به گزارش خبرگزاری ایمنا، صفحه شخصی‌اش در شبکه اجتماعی «ایکس» را وقف شهید «ابراهیم هادی» کرده است و محتوای بیشتر پیام‌هایی را که در این شبکه می‌گذارد از کتاب «سلام بر ابراهیم» گرفته است، کتابی که «احمد اسماعیلی» آن را در ۱۵ سالگی خوانده و به شدت مجذوب آن شده بود.
اقامت چند ساله به همراه خانواده در لبنان و رفاقت با چند جوان لبنانی سبب می‌شود تا او چند کتاب «سلام بر ابراهیم» را که به زبان عربی ترجمه شده بود، در اختیار آن‌ها قرار دهد تا دوستانش هم با شهید هادی آشنا شوند؛ شهیدی که احمدآقا معتقد است همان‌طور که رهبر انقلاب فرموده‌اند به‌قدری جاذبه دارد که آدم را مثل مغناطیس به خود جذب و میخکوب می‌کند.
استقبال دوستان لبنانی از این کتاب و کتاب‌های دیگری که در حوزه دفاع مقدس به زبان عربی ترجمه شده بود، تاکید رهبر معظم انقلاب بر ضرورت راه‌اندازی نهضت ترجمه کتاب‌هایی با موضوع جنگ تحمیلی را برای او روشن می‌سازد: «یک نهضتِ ترجمه راه بیندازیم، نه ترجمه از بیرون؛ ترجمه به بیرون، برای ارائه آنچه هست. بگذارید بدانند در آبادان چه گذشت، در خرمشهر چه گذشت، در جنگ‌ها چه گذشت، در روستاهای ما چه گذشت… من بارها این را گفته‌ام، این تابلو، تابلوی زیبایی است، اما از دور دیده‌ایم این تابلو را، هرچه انسان به این تابلو نزدیک‌تر شود، ریزه‌کاری‌های این تابلو را ببیند، بیشتر شگفت‌زده می‌شود. این حوادث نوشته شده، بگذارید مردم دنیا این‌ها را بدانند. ترجمه به عربی، ترجمه به انگلیسی، ترجمه به فرانسه، ترجمه به اردو، ترجمه به زبان‌های زنده دنیا. بگذارید صدها میلیون انسان بفهمند، بدانند که در این منطقه چه گذشته، ما چه می‌گوییم، ملت ایران کیست، این‌ها معرف ملت ایران است. نهضت ترجمه کتاب، نهضت صدور فیلم‌های خوب، ارشاد مسئولیت دارد، سازمان فرهنگ و ارتباطات مسئولیت دارد، صداوسیما مسئولیت دارد، وزارت خارجه مسئولیت دارد و دستگاه‌های گوناگون.»
استقبال پیش‌بینی نشده مخاطبان عرب زبان از داستان «نامه‌ای به خانواده سعد»
استقبال مخاطبان غیرایرانی به کتاب‌هایی با موضوع جنگ ایران و عراق به دهه هشتاد باز می‌گردد؛ در روزهای پایانی شهریور ۱۳۸۷، وبگاه عربی «ایلاف»، یک داستان کوتاه از مجموعه داستان‌های شهر جنگی «حبیب احمدزاده» با عنوان «نامه‌ای به خانواده سعد» را منتشر کرد که با استقبال پیش‌بینی نشده‌ای از سوی مخاطبان روبه‌رو شد.
داستان «نامه‌ای به خانواده سعد» بر اساس یک واقعیت از دوران جنگ تحمیلی نوشته شده بود و «عبدالقادر الجنابی» شاعر برجسته سورئال عرب که مقیم فرانسه بود، به عنوان مسئول بخش فرهنگی روزنامه الکترونیکی ایلاف این داستان را پس از خواندن برای انتشار در وبگاه انتخاب کرد، انتشار این داستان در این وبگاه پرمخاطب جهان عرب که از غرب آفریقای شمالی تا شرق خاورمیانه را تحت پوشش خبری خود قرار می‌داد، با ارائه نظرات برخی از خوانندگان آن همراه شد که نشان‌دهنده نزدیکی دیدگاه‌های مردم کشورهای عربی با مردم ایران درباره جنگ بود.
صلاح حسن، شاعر سرشناس عراقی درباره این داستان گفته بود: «اهمیت زیاد این داستان در آن است که به ما این فرصت را می‌دهد تا جنبه‌های حقیقی و ناشناخته شده‌ای از جنگ را بشناسیم، در این داستان راوی و سعد قهرمانان واقعیت و نه تخیل هستند و می‌توان گفت که هر دو به نوعی قربانی جنگی هستند که رژیم بعث عراق بر هر دو ملت ایران و عراق تحمیل کرده است، «نامه‌ای به خانواده سعد» زمینه‌ای را مهیا می‌کند تا ما با آثار فراوانی از ادبیات فارسی و عراقی آشنا شویم. فضاهایی جدید که به ما نشان می‌دهند در کنار واقعیت جنگ با تمام رنج‌ها و دردها، فضاهای انسانی و محبت‌آمیز و برادرانه نیز وجود داشته است و این نقش بر عهده ادبای دو کشور است که به این فضاهای انسانی اهمیت دهند.
کمال شارزین، خبرنگار عراقی مقیم کشور الجزایر نیز درباره این داستان در وبگاه ایلاف چنین نوشت: «این بهترین داستان است، من این داستان را خوانده و بسیار تکان خوردم، این بهترین داستانی است که درباره عراق نوشته شده است، این داستان در واقع کل تاریخ ۴۰ سال گذشته عراق است، همه آنچه که برای ما اتفاق افتاد، این داستان، ادبیات واقعی است، درباره تمام آن سال‌های طولانی که بر کشور عراق گذشته است.»
چند ماه بعد از انتشار این داستان، هم‌زمان با محاصره غزه توسط رژیم صهیونیستی، داستان «پر عقاب» که شرح عملیات یک دیده‌بان در یک شهر محاصره شده (آبادان) در زمان دفاع مقدس بود که به محاصره غزه شباهت زیادی داشت، به زبان انگلیسی ترجمه و در سایت‌های مختلف منتشر شد، به دنبال انتشار و ترجمه پر عقاب، تعداد زیادی از خوانندگان نظرات خود را درباره پر عقاب ارائه کردند که در این میان می‌توان به نظر «نوام چامسکی»، نظریه‌پرداز و دانشمند سیاسی مشهور آمریکایی که نظر خود درباره این داستان را از طریق ایمیل برای حبیب احمدزاده ارسال کرده است، اشاره کرد.
چامسکی در پیام خود به حبیب احمدزاده ضمن تشکر فراوان از دریافت این داستان و به واسطه قدرت متقاعدکننده داستان، تیزهوشی نویسنده را نیز به علت ارسال به‌موقع آن در چنین روزهای دردناکی (وقایع غزه)» مورد ستایش قرار داده است.
ترجمه اثر «دا» زیر نظر مستقیم سیدحسن نصرالله
بعد از ترجمه داستان‌های کوتاه از دفاع مقدس و جنگ ایران و عراق و استقبال مخاطبان غیرایرانی از این موضوعات، آثار متنوعی در این حوزه در راستای صدور ارزش‌های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به کشورهایی که چشم امید به جمهوری اسلامی دارند، ترجمه شد.
کتاب‌های «دا»، «یکشنبه آخر»، «دختر شینا»، «پایی که جا ماند»، «نورالدین پسر ایران»، عقاب‌های تپه ۶۰»،« سلام بر ابراهیم» و «فرنگیس»، برجسته‌ترین آثاری که تاکنون به زبان‌های گوناگونی ترجمه شده‌اند.
در میان این آثار به طور نمونه می‌توان به کتاب «دا»، خاطرات سیده زهرا حسینی اشاره کرد که به زبان‌های انگلیسی، عربی، اردو، ترکی استانبولی و اسپانیولی ترجمه شده است که پاول اسپراکمن این کتاب را با عنوان انگلیسی (نبرد یک زن) ترجمه کرده و از طریق انتشارات مزدا در آمریکا به چاپ و نشر رسانده است، همین اثر به قلم «محمدبشیر عالمی» و با عنوان اردوی مادر به زبان اردو ترجمه شده و مؤسسه فرهنگی اکو خانه‌ی فرهنگ ایران آن را منتشر کرده است، این اثر زیر نظر مستقیم سیدحسن نصرالله به زبان عربی ترجمه و در لبنان منتشر شده است و مریم حق روستا نیز همین اثر را به زبان اسپانیولی برگردانده است.
به جز این آثار، کتاب‌های دیگری هم بوده‌اند که در عرصه جهانی شناخته شده‌اند، رمان «شطرنج با ماشین قیامت» از جمله این کتاب‌ها است که در سال ۲۰۰۹ به عنوان یکی از منابع درسی در دانشگاه راتگرز آمریکا معرفی شد، نمایش «شطرنج با ماشین قیامت» هم که از همین رمان اقتباس شده است، در فهرست ۱۴ نمایش برتر سال ۲۰۱۴ کانادا جای گرفت.
رمان «شطرنج با ماشین قیامت» یکی از رمان‌های «حبیب احمدزاده» است که در سال ۸۴ منتشر شد و داستان سه روز از زندگی یک بسیجی ۱۷ ساله را در آبادانی که تحت محاصره عراقی‌هاست، روایت می‌کند، عنوان «ماشین قیامت» هم اشاره‌ای به رادار عراقی به نام «سامبلین» است. «شطرنج با ماشین قیامت» تا به حال به زبان‌های مختلفی از جمله صربی، انگلیسی، آلبانیایی، روسی، عربی و فرانسه ترجمه شده است.
رمان «سفر به گرای ۲۷۰ درجه» احمد دهقان هم یکی دیگر از کتاب‌هایی بوده که مرزهای ایران را در نوردیده است، این کتاب در سال ۱۳۷۵ منتشر و به دلیل سبک خاص و روایت عمیق و ویژه‌اش از جنگ تحمیلی با استقبال گسترده مخاطبان روبه‌رو شد، به‌طوری که «رضا امیرخانی» از نویسندگان شناخته شده کشورمان درباره این کتاب می‌گوید: «شاید بهترین رمان جنگ!»
این رمان نخستین رمان ایرانی با موضوع دفاع مقدس بود که در آمریکا منتشر شد، علاوه بر این، «سفر به گرای ۲۷۰ درجه» پس از ترجمه به زبان روسی توانست در سال ۲۰۱۵ به عنوان بهترین داستان شرقی، جایزه «سرزمین ناشناخته» را به خود اختصاص دهد. زبان‌های صربی، ایتالیایی، اسپانیایی و لهستانی از دیگر زبان‌هایی هستند که این رمان به آن‌ها ترجمه شده‌است.
شرکت سه هزار اردوزبان در مسابقه کتاب‌خوانی با محوریت اثر «من زنده‌ام»، نوشته «معصومه آباد» هم به‌خوبی از جایگاه خوبی که کتاب‌های دفاع مقدس در میان مخاطبان ایرانی باز کرده است، خبر می‌دهد، کتاب‌هایی که ضرورت توجه جدی به ترجمه آثاری در این حوزه را به خوبی گوشزد می‌کند تا میراث بلند انقلاب اسلامی به جهانیان شناسانده شوند.
نظر شما