برای آگاه‌سازی مردم در استفاده درست از این ظروف یک بار مصرف فعالیت‌های مؤثری را شروع کرده‌اند، چرا که هجوم ظروف پلاستیکی در اعیاد مختلف و پخش نذورات منظره بسیار نازیبا و ناراحت کننده را خلق می‌کند، زیرا دیدن ظروف و لیوان‌های یکبار مصرفی که بعد از مصرف محتویات آن در معابر عمومی رهاسازی می‌شود، برای هر بیننده‌ای آزاردهنده است، مصرف پلاستیک و پراکنده‌سازی آن در سطح شهر، علاوه بر آنکه چهره شهر را نازیبا و مخدوش می‌سازد، مخاطرات زیست‌محیطی و اثرات سو و متعددی بر سلامت انسان‌ها می‌گذارد، اما با رعایت برخی نکات و تهیه ظروف گیاهی یک بار مصرف می‌توان آسیب‌های زیست محیطی را به حداقل رساند.
بنابر مطالعات انجام شده، میزان بازیافت ظروف یک بار مصرف پلاستیکی کمتر از یک درصد و حداقل زمان تجزیه آنها در محیط بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ سال است، از این‌رو فعالان محیط زیستی و کارشناسان تغذیه به مساجد، تکایا و افرادی که قصد پخش نذری در ایام عزاداری دارند، توصیه می‌کنند تا جایی که امکان دارد ظروف یک بار مصرف پلاستیکی را حذف و از ظروف خانگی، چندبار مصرف برای نذورات استفاده کنند.
در همین ارتباط، جایگزین کردن لیوان‌های شیشه‌ای به جای لیوان‌های پلاستیکی از دیگر مواردی است که به ویژه در نذری‌های مربوط به نوشیدنی‌های گرم بسیار مناسب و سالم‌تر است، مردم می‌توانند از سفره‌های پارچه‌ای یا پلاستیکی پایدار به جای سفره یک بار مصرف در مساجد و هیئت‌ها استفاده کنند، جایگزین کردن کیسه‌های پارچه‌ای برای نگهداری کفش در هیأت‌ها و مساجد از دیگر موارد عدم آسیب به محیط زیست است، همراه داشتن لیوان، قاشق و چنگال شخصی به جای استفاده پرتعداد از لیوان، قاشق و چنگال یک بار مصرف نیز بسیار دارای اهمیت است.
تحقیقات صورت یافته درباره مضرات استفاده از ظروف یک بار مصرف تخریب‌گر نشان دهنده اهمیت حذف فرهنگ بهره‌مندی از این ظروف و جایگزینی ظروف یک بار مصرف گیاهی و تجزیه‌پذیر است، بنابراین با وضع قوانین جدید در کشورهای مختلف دنیا و تدوین استراتژی‌های متعدد با توجه به مشکلات زیست‌محیطی، پلیمرهای سنتی نظیر پلی‌استایرن و قیمت قابل رقابت پلیمرهای تجزیه شونده در مقایسه با پلیمرهای سنتی از این پلیمرها در زمینه بسته‌بندی و ظروف یک بار مصرف روند رو به رشدی داشته و پیش‌بینی می‌شود به تدریج محصولات ساخته شده از پلیمرهای تجزیه‌پذیر بر پایه نشاسته جایگزین محصولات ساخته شده از پلی‌استایرن انبساطی شود.
قنبر احدزاده، فعال و کارشناس محیط‌زیست و عضو کمیته استانداردسازی نهال‌های جنگلی با اشاره به اینکه تجزیه مواد شیمیایی ظروف پلاستیکی و کیسه‌های یکبار مصرف در طبیعت می‌تواند از طریق خاک وارد آب، گیاهان و چرخه غذایی شود و صدمات جبران‌ناپذیر بهداشتی زیست محیطی برجای بگذارد، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا می‌گوید: امروزه استفاده از ظروف یک بار مصرف به یک عادت روزمره در زندگی هر شخصی تبدیل شده است، به طوری که این امر منجر به تجمع زباله‌های پلاستیکی در محیط‌های طبیعی، خیابان‌ها، دریاها و جنگل‌ها می‌شود و خطرات جدی برای حیات بشر، حیوانات و گیاهان ایجاد می‌کند.
وی با بیان اینکه ظروف پلاستیکی در مواجهه با حرارت و گرما، مواد شیمیایی بسیار مضری را بروز می‌دهد که در صورت ورود به بدن انسان، سبب ایجاد انواع بیماری‌ها خواهد شد، اظهار می‌کند: محصولات یک بار مصرف باید از لحاظ بهداشتی مورد تأیید سازمان‌های دولتی قرار گیرد، به طوری که بنا بر تاییدیه و اعلان‌های بهداشتی سازمان بهداشت جهانی، روی ظروف پلاستیکی باید علائم PP، PE و PS حک شود، چرا که هر یک از این نشانه‌ها، بیانگر کاربرد ظروف و محدوده بهداشتی آنها است.
فعال و کارشناس محیط‌زیست و عضو کمیته استانداردسازی نهال‌های جنگلی می‌افزاید: ظروف یک بار مصرف پلاستیکی، تجزیه‌پذیر نیستند و بیش از ۵۰۰ سال زمان نیاز دارد تا در طبیعت از بین برود، برای مثال بسیاری از سفره‌های یک بار مصرف از مواد غیرقابل تجزیه بیولوژیکی تولید می‌شود و تأثیرات منفی بیشتری بر محیط زیست دارد.
وی با اشاره به اینکه آمارها نشان می‌دهد سالانه ۱.۵ میلیون تُن از محصولات پلاستیکی یک بار مصرف در کشور استفاده می‌شود، می‌گوید: مصرف پلاستیک در ایران ۳۵ کیلوگرم به ازای هر نفر در سال است که متوسط نرخ جهانی مصرف پلاستیک نیز در همین حدود است، اما در برخی کشورهای توسعه یافته از جمله آمریکا و ژاپن مصرف سالیانه پلاستیک از صد کیلوگرم به ازای هر نفر نیز بالاتر است.
احدزاده استفاده از ظروف یک بار مصرف گیاهی را یکی از مهم‌ترین راه حل‌های برای حفظ محیط زیست، سالم‌تر گاه داشتن طبیعت و حفاظت از تنوع زیستی می‌داند و می‌افزاید: مواد اولیه ظروف گیاهی به طور معمول گرانول‌های گیاهی است که از نیشکر، نشاسته ذرت، گندم و سیب‌زمینی تولید می‌شود، چرا که در ظروف گیاهی از یک افزودنی به نام اکسا زیست تخریب‌پذیر استفاده می‌شود که سبب کاهش زمان تجزیه‌پذیری در این ظروف خواهد شد و اگر بعد از رهاسازی در معرض نور آفتاب قرار گیرد، پیوندهای پلیمری آن شکسته شده و زمان تجزیه پذیری به شش ماه کاهش پیدا می‌کند.
وی با بیان اینکه بازیافت ظروف یک بار مصرف می‌تواند نقش بسزایی در کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی و حفظ اکوسیستم‌ها ایفا کند، خاطرنشان می‌کند: بازیافت ظروف یک بار مصرف بسته به نوع پلاستیکی که از آن ساخته شده است، تفاوت‌هایی با یکدیگر دارد، بنابراین نبود بازیافت اصولی می‌تواند منجر به تولید محصول بازیافتی بی‌کیفیت شود، از این‌رو لازم است که کارگاه‌ها و شرکت‌های تولیدکننده ظروف یکبار، تولید ظروف گیاهی تجدیدپذیر را در دستور کار خود قرار دهند و مردم به عنوان عضو اصلی اجتماع در صورت استفاده از ظروف پلاستیکی برای تسهیل امر بازیافت، جداسازی زباله‌های پلاستیکی را از منزل آغاز کنند.
در نهایت استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی می‌تواند تأثیرات مخربی بر روی محیط‌زیست بگذارد، زیرا هر ظرف یکبار مصرف پلاستیکی در حدود ۲۵۰ تا ۵۰۰ سال زمان برای تجزیه شدن نیاز دارد و در طی این فرایند اثرات مخربی را روی محیط‌زیست خود می‌گذارد، لذا یکی از مهم‌ترین راه حل‌هایی که می‌توان با استفاده از آن طبیعت را سالم‌تر نگه داشت و میزان استفاده از ظروف پلاستیکی را کاهش داد، استفاده از ظروف یک بار مصرف گیاهی است، زیرا ظروف یک بار مصرف گیاهی از جمله محصولاتی هستند که در سال‌های اخیر در کشور ایران تولید و روانه بازار شده‌اند و در حدود شش ماه زمان برای تجزیه شدن نیاز دارد و بعد از آن تجزیه، به دل زمین بازمی‌گردد.
