به گزارش خبرنگار ایمنا، اقتصاد آینده جهان در گرو دانش هوافضا و اکتشافات روی سیاره‌ها، سیارک‌ها و بحث هوش مصنوعی و اینترنت اشیا و همچنین ارتباط آن با هوافضا است که نشان می‌دهد دانش هوافضا به طور حتم در نظم نوین جهانی بسیار تأثیرگذار است. صنعت فضایی فراتر از زمین و زمان است و آینده کشور و استحکام جمهوری اسلامی تا حد زیادی وابسته به این علم است.
رهبر معظم انقلاب بیست‌وهشتم آذرماه ۱۳۹۸ در دیدار جمعی از تولیدکنندگان، کارآفرینان و فعالان اقتصادی با رهبر انقلاب با اشاره به اینکه معنای سیاست‌های اصل ۴۴ جایگزین شدن بخش خصوصی به جای بخش دولتی نیست، اظهار کردند: «این دو بخش باید به هم کمک کنند و مزاحم هم نباشند؛ مثلاً اگر بخش خصوصی می‌تواند کاری را انجام دهد، بخش دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی خود را رقیب بخش خصوصی ندانند و به آن کار ورود نکنند و اگر هم فعالیت دارند، کنار بکشند.»
حسن سالاریه، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس سازمان فضایی با تاکید بر این که صنعت فضایی ایران یک صنعت بومی و بر خود متکی است، می‌گوید: در این صنعت از طراحی و ساخت ماهواره و ماهواره‌بر تا ارائه خدمات مبتنی بر داده‌های فضایی دارای افتخارات و دستاوردهای بسیار ارزنده‌ای هستیم.
وی می‌افزاید: در زمینه طراحی و ساخت ماهواره‌های تا کلاس جرمی کمتر از ۲۰۰ کیلوگرم هم در حوزه مخابراتی و هم سنجش از دور و در ساخت ماهواره‌برهای سبک برای ارسال اجرامی تا ۲۰۰ کیلوگرم به مدارهای ارتفاع پایین، تجربه‌های بسیار ارزنده و گران بهایی داریم که البته نیازمند تثبیت فناوری و افزایش قابلیت اطمینان در این حوزه هستیم.
سالاریه تصریح می‌کند: به‌زودی قدم به عرصه‌هایی جدید طراحی و ساخت ماهواره‌های سنجشی راداری، مخابراتی و همچنین پرتابگرهای سنگین‌تر برای رسیدن به جایگاه و حق طبیعی کشورمان از منابع ارزشمند فضایی خواهیم بود. همچنین با قوت و قدرت برنامه زیست فضا را دنبال می‌کنیم.
رئیس سازمان فضایی با اشاره به برنامه‌های این سازمان برای توسعه کاربردهای مبتنی بر داده‌های فضایی نیز خاطرنشان می‌کند: در این رابطه در زمینه‌های مختلف مانند کشاورزی، منابع طبیعی و نقشه‌برداری پیشرفت‌های بسیار خوبی در سال‌های گذشته داشته‌ایم، اما ضروری است بیش از همیشه به توسعه اقتصاد فضا یا به‌عبارتی‌دیگر کسب درآمد، افزایش بازدهی و بهره‌وری در صنایع مختلف با کمک گرفتن از ظرفیت داده‌های فضایی بپردازیم.
وی می‌گوید: ضروری است بیش از همیشه به ایجاد و توسعه اپراتورهای مخابراتی، ارتباطی و سنجشی به‌صورت خصوصی، مسیر را برای ورود بخش خصوصی هموار کنیم و اجازه دهیم تا عرصه فضایی ایران، عرصه تاخت‌وتاز شرکت‌های خصوصی به معنای واقعی باشد. بر همین اساس در برنامه ۱۰ ساله فضایی ایران که در شورای عالی فضای مصوب شد، در کنار اهمیت دادن به توسعه بومی و اقتدار ملی، به بحث توسعه کسب‌وکارها و بهره‌مندی شهروندان از خدمات مبتنی بر داده‌های فضایی تأکید شده است.
نیازمند سرمایه‌گذاری هستیم
محسن منتظری، ستاره‌شناس و مخترع فناوری‌های حوزه نجوم با اشاره به نقش صنایع هوافضا در توسعه کشور به خبرنگار ایمنا می‌گوید: صنایعی مانند هوافضا، کشتی‌سازی و پالایشگاه، جزو صنایع چندکاربری محسوب می‌شود و فعالیت در این حوزه‌ها می‌تواند جایگاه کشورهای صنعتی در جهان را تحت تأثیر قرار دهد.
وی می‌افزاید: درحال‌حاضر صنایع فضایی کشور و شرکت‌های فعال در حوزه نجوم از جایگاه مطلوبی در جهان برخوردار هستند، اما درصورتی‌که بخواهیم جایگاه فعلی خود را در این صنایع بهبود بخشیم، نیازمند سرمایه‌گذاری خواهیم بود.
این ستاره‌شناس و مخترع فناوری‌های حوزه نجوم تصریح می‌کند: درواقع سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه در حوزه هوافضا و نجوم باید به گونه‌ای انجام شود که شرکت‌های فعال در این زمینه بتوانند در حوزه‌های بین‌المللی نیز فعالیت مفیدی داشته باشند.
وی با اشاره به اهمیت فعالیت در عرصه‌های بین‌المللی می‌گوید: درصورتی‌که شرکت‌ها فعال در حوزه هوافضا و مراکز نجومی کشور بتوانند در حوزه‌های بین‌المللی فعالیت کنند و دستاوردهایی در این زمینه داشته‌باشند، قادر خواهند بود با شرکت‌های برتر دنیا نیز رقابت کنند.
منتظری تاکید می‌کند: برای اینکه صنایع فضایی کشور بتوانند با شرکت‌های برتر دنیا رقابت کنند و به جایگاه مطلوب‌تری در جهان دست‌یابند، باید میزان سرمایه‌گذاری افزایش یابد و شرکت‌های فعال در این زمینه نیز تولیدات خود را به سمت تجاری‌سازی هدایت کنند.
توسعه درون‌زا، جبرانی برای تحریم‌ها
عمران مرادی، پژوهشگر صنایع فضایی با اشاره به نقش تحریم‌ها در فعالیت صنایع هوافضا به خبرنگار ایمنا می‌گوید: به‌طورکلی با توجه به اینکه فعالیت‌های صنعت هوافضا نیازمند هزینه بسیاری است، تحریم تأثیر ویژه‌ای بر این صنعت اعمال می‌کند.
وی می‌افزاید: صنعت هوافضا نیازمند سرمایه‌گذاری بسیاری است و حتی کشورهای صنعتی و پیشرفته نیز نمی‌تواند به تنهایی پروژه‌های فضایی کلان را مدیریت کند.
این پژوهشگر علوم فضایی تصریح می‌کند: با توجه به سرمایه‌های بسیاری که پروژه‌های فضایی نیاز دارند، معمولاً کشورهای فعال در این زمینه پروژه‌های خود را به صورت بین‌المللی برنامه‌ریزی می‌کنند.
وی با تاکید بر اهمیت عملیاتی‌سازی پروژه‌های فضایی به صورت بین‌المللی می‌گوید: عملیاتی‌سازی بین‌المللی پروژه‌های فضایی بسیار حائز اهمیت است، زیرا یک کشور به تنهایی قادر به تأمین هزینه‌های آن نیست.
مرادی با اشاره به نقش تحریم‌ها بر صنعت فضایی ایران خاطرنشان می‌کند: در شرایط کنونی با توجه به اینکه ایران تحت تأثیر تحریم‌هایی از سوی سایر کشورها قرار گرفته باید تمام توان خود را برای توسعه صنعت هوافضا به کار گیریم.
وی در همین رابطه ادامه می‌دهد: در حال حاضر باید از تمام نیروهای داخلی و دانش کشور استفاده کرد تا نبود تبادلات بین‌المللی و تأثیر تحریم‌ها بر عملکرد صنایع فضایی کشور جبران شود.
مرادی در ادامه موضوع توسعه درون‌زا را مطرح می‌کند و می‌گوید: توسعه درون‌زا می‌تواند تا اندازه‌ای تحریم‌ها را جبران کند، اما به طور کلی با توجه به گران‌قیمت بودن صنایع فضایی و از طرفی زمان‌بر بودن بازگشت سرمایه نه تنها در ایران بلکه در همه کشورهای دنیا این موضوع با چالش‌هایی همراه است.
این پژوهشگر علوم فضایی با اشاره به اینکه باید سرمایه گذاری‌های درازمدت داشته باشیم، خاطرنشان می‌کند: باید بدانیم هزینه صورت پذیرفته در راستای توسعه صنایع فضایی به نوعی سرمایه‌گذاری است. امروزه غول‌هایی صنایع فضایی نیز نمی‌توانند به تنهایی صنایع فضایی خود را توسعه دهند.
وی می‌گوید: تلسکوپ فضایی بین‌المللی یک پروژه کاملاً شبکه‌ای است و تعدادی از کشورها دست به دست هم داده، تلسکوپ فضایی بین‌المللی را ساخته و در حال بهره‌برداری از آن هستند. ناسا بارها اعلام کرده است که نمی‌تواند به تنهایی از پس هزینه‌های تلسکوپ فضایی هابل برآید تا سازمان‌های فضایی دیگر به کمک بیایند و در عین حال از تلسکوپ فضایی هابل بهره‌برداری می‌کنند.
مردادی تصریح می‌کند: پروژه‌هایی که شما بعضاً نام آن‌ها را می‌شنوید پروژه‌های گران قیمتی هستند که فرادست منظومه شمسی را هدف قرار داده‌اند و عموماً شبکه‌ای هستند. باید شرایطی فراهم شود تا چند کشور در کنار یکدیگر یک پروژه فضایی را تعریف کنند.
گزارش از: بهنام عبدلی _ دبیر سرویس علم‌وفناوری خبرگزاری ایمنا
نظر شما