به گزارش خبرگزاری ایمنا، ماه مبارک رمضان با حال و هوای معنوی خاص خود، فرصت بی‌نظیری برای بازنگری درونی و ارتقا روحانی فراهم می‌کند و این ماه مبارک، زمانی است که مسلمانان با روزه‌داری، دعا و عبادت به تزکیه نفس و تقویت ارتباط با خالق می‌پردازند و کاهش فعالیت‌های مادی و تمرکز بر ارزش‌های اخلاقی و معنوی موجب می‌شود که این ایام گران‌بها به زمانی برای همبستگی اجتماعی و آرامش روحی تبدیل شود.
فضای معنوی و پاک ماه مبارک رمضان تأثیر مستقیم و مثبتی بر کاهش جرایم و بزه‌های اجتماعی دارد، روزه‌داری و توجه به آموزه‌های دینی افراد را به پرهیز از گناه و رعایت حقوق دیگران ترغیب می‌کند و افزایش همبستگی اجتماعی و ترویج فرهنگ اخلاقی، منجر به ایجاد محیطی سالم‌تر می‌شود که در آن جرم و بزهکاری جای کمتری برای بروز دارد.
ماه رمضان همچنین فرصتی ارزشمند برای اصلاح و باز اجتماعی کردن زندانیان به‌شمار می‌رود و برنامه‌های ویژه‌ای مانند برگزاری جلسات دینی، ایجاد فرصت‌های آموزشی و تأکید بر اصلاح رفتار زندانیان می‌تواند به بازگشت موفق‌تر آنها به جامعه کمک کند، همچنین این ماه می‌تواند نقشی مهم در ایجاد چشم‌انداز جدیدی از زندگی برای افرادی ایفا کند که نیازمند راهنمایی و امید هستند.
ماه مبارک رمضان به‌عنوان زمانی که در آن بر صلح، سازش و بخشش تأکید می‌شود، فرهنگ آشتی و گذشت را تقویت و فرصتی برای حل‌وفصل اختلافات و احیای روابط تخریب‌شده فراهم می‌کند و باعث می‌شود افراد با احساس همدلی و محبت بیشتری نسبت به یکدیگر رفتار کنند و این ویژگی‌های اخلاقی نه تنها به روابط بین‌فردی، بلکه به سطح کلی جامعه منتقل می‌شود.
ماه مبارک رمضان به‌عنوان زمانی برای ترویج ارزش‌های والای انسانی، به جامعه فرصت می‌دهد تا نه تنها از منظر دینی، بلکه از دیدگاه اجتماعی و فرهنگی نیز پیشرفت کند و حال و هوای این ماه مبارک از افراد دعوت می‌کند تا به بهترین نسخه از خود تبدیل شوند و به ایجاد جامعه‌ای بهتر و عادلانه‌تر کمک کنند.
ماه مبارک رمضان فرصت بی‌نظیری برای گسترش فرهنگ بخشش و همدلی است و در این ماه، خیران و نیکوکاران با تلاش‌های مشترک، زمینه آزادی بسیاری از زندانیان را فراهم می‌کنند و این اقدامات نه تنها موجب بازگشت بسیاری از افراد به آغوش خانواده می‌شود، بلکه الگویی از رحمت و کرامت انسانی در جامعه ترویج می‌دهد و ماه مبارک رمضان ماهی است که نه تنها دل‌ها، بلکه زندگی‌ها را متحول می‌سازد.
با توجه به ارتباط ماه مبارک رمضان و تقویت روحیه همدل و همبستگی در جامعه و کاهش جرایم، برنامه‌های فرهنگی، مذهبی و آموزشی در ماه مبارک رمضان برای افزایش آگاهی معنوی زندانیان، فرصت‌های این ماه مبارک برای اصلاح و بازاجتماعی کردن زندانیان و لزوم ترویج صلح و سازش و توسعه فرهنگ بخشش و گذشت در جامعه، با محمود ضیایی‌فرد، معاون سلامت، اصلاح و تربیت سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور، گفت‌وگویی داشتیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
ایمنا: ماه مبارک رمضان چگونه می‌تواند به تقویت روحیه همدل و همبستگی در جامعه و کاهش جرایم کمک کند و چگونه می‌توان از معنویات این ماه برای کاهش جرایم اجتماعی استفاده کرد؟
ضیایی‌فرد: در ماه مبارک رمضان به دلیل گسترش فضای معنوی و احساس مسئولیت بیشتر در برابر هم‌نوعان، تمایل به فعالیت‌های خیرخواهانه و انسان‌دوستانه و تکریم و دست‌گیری از نیازمندان در قالب فعالیت‌های مختلف مانند اطعام فقرا یا کمک برای آزادی زندانیان، نسبت به سایر ماه‌ها به صورت قابل توجهی افزایش می‌یابد و بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد و همین موضوع موجب تقویت روحیه همدلی در جامعه می‌شود.
نگرش و مسئولیت اجتماعی مذکور در صورتی که در آحاد مردم تعمیق یابد و در سایر ماه‌ها نیز استمرار داشته باشد، باعث تقویت همبستگی خواهد شد و منجر می‌شود که افراد جامعه نسبت به افرادی که به دلایل مختلف از جمله موضوعات اقتصادی دچار آسیب شده‌اند، حساس شوند و با همراهی یکدیگر، سعی در حل کردن مشکلات این قبیل از اعضای جامعه داشته باشند.
از سوی دیگر، از آثار مهم ماه مبارک رمضان می‌توان به تقویت روحیه مقاومت در برابر تمایلات نفسانی، گسترش و رشد معنویت در جامعه، افزایش ضریب تحمل و صبوری و خودمراقبتی اشاره کرد و به همین دلیل در این ماه آمار جرایم کاهش پیدا می‌کند.
در واقع معنویت و وقوع بزه، رابطه‌ای معکوس دارند و هر چه در یک جامعه فضائل اخلاقی، تعاون، نوع‌دوستی، پایبندی به آموزه‌های اخلاقی و دینی و تاب‌آوری اجتماعی بیشتر شود، شاهد کاهش جرایم خواهیم بود.
ایمنا: کدام برنامه‌های فرهنگی، مذهبی و آموزشی در ماه مبارک رمضان برای افزایش آگاهی معنوی زندانیان، جوانان و نوجوانان در کانون اصلاح و تربیت برگزار می‌شود و چگونه سازمان زندان‌ها از این ماه به عنوان یک فرصت برای اصلاح و بازاجتماعی کردن زندانیان استفاده می‌کند؟
ضیایی‌فرد: هر سال برنامه‌های متنوع فرهنگی و آموزشی به مناسبت ماه مبارک رمضان در زندان‌ها اجرا می‌شود و در حال حاضر ۶۲۲ روحانی در سطح زندان‌ها مشغول ارائه آموزش‌های مذهبی و تربیتی هستند و با توجه به هماهنگی صورت گرفته با دفتر تبلیغات اسلامی قم و حوزه علمیه، ۱۶۰ روحانی برای تبلیغ و برگزاری مراسم‌های مختلف مذهبی به زندان‌های سراسر کشور اعزام می‌شوند.
بر اساس تجربیات کسب شده، حضور روحانیون کارآمد و حرفه‌ای که ایده‌های نوآورانه در امر تبلیغ آموزه‌های دینی دارند، بسیار مؤثر است؛ این روحانیون با آموزش‌های ویژه و متناسب با مخاطب و ماه مبارک رمضان، تأثیرات بسیاری بر مخاطب خواهند داشت و برنامه‌های آموزشی درباره احکام، پرسش و پاسخ دینی، بیان داستان‌های قرآنی و اخلاقی و برگزاری کارگاه‌های مهارت زندگی با استفاده از آموزه‌های دینی از برنامه‌های ویژه این ماه مبارک است.
در این ماه همچنین تلاش می‌شود برنامه‌های جمعی و گفت‌وگومحور بیشتر مورد توجه قرار گیرد و زندانیان و مددجویان با توجه به علاقمندی و استعداد خود در برنامه‌های کتابخوانی، هنرهای تجسمی و هنرهای نمایشی با موضوع ماه مبارک رمضان و مانند آن، شرکت کنند و با تشکیل گروه‌های مختلف، گفت‌وگو و بارش فکری و ایجاد خلاقیت، به تولید آثار هنری بپردازند و دانش و ابعاد مختلف معنوی روح خود را ارتقا دهند.
با توجه به فرصت طلایی ماه مبارک رمضان و حاکم شدن فضایی معنوی، فعالیت‌های گسترده‌ای برای افزایش آگاهی‌های دینی و اصلاح زندانیان صورت می‌گیرد که یکی از مؤثرترین برنامه‌های فرهنگی و مذهبی در ماه مبارک رمضان، فعالیت چشمگیر هیئت‌های مذهبی است.
در حال حاضر ۲۸۶ هیئت مذهبی در مؤسسه‌های کیفری فعال است که نسبت به برگزاری محافل مذهبی و برگزاری جلسات دعا خوانی اقدام می‌کند، همچنین برگزاری برنامه‌های روزانه جزءخوانی قرآن و برگزاری کلاس‌های تفسیر و تدبر و انس با مفاهیم قرآنی از برنامه‌های ویژه این ماه است.
در این زمینه در ۵۴۰ دارالقرآن انواع آموزش‌های قرآنی ارائه می‌شود و بیش از ۵۴ هزار زندانی در سال جاری در دوره روخوانی و روان‌خوانی شرکت کرده‌اند و هدف نهایی تمام فعالیت‌ها این است که زمینه اصلاح و بازگشت سعادتمندانه زندانیان به جامعه از طریق آموزش مفاهیم دینی و فضائل اخلاقی فراهم شود.
ایمنا: چگونه روزه‌داری می‌تواند به بهبود سلامت جسمی و روحی زندانیان کمک کند؟
ضیایی‌فرد: روزه‌داری دارای آثار و برکات معنوی، جسمی و روانی فراوانی است، البته مهم‌ترین اثر روزه، بُعد تربیتی و معنوی است؛ روزه‌داری روح آدمی را لطیف و اراده انسان را قوی می‌سازد و زندانیان نیز بسته به آمادگی روحی و روانی و معنوی خود مانند سایر اقشار جامعه از برکات ماه مبارک رمضان بهره‌مند می‌شوند.
تمام تلاش‌های صورت گرفته در سازمان زندان‌ها به این منظور است که با استفاده از فرصت این ماه، زندانیان را از لحاظ روحی آماده بهره‌مندی از برکات ماه مبارک رمضان کنیم و زندانیان به دلیل احساس دل‌شکستگی، نیاز و آمادگی بیشتری برای توسل و نزدیکی به خداوند دارند و بدیهی است که در کنار ابعاد معنوی ماه مبارک رمضان که روح زندانیان را متأثر می‌کند، روزه‌داری تأثیرات مطلوب جسمی را نیز برای آنها به همراه دارد.
ایمنا: چگونه می‌توان از ماه رمضان به عنوان فرصتی برای ترویج صلح، سازش، بخشش دیه و توسعه فرهنگ بخشش و گذشت در جامعه استفاده کرد؟
ضیایی‌فرد: ماه مبارک رمضان، ماه رحمت الهی است و همین امر باعث می‌شود که آحاد روزه‌داران از نظر معنوی و احساسی رشد کنند و به افرادی مهربان‌تر و باگذشت‌تری تبدیل شوند و در ماه مبارک رمضان، چالش‌ها میان افراد نیز کمتر می‌شود.
این از برکات ماه مبارک است که فضای جامعه را در تمام ابعاد تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و بدون شک این فضا، بهترین فرصت برای برقراری صلح و سازش بین شاکی و متشاکی است و سالیان بسیاری است که همکاران در زندان‌های کشور از این فرصت برای صلح، سازش و کسب رضایت شاکی استفاده می‌کنند؛ بخش قابل توجهی از شاکیان، باگذشت هستند که به طور معمول نیم یا حتی بیشتر از نیم طلب خود را می‌بخشند و حتی گاهی میزان بخشش شاکی از طلب خود از میزان کمک مردم برای آزادی زندانیان مالی بیشتر یا یکسان است.
این موقعیت به این معنا است که خود شاکیان، نخستین و مهم‌ترین خیران و نیکوکاران در ماه مبارک رمضان هستند و در این زمینه باید خاطرنشان کرد که به‌رغم تمام مساعدت‌های صورت گرفته، همچنان حدود ۱۵ هزار زندانی جرایم غیرعمد در زندان‌های کشور تحمل حبس می‌کنند و چشم انتظار مساعدت خیران هستند که امید است زمینه آزادی هرچه زودتر آنها فراهم شود.
ایمنا: چه اقداماتی می‌تواند به بهبود روحیه معنوی و امیدواری افراد در ماه مبارک رمضان کمک کند؟
ضیایی‌فرد: انس با قرآن در ماه مبارک رمضان یکی از اقدامات مهم برای بهبود روحیه معنوی و امیدواری است؛ قرآن نوری است که هدایت می‌کند، آرامش می‌دهد و افراد را به رحمت الهی امیدوار می‌کند، لذا توجه به گسترش برنامه‌های قرآنی و انس با قرآن بسیار اثربخش است و به همین منظور، در زندان‌ها محافل گسترده قرآنی و کلاس‌های مختلف آموزشی برگزار می‌شود.
از سوی دیگر نیز مشارکت افراد از جمله زندانیان در فعالیت‌های خیرخواهانه و نوع‌دوستانه می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در بهبود روحیه معنوی و بهبود شخصیت آنها داشته باشد و آموزش مهارت‌های زندگی به زندانیان می‌تواند کمک کند از نظر روانی، اجتماعی و معنوی رشد و امیدوارانه‌تر زندگی کنند.
ایمنا: چگونه می‌توان از فضای معنوی رمضان برای کاهش خشونت و افزایش آرامش بین زندانیان استفاده کرد؟
ضیایی‌فرد: اجرای برنامه‌های فرهنگی و تربیتی، اشتغال و حرفه‌آموزی، ارائه خدمات مددکاری اجتماعی و خدمات روانشناسی، آموزش مهارت‌های زندگی و روش‌های حل تعارض و مدیریت اختلافات، مجموعه‌ای از خدمات است که به صورت مستمر به زندانیان ارائه می‌شود و همین برنامه‌ها و آموزش‌ها باعث آرامش و پیشگیری از خشونت خواهد شد.
اجرای این برنامه‌ها در ماه مبارک رمضان به صورت ویژه‌تری برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود و در کنار آن، برنامه‌های قرآنی و محافل دعا و مناجات و برگزاری سخنرانی‌های مذهبی به صورت ویژه گسترش می‌یابد.
نظر شما