به گزارش خبرگزاری ایمنا، علی بیتاللهی امروز _پنجشنبه دوم اسفند_ در اختتامیه نخستین جشنواره ملی عکس و مطبوعات زایندهرود با اشاره به وضعیت فرونشست زمین در اصفهان و پیشنهاد اقداماتی برای کاهش خطرات آن اظهار کرد: برعکس زلزله که میگوئیم کاری برای وقوع آن نمیتوانیم انجام دهیم، فرونشست زمین دست ما بوده است، بنابراین راهکار برای کنترل آن وجود دارد.
وی با بیان اینکه تاریخ ما در اصفهان نوشته شده است، افزود: حفظ این شکوه ایرانی وظیفه تمام ما است، نهتنها اصفهانیها، نیاز به همبستگی ملی است تا نگذاریم این وسعت جغرافیایی دچار حوادث شود و آثار تاریخی را از دست دهیم.
مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه آب و فرونشست با بیان اینکه فرونشست در کشورهای مختلف کنترل شده است، گفت: سال ۱۹۹۸ دشت توکیو ۱۲ سانتیمتر فرونشست داشت، سال ۲۰۰۳ نرخ فرونشست را به صفر رساندند، حدود ۱۰ درصد وسعت سرزمین ایران را فرونشست زمین تشکیل میدهد، از لحاظ در معرض قرار گرفتن سکونتگاهها در پهنههای فرونشستی، پرریسکترین شهر اصفهان است.
بیتاللهی با اشاره به شرایط تالاب گاوخونی تصریح کرد: این یک موضوع زیستمحیطی است، اگر شرایط این تالاب تا چند سال آینده به همین ترتیب باقی بماند، ریزگردها و طوفانهای نمکی گستره وسیعی را تحت تأثیر قرار میدهد، بنابراین این مطالبه یک مطالبه فرا استانی است.
وی با بیان اینکه در میان استانهای مختلف از لحاظ پهنههای فرونشستی، استان خراسان رضوی پهنه وسیعی را دارد و استان اصفهان بهعنوان پنجمین استان از لحاظ پهنه است، ادامه داد: استان اصفهان بیشترین تعداد شهرهای واقع در پهنه فرونشستی را به خود اختصاص داده است، ۲۵ شهر از این استان تحت تأثیر فرونشست قرار دارند.
مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه آب و فرونشست با بیان اینکه از لحاظ بافتهای فرسوده استان اصفهان تحت تأثیر فرونشست زمین قرار دارد، تصریح کرد: تحقیقات ما بر فرونشست استان اصفهان بهطور جدی از سال ۱۳۹۵ آغاز شد؛ آن زمان افراد کمی با فرونشست آشنا بودند و مسئولان توجهی نمیکردند، سال ۱۴۰۰ گزارشی مشتمل بر ۸۸ نقشه تهیه شد تا این پیام را به دولت برسانیم که وضعیت فرونشست بحرانی است.
بیتاللهی خاطرنشان کرد: آن زمان قول داده شد اقداماتی روی زمین انجام شود، اما تاکنون روی زمین اقدام ملموس قابل اندازهگیری مشاهده نکردهایم، این پدیده یک پدیده تا بینهایت نیست؛ هنگامی که آبخوان فشرده شد و فرونشست به مرز نهایی خود برسد، دیگر پیشرفت نخواهد داشت، قدرت نفوذپذیری و ضریب انتقال صفر میشود و دشتها به بیابانهای لمیزرع تبدیل میشود.
وی با بیان اینکه در دشت مهیار اصفهان شاهد یکی از بیشترین فرونشستهای دنیا هستیم، گفت: نرخ فرونشست در اصفهان به مرز ۱۵.۵ سانتیمتر در سال رسیده است، این اعداد بزرگ است، حدود پنج تا هشت درصد فرونشستهای زمین در تمام دنیا ۱۱ سانتیمتر در سال است.
مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه آب و فرونشست با بیان اینکه فرونشست زمین در اصفهان خصوصیت خاصی دارد، خاطرنشان کرد: یک نشست همگن نیست، در بعضی جاها نشست کم و بعضی جاها زیاد است، این موجب میشود هم زمین و هم مستحدثات دچار ترکخوردگیهای زیاد شود، علت آن این است که مسیر زایندهرود در طول تاریخ از شمال به جنوب آمده است، این اتفاق موجب شده تا فرونشست نامتقارن شود.
بیتاللهی با بیان اینکه دو میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در پهنه فرونشستی اصفهان ساکن هستند، افزود: ۳۲۸ مسجد و ۳۷۱ مدرسه و مرکز آموزشی روی چنین فرونشستی با نرخ نامتقارن قرار دارد.
وی با اشاره به عوامل مؤثر بر فرونشست تاکید کرد: در تمام ایران نزولات جوی کاهش پیدا کرده است، اما برآوردها نشان میدهد نقش کاهش نزولات جوی حدود ۱۵ درصد است و نقش منابع آبی حدود ۶۰ درصد بیشتر است، گرادیان افت منابع آبی نشان میدهد همخوانی با نزولات جوی ندارد، اولین اثر بر فرونشست قطع جریان زاینده رود است.
مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه آب و فرونشست اظهار کرد: برای جلوگیری از فرونشست محاسبات نشان میدهد که الزام است ۱۵ متر بر ثانیه در ورودی جنوب غربی اصفهان زایندهرود باید آب داشته باشد تا در خروجی جنوب شرقی اثرات اشباع کردن مسیر و تغذیه آبخوان صورت گیرد.
بیت اللهی با بیان اینکه مهمترین اقدام برای کاهش خطر فرونشست زمین جریان دائمی آب زایندهرود است، تصریح کرد: احیای تالاب گاوخونی و توقف فرونشست زمین در اصفهان به جریان زایندهرود وابسته است، سهم تغذیهای زایندهرود، برای آبخوان زیر محدوده شهری اصفهان، بیش از ۷۰ درصد برآورد شده است که بهدلیل فرم گوهای آبخوان ضرورت دارد این چشمه تغذیهای وجود داشته باشد.
نظر شما