برای درک بهتر این تفاوت قیمتی، لازم است که به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی هر کدام از این دو نوع آهن بپردازیم. میزان وزن و استحکام فیزیکی در تعریف آهن سبک و آهن سنگین نقش مهمی ایفا می‌کنند. آهن سبک با وزن کمتر و قابلیت حمل و نقل آسان تر برای کاربردهایی که نیاز به وزن سبک دارند مناسب است. از آنجا که وزن این فلزات کمتر است، می‌توانند در ساختمان‌ها و صنایعی که بارهای سبک تحت تأثیر قرار می‌گیرند، مورد استفاده قرار گیرند.
از سوی دیگر، آهن سنگین برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر فشار، ضربه و شرایط سخت دارند، استفاده می‌شود. وزن بالاتر و استحکام فیزیکی بیشتر این فلزات آن‌ها را برای ساخت سازه‌های بزرگ و وسایل نقلیه سنگین مناسب می‌سازد. همچنین، در صنایع نفت و گاز، صنعت دریایی و ساختمان‌های بزرگ مانند پل‌ها، آهن سنگین به دلیل مقاومت بیشتر در برابر شرایط سخت محیطی به کار می‌رود. بنابراین، تفاوت قیمتی بین آهن سبک و سنگین ناشی از ترکیبات شیمیایی و خواص فیزیکی مختلف آن‌ها است. همچنین، عوامل دیگری مانند میزان تقاضا و عرضه در بازار، هزینه‌های تولید و مازاد تولید نیز می‌تواند بر تفاوت قیمت آهن سبک و سنگین در قیمت آهن در آهن رسان تأثیرگذار باشد.
فرآیند تولید تیرآهن هاش یا بال‌پهن در قیمت آن تاثیر دارد
کیفیت تیرآهن هاش (H) تأثیر مستقیمی بر کیفیت نهایی سازه و درنتیجه قیمت محصول دارد. تیرآهن هاش با کیفیت بالا باید دارای ضخامت طولی یکنواخت و بدنه ترازی باشند. این ویژگی‌ها بهبود استحکام و عملکرد سازه را تضمین می‌کنند. مرحله اصلی در تولید تیرآهن هاش فرآیند نورد گرم است. در این فرآیند، تمام طول تیرآهن به صورت یکنواخت نورد می‌شود. این روند نیازمند زمان بیشتر و تجهیزات دقیق‌تر است تا بتوان تضمین کرد که فرآیند نورد به طور یکنواخت در طول تمامی قطعه انجام شود و کیفیت مطلوبی را ایجاد کند. به دلیل هزینه‌های اضافی مرتبط با این فرآیند دقیق‌تر، قیمت تیرآهن هاش معمولاً بیشتر از تیرآهن معمولی است. در این راستا، استفاده از تیرآهن هاش با کیفیت بالا می‌تواند به بهبود کیفیت و قوت سازه ها منجر شود، اما همچنین هزینه بیشتری را نیز در بر خواهد داشت. در انتخاب میان تیرآهن هاش و تیرآهن معمولی، نیازها و بودجه پروژه باید مد نظر قرار گیرند. قیمت روز آهن 14 اصفهان در مشهد نیز وابسته به این فرآیند تولید است و با توجه به این روند، دچار تغییر می‌شود.
فرایند تولید تیر آهن بال پهن
در مورد فرآیند تولید تیرآهن بال‌پهن باید گفت که پروسه طولانی را شامل می‌شود. در ادامه مطلب، به طور خلاصه فرآیند تولید تیرآهن بال‌پهن را بررسی می‌کنیم:
شمش وارد کوره می‌شود: در مرحله نخست، شمش‌های فولادی وارد کوره می‌شوند تا به دمای 1100 درجه سانتی‌گراد برسند. این دما، دمای لازم برای نرم شدن شمش‌ها است.
عبور از غلتک‌ها: پس از رسیدن شمش‌ها به دمای مورد نیاز، آن‌ها از غلتک‌های مخصوصی عبور می‌کنند. غلتک‌ها با استفاده از فشار قابل تنظیم، شمش‌ها را به شکل مورد نظر شکل می‌دهند.
ایستگاه‌های چند مرحله‌ای: بعد از عبور از غلتک‌ها، شمش‌ها از ایستگاه‌های چند مرحله‌ای خواهند کرد. در این ایستگاه‌ها، شمش‌ها تحت فشار قابل توجهی قرار می‌گیرند و فرآیند شکل‌گیری صورت می‌گیرد. این مراحل ممکن است شامل تغییر شکل، کاهش ضخامت و تقویت شمش‌ها باشد.
کاهش ضخامت بال و لبه‌ها: پس از عبور از ایستگاه‌های فشار، شمش‌ها به مرحله کاهش ضخامت بال و لبه‌ها می‌رسند. در این مرحله، ضخامت بال و لبه‌ها کاهش می‌یابد تا شکل نهایی تیرآهن بال‌پهن به دست آید. و در انتها، تیرآهن بال‌پهن تولید شده و شکل نهایی به خود می‌گیرد.
ابعاد تیر آهن هاش متفاوت است
تیرآهن‌ها در سایزهای مختلف تولید و عرضه می‌شوند که طبیعتاً می‌تواند در قیمت نهایی تیرآهن و قیمت آهن در آهن تاثیرگذار باشد. اندازه‌های معمول تیرآهن‌ها بین ۶ تا ۱۴ متر قرار دارد، اما می‌توان طول‌های دیگری را نیز به ویژه در پروژه‌های مخصوص تولید کرد. با توجه به استانداردهای ملی و بین‌المللی، پروفیل‌های ساختمانی تولید شده در کشورهای مختلف ممکن است با استانداردهای متفاوتی سازگار باشند. استاندارد اروپا به عنوان یکی از معروف‌ترین استانداردهای جهانی برای تیرآهن و پروفیل‌های ساختمانی استفاده می‌شود. استفاده از استانداردها و مشخصات فنی مناسب در تولید و استفاده از تیرآهن و پروفیل‌های ساختمانی می‌تواند به عملکرد و کیفیت سازه‌ها کمک کند. علاوه بر این، به هر میزان که قطر تیرآهن بزرگ‌تر باشد، بدون شک مقاومت بیشتری در برابر فشار و بارهای وارده از خود نشان خواهد داد. این موضوع به طور عمومی درست است و با افزایش قطر تیرآهن، مقاومت آن در برابر بارهای متعدد افزایش می‌یابد. در واقع، این مطلب بر اساس خواص مکانیکی و مقاومت به کشش فولاد تیرآهن تعیین می‌شود.
برای تهیه و تولید انواع متفاوت پروفیل ساختمانی همچون تیر آهن هاش در ایران نیز از استانداردهای اروپایی استفاده می‌شود. در تیرآهن، هر چه قطر دارای ابعاد بزرگ تر باشد، در برابر فشار و وزن از مقاومت بالاتری برخوردار خواهد بود. لازم به ذکر است که انواع تیرآهن هاش در سایزهای مختلفی تولید و به بازارهای هدف عرضه می‌گردد. اندازه انواع تیرآهن از 100 میلی‌متر گرفته و تا 1000 میلی‌متر متغیر است و طیف متنوعی در این بازه را شامل می‌شود. به طور کلی، برخی از سایزهای بسیار بزرگ که از 700 میلی متر به بالا هستند، برای موارد خاص همچون کشتی‌سازی مورد توجه قرار دارد. در کشور ما، مطالعات و آمارهای کارخانه ذوب آهن اصفهان نشان می‌دهد که در این کارخانه هم انواع تیرآهن هاش با سایزهای 160، 180، 200 و غیره تولید می‌شود. اگر بخواهیم قیمت تیرآهن سبک و سنگین را مورد بررسی قرار دهیم، باید گفت که به علت قطر و ضخامت بالاتر نیز تیرآهن‌های سنگین از قیمت‌های متفاوتی برخوردار هستند.
جمع بندی
تفاوت قیمت بین تیرآهن سبک و سنگین در بازار ساختمانی به عوامل متعددی بستگی دارد. یکی از این عوامل وابسته به وزن و حجم تیرآهن است. تیرآهن سنگین دارای وزن و حجم بیشتری نسبت به تیرآهن سبک است. این امر باعث می‌شود که تولید، حمل و نقل، و نصب آن دشوارتر و پیچیده‌تر شود. به همین دلیل، هزینه‌های بیشتری برای تولید و بهره‌برداری از تیرآهن سنگین صرف می‌شود، که در نهایت به افزایش قیمت آن منجر می‌شود. عامل دیگری که می‌تواند تفاوت در قیمت را تحت تأثیر قرار دهد، تفاوت در مصرف مواد اولیه است. تیرآهن سنگین برای تولید نیاز به میزان بیشتری از مواد اولیه از جمله فولاد و آهن دارد. این مواد اولیه همراه با هزینه‌های استخراج، فرآوری و تهیه آن‌ها همراه است. لذا، تیرآهن سنگین به دلیل مصرف بیشتر مواد اولیه، قیمت بالاتری نسبت به تیرآهن سبک دارد.
عوامل دیگری نیز می‌توانند در تفاوت قیمت تیرآهن سبک و سنگین نقش داشته باشند. از جمله این موارد می‌توان به فناوری و تکنولوژی استفاده شده در فرآیند تولید، میزان تقاضا و عرضه در بازار، هزینه‌های تولید و حمل و نقل و قوانین مرتبط با صنعت ساختمان اشاره کرد. ترکیب این عوامل در نهایت تعیین‌کننده قیمت تیرآهن سبک و سنگین خواهد بود و ممکن است قیمت آن‌ها در طول زمان تغییر کند.
نظر شما