به گزارش خبرنگار ایمنا، هفدهم ماه می میلادی مصادف با بیست‌وهفتم اردیبهشت‌ماه سال جاری، برای اولین بار در سال ۲۰۰۵ تحت عنوان روز جهانی «فشار خون» با هدف افزایش آگاهی در خصوص این بیماری و عوارض آن، نام‌گذاری شده است. بسیاری از مرگ‌ومیرها در سراسر جهان به مشکلات قلبی، بیماری‌های کلیوی و سکته‌های مغزی و قلبی اختصاص دارد و با توجه به نقش داشتن عوامل خطر از جمله فشار خون بالا در آنها، آگاهی از این بیماری اهمیتی دو چندان می‌یابد.
بیماری فشار خون بالا، سومین عامل کشنده در جهان است و به گفته مجری مطالعه پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی در شهریورماه سال گذشته، با استناد به مطالعه بررسی روند فشار خون بالا، حدود ۱.۲ میلیارد نفر در جهان به بیماری فشار خون بالا مبتلا هستند و سالانه ۱۰ میلیون مرگ و ۲۰۰ میلیون مورد ناتوانی ناشی از بیماری فشار خون بالا در بزرگسالان رخ می‌دهد.
شمار مبتلایان فشار خون بالا در جهان در طول سه دهه گذشته بیش از دو برابر شده است، با وجود افزایش مداوم شمار مبتلایان به فشار خون بالا در جهان به علت تشدید عوامل خطر، درمان و کنترل نشدن بیماری، رشد و پیر شدن جمعیت، روند درمان و کنترل فشار خون در اقتصادهای نوظهور رو به بهبود بوده است.
شیوع بیماری فشار خون بالا در افراد دارای اضافه وزن و چاقی، مبتلایان به بیماری‌های قلبی عروقی، افراد دیابتی و دارای سابقه مصرف سیگار، بیشتر است. بر اساس مطالعات جهانی، شیوع فشار خون بالا در جمعیت چاق جهان بیش از ۶۰ درصد و این در حالی است که افراد چاق مبتلا به فشار خون بالا بیش از سایر افراد به بیماری‌های قلبی عروقی و مرگ‌های زودرس ناشی از این بیماری‌ها دچار می‌شوند و مقاومت در برابر درمان دارویی در آنها بیشتر است.
شایان ذکر است که از هر هشت مرگ ثبت شده در سراسر جهان، یک مورد با بیماری فشار خون در ارتباط است و بیشتر افراد مبتلا به این بیماری از بیماری خود اطلاعی ندارند. فشار خون بالا فرد را در معرض خطر بیماری‌های قلبی عروقی و سکته قرار می‌دهد و می‌تواند منجر به دمانس یا کاهش عملکرد شناختی در فرد مبتلا شود.
بر اساس اطلاعات ثبت شده در سال ۲۰۱۸، حدود نیم میلیون از مرگ‌ومیرها به علت فشار خون بالا رخ داده و افزایش فشارخون عامل ۹.۴ میلیون مرگ در سال ۲۰۲۰ بوده است. میزان شیوع ابتلاء به فشارخون در مردان برابر با ۴۷ درصد و در زنان ۴۳ درصد و به علت بی علامت بودن آن، به «قاتل خاموش» معروف است و به شریان‌های قلب، مغز، کلیه و چشم آسیب می‌رساند.
ابتلای ۱۶ میلیون نفر در کشور و بیش از یک میلیون نفر در استان اصفهان به بیماری فشار خون
رامش حسین‌خانی؛ مسئول پیشگیری و کنترل بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: بیماری فشار خون شایع‌ترین بیماری متابولیک در سراسر جهان است که بار بسیار زیادی به نسبت سایر بیماری‌ها ایجاد می‌کند. این بیماری هزینه‌های بسیاری را تحمیل می‌کند و ناتوانایی‌ها و میزان مرگ‌و میر بالایی را به دنبال دارد.
وی می‌افزاید: بیماری فشار خون بالا زمانی محرز می‌شود که فشار خون فرد از عدد ۱۴۰ روی ۹۰ میلی‌متر جیوه بالاتر باشد، البته به تازگی دستورالعمل‌های راهنمای جهانی، عدد ۱۳۰ روی ۸۰ به بالا را معیار ابتلاء به فشار خون اعلام کرده است.
مسئول پیشگیری و کنترل بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تصریح می‌کند: انتظار می‌رود که حدود ۱۶ میلیون نفر در سراسر کشور و حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از جمعیت پنج میلیون و ۲۰۰ هزار نفری استان اصفهان، مبتلا به فشار خون بالا باشند؛ در واقع در استان اصفهان از هر سه نفر، یک نفر مبتلا به این بیماری است و شاهد شیوع ۳۳ درصدی بیماری فشار خون بالا در افراد بالای ۱۸ سال هستیم.
ثبت ۹۷ هزار مورد مرگ به علت فشار خون بالا در سال ۱۳۹۷
وی با بیان اینکه با افزایش سن افراد شاهد افزایش شیوع این بیماری خواهیم بود، ادامه می‌دهد: شایع‌ترین علت مرگ‌و میر در سراسر جهان، متعلق به بیماری‌های قلبی و عروقی است و سکته‌های قلبی و مغزی و بیماری‌های قلبی عروقی به یک عامل خطر مانند فشار خون، چربی خون یا دیابت بازمی‌گردد.
حسین‌خانی با بیان اینکه سهم بسیاری از سکته‌های قلبی و مغزی که منجر به فوت می‌شوند به فشار خون بالا مرتبط است، می‌گوید: از بیماری فشار خون بالا تحت عنوان قاتل خاموش یاد می‌شود، چرا که ابتلاء به آن علائمی ندارد و تنها زمانی محرز می‌شود که فرد به دنبال سنجش فشار خون خود برود.
وی اضافه می‌کند: طبق اطلاعات ثبت شده در سال ۱۳۹۷، از ۳۷۰ تا ۳۸۰ هزار مورد مرگ رخ داده، ۹۷ هزار مورد به علت فشار خون بالا بوده و با توجه به این آمار، از هر چهار مورد مرگ یک مورد به بیماری فشار خون اختصاص داشته است.
مسئول پیشگیری و کنترل بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اظهار می‌کند: سکته‌های قلبی و مغزی، نارسایی‌های مزمن کلیه، نارسایی قلبی و آلزایمر، از عوارض ابتلاء به بیماری فشار خون بالا محسوب می‌شوند و هر یک از این عوارض نیز مشکلات متعددی به دنبال دارند؛ به عنوان مثال، نارسایی کلیه می‌تواند به دیالیز یا حتی پیوند کلیه منجر شود.
افزایش ۸ درصدی ابتلاء به فشار خون در طول چهار سال
وی می‌افزاید: عوامل خطر ابتلاء به فشار خون بالا به دو دسته قابل مداخله و غیرقابل مداخله تقسیم می‌شوند و بعضی عوامل از جمله سن، جنسیت و سابقه خانوادگی، قابل مداخله نیستند. شیوع بیماری فشار خون در مردان تا پیش از سن ۵۰ سالگی بیشتر است و شیوع این بیماری در زنان و مردان پس از سن ۵۰ سالگی به نسبت برابر می‌شود.
حسین‌خانی با بیان اینکه داشتن فرد مبتلا به بیماری فشار خون در خانواده درجه اول یک فرد احتمال ابتلای وی به این بیماری را افزایش می‌دهد، تصریح می‌کند: مواردی از جمله کم‌تحرکی، مصرف بیش از اندازه نمک، تغذیه نامناسب و استفاده از فست فودها، استفاده از نان‌های شور یا دارای جوش شیرین، استرس، دخانیات و سیگار از عواملی هستند که قابل مداخله محسوب می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: افراد برای پیشگیری از ابتلاء به بیماری فشار خون بالا باید حداقل روزی نیم ساعت با شدت متوسط، پیاده روی داشته باشد؛ همچنین استرس و اضطراب از عواملی محسوب می‌شوند که تمام افراد در زندگی‌های امروز با آن دست به گریبان هستند، اما نکته حائز اهمیت، کسب مهارت کنترل آنها است.
مسئول پیشگیری و کنترل بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می‌گوید: پیش‌بینی‌های انجام شده مبنی بر این بود که در طول ۱۰ سال ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۴، میزان ابتلاء به بیماری فشار خون در استان اصفهان کاهش ۱۰ درصدی داشته باشد، اما میزان ابتلاء به این بیماری در طول چهار سال، ۸.۵ درصد در استان اصفهان و هفت درصد در کشور افزایش یافت.
وی با تاکید بر اینکه اصلاح شیوه زندگی، داشتن تغذیه سالم و کاهش استفاده از نمک برای بیماران مبتلا به فشار خون بسیار حائز اهمیت است، اضافه می‌کند: در کنار اصلاح سبک زندگی، افراد مبتلا به بیماری فشار خون باید تحت درمان قرار گیرند و تا پایان عمر از دارو به منظور کنترل بیماری خود استفاده کنند.
حسین‌خانی خاطرنشان می‌کند: میزان نمک مواد غذایی تهیه شده از خارج منزل از جمله پنیر، نان، دوغ، غذاهای کنسروی و فرآوری شده و انواع سس‌ها بسیار بالا است و از همین رو به بیماران مبتلا به فشار خون توصیه می‌شود که از این مواد غذایی استفاده نکنند، میزان مصرف روغن‌های جامد را کاهش و میزان مصرف سبزیجات و میوه‌ها را افزایش دهند.
گزارش از اکرم کیانی، خبرنگار سرویس جامعه ایمنا
نظر شما