به گزارش خبرگزاری ایمنا، خواب یک عنصر اساسی برای سلامت روحی و جسمی کودکان محسوب می‌شود و نقش مهمی در رشد ذهن کودک دارد، علاوه بر تأثیر مستقیم خواب روی شادی کودک، هوشیاری و توجه، عملکرد، خلق‌وخو، تاب‌آوری و یادگیری و حافظه نیز تحت تأثیر خواب قرار می‌گیرد.
در اوایل نوزادی تأثیر خواب روی رشد نوزاد بسیار زیاد و در کودکان نوپا برای تثبیت حافظه و رشد مهارت‌های حرکتی ضروری است، میزان خواب مورد نیاز کودک بسته به فرد و عوامل خاصی از جمله سن متفاوت و شامل جدول زیر است:
نیازهای خواب نوزادان و خواب نامنظم و غیرقابل پیش‌بینی آنها
نوزادان نسبت به بزرگسالان به خواب بیشتری نیاز دارند و نیاز به خواب آنها با رشد تغییر می‌کند، نوزادان به طور معمول ۱۶ تا ۱۷ ساعت در روز می‌خوابند، در حالی که نوزادان سه ماهه به ۱۴ تا ۱۵ ساعت در روز نیاز دارند. تا شش ماهگی، بیشتر نوزادان به ۱۲ تا ۱۴ ساعت خواب در روز، از جمله چرت زدن، نیاز دارند و با نزدیک شدن به اولین تولد، نوزادان معمولاً به ۱۱ تا ۱۲ ساعت خواب در روز نیاز دارند.
در هفته‌های اول، نوزاد شما ممکن است شب و روز در خواب باشد و از آنجا که هر نوزادی متفاوت است، برخی از آنها خیلی کمتر یا خیلی بیشتر از میانگین می‌خوابند و صرف نظر از ساعات خواب نوزاد، در ماه اول لازم است مادر نوزاد خود را هر دو ساعت یک بار برای شیر خوردن بیدار کند.
در مقابل، برخی از والدین از زیاد خوابیدن نوزاد خود متعجب می‌شوند و حتی احساس خطر می‌کنند، اما نگران نباشید، زیرا برای برخی نوزادان طبیعی است که تا ۲۰ ساعت در شبانه‌روز را نیز خواب باشند، اگر نوزاد شما از این دسته است، شما هم تا می‌توانید بخوابید، زیرا این مرحله زیاد طولانی نخواهد بود.
الگوی غیرقابل پیش‌بینی خواب نوزاد
وقتی فرزندتان تازه به دنیا آمده است، مجبور هستید چندین بار در طول شب برای عوض کردن پوشک، غذا دادن و آرام کردن و تسکینش بیدار شوید، الگوی خواب کودکان از تولد تا سه ماهگی به طور معمول به شکل زیر است:
چرخه‌های کوتاه خواب: چرخه‌های خواب نوزادان به مراتب کوتاه‌تر از بزرگسالان است و زمان بیشتری را در خواب رم که در آن حرکات سریع چشم وجود خواهد داشت، می‌گذرانند، تصور می‌شود که خواب رم برای رشد خارق‌العاده‌ای که در مغز نوزادان اتفاق می‌افتد ضروری است.
این غیرقابل پیش‌بینی بودن خواب نوزاد در این سن یک مرحله ضروری برای کودک است و زیاد طول نمی‌کشد، هرچند وقتی کمبود خواب دارید، حتی این مرحله کوتاه ممکن است بسیار طولانی به نظر برسد، اما با تصور کردن رشد خوب و سالم مغز نوزاد در ذهنتان ممکن است حتی این بیدار شدن‌ها برایتان خوشایند شود.
شروع طولانی‌تر شدن خواب: از شش تا هشت هفتگی به بعد به تدریج نوزادان در طول روز، دوره‌های کوتاه‌تر و در طول شب، دوره‌های طولانی‌تری می‌خوابند، البته بیشتر آنها هنوز در طول شب برای شیر خوردن از خواب بیدار می‌شوند.
آنها همچنین دوره‌های کوتاه‌تری از خواب رم و دوره‌های طولانی‌تری از خوابی عمیق‌تر دارند، کارشناسان می‌گویند، در فاصله چهار و شش ماهگی، بیشتر کودکان شیرخوار قادر به خوابیدن برای مدت هشت تا ۱۲ ساعت در طول شب می‌شوند.
برخی از نوزادان از همان شش هفتگی برای دوره‌های طولانی در شب می‌خوابند، اما بسیاری از نوزادان تا پنج یا شش ماهگی به این نقطه نمی‌رسند و برخی تا دوره نوپایی همچنان در طول شب از خواب بیدار می‌شوند، شما اگر بخواهید می‌توانید آموزش عادت‌های خواب صحیح را از همان ابتدا شروع و به کودکتان کمک کنید که هرچه زودتر به این مرحله برسد.
علت بیدار ماندن نوزاد در طول شب
دلایل زیادی وجود دارد که کودک ممکن است برای آنها در طول شب بیدار بماند، برخی از این دلایل رایج عبارتند از:
- گرسنگی: نوزادان شکم کوچکی دارند و به خصوص در چند ماه اول زندگی نیاز به خوردن مکرر دارند، اگر کودک شما در طول شب از خواب بیدار می‌شود و گریه می‌کند، ممکن است گرسنه باشد.
- پوشک خیس یا کثیف: پوشک خیس یا کثیف می‌تواند برای نوزادان ناراحت کننده باشد و در صورت نیاز به تعویض، ممکن است با گریه از خواب بیدار شوند.
- ناراحتی: کودک شما ممکن است به دلایل مختلفی مانند گرفتگی بینی، درد دندان درآوردن یا بیماری ناراحت باشد.
- روال خواب نامنظم: نوزادان طبق روال معمول رشد می‌کنند و اگر روال خواب آنها ناهماهنگ باشد، می‌تواند خواب شبانه را برای آنها سخت‌تر کند.
- نقاط عطف رشد: نوزادان ممکن است نقاط عطف رشدی مانند غلت زدن، خزیدن یا راه رفتن را تجربه کنند که می‌تواند الگوی خواب آنها را مختل کند.
مهم است که به یاد داشته باشید که بیدار شدن در طول شب برای نوزادان طبیعی است، به خصوص در چند ماه اول تولد و اگر در مورد الگوهای خواب کودک خود نگران هستید، برای راهنمایی با پزشک اطفال خود صحبت کنید.
علت خواب نامنظم نوزاد
دلایل زیادی برای خواب نامنظم نوزاد وجود دارد که برخی از آنها شامل موارد زیر است:
- تغییرات رشدی: نوزادان در اولین سال زندگی خود تغییرات رشدی زیادی را تجربه می‌کنند و این می‌تواند بر الگوی خواب آنها تأثیر بگذارد، به عنوان مثال، هنگامی که آنها در حال یادگیری غلت زدن، نشستن یا خزیدن هستند، ممکن است در طول شب بیشتر از خواب بیدار شوند.
- گرسنگی: اگر نوزاد گرسنه باشد، ممکن است در طول شب بیشتر از خواب بیدار شود.
- ناراحتی: نوزادان ممکن است به دلیل پوشک کثیف، لباس‌های خیلی تنگ یا اتاقی که خیلی گرم یا خیلی سرد است ناراحت شوند، همچنین ممکن است دندان درآورند یا ناراحتی‌های دیگری را تجربه کنند که خواب آنها را مختل می‌کند.
- تحریک بیش از حد: نوزادان ممکن است در اثر فعالیت زیاد، سر و صدا یا نور بیش از حد تحریک شوند، این امر می‌تواند باعث شود که آنها آرام بگیرند و به خواب بروند.
- بیماری: اگر کودک شما بیمار باشد، ممکن است مشکل خواب داشته باشد، آنها ممکن است درد داشته باشند، تب داشته باشند یا در تنفس مشکل داشته باشند که همگی می‌توانند خواب را مختل کنند.
- اضطراب جدایی: در حدود شش ماهگی، نوزادان ممکن است اضطراب جدایی را تجربه کنند که می‌تواند بدون وجود والدین یا مراقب در نزدیکی به خواب رفتن آنها را دشوار کند.
- روال‌های ناهماهنگ: نوزادان بر اساس برنامه‌های معمول رشد می‌کنند، بنابراین اگر برنامه خواب آنها به صورت دائم در حال تغییر باشد، می‌تواند الگوی خواب آنها را مختل کند.
راهکارهایی برای خواب بهتر نوزاد
از آنجایی که خواب برای بدن انسان در هر سنی که باشد یک امر لازم و ضروری برای رشد و حفظ سلامت فیزیکی و روانی است، بهتر است تا با استفاده از بعضی روش‌های بسیار ساده به نوزاد خود برای خوابیدن کمک کنید، برخی از این روش‌ها عبارتند از:
- کاهش نور اتاق خواب و منزل
- کم کردن صدای محیط
- کاهش دمای محل خواب کودک (فقط یک تا دو درجه)
- حمام کردن نوزاد پیش از خواب
- پوشاندن لباس مناسب و راحت
- تعریف کردن داستان یا خواندن یک لالایی با صدایی آرام و ملایم
- یک وعده غذای سبک پیش از خواب مثل شیر مادر
یکی دیگر از مواردی که لازم است به آن توجه داشته باشید این است که نوزاد خود را در رختخواب یا تشکی مناسب و نرم بخوابانید تا حس آرامش در او بالاتر رود و سبب عمیق‌تر شدن خواب فرزند شود.
برای اصلاح خواب نوزاد چه کنیم؟
مهم‌ترین اقدام شناسایی نشانه‌های خواب آلودگی در نوزاد است، زیرا این زمان بهترین و راحت‌ترین فرصت برای خواباندن نوزاد است، این نشانه‌ها در هر نوزادی متفاوت است و برخی علائم مانند مالیدن چشم‌ها، بازی کردن با گوش‌ها، گریه و بی قراری، خیره شدن به اطراف و نشانه‌های اینچنینی می‌تواند این زمان را به والدین نشان دهد.
تشویق به خواب شبانه در نوزاد به این شکل است که در طول روز سعی کنید نوزاد را بیدار نگه دارید و با او بازی کنید تا از نظر ذهنی در طول روز نوزاد خسته شود و اوج خواب آلودگی او در ساعات منتهی به شب باشد، همچنین والدین در طول روز نوزاد را به ویژه در آغاز صبح در معرض نور خورشید قرار دهند و شب هنگام در ساعات نزدیک به ساعت انتخاب شده برای خواب نوزاد نور چراغ‌ها را کم کرده و فضا را کم نور کنند.
والدین باید متوجه شوند نوزاد برای خوابیدن چه عادتی دارد، به طور مثال تمایل به شیر خوردن، تکان دادن در گهواره یا موارد دیگری دارد که این نکات برای چند هفته اول خوب است، اما باید تلاش کرد از ماه سوم به بعد عادات مطابق خواسته والدین انتخاب و تقویت شود.
عاداتی مانند حمام بردن نوزاد، در آغوش گرفتن، شیر دادن، پوشاندن لباس راحت و مخصوص خواب به نوزاد یا استفاده از آهنگ و ملودی ملایم برای شروع خواب نوزاد و به نوعی رساندن مفهوم زمان خوابیدن برای او بسیار مفید هستند، همچنین والدین باید سعی کنند در فرصتی که نوزاد به خواب می‌رود آنها نیز بخوابند و در صورتی که نگران هستند، از سایرین برای زمانی که خواب هستند کمک بگیرند تا از این راه بتوانند تجدید نیرو کنند، چراکه والدین مسئول تنظیم خواب و بیداری و تأمین نیازهای نوزاد هستند و باید انرژی و تمرکز کافی برای این فعالیت‌ها را داشته باشند.
اگر با رعایت تمام نکات فوق باز هم خوابیدن برای نوزاد دشوار بود بهتر است والدین با پزشک مشورت کنند، زیرا شاید نوزاد از یک مشکل جسمی مانند رفلاکس گوارشی یا کولیک نوزادی یا آپنه تنفسی خواب رنج می‌برد که پس از بررسی باید از راه حل‌های مناسب و دارو کمک گرفته شود.
نظر شما