به گزارش خبرگزاری ایمنا، طبیعت درمانی، نظام درمانی است که با کمک درمان‌های طبیعی موجود در پیرامون ما، همانند نور خورشید، هوا، آب، رژیم غذایی و به طور کلی نیروی شفابخش طبیعت که در درون ماست به درمان بیماری‌ها می‌پردازد و این درمان بر این باور استوار است که بدن قدرت خوددرمانی دارد، چنانچه بدن در محیط و شرایط سالمی قرار گیرد، خود به خود قادر خواهد بود، خود را درمان کرده و از شر بیماری‌ها نجات دهد، از این رو در طبیعت درمانی، روش‌ها و توصیه‌های زیادی برای ایجاد محیطی سالم وجود دارد تا بدن بتواند، خود را درمان کند.
در طبیعت درمانی تمام وجود انسان اصلاح می‌شود که شامل ناهنجاری در خوردن و آشامیدن، تنفس، انقباضات عضلات، بدشکلی‌های ستون فقرات، مفاصل سفت شده، افسردگی‌ها، اضطراب‌ها، اسکیزوفرنی و وسواس است، در واقع در این روش کل زندگی و وجود شخص مورد بازسازی قرار می‌گیرد.
بسیاری از بیماری‌ها و ناراحتی‌ها و دردها در نتیجه ذهن آشفته و بیمار فرد است و چنانچه ذهن از هر گونه فشار روانی و تجربه‌ها و خاطرات تلخ گذشته رها شود، بدن قادر خواهد بود خود را بازسازی کرده و انرژی‌های طبیعی خود را برای درمان خود باز یابد، بنابراین در طبیعت درمانی از هر روش برای اصلاح شیوه زندگی و بازگرداندن تعادل طبیعی بدن استفاده می‌شود.
ارتباط با طبیعت، گوش سپردن به آوای طبیعت، غرش جویباران، رقص برگ‌ها در وزش بادها می‌تواند ذهن را از تمام فشارهای روانی تخلیه کند؛ خو گرفتن به طبیعت، آرامش درون را برمی‌انگیزد و در پی آن، انسان به دنبال لذت و لحظه شادی است که در وجود خود احساس می‌کند.
طبیعت‌درمانی و به عبارتی بازگشت به طبیعت، احساسی را در ما بیدار می‌کند که باعث ایجاد آرامش می‌شود؛ حال ممکن است فردی این احساس را در ارتباط با یک گیاه خانگی پیدا کند، مهم نیست در کجا، اما حتی در خانه خود و در کنار گیاهان خانگی نیز می‌توانید این احساس را تجربه کنید.
در دنیای امروز که سرشار از استرس و اضطراب است، طبیعت می‌تواند روح و جسم را جوان کند؛ از سویی ورزش کردن، سیگار نکشیدن، استفاده از میوه‌ها و سبزیجات تازه و داشتن رژیم غذایی سالم هم در این روش حائز اهمیت هستند، تمام این راهکارها سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و تعادل انرژی بدن را بهبود می‌بخشند.
مبنای علمی اکوتراپی و طبیعت درمانی از تحقیقات گذشته نشأت می‌گیرد که نشان داده است که محیط طبیعی هم برای سلامت روان و هم برای سلامت جسم مفید است؛ یک مرور سیستماتیک مزایای محیط‌های طبیعی برای سلامتی را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد و دریافت که تعامل با محیط‌های طبیعی مانند پیاده روی یا دویدن در یک پارک عمومی می‌تواند طیف وسیعی از مزایای سلامتی، از جمله کاهش استرس و بهبود خلق و خو، رفاه و عزت نفس را به همراه داشته باشد.
تحقیقات نشان داده است که تنظیمات طبیعی نیز فعالیت بدنی را تشویق می‌کند، به عنوان نمونه، یک جلسه باغبانی اکوتراپی نه تنها شامل تعامل با طبیعت بلکه فعالیت بدنی متوسط و شدید مرتبط با باغبانی است؛ مطالعات نشان می‌دهد که فعالیت بدنی در محیط‌های طبیعی دارای مزایای سلامتی بیشتری در مقایسه با فعالیت بدنی در محیط‌های دیگر است.
اکوتراپی همچنین ممکن است فرصتی برای معاشرت ایجاد کند و دلیل دیگری برای استفاده از آن به عنوان یک درمان بهداشت روانی ارائه دهد؛ طبق تحقیقات انجام شده تنهایی و انزوای اجتماعی دو برابر چاقی برای سلامتی مضر است، آنها همچنین مضرتر از بی تحرکی فیزیکی هستند و به اندازه کشیدن روزانه ۱۵ نخ سیگار برای سلامتی ما مضر هستند؛ معاشرت با امید به زندگی بیشتر نیز همراه است، به طوری که تحقیقات نشان می‌دهد ۵۰ درصد احتمال زنده ماندن در افراد مسن که روابط اجتماعی قوی دارند افزایش یافته است.
چگونه طبیعت درمانی می‌تواند از سلامت روان حمایت کند؟
سارا محمدی، مدیرعامل انجمن صنفی مراکز مشاوره و روانشناسی استان اصفهان و مدیر کلینیک مشاوره و خدمات روانشناسی آفرینش در خصوص تأثیرات طبیعت بر سلامت روان اظهار می‌کند: مطالعات نشان می‌دهد که وقت گذراندن در طبیعت پادزهری برای پاسخ به استرس است؛ در همین راستا محققان دریافتند که حتی نگاه کردن به تصاویر طبیعت و فضای سبز موجب پایین آمدن فشار خون و افزایش آرامش می‌گردد.
وی اضافه می‌کند: امروزه افراد بیشتر وقت خود را با تلویزیون، تلفن همراه و فضای مجازی سپری کرده و اینگونه خود را سرگرم می‌کنند و تفریح و فعالیت در طبیعت اولویت خودش را در زندگی خانواده‌ها از دست داده است، در نتیجه جامعه به سمت استرس‌ها و انواع بیماری‌ها با ریشه عصبی سوق پیدا خواهد کرد.
مدیرعامل انجمن صنفی مراکز مشاوره و روانشناسی استان اصفهان بیان می‌کند: طبیعت تأثیر شگرف بر روابط فردی دارد؛ در واقع ایجاد ارتباط با طبیعت می‌تواند به افراد بیاموزد که چگونه روابط خود را تقویت کنند.
وی اضافه می‌کند: طبیعت یادآور می‌شود که چگونه از سرعت خود بکاهیم، با آرامش نفس بکشیم، با دقت به مشکلات بنگریم و راهی برای تغییر و حل مسئله پیدا کنیم، چراکه انسان‌ها از نظر زیستی با طبیعت ارتباط دارند و تعامل با دنیای طبیعی می‌تواند به بهبود سلامت جسمی و روانی آنها کمک کند.
محمدی بیان می‌کند: تحقیقات نشان می‌دهد که گذراندن وقت در طبیعت به مغز فرصتی برای استراحت و تجدید قوا می‌دهد و از بار اضافی اطلاعات و تحریکات محیطی که در زندگی روزمره تجربه می‌کنیم، می‌کاهد و در نهایت فرد در تحلیل کنش‌ها و واکنش‌های اجتماعی بهتر عمل کرده و موجب ارتباط بهتر با اطرافیان خود می‌شود.
وی می‌گوید: از دیدگاه محققان قدم زدن همراه شریک زندگی خود می‌تواند در راستای پردازش احساسات بسیار مفید باشد و انعطاف پذیری روانشناختی را در زوجین به وجود آورد.
مدیرعامل انجمن صنفی مراکز مشاوره و روانشناسی استان اصفهان خاطرنشان می‌کند: انجمن روان‌شناسان آمریکا (APA) تأیید کرده است که روش "اکوتراپی" تا امروز بسیار مفید و موفق ظاهر شده است؛ لازم به ذکر است که اکوتراپی ترکیبی از رویکردهای مشاوره مبتنی بر شواهد در مناطق طبیعی و بکر است که می‌تواند به افزایش سطح اندورفین (هورمون‌های شادی) در بدن و کاهش علائم اضطراب و افسردگی کمک کند.
وی ادامه می‌دهد: روان‌شناسان اکوتراپی به دنبال استخراج انگیزه‌های مثبت از محیط طبیعی پیرامون هستند؛ هدف از این رویکرد تماس سیستم با جهان طبیعی، بهبود آسیب‌های عاطفی، کمک به درمان اعتیاد، تقویت اعتماد به نفس، رشد معنوی و در نهایت افزایش سلامت روان و بهبود کیفیت زندگی است.
محمدی تأکید می‌کند: اطلاع رسانی در خصوص فواید طبیعت از طریق بیلبوردها و تولید محتوای الکترونیکی، همچنین اعطای تمهیدات از سوی نهادهای دولتی جهت کمک به طبیعت گردان می‌تواند به ترویج حضور مردم در طبیعت کمک کند.
نقش پرورش گل و گیاه بر روحیه کودکان و سالمندان
زهرا انجام، کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی در مورد نقش پرورش گل و گیاه بر سلامت روان اظهار می‌کند: تعامل و ارتباط انسان با طبیعت از اهمیت بسزایی برخوردار است و تأثیرات مثبت آن بر سلامت روان و سلامت جسم حتی منجر به شکل‌گیری رویکردی به نام اکوتراپی (طبیعت درمانی) شده است؛ زندگی مدرن امروزی در محیط‌های شهری و به‌خصوص آپارتمان‌نشینی باعث کاهش این تعامل شده است، اما پرورش و نگهداری گل و گیاه در منزل یکی از راه‌هایی است که به وسیله آن می‌توانیم این تعامل را حفظ کنیم و از مزایای آن بهره‌مند شویم.
وی ادامه می‌هد: تحقیقات مختلف نشان داده است پرورش گل و گیاهان آپارتمانی با تصفیه هوا، تولید اکسیژن بیشتر و افزایش رطوبت در فضا و کاهش گرد و غبار موجب بهبود کیفیت خواب، کاهش فشار خون و کاهش آلرژی می‌شوند، اما مزایای این گیاهان تنها به اثرات مثبتی که بر جسم می‌گذارند محدود نمی‌شود، نگهداری گیاهان در منزل، محیط کار یا محیط‌های آموزشی به عنوان حضور و وجود بخشی از طبیعت، موجب آرامش و نشاط می‌گردد.
این کارشناس روانشناسی تربیتی تصریح می‌کند: وجود گیاهان به خصوص در محیط‌های آموزشی شرایط بهتری در این گونه فضاها فراهم می‌آورد، چراکه موجب بازسازی ذهن و افزایش سرعت یادگیری، خلاقیت و انعطاف پذیری دانش آموزان و دانشجویان می‌شود؛ نداشتن ارتباط با طبیعت و دور بودن کودکان از فضای طبیعی و درگیر شدن آنها با رسانه‌های الکترونیکی بر سبک زندگی و کاهش کیفیت زندگی آنها اثر گذاشته و آنها را به گونه‌ای از طبیعت دور کرده است؛ در صورتی که وجود گیاهان و طراوت آنها موجب می‌شود بتوانیم ارتباط نزدیک‌تری با بخشی از طبیعت برقرار کنیم؛ چیزی که برای آرامش و سلامت روان ما ضروری است.
وی اضافه می‌کند: فعالیت‌های مرتبط با گیاهان (کاشت، نگهداری و آبیاری، تقویت و مراقبت کلی) و سپردن مسئولیت مراقبت از گیاهان به کودکان با افزایش احساس کارآمدی و مسئولیت‌پذیری، موجب افزایش عزت نفس کودکان و در نتیجه بهبود مهارت‌های ارتباطی، کاهش اضطراب، روحیه شاداب‌تر و در نهایت باعث افزایش کیفیت زندگی آنان خواهد شد؛ ضمن آنکه وقتی مسئولیت نگهداری و پرورش گیاهی را به فرزندمان واگذار می‌کنیم او بیشتر با معنای صبر و تحمل و صبوری آشنا می‌شود، موضوعی که در آینده و مواجهه با مسائل مختلف بسیار ضروری است، چراکه نداشتن صبر و تحمل، توان ما را کاهش می‌دهد و اجازه نمی‌دهد بتوانیم تجربه لازم را در رویارویی با مشکلات به دست آوریم.
انجام بیان می‌کند: نگهداری از گیاهان نه‌تنها در ارتباط با کودکان بلکه برای سالمندان هم بسیار مفید است، ازجمله مشکلات روانی شایع در سالمندان احساس ناتوانی است که منجر به پایین آمدن آستانه تحمل، افسردگی و کاهش عزت نفس آنها می‌شود؛ در واقع دوره سالمندی برای بسیاری افراد با احساس بی‌ارزشی و از دست دادن قابلیت‌ها همراه است که موجب دور شدن آنها از فضای اطرافیان می‌شود.
وی در ادامه می‌گوید: نگهداری از گل و گیاه و پرورش آنها در دوران سالمندی و بازنشستگی موجب افزایش توانمندی، تأمین نیاز به قدرت و احساس کنترل بیشتر در زندگی سالمندان می‌شود و حس امیدواری را در آنان افزایش خواهد داد.
با این اوصاف، از مزایای طبیعت درمانی و وجود گل و گیاه در فضای خانه یا محل کارمان این است که موجب افزایش ترشح هورمون اندروفین خواهد شد که می‌تواند احساس شادی و لذت برای ما ایجاد کند، همچنین وجود گل و گیاه در اتاق بیماران یا داشتن منظره پر گل و گیاه و سرسبز که بیمار از پنجره شاهد آن است موجب بالا رفتن آستانه تحمل نسبت به درد، استفاده کمتر از بعضی داروها می‌شود و سرعت بهبود بیماری را افزایش می‌دهد.
نظر شما