به گزارش خبرگزاری ایمنا، سردرد یکی از شایع‌ترین مشکلات پزشکی است و بیشتر افراد صرف نظر از سن و جنسیت، در طول زندگی خود بارها آن را تجربه می‌کنند، مطابق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO) به طور تقریب نیمی از بزرگسالان در سرتاسر جهان در هر سال حداقل یک بار به سردرد دچار می‌شوند، بیش از ۱۵۰ نوع سردرد شناسایی شده است که هر کدام علائم و دلایل متفاوتی دارد، سردردها را می‌توان به دو دسته اصلی سردرد اولیه و سردرد ثانویه تقسیم کرد، سردردهای اولیه به طور معمول خطری ندارد و نشان‌دهنده بیماری زمینه‌ای نیست، سردرد خوشه‌ای، سردرد تنشی، سردرد میگرنی و سردرد هورمونی از جمله رایج‌ترین انواع سردرد اولیه است.
میگرن یک بیماری نورولوژیک است که می‌تواند باعث چند علامت شود، این بیماری با سردردهای شدید و طاقت‌فرسا شناخته می‌شود، علائم ممکن است شامل تهوع، استفراغ، مشکل در صحبت کردن، بی‌حسی یا مورمور شدن و حساسیت به نور و صدا باشد، میگرن به طور معمول ارثی است و تمام سنین را تحت تأثیر قرار می‌دهد، در واقع میگرن اختلالی است که ابتدا به صورت سردرد بروز می‌کند، از ویژگی‌های آن سردردهای ملایم، متوسط یا شدید است و با بروز درد در چشم همسو با قسمتی از سر که دچار درد شده و علائمی در دستگاه عصبی خودگردان همراه است.
سردرد میگرنی ممکن است به شدت در ناحیه سر احساس شود و با عوارضی همچون حساسیت شدید به نور و بو و صدا، تهوع، بی‌اشتهایی، زردی و رنگ پریدگی، احساس خستگی، سرگیجه و تاربینی همراه باشد، البته نظریه‌های بسیاری در مورد مکانیسم ایجاد سردرد میگرنی وجود دارد.
میگرن می‌تواند در کودکی آغاز شود، البته ممکن است تا اوایل بزرگسالی نیز بروز نکند، احتمال ابتلاء به میگرن در زنان نسبت به مردان بیشتر است، سابقه خانوادگی یکی از مهم‌ترین ریسک فاکتورهای ابتلاء به میگرن است، سردردهای میگرنی در ابتدا با دردهای مبهمی در اطراف سر آغاز شده و به‌تدریج به دردهای متمرکز و ضربان‌دار تبدیل می‌شود، دردها ممکن است از یک طرف سر به سمت دیگر جابه‌جا شود، این دردها گاهی به‌صورت منتشر و گاهی متمرکز در ناحیه پیشانی (سردرد پیشانی) است، تشخیص سردردهای میگرنی بر اساس سابقه بالینی، علائم گزارش شده و رد احتمال سایر عوامل انجام می‌شود.
علت شیوع سردردهای تنشی و میگرنی
فریبرز خوروش، متخصص مغز و اعصاب فلوشیپ سردرد و دردهای صورت در مورد تقسیم‌بندی انواع سردرد به خبرنگار ایمنا می‌گوید: ناحیه سر، ناحیه مشخصی و بالاتر از گردن است و دردهایی در این بخش وجود دارد، سردردها به دو دسته اصلی سردردهای اولیه و سردردهای ثانویه تقسیم می‌شود، سردرد اولیه سردردی است که ضایعه مشخصی داخل سر وجود ندارد و انواع مهم و معروف آن همچون میگرن، سردرد تنشی و سردردهای خوشه‌ای است، در بروز سردردهای ثانویه ضایعه‌ای در داخل سر وجود دارد، برای مثال یک ضایعه عروقی، یک تومور و غده داخل سر وجود دارد یا نتیجه یک اتفاقی برای مثال ضربه به سر یا خونریزی داخل سر اتفاق افتاده باشد، همه این موارد می‌تواند باعث ایجاد سردرد شود، همچنین ضایعات سینوس‌ها و ضایعات دندانی می‌تواند باعث بروز سردرد شود و علت ایجاد سردردها متنوع است.
وی می‌افزاید: شیوع میگرن در زنان حدود ۲۰ درصد و در بین مردان ۸ درصد است و سردردهای تنشی در بعضی از مطالعات حدود ۷۸ درصد در جامعه گزارش شده است، یعنی اینکه همین دو نوع سردرد بیش از ۷۰ درصد از افراد جامعه را در بر می‌گیرد، شیوع ثانویه کمتر بوده، اما سردردهای خطرناک‌تری است و باید بیشتر به آن توجه شود.
متخصص مغز و اعصاب تصریح می‌کند: سردرهای اولیه به طور معمول شیوع بیشتری دارد و روی کیفیت زندگی افراد تأثیر می‌گذارد و کمتر کسی است در دنیا که تجربه سردرد را در زندگی نداشته باشد و سردرد میگرنی با شدت بالا محسوب می‌شود، کسی که دچار سردرد میگرنی باشد، این نوع سردرد می‌تواند زندگی او را مختل کند، به ویژه اگر روند سردرد میگرنی در طول ماه زیاد باشد، کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
معیارهای تشخیصی سردرد میگرنی کدام است؟
وی در مورد معیارهای تشخیصی سردرد میگرنی عنوان می‌کند: میگرن سردردی یک طرفه و ضربان‌دار و با شدت متوسط و شدید است و با فعالیت افراد این نوع سردرد بیشتر می‌شود و با تهوع، استفراغ و بدتر شدن در شرایط نور و صدا همراه است که زمان آن چهار تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد و مکانیسم‌های مختلفی برای این نوع سردرد مطرح شد و گفته می‌شود که التهابی ایجاد شده و نتیجه آن تغییراتی در سیستم عروقی داخل مغز است که باعث ایجاد یک نوع سردرد شدید ضربان‌دار یک طرفه می‌شود که نتیجه آن بروز سردرد میگرنی بوده که از سردردهای آزاردهنده و مختل‌کننده زندگی افراد است.
خوروش خاطرنشان می‌کند: در افراد مختلف تظاهر سردرد میگرنی از نظر تعداد دفعاتی که در طول ماه تکرار می‌شود و شدت آن متفاوت است و علائم بالینی آن نیز در افراد تفاوت دارد، برای مثال در کودکان می‌تواند به شکل استفراغ‌های دوره‌ای و تعادل نداشتن دوره‌ای بروز کند، این بیماری با تظاهرهای متفاوت در افراد مختلف با سنین متفاوت نشان داده می‌شود و شایع‌ترین سن بروز این اختلال در افراد ۲۰ تا ۴۰ سال است و با افزایش سن افراد اختلال میگرن کمتر می‌شود، اما این مورد قطعی نیست و سردرد میگرن در کودکان نیز شیوع دارد.
وی درباره عوامل بروز سردردهای میگرنی اظهار می‌کند: عوامل متعددی در بروز این اختلال مؤثر است و عوامل ژنتیکی و ارثی در شیوع این بیماری دخیل بوده و اثبات شده است، البته عوامل ایجادکننده محیطی نیز در بروز این اختلال تأثیر دارد، ممکن است علائمی همچون خستگی، بی‌اشتهایی، افسردگی و بی‌خوابی قبل از شروع علائم میگرنی ایجاد شود.
متخصص مغز و اعصاب و فلوشیپ سردرد تصریح می‌کند: عوامل غذایی، بوی غذاها، سرما، خستگی، بی‌خوابی، نور آفتاب و وارد شدن ضربه‌ها به سر می‌تواند شروع‌کننده و تشدیدکننده حمله‌های میگرنی باشد، همچنین تجربه ثابت کرده است، خوردن بعضی از انواع ترشی‌ها، غذاهای سرخ کردنی، شکلات‌های کاکائویی، انواع آجیل‌ها، سوسیس و کالباس و مصرف قهوه در عده‌ای از افراد در تشدید حمله‌های میگرنی می‌تواند مؤثر باشد.
بیماران میگرنی به محرک‌های محیطی حساس هستند
محمدرضا نجفی، متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب در مورد علل بروز بیماری میگرن به خبرنگار ایمنا می‌گوید: میگرن جزو سردردهای اولیه و شایع است، از نقطه نظر اینکه ناتوان‌کننده‌ترین سردرد به حساب می‌آید و باعث ناتوانی انسان می‌شود و ۱۲ تا ۱۵ درصد جمعیت جوامع می‌توانند میگرن داشته باشند، به طور معمول زنان سه برابر بیشتر درگیر این عارضه می‌شوند و سن شایع بروز میگرن در سنین ۲۵ تا ۵۵ سالگی افراد است، میگرن حمله‌های عودکننده سردرد است که همراه با اختلالاتی همچون حساسیت به محرک‌ها از جمله نور، صدا، بو یا حرکت وجود دارد و به طور شایع با تهوع و استفراغ همراه است.
وی با تاکید بر اینکه یک سری از عوامل تشدیدکننده بیماری میگرن در افراد است، از جمله این عوامل می‌توان به بی‌خوابی، ضربه به سر، استرس‌های روحی و روانی اشاره کرد، می‌افزاید: بیماران میگرنی به محرک‌های محیطی حساس هستند و این سردردها میگرنی با گرسنگی، استرس و فعالیت فیزیکی و تغییرات آب و هوایی، تغییرات ارتفاع و هورمونی در زمان قاعدگی و بی‌خوابی یا پرخوابی و مصرف بعضی از مواد همچون الکل یا نیترات‌ها تشدید می‌شود.
متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب تصریح می‌کند: البته لازم است بدانیم علامت میگرن بیشتر از سردرد است، میگرن انواع مختلفی دارد، ممکن است افراد مبتلا به این بیماری، میگرن با اورا یا میگرن بدون اورا داشته باشند، گاهی اوقات میگرن می‌تواند به صورت اتفاقی و حاد بروز پیدا کند یا به صورت مزمن ظاهر شود و بیمار طی یک ماه در روزهای بسیاری سردرد داشته باشد.
وی عنوان می‌کند: منظور از اورای میگرن علائم عصبی است که به وجود می‌آید، این علائم می‌تواند ویژگی‌های مثبت و منفی داشته باشد، در این بین اورای بینایی شایع‌ترین آن بوده و ممکن است به صورت نور فلاشینگ یا خطوط زیگزاگی در میدان بینایی حرکت کند و علائمی همچون تیره شدن یک قسمتی از دید بینایی که به‌عنوان «اسکوتوم» از آن یاد می‌شود، ظاهر شود، البته گاهی میگرن علائم حسی همچون گز گز شدن و بی‌حسی بخشی از صورت یا دست و پا دارد و ۲۰ تا ۲۵ درصد بیماران میگرنی اورا دارند، اورا علائمی است که در مقدمه سردرد به وجود می‌آید.
روند درمان بیماری میگرنی چگونه است؟
نجفی درباره تفاوت سردردهای میگرنی با سردردهای معمولی تاکید می‌کند: علائمی همچون رنگ‌پریدگی، افت فشارخون و سایر تغییرات سیستم عصبی را در سردردهای میگرنی داریم، در سردردهای میگرنی ممکن است علائم هشداردهنده وجود داشته باشد و بعد بیمار دچار سردرد شود، ممکن است عوارض میگرن بیمار را ناتوان کند، البته این بیماری هم درمان دارویی و هم درمان غیردارویی دارد.
وی در مورد روند درمانی بیماری میگرنی تصریح می‌کند: میگرن یک بیماری مزمن است و استعداد ارثی در آن وجود دارد و ممکن است به‌طور کامل درمان نشود، اما اصلاح سبک زندگی در درمان میگرن بسیار کمک‌کننده بوده و ضروری است که بیمار خواب کافی، تغذیه و فعالیت ورزشی و استراحت را در برنامه روزانه خود داشته باشد.
متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب اظهار می‌کند: درمان‌های غیردارویی، اصلاح شیوه زندگی از جمله یک رژیم غذایی مناسب و سالم و جلوگیری از مصرف زیاد کافئین، کاهش استرس بر پیشگیری از سردردهای میگرنی بسیار مؤثر است، البته بهتر است درمان‌های دارویی و غیردارویی با هم برای بیمار انجام شود تا نتیجه مثبت حاصل شود.
به گزارش ایمنا، در حقیقت سردرد می‌تواند نشانه استرس، پریشانی عاطفی، نتیجه یک اختلال پزشکی همچون میگرن، فشار خون بالا، اضطراب یا افسردگی باشد، سردردهای اولیه، بیماری‌های مستقلی هستند، علت سردردهای اولیه، به طور مستقیم فعالیت بیش از حد یا مشکلات ساختارهای حساس به درد در ناحیه سر، شامل رگ‌های خونی، عضلات و اعصاب سر و گردن است، سردرد اولیه ممکن است در نتیجه تغییر فعالیت‌های شیمیایی مغز نیز ایجاد شود.
از شایع‌ترین انواع سردردهای اولیه می‌توان به سردرد میگرنی، سردرد خوشه‌ای و سردرد تنشی اشاره کرد که در این بین میگرن، دومین نوع شایع سردرد اولیه محسوب می‌شود و می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر چشم‌گیری گذارد، سردرد میگرنی به طور معمول در یک طرف سر و بیشتر در ناحیه جلو یا کناری آن به وجود می‌آید و درد شدید و ضربان‌داری ایجاد می‌کند این نوع سردرد ممکن است با تاری دید، احساس سبکی سر، حالت تهوع و استفراغ و اختلالات حسی یا اورا همراه باشد، اورای میگرنی به اختلالات بینایی یا حسی گفته می‌شود که اندکی قبل از حمله میگرنی رخ می‌دهند، فرد ممکن است نسبت به نور یا سروصدا نیز حساس شود، برای آگاهی از علت سردرد افراد ابتدا باید بدانند نوع سردرد آن‌ها چیست، زیرا سردرد انواع مختلفی داشته که هر یک علت یا علل متفاوتی دارد و به طور طبیعی درمان آن نیز همیشه یکسان نیست، اما به گفته متخصصان حوزه مغز و اعصاب، سردردهای میگرنی ممکن است به‌طور کامل درمان نشود، اما اصلاح سبک زندگی در درمان میگرن بسیار کمک‌کننده بوده و ضروری است که بیمار خواب کافی، تغذیه و فعالیت ورزشی و استراحت را در برنامه روزانه خود داشته باشد.
نظر شما