به گزارش خبرگزاری ایمنا، دیابت نوعی بیماری متابولیکی (مربوط به متابولیسم بدن) و یکی از شایع‌ترین بیماری‌های غدد است که با سطح قند خون بالا (گلوکز) همراه است و به دنبال نقص در ترشح انسولین یا عملکرد آن یا هر دو ایجاد و سطح بالای گلوکز خون (هیپرگلیسمی) منجر به مشکلات جدی در سلامت می‌شود.
در واقع انسولین هورمونی است که از غدد پانکراس که واقع در پشت و زیر معده است ترشح می‌شود، پانکراس انسولین را به جریان خون منتقل می‌کند و انسولین در گردش باعث می‌شود که قند وارد سلول‌های بدن شده و مقدار قند موجود در خون را کاهش می‌دهد، همانطور که میزان قند خون شما کاهش می‌یابد، ترشح انسولین از پانکراس نیز کم می‌شود.
از طرفی دیگر گلوکز (قند خون) برای سلامت حیاتی است، در واقع گلوکز ماده مغذی ضروری است که انرژی لازم برای عملکرد مناسب سلول‌های بدن را فراهم می‌کند، گلوکز همچنین منبع اصلی سوخت مغز شما نیز است و هنگامی که قند خون افزایش می‌یابد (به عنوان مثال، پس از غذا خوردن)، انسولین از پانکراس آزاد می‌شود تا سطح گلوکز را با انتقال به سلول‌های بدن کاهش دهد.
در بیماران دیابتی، تولید نشدن کافی یا پاسخ ندادن به انسولین موجب هیپرگلیسمی می‌شود؛ این بیماری مزمن است و اگر چه می‌توان آن را کنترل کرد، اما تمام عمر با فرد همراه است، انواع مختلف این بیماری می‌تواند رخ دهد و کنترل و درمان آن بستگی به نوع دیابت دارد.
دیابت مزمن و طولانی‌مدت شامل نوع یک و نوع دو است، شرایط بالقوه برگشت‌پذیر دیابت نیز شامل مرحله پیش دیابت است؛ یعنی زمانی‌که سطح قند خون شما بالاتر از حد طبیعی است، اما به اندازه‌ای بالا نیست که به عنوان دیابت محسوب شود، دیگر نوع دیابت دیابت بارداری است که در دوران بارداری رخ می‌دهد، اما بعد از تولد نوزاد ممکن است از بین برود، علت دیابت در انواع آن مختلف است و هر شرایطی باعث ایجاد نوع خاصی از این بیماری می‌شود.
بر اساس آخرین به‌روزرسانی‌ها، تعداد مبتلایان به دیابت در گروه سنی ۲۰ تا ۷۹ سال در سال ۲۰۲۱، بیش از ۵۳۷ میلیون نفر شناسایی شده و پیش‌بینی می‌شود این تعداد تا سال ۲۰۴۵ از مرز ۷۸۴ میلیون نفر بگذرد، از طرفی هزینه‌های بهداشتی درمانی ناشی از دیابت در سال ۲۰۲۱ حداقل ۹۶۶ میلیارد دلار بوده است که این مقدار در سال ۲۰۴۵ بالغ بر ۱۰۵۴ میلیارد دلار خواهد شد.
افزایش فشار خون در زنان سریع‌تر است
فشارخون بالا نیز معضلی بزرگ برای بهداشت عمومی در تمام کشورها به شمار می‌آید، زیرا علائم آشکاری ندارد و شناخته نمی‌شود و راهی برای اطلاع از آن هم وجود ندارد، مگر اینکه توسط یک پزشک یا فردی با تجربه اندازه‌گیری شود.
مطالعات جدید محققان مرکز پزشکی Cedars-Sinai در لس‌آنجلس با بررسی بیش از ۱۷ هزار داوطلب نشان می‌دهد میزان افزایش فشار خون در زنان سریع‌تر است و از سنین پایین‌تری آغاز می‌شود و همین امر باعث می‌شود زنان بیشتر از مردان مستعد بیماری‌های قلبی عروقی باشند.
مردان در سن ۲۰ سالگی در مقایسه با زنان فشار خون بالاتری دارد، اما در دهه ۴۰ زندگی زنان در این زمینه از مردان سبقت می‌گیرند؛ به طوری که فشار خون زنان در دهه ۴۰ با فشار خون مردان در دهه ۶۰ زندگی قابل قیاس است و محققان هورمون‌ها را در این امر دخیل می‌دانند.
بر اساس استناد به مطالعه بررسی روند فشار خون بالا در جهان که با مشارکت شمار زیادی از محققان کشورهای مختلف از جمله ۸۵ محقق ایرانی و بر اساس داده‌های مرتبط با عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی ۱۱۷۳ مطالعه در ۱۸۵ کشور جهان با ۱۰۴ میلیون شرکت کننده ۳۰ تا ۷۹ سال مبتلا به فشار خون بالا انجام شده است، ۱.۲ میلیارد نفر در جهان به بیماری فشار خون بالا مبتلا هستند و سالانه ۱۰ میلیون مرگ و ۲۰۰ میلیون مورد ناتوانی ناشی از بیماری فشار خون بالا در بزرگسالان رخ می‌دهد.
بر اساس آخرین مطالعات دانشگاه علوم پزشکی تهران، میزان شیوع فشار خون بالا در بزرگسالان ایران (افراد بالای ۵۰ سال) به ۴۲ درصد رسیده که شیوع آن در بین زنان بزرگسال ایرانی ۴۷ درصد و در بین مردان بزرگسال ۳۸ درصد است.
بیشترین میزان شیوع فشار خون بالا در بین گروه‌های مختلف سنی ایران به ترتیب مربوط به افراد ۶۰ سال و بالاتر (۶۲ درصد)، ۵۰ تا ۵۹ سال (۵۰ درصد) و ۴۰ تا ۴۹ سال (۳۲ درصد) است، همچنین شیوع فشار خون بالا در افراد دارای اضافه وزن و چاقی، مبتلایان به بیماری‌های قلبی عروقی، مبتلایان دیابت، افراد دارای سابقه مصرف سیگار، افراد بی سواد یا کم سواد و جمعیت روستایی در مقایسه با جمعیت شهری بیشتر است.
شیوع ۴۲ درصدی فشار خون بالا در بین زنان و مردان بزرگسال ایرانی در حالی است که تنها ۳۸ درصد مبتلایان آگاه از ابتلاء به فشار خون بالا، تحت درمان قرار گرفته‌اند و در بین افراد تحت درمان این بیماری هم، ۳۲ درصد موفق به کنترل فشار خون بالا شده‌اند، این مطالعات همچنین نشان می‌دهد، میزان شیوع فشار خون بالا در جمعیت کودکان و نوجوان دختر و پسر ۶ تا ۱۲ سال ایرانی، حدود ۹ درصد و میزان شیوع «پیش فشار خون بالا» حدود هشت درصد است.
دیابت و فشار خون بالا، از عوامل اصلی مرگ‌ومیر در سراسر جهان
با توجه به لزوم توجه به بیماری‌های دیابت و فشار خون بالا که یکی از عوامل اصلی مرگ‌ومیر در سراسر جهان به شمار می‌روند، اجرای طرح پویش ملی سلامت به منظور غربالگری در زمینه بیماری‌های پرفشاری خون و دیابت مد نظر قرار گرفته است، این پویش ملی از بیستم آبان ۱۴۰۲ آغاز شده است و تا پانزدهم دی‌ماه ادامه خواهد داشت.
بر اساس آخرین آمار ارائه شده، ۱۲ میلیون و ۱۴۶ هزار و ۴۱۵ نفر تا روز گذشته، بیستم آذرماه، در «پویش ملی سلامت» در زمینه بیماری‌های پرفشاری خون و دیابت در سطح کشور غربالگری شده‌اند که از این تعداد، ۳۲۸ هزار و ۱۶۷ نفر با احتمال ابتلاء به پرفشاری خون و ۲۳۸ هزار و ۵۹۹ نفر با احتمال دیابت شناسایی شدند و منظور از «احتمال دیابت» قند خون ۱۲۴ به بالا و منظور از «احتمال پرفشاری خون»، عدد ۱۴۰ روی ۱۰۰ میلی‌متر جیوه (۱۴ روی ۱۰) به بالا است.
ثبت سالانه ۱۰۰ هزار مورد مرگ‌ومیر در کشور در پی فشار خون / ۷ میلیون ایرانی دیابت دارند
حمید گله‌داری، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و رئیس مرکز بهداشت استان اصفهان، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: سالانه در سراسر جهان شاهد مرگ‌ومیر حدود ۵۸ میلیون نفر هستیم که از این تعداد، ۲۸ میلیون مورد مرگ‌ومیر به علت ابتلای افراد به بیماری‌های غیرواگیر از جمله دیابت، بیماری‌های قلبی و عروقی، سرطان‌ها و بیماری‌های ریوی است.
وی با بیان اینکه از ۲۸ میلیون مرگ‌ومیر ثبت شده ناشی از بیماری‌های غیرواگیر، ۱۷ میلیون میلیون مورد مربوط به ابتلای افراد به دیابت و پرفشاری خون است، افزود: در طول سه سال همه‌گیری بیماری کرونا، حدود شش میلیون و ۷۰۰ هزار مورد مرگ‌ومیر ثبت شد و قابل توجه است که میزان مرگ‌ومیر ناشی از دیابت در یک سال برابر با شش میلیون و ۷۰۰ هزار نفر است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و رئیس مرکز بهداشت استان اصفهان با اشاره به ثبت حدود ۱۰ میلیون مرگ‌ومیر در یک سال بر اثر فشار خون، تصریح کرد: بر اساس آمارها، حدود ۳۸۰ هزار نفر در طول یک سال در ایران جان خود را از دست می‌دهند که فوت ۱۰۰ هزار نفر از آنها در پی ابتلاء به فشار خون بوده است.
۴۰۰ هزار اصفهانی از ابتلاء به فشار خون خود اطلاع ندارند
وی ادامه داد: چهار عامل اصلی بیماری‌های غیرواگیر شامل کم تحرکی، تغذیه ناسالم، مصرف مشروبات الکلی و استعمال دخانیات است و بر همین اساس، سازمان بهداشت جهانی در راستای رساندن میزان مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر افراد کمتر از سن ۷۰ تا سال ۲۰۳۰، به حدود ۳۳ درصد گام برمی‌دارد.
گله‌داری گفت: بر اساس برآوردهای انجام شده، حدود ۳۳ درصد جمعیت کشور برابر با ۲۳ میلیون نفر و حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در استان اصفهان مبتلا به بیماری فشار خون هستند که از تعداد مبتلایان استان اصفهان، حدود ۴۰۰ هزار نفر از ابتلاء به بیماری فشار خون آگاهی ندارند و تنها بیماری حدود ۱۵.۵ درصد افراد مبتلا به فشار خون کنترل می‌شود.
وی با اشاره به اینکه آمار ابتلاء به دیابت در کشور حدود ۱۴ درصد جمعیت است، اضافه کرد: براساس برآوردهای انجام شده، حدود هفت میلیون نفر از جمعیت ایران و حدود ۴۶۰ هزار نفر در استان اصفهان مبتلا به دیابت هستند که از تعداد مبتلایان به این بیماری در اصفهان، ۶۰ هزار نفر از ابتلاء به بیماری خود آگاهی ندارند.
صرفه‌جویی در حوزه درمان با پیشگیری در حوزه بهداشت
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و رئیس مرکز بهداشت استان اصفهان با بیان اینکه در خوشبینانه‌ترین حالت، دیابت حدود ۲۲ درصد معادل ۱۰۰ هزار نفر در استان اصفهان با دارو کنترل می‌شود، افزود: پیشگیری در حوزه بهداشت، یکی از عوامل اثرگذار در صرفه‌جویی هزینه‌های درمان است و براساس برآوردها، هر یک دلار هزینه شده در حوزه بهداشت و پیشگیری، برابر با صرفه‌جویی پنج دلار در حوزه درمان است.
وی با بیان اینکه فعالیت جدی در حوزه پیشگیری یکی از راه‌های تأمین سلامت افراد جامعه و ورود به اقتصاد سلامت است، تصریح کرد: در واقع هزینه در حوزه بهداشت و پیشگیری، به عنوان سرمایه‌گذاری در اقتصاد سلامت به شمار می‌رود.
شرکت بیش از ۳۵۰ هزار اصفهانی در پویش همگانی غربالگری پرفشاری خون و دیابت
گله‌داری با اشاره به انجام غربالگری‌ها پیش از آغاز اجرای پویش همگانی غربالگری پرفشاری خون و دیابت، ادامه داد: پویش همگانی غربالگری پرفشاری خون و دیابت با هدف فراخوان، توجیه و آموزش افراد جامعه از بیستم آبان آغاز شد و تا چهاردهم دی‌ماه ادامه خواهد داشت.
وی اضافه کرد: تاکنون ۳۵۰ هزار و ۵۶۹ نفر از استان اصفهان در این پویش ملی شرکت کرده‌اند، ۱۰ هزار و ۱۴۰ نفر مشکوک به فشار خون بالا، ۴۰۱۸ نفر مشکوک به دیابت و ۳۱ هزار و ۶۸۸ نفر مشکوک به پره دیابت در جمعیت بالای ۱۸ سال تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی اصفهان شناسایی شده‌اند.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و رئیس مرکز بهداشت استان اصفهان خاطرنشان کرد: اطلاع‌رسانی و فراخوان افراد با اقداماتی از جمله مراجعه حضوری، فعالیت‌های رسانه‌ها و فضای مجازی، نصب بنر در سطح شهرستان‌ها، حضور در نماز جماعت، نماز جمعه، کارخانجات و ادارات انجام شده است و امیدواریم شاهد نتایج مطلوبی از این طرح باشیم.
نظر شما