به گزارش خبرگزاری ایمنا، فیلم‌های مختلفی بر اساس اتفاق‌ها و ماجراهای واقعی در سینما ساخته شده است که تماشای آنها جذابیت‌های خاص خود را در میان بینندگان این دست فیلم‌ها دارد؛ رخدادهای این مجموعه‌ها گاهی به‌قدری فراگیر و گسترده بوده‌اند که در حافظه جمعی می‌مانند و بخشی از تاریخ را رقم می‌زنند و ساخت فیلم و سریال بر اساس آنها به نوعی سکانس‌هایی بر اساس از واقعیت را جلوی چشمان مخاطبان قرار می‌دهد.
هشت فیلم ایرانی در این بین، واقعی‌ترین‌ها را روایت کرده و مردم در سینماها به تماشای آن نشستند، از پرداختن به موضوع زلزله در فیلم «زندگی و دیگر هیچ» به کارگردانی زنده‌یاد «عباس کیارستمی» تا منصور ستاری و خدمات شایان او به نیروی هوایی، تا موضوع «آتش سوزی» در فیلم «جنایت بی دقت» به کارگردانی «شهرام مکری» و حادثه سینما رکس.
زندگی و دیگر هیچ
کارگردان: عباس کیارستمی
فیلم «زندگی و دیگر هیچ» درباره زلزله وحشتناک، مرگبار و ویرانگر سال ۱۳۶۹ رودبار و منجیل ساخته شده است زلزله‌ای به بزرگی ۷.۴ ریشتر که شهرهای رودبار، منجیل، لوشان و ۷۰۰ روستای اطراف را به نابودی کشاند و به ۳۰۰ روستای دیگر خسارت عمده وارد کرد.
در این زلزله ۱۰۰ هزار خانه خشتی و گلی با خاک یکسان شدند یا خسارت‌های زیادی دیدند و بیش از ۳۵ هزار کشته، ۶۰ هزار زخمی و ۵۰۰ هزار بی‌خانمان شدند. «عباس کیارستمی» فیلم «زندگی و دیگر هیچ» را یک سال بعد از وقوع این زمین‌لرزه ساخت. داستان فیلم سه روز پس از زلزله خرداد ۱۳۶۹ در استان گیلان اتفاق می‌افتد. پدر و پسری از تهران به منطقه زلزله‌زده و به جست‌وجوی «بابک» و «احمد احمدپور»، بازیگران فیلم «خانه دوست کجاست؟» می‌روند.
به‌دلیل راه‌بندان، آنها مجبور می‌شوند راه‌های فرعی مختلفی را برای رسیدن به روستای کوکر، محل زندگی پسربچه‌ها، طی کنند. پدر و پسر، «احمدپور» ها را تا پایان فیلم نمی‌بینند، اما خبرهایی از آنها به‌دست می‌آورند. واکنش سریع «کیارستمی» به زلزله و اقدام سریعش برای ساخت فیلم در این باره با تحسین زیادی روبه‌رو شد. فیلم «زندگی و دیگر هیچ» هم در چهل‌وپنجمین جشنواره فیلم کن فرانسه، برنده جایزه بخش «نوعی نگاه» شد و همچنین در هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم سائوپولوی برزیل، جایزه ویژه انجمن منتقدان را به دست آورد.
مزارشریف
کارگردان: عبدالحسن برزیده
فیلم «مزارشریف» درباره حمله نیروهای طالبان به کنسولگری ایران در شهر مزار شریف افغانستان در سال ۱۳۷۷ است که منجر به شهادت ۱۰ نفر از کارکنان شد. نیروهای طالبان در هفدهم مرداد سال ۱۳۷۷ شهر مزار شریف را اشغال کردند و گروهی از آنها وارد کنسولگری ایران شدند و دیپلمات‌ها و خبرنگار ایرانی حاضر در آنجا را به شهادت رساندند. «عبدالحسین برزیده» سال ۱۳۹۳ یعنی ۱۶ سال بعد، فیلم «مزار شریف» را ساخت و به طور مستقیم روی روایت این واقعه دست گذاشته است.
با اینکه برخی کارشناسان معتقد بودند «مزارشریف» فیلم درخور و مناسبی برای روایت این واقعه نیست و این اتفاق مهم را به صورت ساده و بدون التهاب پیش روی مخاطبان گذاشته است اما موافق‌های زیادی هم داشت و در جشنواره‌های مختلف با استقبال زیادی روبه‌رو شد. این فیلم توانست در سی‌وسومین جشنواره فیلم فجر، سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن و دیپلم افتخار بهترین جلوه‌های ویژه میدانی و بصری را دریافت کند، ضمن اینکه در بخش‌های بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین نقش اول مرد، بهترین صدابرداری، بهترین صداگذاری و بهترین چهرهپردازی نامزد دریافت سیمرغ بلورین شده بود. این فیلم در جشنواره‌های فیلم کانادا، استرالیا و هند هم موفقیت‌هایی به دست آورد.
چهارراه استانبول
کارگردان: مصطفی کیایی
مصطفی کیایی در «چهارراه استانبول» سعی کرد واقعه آتش‌سوزی و فرو ریختن ساختمان پلاسکوی تهران را بازسازی کند. ساختمان پلاسکو پس از آتش‌سوزی، فرو ریخت و تعدادی از مأموران آتش‌نشانی که در حال مهار آتش‌سوزی، در بیرون و داخل ساختمان بودند زیر آوارِ ناشی از فرو ریختن ساختمان ماندند و جان خود را از دست دادند.
این حادثه صبح روز سی‌ام دی سال ۱۳۹۵ اتفاق افتاد و «مصطفی کیایی» مدتی بعد اعلام کرد که قصد دارد فیلمی درباره این حادثه بسازد. او یک سال بعد، فیلم «چهارراه استانبول» را در سال ۱۳۹۶ به جشنواره فجر سی‌وششم برد. «کیایی» ابتدای فیلمش چند شخصیت معرفی می‌کند که هر کدامشان به نحوی با ماجرای ریزش ساختمان پلاسکو ارتباط پیدا می‌کنند. ماجرای اصلی اما این است که پسری در شب قبل از حادثه، دختری را که از دست پدرش فرار کرده، در یکی از واحدهای پلاسکو جا می‌دهد و در را رویش قفل می‌کند و خودش به همراه دوستش به محل دیگری می‌روند و تا صبح همان‌جا می‌مانند. او صبح وقتی سراغ پلاسکو می‌رود متوجه می‌شود آتش گرفته است. با این ماجرا وارد آتش‌سوزی پلاسکو می‌شویم و مرحله به مرحله با وقایع این روز، تلاش آتش‌نشان‌ها و نگرانی خانواده‌ها روبه‌رو می‌شویم. فیلم، اثر چندان موفقی نبود و بعضی از کارشناسان معتقد بودند «مصطفی کیایی» به خاطر عجله‌ای که برای ساخت اولین فیلم درباره این حادثه داشته، از حساسیت‌های همیشگی‌اش فاصله گرفته و به گونه‌ای سوژه‌سوزی کرده است. با این حال «چهارراه استانبول» در دو بخش بهترین بازیگر نقش مکمل زن و بهترین جلوه‌های ویژه بصری سیمرغ دریافت کرد.
درخت گردو
کارگردان: محمدحسین مهدویان
«محمدحسین مهدویان» در فیلم «درخت گردو» به فاجعه بمباران شیمیایی سردشت و تأثیری که روی زندگی مردم گذاشته بود پرداخت. فیلم بر اساس زندگی «قادر مولان‌پور» یکی از آسیب‌دیدگان این فاجعه ساخته شده بود. او برای محاکمه یکی از دلال‌های سلاح‌های شیمیایی عراق در دادگاه لاهه شرکت کرد و سرگذشت خودش را تعریف کرد. بمباران شیمیایی سردشت هفتم تیر سال ۱۳۶۶ در چهار نقطه پر ازدحام شهر سردشت انجام شد. در این حمله ۱۱۰ نفر از ساکنان غیرنظامی جان خود را از دست دادند.
«درخت گردو» اولین فیلمی بود که آن قدر دقیق به فاجعه بمباران شیمایی سردشت می‌پرداخت و درد و رنج اهالی سردشت را با جزئیات به تصویر می‌کشید و از این‌رو اهمیت بسیار زیادی داشت. «مهدویان» داستان این فیلم را در سه بازه زمانی سال‌های ۱۳۶۶، ۱۳۸۴ و ۱۳۹۵ با تمرکز روی زندگی مردی رنج کشیده که در یکی از روستاهای نزدیک سردشت خانواده‌اش را در این بمباران از دست داده روایت کرده است. «مهدویان» برای «درخت گردو» سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی را از جشنواره سی‌وهشتم فیلم فجر گرفت و «پیمان معادی» هم برنده سیمرغ بهترین بازیگر مرد شد. «درخت گردو» در ۱۱ رشته دیگر هم نامزد دریافت سیمرغ بود.
ماجرای نیمروز
کارگردان: محمدحسین مهدویان
«ماجرای نیمروز» به ترور مقامات ارشد کشور در سال‌های اول بعد از پیروزی انقلاب اسلامی می‌پردازد. تمرکز اصلی فیلم روی ماجرای شناسایی خانه‌های تیمی سازمان مجاهدین و در نهایت شناسایی خانه «موسی خیابانی» است. این ترورها و ماجرای شناسایی خانه‌های تیمی در سال ۱۳۶۰ و به دنبال برکناری بنی‌صدر اتفاق افتاد. «محمدحسین مهدویان» فیلم «ماجرای نیمروز» را ۲۵ سال بعد یعنی در سال ۱۳۹۵ ساخت. او پیش از آن در «آخرین روزهای زمستان» و «ایستاده در غبار» از تکنیک جدیدی استفاده و با استفاده از صداهای باقی مانده در آرشیو، اثرش را بازسازی کرده بود. این دو اثر در مرز میان داستانی و مستند ساخته شده بودند.
«مهدویان» در «ماجرای نیمروز» هم سعی کرد تا حد امکان به این شیوه وفادار بماند. «ماجرای نیمروز» تا حدودی مشابه آثار مستند ساخته شده و «مهدویان» به جای پیش بردن این وقایع روی یک خط داستانی به نسبت فرعی‌تر یا محور قرار دادن یک شخصیت، سعی کرده همین واقع را به شیوه‌ای داستانی کنار هم بچیند. «ماجرای نیمروز» در سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر، برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره، سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی و سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران شد و همچنین «بهزاد جعفری طادی» سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس را دریافت کرد.
بیدار شو آرزو
کارگردان: کیانوش عیاری
«کیانوش عیاری» فیلم «بیدار شو آرزو» را بر اساس حادثه تلخ زلزله بم استان کرمان ساخت؛ زلزله‌ای به بزرگی ۶.۶ ریشتر که شهر بم و مناطق اطراف آن در شرق استان کرمان را لرزاند و تخریب کرد. زمین‌لرزه بم با حدود ۵۰ هزار کشته سومین زمین‌لرزه پرتلفات تاریخ ایران بعد از زمین‌لرزه‌های اردبیل و دامغان بود. زمان وقوع زلزله بم، بامداد جمعه، پنجم دی ۱۳۸۲ بود و ۱۲ ثانیه هم طول کشید. «کیانوش عیاری» فیلم «بیدار شو آرزو» را یک سال بعد یعنی سال ۱۳۸۳ ساخت اما تا ۱۳ سال بعد از تولید، فرصت اکران عمومی پیدا نکرد تا اینکه آذر سال ۱۳۹۶ در گروه «هنر و تجربه» اکران شد.
«عیاری» محور اصلی فیلمش را یک آموزگار جوان روستایی در نظر می‌گیرد که در حاشیه شهر بم، بعد از بیرون آمدن از زیر آوار متوجه می‌شود همکارش جان سپرده است و به سوی شهر راه می‌افتد تا برای اهالی کمک بیاورد، اما با رسیدن به شهر ناباورانه می‌فهمد که فاجعه اصلی آنجا روی داده است. به پیشنهاد و راهنمایی مردی روحانی، معلم جوان به گورستان شهر می‌رود و به کار غسل و دفن اموات می‌پردازد. «بیدار شو آرزو» در جشنواره بیست‌وسوم فیلم فجر، برنده سیمرغ بهترین فیلم هنر و تجربه شد، همچنین در بخش مسابقه بین‌الملل، سیمرغ بهترین دستاورد هنری و فنی و بهترین کارگردانی را به دست آورد.
منصور
کارگردان: سیاوش سرمدی
فیلم بلند «منصور» داستان زندگی و شهادت شهید ستاری است و از جمله مستندترین فیلم‌های دفاع مقدس و مرتبط با شهدا، در تاریخ سینمای ایران است. شخصیت‌های مهم حکومتی و دولتی از جمله رهبر و رئیس‌جمهور وقت ایران، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در این فیلم نقش دارند و بازیگرانی به جای آنها نقش ایفا کرده‌اند.
هر چند تا به امروز فیلم و سریال‌های متعددی درباره دفاع مقدس و شهدا ساخته شده اما از نظر استناد، منصور از جمله پرسندترین این مجموعه‌های دفاع مقدسی است که بیش از سینمایی بودن حالتی مستندگونه در رابطه با نیروی هوایی ارتش در دوران جنگ با رژیم بعث عراق دارد.
این مجموعه درباره تلاش‌ها و خدمات فرمانده شهید منصور ستاری در دوران هشت‌ساله نبرد علیه رژیم بعث، برای مجهز کردن نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران ساخته شده و جلوه‌های ویژه این فیلم، در کنار بازی خوب بازیگر اصلی آن، منصور را که حتی یک گلوله در آن شلیک نمی‌شود، از نظر بصری فیلمی دلنشین و خوش‌ساخت کرده است.
جنایت بی‌دقت
کارگردان: شهرام مکری
«جنایت بی‌دقت» یادآور واقعه آتش‌سوزی سینما رکس آبادان در سال ۱۳۵۷ است. این سینما در حین نمایش فیلمی به کارگردانی «مسعود کیمیایی» به آتش کشیده شد و دست کم ۴۲۰ نفر کشته شدند. این رویداد زمانی آغاز شد که افرادی، قبل از آتش زدن، ساختمان سینما را به سوخت هواپیما آغشته کرده بودند.
این آتش‌سوزی بزرگ‌ترین حمله تروریستی در تاریخ تا قبل از کشتار سال ۱۹۹۰ افسران پلیس سری‌لانکا و حملات ۱۱ سپتامبر معرفی شد. سینما رکس آبادان ۲۸ مرداد سال ۱۳۵۷ به آتش کشیده شد و «شهرام مکری» فیلمش را سال ۱۳۹۸ ساخت. «مکری» مستقیم دست روی این واقعه نگذاشته و درواقع بازسازی آتش‌سوزی سینما رکس آبادان، در لایه‌های مختلف این فیلم قابل دریافت است.
بخش عمده‌ای از روایت اول «جنایت بی‌دقت» درباره چهار نفری است که برای آتش‌سوزی یک سینما روانه می‌شوند و اشاره به جمع چهارنفره‌ای دارد که برای به آتش کشیدن سینما رکس به سینما رفتند. «جنایت بی‌دقت» در هفتادوهفتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز موفق به کسب جایزه بهترین فیلمنامه از منتقدان سینمایی شد.
همچنین این فیلم در چهاردهمین جشنواره فیلم آسیا پاسیفیک، نامزد دریافت جایزه بهترین فیلمنامه، برای «شهرام مکری» و «نسیم احمدپور» شد.
نظر شما